00:13 / 16-06-2025
İran XİN-in binası vurulub - Ölən və yaralanan var
19:08 / 15-06-2025
İranda indiyədək 128 nəfər həlak olub
16:47 / 15-06-2025
Hidayət Heydərov ilk görüşdə məğlub olub
13:19 / 15-06-2025
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
13:10 / 15-06-2025
Şıx çimərliyində iki nəfər boğulub - Video
12:59 / 15-06-2025
Prezident yeni səfirlərin etimadnamələrini qəbul edib - Fotolar
10:00 / 15-06-2025
Mehriban Əliyeva Mlli Qurtuluş Günü ilə bağlı fotolar paylaşıb
09:14 / 15-06-2025
Vəhdət Partiyasının sədri dəyişib - Fotolar
08:50 / 15-06-2025
İranın zərbəsindən sonra İsraildə tədqiqat mərkəzi yanıb
00:49 / 15-06-2025
İlham Əliyev Milli Qurtuluş Günü münasibətilə paylaşım edib - Foto
00:16 / 15-06-2025
İranda daha bir general həlak olub
00:07 / 15-06-2025
Bu gün Milli Qurtuluş Günüdür
20:24 / 14-06-2025
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
19:00 / 14-06-2025
AZAL uçuşların sayını artırır
18:57 / 14-06-2025
İlham Əliyev krala məktub göndərib
18:19 / 14-06-2025
İranın 20-dən çox komandanı zərərsizləşdririlib
18:07 / 14-06-2025
Lənkəranda yeniyetmə dənizdə boğulub
17:50 / 14-06-2025
Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinə yeni hakim ezam olunub
16:01 / 14-06-2025
Ceyhun Bayramov Hakan Fidanla telefonda danışıb
15:09 / 14-06-2025
Azərbaycan və İran XİN başçıları telefonda müzakirə aparıblar
14:29 / 14-06-2025
İranın 9 nüvə alimi öldürülüb - Siyahı
13:32 / 14-06-2025
Hikmət Hacıyev: "Azərbaycan Avropa İttifaqı və Çin arasında vacib birləşdirici tərəfdir"
12:36 / 14-06-2025
Sabah yağış yağacaq
11:49 / 14-06-2025
İranın Baş Qərargah rəisinin iki müavini həlak olub
08:51 / 14-06-2025
Əcnəbilər İrandan Azərbaycana keçərək təxliyə olunur - Fotolar
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
07:38 / 14-06-2025
Bu gün orta məktəblərdə “Son zəng” çalınacaq
23:40 / 13-06-2025
Putin Pezeşkian və Netanyahu ilə telefon danışıqları aparıb
13:40 / 11-06-2025

08:07 / 14-06-2025

14:57 / 12-06-2025

07:27 / 12-06-2025

07:17 / 12-06-2025

07:23 / 13-06-2025

21:06 / 11-06-2025

17:06 / 13-06-2025

22:53 / 11-06-2025

21:38 / 12-06-2025

18:49 / 13-06-2025

15:00 / 11-06-2025

Məsud Pezeşkianın komandasında ilk çat: Zərifin istefası nə vəd edir?
Tarix: 13-08-2024 11:39 | Bölmə: Slayd

İranın yeni prezidenti Məsud Pezeşkian həqiqətən vəzifəsinin icrasına başlamazdan əvvəl çevrəsində ilk səs-küylü istefa artıq baş tutub. Məhəmməd Cavad Zərif qəfildən strateji məsələlər üzrə vitse-prezident vəzifəsindən imtina edib. O, yeni vəzifəsində hətta iki həftə də işləmək istəməyib.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur ki, əvvəllər “nüvə sazişi” ilə bağlı danışıqlar aparan və onun əsas ideoloqu Zərif (İranın xarici işlər naziri statusunda) olub:
Zərif, həmçinin bu sazişin hazırlanmasında iştirak etmiş yüksək rütbəli İran diplomatları olan “köhnə danışıqçılar” qrupuna da gizli rəhbərlik edirdi. Sosial mediada yayımlanan vida məktubunda Zərif hökumətə namizədlərin seçilməsində “fəaliyyətindən razı qalmadığından” şikayətlənərək, onunla İran siyasətindəki digər nüfuzlu şəxslər arasında fikir ayrılıqları barədə şayiələri artırıb.
Təbii, Zərif ilk dəfə deyil ki, gurultu ilə ayrılır. Məsələn, Həsən Ruhaninin ikinci prezidentlik müddətinin ən qızğın vaxtında o, “güc bloku” ilə fikir ayrılığına görə Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri vəzifəsindən cəsarətlə istefa vermişdi, guya həmin blok ona Qərb ölkələri ilə danışıqlar aparmağa imkanı yaratmırdı.
Lakin indi onun gedişi ilə Pezeşkianın qismən arxalandığı “köhnə danışıqlarçılar” qrupu dağılma riski ilə üz-üzə qalır ki, bu da başqa şeylərlə yanaşı, əvvəllər İsrailə qarşı elan edilmiş “İranın qisası” ilə asanlaşdırılır.
Vitse-prezident Zərifin istefası çox qeyri-münasib vaxta təsadüf edir - məhz Pezeşkian yeni idarəetmə komandasını formalaşdırmaqla məşğul olduğu və parlamentin əsas nazirləri geri çağırmasını gözlədiyi bir vaxtda.
İran prezidentinin təklif etdiyi namizədlər arasında Tehrana hərbi nüvə tədqiqatlarından imtina müqabilində iqtisadi sanksiyaların ləğvinə nail olmağa imkan verən “nüvə sazişi”nin memarlarından biri Abbas Əraqçi də var.

Əraqçinin nazirlər siyahısına salınması təəccüblü olmadı: diplomat Türkiyə və Yaponiyada səfir vəzifəsində çalışıb, Tehranın Asiya-Sakit okean regionu ölkələri ilə əlaqələrinin inkişafına nəzarət edib (nazir müavini kimi). Bütün bu vəzifələrdə onlar üstün analitik bacarıqlar və İran diplomatik korpusu üçün mühüm keyfiyyət meyarı olan taktiki çeviklik nümayiş etdirmək bacarığını göstəriblər.
Bununla belə, Əraqçinin “nüvə yolu”ndakı fəaliyyəti daha vacibdir: o, 8 il ərzində “nüvə sazişi” çərçivəsində danışıqlar prosesində davamlı olaraq iştirak edib. Əvvəlcə sazişin hazırlanmasında və 2018-ci ildən sonra - ABŞ prezidenti Donald Tramp əvvəlki razılaşmaları torpeda etdikdən və İrana qarşı qaldırılmış sanksiyaları geri qaytardıqdan sonra - onu canlandırmaq cəhdlərində.
Üstəlik, İranın yeni prezidenti seçki proqramını məhz “nüvə sazişi”ni yeniləmək planları əsasında qurub və indi təcili olaraq Əraqçinin aid olduğu sübut edilmiş (“köhnə”) danışıqlarçılara ehtiyacı var. Onun Zərifin yetirməsi olduğunu nəzərə alsaq, vitse-prezident istefası ilə lazımi namizədliyin parlament tərəfindən təsdiqini maneəsiz şəkildə həyata keçirməyə cəhd edə bilər. Digər şeylərlə yanaşı, Əraqçının namizədliyi uğursuz olarsa, rəsmi Tehran ümumiyyətlə, “köhnə danışıqçı”sız qalacaq və işi sıfırdan başlamalı olacaq.
Digər tərəfdən, bu cür pərdəarxası oyunlar Zərifin reputasiyasına sərf etmir: “nüvə sazişi”nin uğursuzluğundan sonra keçmiş xarici işlər nazirinin karyerasına faktiki zərbə vuruldu. O, yalnız islahatçıların qələbəsindən sonra yüksək vəzifələrə qayıda bildi. Üstəlik, bəzi mühafizəkarlar bu günə qədər Zərifi beynəlxalq arenada “məqsədini itirməkdə” ittiham edir və onun təklif etdiyi hər hansı təyinatdan şübhələnirlər.
Vəziyyətə İran hökumətindəki dəyişikliklərin regional gərginlik kontekstində baş verməsi də təsir edir - israillilər Tehranda HƏMAS Siyasi Bürosunun rəhbəri İsmail Həniyəni aradan götürdükdən sonra İsrailə “görünməmiş cavab” vəd edib.
Münaqişənin bütün tərəfləri, o cümlədən ABŞ və Avropa ölkələri gözləmə mövqeyi tutdu və radikal tədbirlər görməyə hazır olduqlarını nümayiş etdirdilər. Bu kontekstdə Qərblə dialoqda “körpülərin qurulmasında” hədsiz tələskənlik təkcə İran daxilindəki mühafizəkar dairələr tərəfindən deyil, həm də onların müttəfiqləri və “Müqavimət oxu”ndan olan etibarlı şəxsləri tərəfindən səhv başa düşülə bilər ki, bu da Tehrana əlavə imic xərcləri hesabına başa gələcək.
Beləliklə, Zərifin emosional oyununun kənar tamaşaçıya yönəldiyi fikri böyük populyarlıq qazanıb. İddialara görə, bu səbəbdən onun istefa məktubu əsasən xarici auditoriyanın oxuduğu “X”-dəki (keçmiş Twitter) şəxsi səhifəsində yerləşdirilib.
Güman edilir ki, sonradan “nüvə sazişi”nin bərpası üzərində işləyəcək əsas müzakirəçiləri imic zərbəsi altından çıxarmaq üçün vitse-prezidentin təcili istefası lazımdır.
Belə bir plan məntiqdən xali deyil, çünki o, İranın əks-reaksiyasına görə məsuliyyəti təkcə Zərifdən deyil (görünür, o, əvvəlki əlaqələrin yenidən qurulması üzrə əsas işi öz üzərinə götürəcək), həm də onun əksər qərbli həmkarlarından - həm Vaşinqtondan, həm də “Avrotroyka” (Almaniya, Fransa, Britaniya - red.) nümayəndələri iranlı diplomatların qərar qəbuletmə sistemindən kənarda qalması və vəziyyətə heç bir şəkildə təsir göstərə bilməməsi ilə bağlı İsrailin istənilən narazılığını dəf edə biləcəklər.
Lakin bu cür şərtlər Əraqçinin namizədliyinin mümkün qədər uzun müddət gözlənilməsini, mühafizəkar və islahatçı düşərgələr arasında ictimai müzakirələrlə müşayiət olunmasını tələb edir.
Əks halda, Zərifin nümayişkaranə istefasının “kozır”ından (həqiqətən belə bir sxemin baş verdiyini fərz etsək) boş yerə istifadə olunmaq riski var.
Ancaq belə şəraitdə də “köhnə danışıqçılar” qrupunu bir gecədə dəfn etmək olmaz.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 13-08-2024 11:39 | Bölmə: Slayd

İranın yeni prezidenti Məsud Pezeşkian həqiqətən vəzifəsinin icrasına başlamazdan əvvəl çevrəsində ilk səs-küylü istefa artıq baş tutub. Məhəmməd Cavad Zərif qəfildən strateji məsələlər üzrə vitse-prezident vəzifəsindən imtina edib. O, yeni vəzifəsində hətta iki həftə də işləmək istəməyib.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur ki, əvvəllər “nüvə sazişi” ilə bağlı danışıqlar aparan və onun əsas ideoloqu Zərif (İranın xarici işlər naziri statusunda) olub:
Zərif, həmçinin bu sazişin hazırlanmasında iştirak etmiş yüksək rütbəli İran diplomatları olan “köhnə danışıqçılar” qrupuna da gizli rəhbərlik edirdi. Sosial mediada yayımlanan vida məktubunda Zərif hökumətə namizədlərin seçilməsində “fəaliyyətindən razı qalmadığından” şikayətlənərək, onunla İran siyasətindəki digər nüfuzlu şəxslər arasında fikir ayrılıqları barədə şayiələri artırıb.
Təbii, Zərif ilk dəfə deyil ki, gurultu ilə ayrılır. Məsələn, Həsən Ruhaninin ikinci prezidentlik müddətinin ən qızğın vaxtında o, “güc bloku” ilə fikir ayrılığına görə Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri vəzifəsindən cəsarətlə istefa vermişdi, guya həmin blok ona Qərb ölkələri ilə danışıqlar aparmağa imkanı yaratmırdı.
Lakin indi onun gedişi ilə Pezeşkianın qismən arxalandığı “köhnə danışıqlarçılar” qrupu dağılma riski ilə üz-üzə qalır ki, bu da başqa şeylərlə yanaşı, əvvəllər İsrailə qarşı elan edilmiş “İranın qisası” ilə asanlaşdırılır.
Vitse-prezident Zərifin istefası çox qeyri-münasib vaxta təsadüf edir - məhz Pezeşkian yeni idarəetmə komandasını formalaşdırmaqla məşğul olduğu və parlamentin əsas nazirləri geri çağırmasını gözlədiyi bir vaxtda.
İran prezidentinin təklif etdiyi namizədlər arasında Tehrana hərbi nüvə tədqiqatlarından imtina müqabilində iqtisadi sanksiyaların ləğvinə nail olmağa imkan verən “nüvə sazişi”nin memarlarından biri Abbas Əraqçi də var.

Əraqçinin nazirlər siyahısına salınması təəccüblü olmadı: diplomat Türkiyə və Yaponiyada səfir vəzifəsində çalışıb, Tehranın Asiya-Sakit okean regionu ölkələri ilə əlaqələrinin inkişafına nəzarət edib (nazir müavini kimi). Bütün bu vəzifələrdə onlar üstün analitik bacarıqlar və İran diplomatik korpusu üçün mühüm keyfiyyət meyarı olan taktiki çeviklik nümayiş etdirmək bacarığını göstəriblər.
Bununla belə, Əraqçinin “nüvə yolu”ndakı fəaliyyəti daha vacibdir: o, 8 il ərzində “nüvə sazişi” çərçivəsində danışıqlar prosesində davamlı olaraq iştirak edib. Əvvəlcə sazişin hazırlanmasında və 2018-ci ildən sonra - ABŞ prezidenti Donald Tramp əvvəlki razılaşmaları torpeda etdikdən və İrana qarşı qaldırılmış sanksiyaları geri qaytardıqdan sonra - onu canlandırmaq cəhdlərində.
Üstəlik, İranın yeni prezidenti seçki proqramını məhz “nüvə sazişi”ni yeniləmək planları əsasında qurub və indi təcili olaraq Əraqçinin aid olduğu sübut edilmiş (“köhnə”) danışıqlarçılara ehtiyacı var. Onun Zərifin yetirməsi olduğunu nəzərə alsaq, vitse-prezident istefası ilə lazımi namizədliyin parlament tərəfindən təsdiqini maneəsiz şəkildə həyata keçirməyə cəhd edə bilər. Digər şeylərlə yanaşı, Əraqçının namizədliyi uğursuz olarsa, rəsmi Tehran ümumiyyətlə, “köhnə danışıqçı”sız qalacaq və işi sıfırdan başlamalı olacaq.
Digər tərəfdən, bu cür pərdəarxası oyunlar Zərifin reputasiyasına sərf etmir: “nüvə sazişi”nin uğursuzluğundan sonra keçmiş xarici işlər nazirinin karyerasına faktiki zərbə vuruldu. O, yalnız islahatçıların qələbəsindən sonra yüksək vəzifələrə qayıda bildi. Üstəlik, bəzi mühafizəkarlar bu günə qədər Zərifi beynəlxalq arenada “məqsədini itirməkdə” ittiham edir və onun təklif etdiyi hər hansı təyinatdan şübhələnirlər.
Vəziyyətə İran hökumətindəki dəyişikliklərin regional gərginlik kontekstində baş verməsi də təsir edir - israillilər Tehranda HƏMAS Siyasi Bürosunun rəhbəri İsmail Həniyəni aradan götürdükdən sonra İsrailə “görünməmiş cavab” vəd edib.
Münaqişənin bütün tərəfləri, o cümlədən ABŞ və Avropa ölkələri gözləmə mövqeyi tutdu və radikal tədbirlər görməyə hazır olduqlarını nümayiş etdirdilər. Bu kontekstdə Qərblə dialoqda “körpülərin qurulmasında” hədsiz tələskənlik təkcə İran daxilindəki mühafizəkar dairələr tərəfindən deyil, həm də onların müttəfiqləri və “Müqavimət oxu”ndan olan etibarlı şəxsləri tərəfindən səhv başa düşülə bilər ki, bu da Tehrana əlavə imic xərcləri hesabına başa gələcək.
Beləliklə, Zərifin emosional oyununun kənar tamaşaçıya yönəldiyi fikri böyük populyarlıq qazanıb. İddialara görə, bu səbəbdən onun istefa məktubu əsasən xarici auditoriyanın oxuduğu “X”-dəki (keçmiş Twitter) şəxsi səhifəsində yerləşdirilib.
Güman edilir ki, sonradan “nüvə sazişi”nin bərpası üzərində işləyəcək əsas müzakirəçiləri imic zərbəsi altından çıxarmaq üçün vitse-prezidentin təcili istefası lazımdır.
Belə bir plan məntiqdən xali deyil, çünki o, İranın əks-reaksiyasına görə məsuliyyəti təkcə Zərifdən deyil (görünür, o, əvvəlki əlaqələrin yenidən qurulması üzrə əsas işi öz üzərinə götürəcək), həm də onun əksər qərbli həmkarlarından - həm Vaşinqtondan, həm də “Avrotroyka” (Almaniya, Fransa, Britaniya - red.) nümayəndələri iranlı diplomatların qərar qəbuletmə sistemindən kənarda qalması və vəziyyətə heç bir şəkildə təsir göstərə bilməməsi ilə bağlı İsrailin istənilən narazılığını dəf edə biləcəklər.
Lakin bu cür şərtlər Əraqçinin namizədliyinin mümkün qədər uzun müddət gözlənilməsini, mühafizəkar və islahatçı düşərgələr arasında ictimai müzakirələrlə müşayiət olunmasını tələb edir.
Əks halda, Zərifin nümayişkaranə istefasının “kozır”ından (həqiqətən belə bir sxemin baş verdiyini fərz etsək) boş yerə istifadə olunmaq riski var.
Ancaq belə şəraitdə də “köhnə danışıqçılar” qrupunu bir gecədə dəfn etmək olmaz.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 00:13
İran XİN-in binası vurulub - Ölən və yaralanan var
Dünən, 13:19
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
14-06-2025, 20:24
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
14-06-2025, 15:09
Azərbaycan və İran XİN başçıları telefonda müzakirə aparıblar
14-06-2025, 14:29
İranın 9 nüvə alimi öldürülüb - Siyahı
14-06-2025, 08:51
Əcnəbilər İrandan Azərbaycana keçərək təxliyə olunur - Fotolar
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 22:31
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib