00:13 / 16-06-2025
İran XİN-in binası vurulub - Ölən və yaralanan var
19:08 / 15-06-2025
İranda indiyədək 128 nəfər həlak olub
16:47 / 15-06-2025
Hidayət Heydərov ilk görüşdə məğlub olub
13:19 / 15-06-2025
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
13:10 / 15-06-2025
Şıx çimərliyində iki nəfər boğulub - Video
12:59 / 15-06-2025
Prezident yeni səfirlərin etimadnamələrini qəbul edib - Fotolar
10:00 / 15-06-2025
Mehriban Əliyeva Mlli Qurtuluş Günü ilə bağlı fotolar paylaşıb
09:14 / 15-06-2025
Vəhdət Partiyasının sədri dəyişib - Fotolar
08:50 / 15-06-2025
İranın zərbəsindən sonra İsraildə tədqiqat mərkəzi yanıb
00:49 / 15-06-2025
İlham Əliyev Milli Qurtuluş Günü münasibətilə paylaşım edib - Foto
00:16 / 15-06-2025
İranda daha bir general həlak olub
00:07 / 15-06-2025
Bu gün Milli Qurtuluş Günüdür
20:24 / 14-06-2025
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
19:00 / 14-06-2025
AZAL uçuşların sayını artırır
18:57 / 14-06-2025
İlham Əliyev krala məktub göndərib
18:19 / 14-06-2025
İranın 20-dən çox komandanı zərərsizləşdririlib
18:07 / 14-06-2025
Lənkəranda yeniyetmə dənizdə boğulub
17:50 / 14-06-2025
Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinə yeni hakim ezam olunub
16:01 / 14-06-2025
Ceyhun Bayramov Hakan Fidanla telefonda danışıb
15:09 / 14-06-2025
Azərbaycan və İran XİN başçıları telefonda müzakirə aparıblar
14:29 / 14-06-2025
İranın 9 nüvə alimi öldürülüb - Siyahı
13:32 / 14-06-2025
Hikmət Hacıyev: "Azərbaycan Avropa İttifaqı və Çin arasında vacib birləşdirici tərəfdir"
12:36 / 14-06-2025
Sabah yağış yağacaq
11:49 / 14-06-2025
İranın Baş Qərargah rəisinin iki müavini həlak olub
08:51 / 14-06-2025
Əcnəbilər İrandan Azərbaycana keçərək təxliyə olunur - Fotolar
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
07:38 / 14-06-2025
Bu gün orta məktəblərdə “Son zəng” çalınacaq
23:40 / 13-06-2025
Putin Pezeşkian və Netanyahu ilə telefon danışıqları aparıb
13:40 / 11-06-2025
Professor: Zəngəzur və Dərələyəzin Ermənistana verilməsinin hüquqi qüvvəsi yoxdur
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
14:57 / 12-06-2025
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
07:27 / 12-06-2025
Üç min avtomobilin olduğu yük gəmisi bir həftədir yanır
07:17 / 12-06-2025
Ağ ev Yaxın Şərqdən diplomatları və hərbçi ailələrini çıxarır
07:23 / 13-06-2025
İsrail İranı vurmağa başlayıb
21:06 / 11-06-2025
Acun Ilıcalı istefa verib
17:06 / 13-06-2025
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
22:53 / 11-06-2025
"Qarabağ" Marko Veşoviçlə yollarını ayırıb
21:38 / 12-06-2025
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir - Yenilənib
18:49 / 13-06-2025
“Rəmzi qisas erası bitdi” - Ekspertlər İsrail-İran duelinin aqibətini necə görür?
15:00 / 11-06-2025
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
Qəzzaya dair üç plan: HƏMAS-ı hansı aqibət gözləyir?
Tarix: 07-01-2024 11:57 | Bölmə: Slayd
İsrail qüvvələrinin bəyanatında deyilir ki, İsrail ordusunun ən azı iki briqadasının əsgərləri bu həftə evlərinə göndəriləcək, üç briqada isə yenidən təlim keçmək üçün Qəzzadan daimi yerlərinə qaytarılacaq.
Dekabrın sonunda İsrail ordusunun Qolani briqadasının “elitar” batalyonu da Qəzza zolağından ayrılıb. Bu addım Fələstin müqavimətinin İsrail qüvvələrini dəfələrlə və uğurla pusquya saldığı Şucayya bölgəsində ağır itkilərdən sonra yenidən təşkillə əlaqələndirilib. Bundan əvvəl İsrail ordusunun əraziyə tam nəzarət etdiyi bildirilirdi.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
İsrail rəsmiləri ictimaiyyəti uzunmüddətli hərbi kampaniyaya hazır olmağa çağırır. Bəzi tənqidçilər HƏMAS-ın məhv ediləcəyinə şübhə ilə yanaşırlar.
Hökumət müharibənin yeni mərhələsinə keçmək niyyətində olduqlarını, HƏMAS-a qarşı daha məqsədyönlü hücumlar nəzərdə tutacaqlarını bildirib.
Mülki əhalinin qətliamı
İsrail ordusu Qəzzada HƏMAS və digər Fələstin silahlı qruplaşmalarına qarşı üç aydır ki, döyüşür. Lakin onlar hələ də bu anklavda fələstinli qrupları məhv etmək kimi bəyan edilmiş hədəflərdən çox uzaqdırlar.
Noyabrın 2-də sektorun şimal hissəsini İsrail ordusunun blokadasına baxmayaraq, orada döyüşlər hələ də davam edir. Fələstinlilər işğala qarşı çıxmaq üçün tunel şəbəkəsindən məharətlə yararlanır və israillilərə ağır itkilər verməkdə davam edirlər.
Xüsusilə, israillilərin anklavın şimal bölgələri üzərində guya tam nəzarətə malik olması ilə bağlı ortaya çıxan bəyanatları olsa da, onların hava qüvvələri Cəbəliyə ərazisinə zərbələr endirməyə davam edib.
Fələstinlilərin hələ də mərkəzi məhəllələri saxladığı sektorun bu hissəsində əməliyyatları başa çatdırmayan İsrail ordusu əsas hücumun istiqamətini cənuba, Xan Yunisə çevirmək məcburiyyətində qalıb. Burada da şiddətli müqavimətlə qarşılaşıb və çox yavaş hərəkət edir.
İsrail hücumunun ləng tempini İsrail ordusu ağır itkilərdən yayınması ilə əsaslandırır. Amma burada nəzərə almaq lazımdır ki, HƏMAS-ın itkiləri kritik deyil.
Eyni zamanda, indiyədək HƏMAS-ı qəti məğlubiyyətə uğrada bilməyən İsrail təhlükəsizlik qüvvələri əllərinə düşən bütün qəzzalıları əsir götürür. Onların bəziləri uğurları haqqında heç olmasa bir şəkildə hesabat vermək üçün yaraqlı elan edilir.
Qəzza zolağı xarabalığa çevrilir, burada ölənlərin sayı artıq 20 mini keçib və hər saat artmaqda davam edir.
Bununla belə, İsrailin bombardmanlarının və atəşinin qurbanlarının böyük əksəriyyəti HƏMAS yaraqlıları deyil, Qəzzanın mülki əhalisidir. BMT-nin yaydığı məlumata görə, Fələstin anklavında öldürülənlərin 70 faizini qadınlar və uşaqlar təşkil edir.
Beləliklə, Qəzzada indiki müharibə artıq 21-ci əsrdə dinc əhalinin ən böyük qətliamına çevrilib.
Plan B: qovulmaq əvəzinə, blokada
İsrail Qəzzadakı fələstinliləri Misirə köçməyə məcbur etsə, HƏMAS-ın məğlubiyyəti reallığa çevriləcək. Bu, şərti “A” planı idi.
Təəccüblü deyil ki, Tel-Əvivin qərbli müttəfiqləri Qahirəni fələstinliləri qəbul etməyə razı salmağa çalışaraq bu planı dəstəklədilər. Beləliklə, mahiyyət etibarı ilə onlar humanitar fəlakətə və etnik təmizləməyə şərik olmağa hazır olduqlarını bildirdilər. Lakin Misir, bütün digər ərəb ölkələri kimi, fələstinliləri zorla köçürməkdən qəti şəkildə imtina etdi. Baxmayaraq ki, ona xarici borcların silinəcəyi və hətta 20 milyard dollar məbləğində əlavə maliyyə ayrılacağı vəd olunub.
Bununla belə, qorxu, aclıq və çarəsizlikdən qaçqınlar sərhədi keçsələr, Misirin humanitar əsaslarla onları qəbul etməkdən başqa yolu qalmayacaq. Lakin belə bir perspektiv hələ də çətin görünür və buna görə də İsrail öz B planını həyata keçirməyə davam edir. Bu planın birinci mərhələsi “A” planının birinci mərhələsinə uyğundur. Bu, anklavın şimal bölgələrinin, yəni Qəzza şəhərinin özünün Fələstin əhalisindən “azad edilməsini” nəzərdə tutur.
Sektorun şimal hissəsi fələstinlilərin geri qayıtmaması üçün yararsız xarabalıqlara çevrilməli və əhalisi azaldılmalı, İsrailin tam nəzarəti altına alınmalıdır. Orada davamlı mina sahələri və İsrail ordusunun mövqeləri olan “təhlükəsizlik zonası” yaradılacaq.
Aralarında HƏMAS-ın da varlığını davam etdirəcəyi Qəzza əhalisinin qalan hissəsi anklavın cənubunda qalacaq. O, “A” planında olduğu kimi Misirə sıxışdırılmayacaq, tam blokadada olacaq.
Eyni zamanda, fələstinlilər sektorun cənub hissəsinin mərkəzi bölgələrində kiçik bir rezervasiyada cəmləşməlidir. Anklavın qalan hissəsində də “aşılmaz” təhlükəsizlik zonası yaradılacaq.
Amma bu halda HƏMAS-ın heç vaxt məhv edilməyəcəyi göz qabağındadır. Oktyabrın 7-də Qəzza ətrafındakı alınmaz hesab edilən divarın yarılması ilə yaradılan “keçilməz” zona son nəticədə aşıla bilər.
Plan C: tam işğal
2013-2015-ci illərdə ABŞ Mərkəzi Komandanlığının xüsusi əməliyyatlarına rəhbərlik etmiş amerikalı general Mayk Naqata da İsrail ordusunun şəhər müharibəsindəki uğuruna inanmır.
“Onlar (israillilər – red.) bunu əbədi olaraq davam etdirə bilməzlər. Beynəlxalq ictimaiyyətin onlara qarşı təzyiqləri artmaqda davam edəcək və nəhayət, İsrailin dünyanın əksər ölkələri ilə münasibətlərinin pisləşməsi səbəbindən onlar dayanmalı olacaqlar”, - hərbçi deyir.
Bu perspektiv, generalın fikrincə, həm də Fələstinin uğurunun bir hissəsidir:
“HƏMAS strateji olaraq bir neçə ildir baş verənləri tərsinə çevirdi: Səudiyyə Ərəbistanı və digər Körfəz ölkələrinin israillilərlə siyasi yaxınlaşma istiqamətində tədricən hərəkəti.
HƏMAS həm ölkə daxilində, həm də beynəlxalq ictimaiyyətlə siyasi münasibətlərində israillilərə dərin siyasi yaralar vurub. İsrail bunu bacararsa, tam sağalması üçün illər lazım olacağını gözləyirəm”.
Eyni zamanda, Naqata qeyd edir ki, İsrail nə vaxtsa “qələbə” elan etmək məcburiyyətində qalacaq, yəni B planının nəzərdə tutduğu şey.
Generalın fikrincə, bu, yalnız qarşıdurmanın davamına gətirib çıxaracaq: “Nə vaxtsa israillilər qələbəni elan etməlidirlər, lakin bu, son olmayacaq. Bu sonun başlanğıcı belə olmayacaq”.
Misir planı
Bu fonda Misir İsrail, HƏMAS, ABŞ və Avropa hökumətlərinə Qəzza zolağında müharibəyə son qoymaq üçün Qətərlə birlikdə hazırladığı planı təqdim edib. Plan həm HƏMAS-ın mövqeyini, həm də İsrailin hərbi kampaniyanı davam etdirmək imkanlarını nəzərə alır. O, İsrail qüvvələrinin Qəzza zolağından tamamilə çıxarılmasını, HƏMAS-ın girov saxladığı adamların və bir çox fələstinli məhbusların azad edilməsini tələb edir. O, həmçinin anklavda vahid texnokratik Fələstin hökumətinin yaradılmasını nəzərdə tutur. Bunun ardınca üç raund əsir və girov mübadiləsi aparılmalı, atəşkəsin iki dəfə 7-10 günə, daha sonra isə danışıqlar başlayanda bir ay müddətinə uzadılmasına icazə verilməlidir.
Atəşkəs müddəti ərzində Misir, həmçinin Fələstin fraksiyaları HƏMAS və Fələstin Muxtariyyətinin (FM) yenidən birləşməsi ilə bağlı məsləhətləşmələr aparacaq. Bu qüvvələr daha sonra gələcək seçkilər ərəfəsində İordan çayının qərb sahilini və Qəzza zolağına rəhbərlik etmək üçün texnokratlardan ibarət hökuməti birgə təyin edəcəklər.
Bundan əvvəl israilli analitik Aleksandra Appelberq öz “Telegram” kanalında bu barədə məlumat verib. Onun sözlərinə görə, HƏMAS sözçüsü Musa Əbu Mərzuk bu yaxınlarda bildirib ki, onun təşkilatı rəsmi mövqeyə əməl etməli olacaq. Rəsmi mövqe isə İsrail dövlətinin Fələstin Azadlıq Təşkilatını (FAT) tanımasıdır.
Mütəxəssislərin fikrincə, İsrailin Nazirlər Kabineti, qalan əsirləri evlərinə qaytarmaq üçün sıx təzyiq altındadır, bölünür və razılaşmanın bəzi şərtlərini qəbul etməkdə çətinlik çəkə bilər. Lakin o zaman Netanyahu HƏMAS-ın kökünü kəsmək üçün bəyan etdiyi missiyasından əl çəkməli olacaq və bu qərar, hətta mümkün olsa belə, onun üçün asan və dərhal mümkün olmayacaq.
Bununla belə, təkliflərdə qeyd olunan və İsrailin razılaşa bilməyəcəyi Qəzzadan İsrail qüvvələrinin tamamilə çıxarılması əvəzinə, hər şey son nəticədə fələstinlilərin yalnız bir hissəsinə nəzarət edəcəyi göstərilən “B” planına düşə bilər.
Qırmızı xətlər yoxdur
Beləliklə, böyük ehtimalla Qəzza ətrafındakı böhran təkcə 2024-cü ilin əvvəlinə təsir etməyəcək, həm də uzun müddət regional əks-sədalarla davam edəcək. Nəhayət, bütün atributlara malik suveren Fələstin dövlətini yaratmaq üçün həyat qabiliyyətli formul və yol xəritəsi işlənib hazırlanana qədər.
Belə görünür ki, əsas və hələlik həll olunmamış məsələ digər istiqamətlərdə irəliləyişlərə mane olacaq fələstinlilər üçün təhlükəsizlik zəmanətləridir. “Təhlükəsizlik müqabilində sülh” formulundan uzaqlaşmaq lazımdır ki, bu “təhlükəsizliyin” yeganə alıcısı İsraildir.
İsrailin təhlükəsizliyi 1993-cü ildə Osloda FAT ilə imzalanmış “sülh müqaviləsi”nin mərkəzi elementinə çevrildi. Tel-Əvivə lazım bildiyi kimi təhlükəsizlik hüququnu təmin etmək hüququ verildi. Halbuki fələstinlilər bundan məhrum olmuşdular və onların təhlükəsizliyi yalnız elan edilmişdi.
Mahiyyət etibarı ilə bu, iki dövlətin yaradılmasında yeganə məqsədin İsrailin təhlükəsizliyini təmin etmək olduğuna inanan Qərbin yanaşmasını əks etdirir. Eyni zamanda, fələstinlilərin mənafeyinə və hüquqlarına heç bir tərəddüd etmədən məhəl qoyulmağa davam edəcək.
Beləliklə, Avropa Komissiyasının nümayəndəsi Josep Borrell “Financial Times” üçün məqaləsində "İsrail üçün yeganə uzunmüddətli təhlükəsizlik zəmanəti olaraq iki dövlətli həll yoluna doğru sürətlə irəliləmənin zəruriliyini" vurğulayıb.
Belə çıxır ki, Qərbin bütün ehtiyacı indi israilli olmuş avropalı müstəmləkəçilərin təhlükəsizliyini təmin etməkdir. Yerli sakinlərin - Fələstin ərəblərinin təhlükəsizliyi onları az maraqlandırsa da. Britaniyalı jurnalist Qraham Uşer bir dəfə qeyd etdiyi kimi, sülhün bu tərifi “israillilər üçün qeyd-şərtsiz təhlükəsizlik və fələstinlilər üçün şərti təhlükəsizlik kimi tərcümə olunur”.
Yəni Oslodan bəri heç kim fələstinlilərə təhlükəsizlik hüququ verməyəcəkdi - israilli radikal köçkünlərdən, İsrail müstəmləkəçiliyindən və işğalçı qüvvələrin hücumlarından təhlükəsizlik.
Eyni şey indi Qəzzada da baş verir. Dünya birliyi özü İsrailə öz təhlükəsizliyini təmin etmək üçün alətlər verdi və fələstinliləri bu vasitələrdən məhrum etdi. Buna görə də, Netanyahu rejimi onları tamamilə məhv etmək qərarına gəlsə belə, Qəzzadakı fələstinlilərə qarşı qırmızı xətt adlandırıla biləcək güc tətbiqi tavanı yoxdur.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 07-01-2024 11:57 | Bölmə: Slayd
İsrail qüvvələrinin bəyanatında deyilir ki, İsrail ordusunun ən azı iki briqadasının əsgərləri bu həftə evlərinə göndəriləcək, üç briqada isə yenidən təlim keçmək üçün Qəzzadan daimi yerlərinə qaytarılacaq.
Dekabrın sonunda İsrail ordusunun Qolani briqadasının “elitar” batalyonu da Qəzza zolağından ayrılıb. Bu addım Fələstin müqavimətinin İsrail qüvvələrini dəfələrlə və uğurla pusquya saldığı Şucayya bölgəsində ağır itkilərdən sonra yenidən təşkillə əlaqələndirilib. Bundan əvvəl İsrail ordusunun əraziyə tam nəzarət etdiyi bildirilirdi.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
İsrail rəsmiləri ictimaiyyəti uzunmüddətli hərbi kampaniyaya hazır olmağa çağırır. Bəzi tənqidçilər HƏMAS-ın məhv ediləcəyinə şübhə ilə yanaşırlar.
Hökumət müharibənin yeni mərhələsinə keçmək niyyətində olduqlarını, HƏMAS-a qarşı daha məqsədyönlü hücumlar nəzərdə tutacaqlarını bildirib.
Mülki əhalinin qətliamı
İsrail ordusu Qəzzada HƏMAS və digər Fələstin silahlı qruplaşmalarına qarşı üç aydır ki, döyüşür. Lakin onlar hələ də bu anklavda fələstinli qrupları məhv etmək kimi bəyan edilmiş hədəflərdən çox uzaqdırlar.
Noyabrın 2-də sektorun şimal hissəsini İsrail ordusunun blokadasına baxmayaraq, orada döyüşlər hələ də davam edir. Fələstinlilər işğala qarşı çıxmaq üçün tunel şəbəkəsindən məharətlə yararlanır və israillilərə ağır itkilər verməkdə davam edirlər.
Xüsusilə, israillilərin anklavın şimal bölgələri üzərində guya tam nəzarətə malik olması ilə bağlı ortaya çıxan bəyanatları olsa da, onların hava qüvvələri Cəbəliyə ərazisinə zərbələr endirməyə davam edib.
Fələstinlilərin hələ də mərkəzi məhəllələri saxladığı sektorun bu hissəsində əməliyyatları başa çatdırmayan İsrail ordusu əsas hücumun istiqamətini cənuba, Xan Yunisə çevirmək məcburiyyətində qalıb. Burada da şiddətli müqavimətlə qarşılaşıb və çox yavaş hərəkət edir.
İsrail hücumunun ləng tempini İsrail ordusu ağır itkilərdən yayınması ilə əsaslandırır. Amma burada nəzərə almaq lazımdır ki, HƏMAS-ın itkiləri kritik deyil.
Eyni zamanda, indiyədək HƏMAS-ı qəti məğlubiyyətə uğrada bilməyən İsrail təhlükəsizlik qüvvələri əllərinə düşən bütün qəzzalıları əsir götürür. Onların bəziləri uğurları haqqında heç olmasa bir şəkildə hesabat vermək üçün yaraqlı elan edilir.
Qəzza zolağı xarabalığa çevrilir, burada ölənlərin sayı artıq 20 mini keçib və hər saat artmaqda davam edir.
Bununla belə, İsrailin bombardmanlarının və atəşinin qurbanlarının böyük əksəriyyəti HƏMAS yaraqlıları deyil, Qəzzanın mülki əhalisidir. BMT-nin yaydığı məlumata görə, Fələstin anklavında öldürülənlərin 70 faizini qadınlar və uşaqlar təşkil edir.
Beləliklə, Qəzzada indiki müharibə artıq 21-ci əsrdə dinc əhalinin ən böyük qətliamına çevrilib.
Plan B: qovulmaq əvəzinə, blokada
İsrail Qəzzadakı fələstinliləri Misirə köçməyə məcbur etsə, HƏMAS-ın məğlubiyyəti reallığa çevriləcək. Bu, şərti “A” planı idi.
Təəccüblü deyil ki, Tel-Əvivin qərbli müttəfiqləri Qahirəni fələstinliləri qəbul etməyə razı salmağa çalışaraq bu planı dəstəklədilər. Beləliklə, mahiyyət etibarı ilə onlar humanitar fəlakətə və etnik təmizləməyə şərik olmağa hazır olduqlarını bildirdilər. Lakin Misir, bütün digər ərəb ölkələri kimi, fələstinliləri zorla köçürməkdən qəti şəkildə imtina etdi. Baxmayaraq ki, ona xarici borcların silinəcəyi və hətta 20 milyard dollar məbləğində əlavə maliyyə ayrılacağı vəd olunub.
Bununla belə, qorxu, aclıq və çarəsizlikdən qaçqınlar sərhədi keçsələr, Misirin humanitar əsaslarla onları qəbul etməkdən başqa yolu qalmayacaq. Lakin belə bir perspektiv hələ də çətin görünür və buna görə də İsrail öz B planını həyata keçirməyə davam edir. Bu planın birinci mərhələsi “A” planının birinci mərhələsinə uyğundur. Bu, anklavın şimal bölgələrinin, yəni Qəzza şəhərinin özünün Fələstin əhalisindən “azad edilməsini” nəzərdə tutur.
Sektorun şimal hissəsi fələstinlilərin geri qayıtmaması üçün yararsız xarabalıqlara çevrilməli və əhalisi azaldılmalı, İsrailin tam nəzarəti altına alınmalıdır. Orada davamlı mina sahələri və İsrail ordusunun mövqeləri olan “təhlükəsizlik zonası” yaradılacaq.
Aralarında HƏMAS-ın da varlığını davam etdirəcəyi Qəzza əhalisinin qalan hissəsi anklavın cənubunda qalacaq. O, “A” planında olduğu kimi Misirə sıxışdırılmayacaq, tam blokadada olacaq.
Eyni zamanda, fələstinlilər sektorun cənub hissəsinin mərkəzi bölgələrində kiçik bir rezervasiyada cəmləşməlidir. Anklavın qalan hissəsində də “aşılmaz” təhlükəsizlik zonası yaradılacaq.
Amma bu halda HƏMAS-ın heç vaxt məhv edilməyəcəyi göz qabağındadır. Oktyabrın 7-də Qəzza ətrafındakı alınmaz hesab edilən divarın yarılması ilə yaradılan “keçilməz” zona son nəticədə aşıla bilər.
Plan C: tam işğal
2013-2015-ci illərdə ABŞ Mərkəzi Komandanlığının xüsusi əməliyyatlarına rəhbərlik etmiş amerikalı general Mayk Naqata da İsrail ordusunun şəhər müharibəsindəki uğuruna inanmır.
“Onlar (israillilər – red.) bunu əbədi olaraq davam etdirə bilməzlər. Beynəlxalq ictimaiyyətin onlara qarşı təzyiqləri artmaqda davam edəcək və nəhayət, İsrailin dünyanın əksər ölkələri ilə münasibətlərinin pisləşməsi səbəbindən onlar dayanmalı olacaqlar”, - hərbçi deyir.
Bu perspektiv, generalın fikrincə, həm də Fələstinin uğurunun bir hissəsidir:
“HƏMAS strateji olaraq bir neçə ildir baş verənləri tərsinə çevirdi: Səudiyyə Ərəbistanı və digər Körfəz ölkələrinin israillilərlə siyasi yaxınlaşma istiqamətində tədricən hərəkəti.
HƏMAS həm ölkə daxilində, həm də beynəlxalq ictimaiyyətlə siyasi münasibətlərində israillilərə dərin siyasi yaralar vurub. İsrail bunu bacararsa, tam sağalması üçün illər lazım olacağını gözləyirəm”.
Eyni zamanda, Naqata qeyd edir ki, İsrail nə vaxtsa “qələbə” elan etmək məcburiyyətində qalacaq, yəni B planının nəzərdə tutduğu şey.
Generalın fikrincə, bu, yalnız qarşıdurmanın davamına gətirib çıxaracaq: “Nə vaxtsa israillilər qələbəni elan etməlidirlər, lakin bu, son olmayacaq. Bu sonun başlanğıcı belə olmayacaq”.
Misir planı
Bu fonda Misir İsrail, HƏMAS, ABŞ və Avropa hökumətlərinə Qəzza zolağında müharibəyə son qoymaq üçün Qətərlə birlikdə hazırladığı planı təqdim edib. Plan həm HƏMAS-ın mövqeyini, həm də İsrailin hərbi kampaniyanı davam etdirmək imkanlarını nəzərə alır. O, İsrail qüvvələrinin Qəzza zolağından tamamilə çıxarılmasını, HƏMAS-ın girov saxladığı adamların və bir çox fələstinli məhbusların azad edilməsini tələb edir. O, həmçinin anklavda vahid texnokratik Fələstin hökumətinin yaradılmasını nəzərdə tutur. Bunun ardınca üç raund əsir və girov mübadiləsi aparılmalı, atəşkəsin iki dəfə 7-10 günə, daha sonra isə danışıqlar başlayanda bir ay müddətinə uzadılmasına icazə verilməlidir.
Atəşkəs müddəti ərzində Misir, həmçinin Fələstin fraksiyaları HƏMAS və Fələstin Muxtariyyətinin (FM) yenidən birləşməsi ilə bağlı məsləhətləşmələr aparacaq. Bu qüvvələr daha sonra gələcək seçkilər ərəfəsində İordan çayının qərb sahilini və Qəzza zolağına rəhbərlik etmək üçün texnokratlardan ibarət hökuməti birgə təyin edəcəklər.
Bundan əvvəl israilli analitik Aleksandra Appelberq öz “Telegram” kanalında bu barədə məlumat verib. Onun sözlərinə görə, HƏMAS sözçüsü Musa Əbu Mərzuk bu yaxınlarda bildirib ki, onun təşkilatı rəsmi mövqeyə əməl etməli olacaq. Rəsmi mövqe isə İsrail dövlətinin Fələstin Azadlıq Təşkilatını (FAT) tanımasıdır.
Mütəxəssislərin fikrincə, İsrailin Nazirlər Kabineti, qalan əsirləri evlərinə qaytarmaq üçün sıx təzyiq altındadır, bölünür və razılaşmanın bəzi şərtlərini qəbul etməkdə çətinlik çəkə bilər. Lakin o zaman Netanyahu HƏMAS-ın kökünü kəsmək üçün bəyan etdiyi missiyasından əl çəkməli olacaq və bu qərar, hətta mümkün olsa belə, onun üçün asan və dərhal mümkün olmayacaq.
Bununla belə, təkliflərdə qeyd olunan və İsrailin razılaşa bilməyəcəyi Qəzzadan İsrail qüvvələrinin tamamilə çıxarılması əvəzinə, hər şey son nəticədə fələstinlilərin yalnız bir hissəsinə nəzarət edəcəyi göstərilən “B” planına düşə bilər.
Qırmızı xətlər yoxdur
Beləliklə, böyük ehtimalla Qəzza ətrafındakı böhran təkcə 2024-cü ilin əvvəlinə təsir etməyəcək, həm də uzun müddət regional əks-sədalarla davam edəcək. Nəhayət, bütün atributlara malik suveren Fələstin dövlətini yaratmaq üçün həyat qabiliyyətli formul və yol xəritəsi işlənib hazırlanana qədər.
Belə görünür ki, əsas və hələlik həll olunmamış məsələ digər istiqamətlərdə irəliləyişlərə mane olacaq fələstinlilər üçün təhlükəsizlik zəmanətləridir. “Təhlükəsizlik müqabilində sülh” formulundan uzaqlaşmaq lazımdır ki, bu “təhlükəsizliyin” yeganə alıcısı İsraildir.
İsrailin təhlükəsizliyi 1993-cü ildə Osloda FAT ilə imzalanmış “sülh müqaviləsi”nin mərkəzi elementinə çevrildi. Tel-Əvivə lazım bildiyi kimi təhlükəsizlik hüququnu təmin etmək hüququ verildi. Halbuki fələstinlilər bundan məhrum olmuşdular və onların təhlükəsizliyi yalnız elan edilmişdi.
Mahiyyət etibarı ilə bu, iki dövlətin yaradılmasında yeganə məqsədin İsrailin təhlükəsizliyini təmin etmək olduğuna inanan Qərbin yanaşmasını əks etdirir. Eyni zamanda, fələstinlilərin mənafeyinə və hüquqlarına heç bir tərəddüd etmədən məhəl qoyulmağa davam edəcək.
Beləliklə, Avropa Komissiyasının nümayəndəsi Josep Borrell “Financial Times” üçün məqaləsində "İsrail üçün yeganə uzunmüddətli təhlükəsizlik zəmanəti olaraq iki dövlətli həll yoluna doğru sürətlə irəliləmənin zəruriliyini" vurğulayıb.
Belə çıxır ki, Qərbin bütün ehtiyacı indi israilli olmuş avropalı müstəmləkəçilərin təhlükəsizliyini təmin etməkdir. Yerli sakinlərin - Fələstin ərəblərinin təhlükəsizliyi onları az maraqlandırsa da. Britaniyalı jurnalist Qraham Uşer bir dəfə qeyd etdiyi kimi, sülhün bu tərifi “israillilər üçün qeyd-şərtsiz təhlükəsizlik və fələstinlilər üçün şərti təhlükəsizlik kimi tərcümə olunur”.
Yəni Oslodan bəri heç kim fələstinlilərə təhlükəsizlik hüququ verməyəcəkdi - israilli radikal köçkünlərdən, İsrail müstəmləkəçiliyindən və işğalçı qüvvələrin hücumlarından təhlükəsizlik.
Eyni şey indi Qəzzada da baş verir. Dünya birliyi özü İsrailə öz təhlükəsizliyini təmin etmək üçün alətlər verdi və fələstinliləri bu vasitələrdən məhrum etdi. Buna görə də, Netanyahu rejimi onları tamamilə məhv etmək qərarına gəlsə belə, Qəzzadakı fələstinlilərə qarşı qırmızı xətt adlandırıla biləcək güc tətbiqi tavanı yoxdur.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 00:13
İran XİN-in binası vurulub - Ölən və yaralanan var
Dünən, 13:19
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
14-06-2025, 20:24
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
14-06-2025, 15:09
Azərbaycan və İran XİN başçıları telefonda müzakirə aparıblar
14-06-2025, 14:29
İranın 9 nüvə alimi öldürülüb - Siyahı
14-06-2025, 08:51
Əcnəbilər İrandan Azərbaycana keçərək təxliyə olunur - Fotolar
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 22:31
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
