Yaxın Şərq böyük müharibənin bir addımlığındadır
Tarix: 25-09-2024 12:05 | Bölmə: Slayd
Yaxın Şərq böyük müharibənin bir addımlığındadır

İsrail ordusu (IDF) “önləyici hərəkət” çərçivəsində Livanda yerləşən “Hizbullah” şiə təşkilatına qarşı hücuma keçib. “Qabaqlayıcı zərbələr” sentyabrın 23-də səhər saatlarında başlayıb.

"Biz “Hizbullah”ın son 20 ildə inşa etdiyi hərbi infrastruktura zərbə vururuq", - deyən ordunun Baş Qərargah rəisi Herzi Halevi, İsrail ordusunun münaqişənin növbəti mərhələlərinə hazırlaşdığını bildirib.

Reyting.az
xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.

Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur ki, “Hizbullah” nümayəndələri İsrailin Hayfa şəhərinin şimalındakı sənaye kompleksinə raket zərbələri endirdiklərini açıqlayıblar:

Sentyabrın 24-nə keçən gecə baş verən hücum Beyrutda peycerlərin partladılmasına cavab adlandırılıb. Bundan əlavə, şiə hərəkatı gecə ərzində İsrailin şimalındakı Meqiddo hava limanına üç dəfə hücum edib.

Eyni zamanda, “Hizbullah” sentyabrın 21-də uzaqmənzilli raketlər arsenalından istifadə edərək İsrail ərazisinə hücuma başlayıb. Hücumların hədəfi İsrail ordusunun hərbi obyektləri olub. Qrupun açıqlamasına görə, hücumlarda “Fadi-1” və “Fadi-2” raketlərindən istifadə edilib. Böyük ehtimalla, bu sursat Livana Suriyadan gətirilib.

Hərbi ekspert və “ImpNavigator” bloqunun müəllifi Yuri Lyamin “Regnum”-a şərhində bildirib:

“Əslində, heç kim Suriyanın bu raket sursatlarını “Hizbullah”a çatdırdığını gizlətməyib. Onlar ilk dəfə 2006-cı ildə, İkinci Livan müharibəsi zamanı istifadə edilib. Üstəlik, Suriyada vətəndaş müharibəsi zamanı hökumət qoşunları onlardan praktiki olaraq istifadə etməyib, buna görə də İsraillə yeni müharibə olacağı təqdirdə Suriya ərazisində istehsal edilən hər şey Livana gedirdi”.

220 mm-lik “Fadi-1” 70 kilometrə qədər məsafədəki hədəfləri vurmaq üçün nəzərdə tutulub. Raket başlığının kütləsi 83 kiloqramdır. “Fadi-2” sinif raketləri 302 mm çapa malikdir, çəkisi 100-dən çox (bəzi mənbələrə görə 150 kiloqramdan çox) döyüş başlığı daşıyır və 100 kilometrə qədər məsafəyə zərbə endirmək üçün nəzərdə tutulub.

İsrail kəşfiyyat xidmətlərinin məlumatına görə, “Fadi” sinifli raketlər 2000-ci illərin əvvəllərində Çinin “WS-1” raketləri əsasında Suriyada hazırlanmış “Xeybər-1” raketlərinin modifikasiyasıdır.

İsrail dəfələrlə Suriyadan raket tədarükünü dayandırmağa cəhd göstərib və Suriyanın hərbi müəssisələrinə hücum edib. Sentyabrın əvvəlində İsrail Hərbi Hava Qüvvələri Suriyanın Həma əyalətinin Masyaf şəhəri yaxınlığındakı hərbi obyektə hücum edib. Ehtimallara görə, bu obyektdə “Fadi” raketlərinin istehsalı həyata keçirilib.

Ancaq Yuri Lyamin əmindir ki, İsrail Suriyadan sursat tədarükünü tamamilə dayandıra bilmir:

“Suriya ilə Livan arasındakı sərhədin uzunluğu yüzlərlə kilometrdir. Üstəlik, əlçatmaz dağ silsilələrindən keçir. İsrail nəyisə ört-basdır edib məhv etməyi bacarır, amma Suriya böyükdür, raketləri gizlətmək üçün yerlər və çoxlu təchizat yolları var”.

Eyni zamanda, Suriya “Hizbullah”ın əsas müttəfiqi İrandan Livana gedən daha təkmil raketlərin tədarük yolundan keçir.

Zərbə üçün hədəflər

“Hizbullah” və İsrail arasında hazırkı gərginlik 2023-cü ilin oktyabrında başlayıb. Livan qruplaşması Qəzza zolağı və Fələstinin HƏMAS qruplaşmasına dəstək əlaməti olaraq İsrail ərazisini atəşə tutub.

Əvvəlcə “Hizbullah” yalnız “Dəmir Qübbə” raketdən müdafiə sistemi ilə yaxınlaşanda məhv edilən idarə olunmayan raketlərin “yaylı atəşi” ilə İsrail ərazisini atəşə tutmaqla kifayətlənib. Bu cür xoş fikir mübadiləsi ümumiyyətlə hər iki tərəfə uyğundur, çünki bu, bir tərəfdən “Fələstin müqaviməti”nə dəstək görüntüsünü qoruyub saxlamağa imkan verir, digər tərəfdən isə münaqişəni gərginliyin yeni səviyyəsinə qaldırmır, çünki atəşlər mülki əhali arasında itkilərə səbəb olmur.

Eyni zamanda, atışmanın həm də strateji məqsədi var: mümkün olduqca İsrailin hava hücumundan müdafiə/raketdən müdafiə raketlərinin ehtiyatlarını tükəndirmək.

Hərbi ekspert Aleksandr Mixaylovski “Regnum”-a şərhində deyib ki, münaqişənin ilkin mərhələsində belə bir məqsədin qoyulması tamamilə mümkündür:

“Təmas xətti boyunca - İsrail və Livan arasında faktiki sərhəd olmadığı üçün - yəqin ki, 80-dən 122 mm-ə qədər çaplı yüzlərlə buraxılış qurğusu gizlədilib. Onlar torpağa basdırılır, mağaralarda gizlədilir və kamuflyaj edilir. Onları tapmaq olduqca çətindir. Eyni zamanda, “Allah kimə qarşı göndərirsə” prinsipi ilə atılan 50-100 raketin buraxılması, məsələn, artıq konkret hədəf üzərində işləyən pilotsuz təyyarənin buraxılışını əhatə etməyə imkan verir”.

2024-cü ilin yayında “Hizbullah” “Dəmir Qübbə”ni yarmış kəşfiyyat çəkilşinin görüntülərini nümayiş etdirdi. PUA-lar İsrail Hərbi Dəniz Qüvvələrinin Hayfadakı bazasını, eləcə də ölkənin şimal bölgələrindəki bir sıra hərbi obyektləri kameranın yaddaşına salıb. Daha sonra onlar iri çaplı raketlərin hücumları üçün hədəfə çevrildilər. Amma mərmilərin vurduğu ziyanı qiymətləndirmək kifayət qədər çətindir.

“İsrail kəşfiyyat xidmətləri hərbi hədəflərə raket hücumları ilə bağlı istənilən məlumatları gizli saxlayır və “Hizbullah” uğurlarını şişirtməyi sevir. Beləliklə, çox güman ki, onlar müəyyən edilmiş obyektlərə zərər verir, lakin bu, məhduddur. Lakin bu, ilkin qiymətləndirmə ola bilər və əsas zərbələr hələ qabaqdadır”, - Mixaylovski hesab edir.

Bənzər bir qiymətləndirməni İsrailə qarşı daha genişmiqyaslı hücumları proqnozlaşdıran və İsrailin mərkəzi bölgələrinə çata bilən ballistik raketlərin istifadəsinə işarə edən ərəb mediası edib.

Müasir cəbbəxana

İsrail kəşfiyyat xidmətləri dəfələrlə “Hizbullah”ın çoxlu sayda müxtəlif tipli raketlərlə silahlandığını bəyan edib. “Alma” tədqiqat mərkəzinin məlumatına görə, hərəkat 200 kilometr məsafədəki hədəfləri vura bilən 5 minə yaxın uzun və orta mənzilli raket, 65 min yaxın mənzilli raket (təsirə məruz qalan ərazi 45 kilometrdən 200 kilometrə qədərdir) və 145 minə yaxın artilleriyaya (20 km məsafədəki hədəf) malikdir.

“Hizbullah” rəsmiləri öz arsenalının həcmini açıqlamayıblar. Lakin bəzən hərəkatın media resurslarında müəyyən silah növlərinin görüntüləri dərc olunur.

Qrupun cəbbəxanalarından onlayn yayımlanan fotolardan birində döyüş başlığı 600 kiloqram, uçuş məsafəsi 200 kilometrə qədər olan “Muşak-200” raketləri əks olunub. Ehtimal ki, bu raketlər İranın “Zelzal-2” raketlərinin surətidir.

“İran heç vaxt “Hizbullah”ı silahla təmin etdiyini gizlətməyib. İsrail Suriyadan keçən tədarük marşrutu boyunca, məsələn, Suriya Hərbi Hava Qüvvələrinin hava bazalarında silah daşımalarını məhv etməyə cəhd göstərib. Ancaq burada yenə də bütün tədarükləri ələ keçirmək fiziki cəhətdən mümkün deyil, ərazilər çox böyükdür”, - Y. Lyamin qeyd edir.

Raketin adı Qurani-Kərimin "Zəlzələ" surəsinə istinad edir ki, burada dünyanın sonu baş verən hadisələri təsvir edir. Başqa sözlə, ad potensial düşmən üçün çox konkret xəbərdarlıqdır.

Nəzəri olaraq, “Hizbullah” 250 kilometrə qədər mənzilli “Zelzal-3” raketləri ilə də silahlana bilər. “Israel Hayoum”un gümanına görə, “Hizbullah”ın arsenalında M-600 kimi tanınan və 300 kilometrə qədər mənzilli “Fateh-100” raketləri var.

Başqa sözlə, “Hizbullah” İsrail ərazisinin böyük hissəsini vurmağa qadirdir, buna görə də IDF komandanlığının “şimaldan gələn təhlükə” ilə bağlı narahatlığı əsaslıdır.

İsrail “bufer zona” yaratmağa çalışır

Ənənəvi olaraq, “Hizbullah”ın əsas fəaliyyət sahələri Livanın cənubunun ərazisi, həmçinin şiə müsəlman icması nümayəndələrinin yaşadığı Beyrut və onun ətraf ərazilərinin bir hissəsi hesab olunur.

Raketlərin tədarükünü poza bilməyən İsrail ordusu “Hizbullah”ın infrastrukturunu və hərəkatın əsas bazalarını məhv etməyi planlaşdırır.

Əvvəllər IDF komandanlığı dəfələrlə bəyan edib ki, Livandakı əməliyyatın məqsədi Livan və İsrail sərhədi boyunca 20-30 kilometr uzunluğunda “bufer zona”nın yaradılması olmalıdır. “Hizbullah”ın əksər hərbi obyektləri, yeraltı sığınacaqları və raket arsenalları məhz burada yerləşir.

İsrail əsgərləri bu yolla ölkənin şimal rayonlarını raket hücumu təhlükəsindən qorumağı planlaşdırır. Ancaq bunun uğurlu olub-olmayacağı böyük sualdır.

Y. QACAR




Bölməyə aid digər xəbərlər
23-09-2024, 17:51 Yerin iki peyki olacaq