12:36 / 14-06-2025
Sabah yağış yağacaq
Məxfi xidmətlərin dilemması: Netanyahunu sui-qəsddən necə qorumalı?
Tarix: 02-08-2024 14:00 | Bölmə: Slayd
Məxfi xidmətlərin dilemması: Netanyahunu sui-qəsddən necə qorumalı?

İran xüsusi mərasimdə HƏMAS Siyasi Bürosunun rəhbəri İsmayıl Haniyə ilə vidalaşaraq, İsrailə cavab tədbiri həyata keçirəcəyini vəd edib. Bunun fonunda yəhudi dövlətinin kəşfiyyat birliyi baş nazir Benyamin Netanyahu və hökumət üzvləri üçün təhlükəsizlik tədbirlərini gücləndirib. İranın ali dini lideri Əli Xamnəinin yəhudi dövlətinə birbaşa hücum əmri verdiyi və İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusundan (İİKK) genişmiqyaslı müharibə vəziyyətində addımlar atmağı xahiş etdiyi barədə şayiələr yayılıb.

Reyting.az
xəbər verir ki, “Nezavisimaya qazeta” yazıb.

Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur ki, Haniyə ilə vida mərasimi Tehranda baş tutub. İran hərbi rəhbərləri bu hadisədən israillilərə qiyabi olaraq hərbi ssenarinin qaçılmaz olduğunu xatırlatmaq üçün istifadə ediblər:

İsrailin Baş Təhlükəsizlik Xidməti (“Şin Bet”) bir gün əvvəl baş nazir və onun hökumət üzvləri üçün xüsusi tövsiyələr verib. İsrailin “Channel 12” kanalının məlumatına görə, Netanyahu və nazirlərə indi ictimai görüşlərdə iştirak etmək o halda tövsiyə olunur ki, orada təhlükəsiz bir sığınacaq var.

Cəbhə xəttinə edilən bütün səfərləri “Şin Bet” rəhbəri Ronen Bar şəxsən təsdiqləməlidir. Kəşfiyyat xidməti ayrıca olaraq İsrailin xaricdəki diplomatik nümayəndəliklərinin əməkdaşlarını fəallıqlarını azaltmağa və ictimai yerlərdən qaçmağa çağırıb ki, iranlıların məqsədyönlü sui-qəsd təşkil etmək imkanı olmasın.

Tehran Haniyyənin qətlinə kütləvi şəkildə cavab verəcəyini vəd edib. “The New York Times” bir neçə rəsmiyə, o cümlədən “Sepah”-ın iki üzvünə istinadla yazıb:

“Xamnəi Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının fövqəladə iclasında İsrailə birbaşa zərbə endirmək barədə göstəriş verib”.

“The New York Times” qəzetinin həmsöhbətlərinin sözlərinə görə, eyni zamanda, Ayətullah “Sepah” hərbi komandirlərinə və İran ordusunun komandanlığına müharibə genişlənəcəyi və İsrail və ya ABŞ-nın zərbə endirəcəyi təqdirdə əks-hücum və müdafiə tədbirləri variantları təqdim etməyi tapşırıb.

Qeyd edək ki, bu ilin aprelində İsrail təyyarələrinin Suriyadakı konsulluğuna hücumundan sonra da Tehran münaqişəni genişləndirməyib.

Bundan əlavə, avqustun 1-də İsrail ordusu (IDF) HƏMAS-ın silahlı qanadının komandiri, 2023-cü il oktyabrın 7-də quru müdaxiləsinin təşkilatçılarından biri olan Məhəmməd Deyfin “ləğv olunduğu”nu təsdiqləyib.



“İyulun 13-də İsrail qırıcıları Xan Yunis ərazisinə zərbələr endirib və kəşfiyyat məlumatlarını qiymətləndirdikdən sonra Deyfin məhv edildiyini təsdiqləmək mümkün olub”, - deyə IDF mətbuat xidməti aydınlaşdırıb.

İsrailin müdafiə naziri Yoav Qalant öz mikrobloqunda əlavə edib: “Qəzzanın “Bin Ladeni” baş qəssab Məhəmməd Deyfin öldürülməsi HƏMAS-ın hərbi və hökumət təşkilatı olaraq kökünü kəsmək və müharibə məqsədlərimizə çatmaq yolunda böyük addımdır”.

Bununla belə, İsrail anlayır ki, hazırda sülh müqaviləsi bağlayaraq Qəzzada qalan girovları xilas etmək olduqca çətindir və mümkün vasitələr arsenalında HƏMAS qruplaşmasına qarşı yalnız güc tədbirləri qalır. Prezident İsaak Hersoq beynəlxalq liderlərdən Qəzza zolağında fələstinli yaraqlılar tərəfindən 300 gün ərzində saxlanılan məhbusların azadlığa buraxılmasına kömək etmələrini xahiş edib.

“Bu 300 günün hər saatının, hər dəqiqəsinin, hər saniyəsi insanlığa qarşı cinayətdir. Regionda sülh istəyən bütün dünya liderlərinə açıq şəkildə deyirəm: girovlarımızı evə qaytarmağa kömək edin. Onları evə gətirməkdə bizə kömək edin”, - o vurğulayıb.

Təhlükəsizlik rəsmiləri “The Jerusalem Post”a bildiriblər ki, İsrailin Fələstin fiqurlarının uzun müddətdir təhlükəsiz sığınacağı olan Qətərdə HƏMAS Siyasi Bürosunun liderini aradan götürmək imkanı var. Lakin onlar xüsusi olaraq Haniyənin İran səfəri zamanı sui-qəsdi təşkil etmək qərarına gəliblər, çünki həmin anda qəbul edən tərəf funksionerin təhlükəsizliyinə cavabdeh idi.

“Bu, əlbəttə, HƏMAS liderindən qurtulmaq üçün edilib, lakin daha çox İsrail İranı Yaxın Şərqin gələcəyi ilə bağlı dilemmanın mərkəzində yerləşdirmək məqsədi güdürdü”, - deyə “The Jerusalem Post” mənbələri iddia edir. Onların fikrincə, Tehran eskalasiyaya görə məsuliyyət dərəcəsini dərk etməli idi.

İndi Tehran müsəlman dünyasının həmrəylik hissinə müraciət etməyə çalışır. İranın xarici işlər naziri Əli Baqiri Kəni misirli vəzifədaşı Bədr Əbdül Ati ilə telefon danışığında İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına (İƏT) üzv olan ölkələrin Xarici İşlər Nazirləri Şurasının növbədənkənar iclasının çağırılmasını istəyib.

O, fövqəladə hadisənin məqsədini “cinayətkar sionist rejimin hərəkətlərini pisləmək və onlara qarşı mübarizə” adlandırıb. "İran qisas almaq üçün ayrılmaz hüququnu vurğulayır", - Kəni deyib.

İran tərəfi dəfələrlə İKT tədbirlərindən istifadə edərək region dövlətlərini İsraillə mövcud olan bütün ticarət əlaqələrini pozmağa inandırmağa çalışıb.

ABŞ kəşfiyyat ictimaiyyətinə yaxın olan “Stratfor” analitik mərkəzinin sənədləşdirdiyi kimi, İranın İsrailin paytaxt bölgəsində endirdiyi zərbələrə cavab olaraq cavab əməliyyatı hazırlamaq və həyata keçirməsi günlər və hətta həftələr çəkə bilər. Onun ekspertləri xatırladırlar ki, İranın Dəməşqdəki konsulluğunda raket buraxılışına cavab hazırlamaq və maraqlı tərəfləri niyyətləri barədə xəbərdar etmək İslam Respublikasına təxminən 12 gün çəkib.

“Stratfor” qeyd edir ki, o zaman Tehran ümumi müharibəni təhrik etməkdən çəkinirdi, baxmayaraq ki, onun “müvəkkil qüvvələri” yüksək səviyyədə koordinasiya nümayiş etdirdilər ki, bu da onların hərbi-təxribat imkanlarının inkişafında böyük sıçrayışı əks etdirir.

Tel-Əviv Universitetinin Milli Təhlükəsizlik Araşdırmaları İnstitutu (INSS) öz növbəsində hesab edir ki, “müqavimət oxu” qeyri-adi cavablar nümayiş etdirəcək. Haniyənin uzaqlaşdırılması “Hizbullah”ın hərbi-strateji şöbəsinin rəhbəri Fuad Şükürə, həmçinin Deyfə qarşı təsdiqlənmiş əməliyyatın üzərinə düşür.

INSS-in hesablamalarına görə, hələ də çox şey İsrailin nə etməsindən asılı olacaq, çünki Dəməşqdəki dağıdılmış İran konsulluğu ətrafında belə yəhudi dövləti Tehranın əks-hücumunu təbii qəbul etmədi, əksinə, bölgədəki mövqelərinə növbəti hücuma başladı. Bu isə onun sonsuz qarşıdurma dövrünə hazır olduğunu göstərir.

Y. QACAR




Bölməyə aid digər xəbərlər