00:13 / 16-06-2025
İran XİN-in binası vurulub - Ölən və yaralanan var
19:08 / 15-06-2025
İranda indiyədək 128 nəfər həlak olub
16:47 / 15-06-2025
Hidayət Heydərov ilk görüşdə məğlub olub
13:19 / 15-06-2025
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
13:10 / 15-06-2025
Şıx çimərliyində iki nəfər boğulub - Video
12:59 / 15-06-2025
Prezident yeni səfirlərin etimadnamələrini qəbul edib - Fotolar
10:00 / 15-06-2025
Mehriban Əliyeva Mlli Qurtuluş Günü ilə bağlı fotolar paylaşıb
09:14 / 15-06-2025
Vəhdət Partiyasının sədri dəyişib - Fotolar
08:50 / 15-06-2025
İranın zərbəsindən sonra İsraildə tədqiqat mərkəzi yanıb
00:49 / 15-06-2025
İlham Əliyev Milli Qurtuluş Günü münasibətilə paylaşım edib - Foto
00:16 / 15-06-2025
İranda daha bir general həlak olub
00:07 / 15-06-2025
Bu gün Milli Qurtuluş Günüdür
20:24 / 14-06-2025
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
19:00 / 14-06-2025
AZAL uçuşların sayını artırır
18:57 / 14-06-2025
İlham Əliyev krala məktub göndərib
18:19 / 14-06-2025
İranın 20-dən çox komandanı zərərsizləşdririlib
18:07 / 14-06-2025
Lənkəranda yeniyetmə dənizdə boğulub
17:50 / 14-06-2025
Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinə yeni hakim ezam olunub
16:01 / 14-06-2025
Ceyhun Bayramov Hakan Fidanla telefonda danışıb
15:09 / 14-06-2025
Azərbaycan və İran XİN başçıları telefonda müzakirə aparıblar
14:29 / 14-06-2025
İranın 9 nüvə alimi öldürülüb - Siyahı
13:32 / 14-06-2025
Hikmət Hacıyev: "Azərbaycan Avropa İttifaqı və Çin arasında vacib birləşdirici tərəfdir"
12:36 / 14-06-2025
Sabah yağış yağacaq
11:49 / 14-06-2025
İranın Baş Qərargah rəisinin iki müavini həlak olub
08:51 / 14-06-2025
Əcnəbilər İrandan Azərbaycana keçərək təxliyə olunur - Fotolar
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
07:38 / 14-06-2025
Bu gün orta məktəblərdə “Son zəng” çalınacaq
23:40 / 13-06-2025
Putin Pezeşkian və Netanyahu ilə telefon danışıqları aparıb
13:40 / 11-06-2025
Professor: Zəngəzur və Dərələyəzin Ermənistana verilməsinin hüquqi qüvvəsi yoxdur
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
14:57 / 12-06-2025
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
07:27 / 12-06-2025
Üç min avtomobilin olduğu yük gəmisi bir həftədir yanır
07:17 / 12-06-2025
Ağ ev Yaxın Şərqdən diplomatları və hərbçi ailələrini çıxarır
07:23 / 13-06-2025
İsrail İranı vurmağa başlayıb
21:06 / 11-06-2025
Acun Ilıcalı istefa verib
17:06 / 13-06-2025
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
22:53 / 11-06-2025
"Qarabağ" Marko Veşoviçlə yollarını ayırıb
21:38 / 12-06-2025
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir - Yenilənib
18:49 / 13-06-2025
“Rəmzi qisas erası bitdi” - Ekspertlər İsrail-İran duelinin aqibətini necə görür?
15:00 / 11-06-2025
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
Türkiyədə dünyanın ilk təqvimi tapılıb - Fotolar
Tarix: 11-08-2024 09:32 | Bölmə: Slayd
Dünyanın ən qədim təqvimi aşkara çıxarılıb.
Reyting.az "Daily Mail"-ə istinadla bildirir ki, arxeoloqlar bu tapıntını dünyanın ən qədim təqvimi hesab edirlər.
Edinburq Universitetinin alimləri Türkiyə ərazisində 12 min illik tarixə malik qədim bir məbədin yaxınlığındakı daş sütunda həkk olunmuş 365 "V" simvolunu tədqiq ediblər. Mütəxəssislərin fikrincə, bu təqvim ancaq bir günü göstərən Günəş təqvimi funksiyasını yerinə yetirə, həm də 12 qəməri ayı və 11 əlavə günü ehtiva edə bilər.
Alimlər inanırlar ki, yeni tapıntı qədim insanların eramızdan əvvəl 150-ci il tarixində qədim Yunanıstanda yazılı tarixlərin ilk dəfə bu şəkildə qeydə alınmasından da çox - 10.000 il əvvəl vaxtı ölçməkdən ötrü çox dəqiq üsullara malik olduğunu göstərir.
Tədqiqatçıların sözlərinə görə, belə bir sistem bəşər tarixinin xronologiyasına da təsir göstərə bilərdi, çünki həmin dövrdə yaşayan insanların fikrincə, təxminən 13 000 il əvvəl kometa qalıqlarının Yerlə toqquşma tarixini qeyd etmək üçün əsas vaxt dəqiq istifadə edilməli idi və edilib. Bu toqquşma 1200 ildən çox davam edən, həmçinin bir çox növdən olan nəhəng heyvanların nəslinin kəsilməsinə səbəb olan mini-buz dövrü ilə nəticələnmiş ola bilər.
Alimlərin ehtimalına görə, bu hadisənin Qərbi Asiyada sivilizasiyanın yaranması ilə bağlı həyat tərzinə, həmçinin kənd təsərrüfatında köklü dəyişikliklərə səbəb olması da mümkündür.
Nəşr yazır ki, bununla bağlı müxtəlif rəylər və elmi ehtimallar mövcuddur:
“Yeni kəşf böyük bir tarixə işıq salır. Mütəxəssislərin fikrincə, kometaların vurduğu dağıntılar qədim insanları ovçuluq və yığıcılıqdan daimi yaşayış məskənləri yaratmağa, öz həyat tərzini dəyişməyə məcbur edib".
Edinburq Universitetinin əməkdaşı, mühəndislik məktəbinin tədqiqatlara rəhbərlik etmiş üzvü, professor Martin Svetmanın sözlərinə görə, güman ki, Türkiyə ərazisindəki Göbəkli Təpə sakinləri səma hadisələrinə xüsusi, həm də daimi maraq göstəriblər.
Svetman deyib ki, kometaların təsirindən yaranmış təbii fəlakəti nəzərə alsaq, bunun heç də təəccüblü bir hadisə olmadığını söyləmək mümkündür:
“Nəticələr deyir ki, bu hadisə sivilizasiyanın, həm də yeni dini inancların yaranmasına, bununla yanaşı soyuq iqlimin öhdəsindən gəlmək üçün kənd təsərrüfatı sahəsində inkişafın stimullaşdırılmasına çox kömək edib. Ola bilsin ki, onların müşahidələrini qeydə almaq cəhdləri minlərlə il ərzində təkmilləşərək yazının inkişafı yolunda ilk addımlardır. Göründüyü kimi, sütun iki hissəyə bölünmüşdü: bir hissədə, yəni lap yuxarıda "V" simvolları, digər hissədə isə nisbətən daha kiçik kvadrat simvollar var. Qədim sütun günəşi disk və əqrəb şəklində təsvir etməklə həm də digər bir tarixdən xəbər verir, Yunanıstanda Əqrəb bürcünü simvolizə edirdi. Beləliklə, bu sütunun xüsusiyyətləri, onun üzərindəki qeydlər bir daha onun dünyanın ilk tarixi təqvimi olduğunu sübuta yetirir".
Alimlər bildiriblər ki, Türkiyədə üzə çıxmış bu arxeoloji tapıntı və bir neçə daş sütun da daxil olmaqla əldə edilənlər indiyədək kəşf olunmuş ən qədim süni tikili, ilk təqvimdir.
Onu da qeyd edək ki, bundan əvvəl də başqa ölkələrin ərazilərində qədim təqvimlər tapılıb. Amma elm adamları hazırda ən qədim təqvim kimi Türkiyə ərazisində tapılana üstünlük verirlər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 11-08-2024 09:32 | Bölmə: Slayd
Dünyanın ən qədim təqvimi aşkara çıxarılıb.
Reyting.az "Daily Mail"-ə istinadla bildirir ki, arxeoloqlar bu tapıntını dünyanın ən qədim təqvimi hesab edirlər.
Edinburq Universitetinin alimləri Türkiyə ərazisində 12 min illik tarixə malik qədim bir məbədin yaxınlığındakı daş sütunda həkk olunmuş 365 "V" simvolunu tədqiq ediblər. Mütəxəssislərin fikrincə, bu təqvim ancaq bir günü göstərən Günəş təqvimi funksiyasını yerinə yetirə, həm də 12 qəməri ayı və 11 əlavə günü ehtiva edə bilər.
Alimlər inanırlar ki, yeni tapıntı qədim insanların eramızdan əvvəl 150-ci il tarixində qədim Yunanıstanda yazılı tarixlərin ilk dəfə bu şəkildə qeydə alınmasından da çox - 10.000 il əvvəl vaxtı ölçməkdən ötrü çox dəqiq üsullara malik olduğunu göstərir.
Tədqiqatçıların sözlərinə görə, belə bir sistem bəşər tarixinin xronologiyasına da təsir göstərə bilərdi, çünki həmin dövrdə yaşayan insanların fikrincə, təxminən 13 000 il əvvəl kometa qalıqlarının Yerlə toqquşma tarixini qeyd etmək üçün əsas vaxt dəqiq istifadə edilməli idi və edilib. Bu toqquşma 1200 ildən çox davam edən, həmçinin bir çox növdən olan nəhəng heyvanların nəslinin kəsilməsinə səbəb olan mini-buz dövrü ilə nəticələnmiş ola bilər.
Alimlərin ehtimalına görə, bu hadisənin Qərbi Asiyada sivilizasiyanın yaranması ilə bağlı həyat tərzinə, həmçinin kənd təsərrüfatında köklü dəyişikliklərə səbəb olması da mümkündür.
Nəşr yazır ki, bununla bağlı müxtəlif rəylər və elmi ehtimallar mövcuddur:
“Yeni kəşf böyük bir tarixə işıq salır. Mütəxəssislərin fikrincə, kometaların vurduğu dağıntılar qədim insanları ovçuluq və yığıcılıqdan daimi yaşayış məskənləri yaratmağa, öz həyat tərzini dəyişməyə məcbur edib".
Edinburq Universitetinin əməkdaşı, mühəndislik məktəbinin tədqiqatlara rəhbərlik etmiş üzvü, professor Martin Svetmanın sözlərinə görə, güman ki, Türkiyə ərazisindəki Göbəkli Təpə sakinləri səma hadisələrinə xüsusi, həm də daimi maraq göstəriblər.
Svetman deyib ki, kometaların təsirindən yaranmış təbii fəlakəti nəzərə alsaq, bunun heç də təəccüblü bir hadisə olmadığını söyləmək mümkündür:
“Nəticələr deyir ki, bu hadisə sivilizasiyanın, həm də yeni dini inancların yaranmasına, bununla yanaşı soyuq iqlimin öhdəsindən gəlmək üçün kənd təsərrüfatı sahəsində inkişafın stimullaşdırılmasına çox kömək edib. Ola bilsin ki, onların müşahidələrini qeydə almaq cəhdləri minlərlə il ərzində təkmilləşərək yazının inkişafı yolunda ilk addımlardır. Göründüyü kimi, sütun iki hissəyə bölünmüşdü: bir hissədə, yəni lap yuxarıda "V" simvolları, digər hissədə isə nisbətən daha kiçik kvadrat simvollar var. Qədim sütun günəşi disk və əqrəb şəklində təsvir etməklə həm də digər bir tarixdən xəbər verir, Yunanıstanda Əqrəb bürcünü simvolizə edirdi. Beləliklə, bu sütunun xüsusiyyətləri, onun üzərindəki qeydlər bir daha onun dünyanın ilk tarixi təqvimi olduğunu sübuta yetirir".
Alimlər bildiriblər ki, Türkiyədə üzə çıxmış bu arxeoloji tapıntı və bir neçə daş sütun da daxil olmaqla əldə edilənlər indiyədək kəşf olunmuş ən qədim süni tikili, ilk təqvimdir.
Onu da qeyd edək ki, bundan əvvəl də başqa ölkələrin ərazilərində qədim təqvimlər tapılıb. Amma elm adamları hazırda ən qədim təqvim kimi Türkiyə ərazisində tapılana üstünlük verirlər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 00:13
İran XİN-in binası vurulub - Ölən və yaralanan var
Dünən, 13:19
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
14-06-2025, 20:24
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
14-06-2025, 15:09
Azərbaycan və İran XİN başçıları telefonda müzakirə aparıblar
14-06-2025, 14:29
İranın 9 nüvə alimi öldürülüb - Siyahı
14-06-2025, 08:51
Əcnəbilər İrandan Azərbaycana keçərək təxliyə olunur - Fotolar
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 22:31
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
