14:16 / 24-04-2024
Nəzir - Akif Abbasov yazır
Rəşid Behbudovun İran səfəri: müğənni aldığı qonorarı nəyə xərcləyib?
Tarix: 20-08-2019 17:16 | Bölmə: Slayd
Rəşid Behbudovun İran səfəri: müğənni aldığı qonorarı nəyə xərcləyib?

Rəşid Behbudovun Azərbaycanla həmsərhəd iki ölkəyə qastrol səfərləri haqqında çox az bilgi var. İnternet resurslarındakı arxiv materiallarında ecazkar səsi ilə dillər əzbəri olmuş sənətkarın bu iki dövlətdə keçən günlərinə dair bir-birindən fərqli məlumatlar mövcuddur. Hətta qastrol səfərlərinin tarixi müxtəlif illərə aid edilir. “Musiqi dünyası” jurnalında dərc edilmiş “Rəşid Behbudov fenomeni” məqaləsində sadalanan faktlar daha çox etibar doğurur. Çünki məqalə müəllifi Kamil Şahverdiyev Behbudovlar ailəsinin üzvüdür.

Reyting.az
yazının Türkiyə və İranda (1961-1962-ci illər) keçən qastrol günləri barədə hissəsini oxucuların ixtiyarına təqdim edir:

Görkəmli sənətkarın 1961-ci ildə ilk səfərindən başlayaraq sonrakı illərdə Türkiyədə bütün konsertlərin hamısı lentə alınıb və bu günə qədər Türkiyə radiosunun arxivlərində səliqə ilə qorunur. Həmin konsertlərin lent yazıları qardaş ölkədə dövlət radiosunun efiri vasitəsi ilə bu gün də tez-tez yayımlanır.

Tehran filarmoniyasının zalındakı ilk konsert sözlə deyilməsi mümkün olmayan bir şəraitdə keçdi. Biletlər hələ bir neçə ay bundan əvvəl satılıb qurtarmışdı. Konsert günü on minlərlə insan bilet tapmaq arzusu ilə filarmoniyanı dövrəyə alaraq konsertin sonuna qədər gözləyərək dağılışmaq istəmirdilər.
Tehranda verilən 8 konsertin hamısı bu cür keçdi. Qastrol səfərləri başa çatmaq üzrə idi. Lakin həmin günlər İranın müxtəlif şəhərlərindən 100 minlərlə insan Tehrana axışaraq sevimli sənətkarı dinləmək arzusu ilə günlərlə filarmoniyanın ətrafında gəzişirdilər.

Bunu görən hökumət nümayəndələri Rəşid Behbudovdan xahiş edirlər ki, o, İran milli televiziyası ilə konsertlərinin təşkil olunmasına razılıq versin. Əlbəttə, Rəşid Behbudov televiziya ilə canlı konsertlərin verilməsinə razılıq verir. Üç gün dalbadal İran televiziyasında hər gün bir saat olmaq şərti ilə görkəmli müğənninin konsertləri təşkil olunur. Lakin bu konsertlər də sənətkarın pərəstişkarlarını sakitləşdirmir.

Onda İran hökuməti rəsmi qaydada Rəşid Behbudova müraciət edir və qastrol səfərinin müddətini uzatmağı ondan xahiş edirlər. Beləliklə, müğənninin 20-yə qədər iri şəhərləri əhatə edən İran turnesi təşkil olunur.

Rəşid Behbudovu bu səfərdə unudulmaz tarzən Əhsən Dadaşov və əvəzedilməz pianoçu Çingiz Sadıxov müşayət edirlər. İsfahan, Abadan, Şiraz, Təbriz, Ərdəbil, Xoy, Ənzəli, Zəncan, Məşəd və başqa şəhərlərdə tayı-bərabəri olmayan sənətkarlar 4 aya yaxın bir müddətdə 100-ə yaxın konsert verirlər.

Müxtəlif qəzet və jurnallarda Rəşid Behbudovun İran səfəri haqqında dərc olunmuş materialları nəzərdən keçirərək çox maraqlı, qeyri-adi bir məlumata rast gəldik. Məlumat ondan ibarətdir ki, İranda 4 ay müddətində verilən konsertlərdən yığılan külli miqdarda pulu Rəşid Behbudov könüllü olaraq Tehran Gənclər Evi və İran Milli Xoru üçün konsert zalının tikilməsinə verir. İran tərəfi də müğənninin bu hərəkətini yüksək qiymətləndirərək həmin konsert zalına Rəşid Behbudovun adını verir.

Bu məlumat İranın müxtəlif qəzetlərində dərc olunur. Eyni zamanda TASS-ın İrandakı müxbiri həmin məlumatı Moskvaya və Bakıya da ötürür. "İzvestiya", "Komsomolskaya pravda", "Bakinski raboçi", "Vışka" qəzetləri də bu analoqu olmayan xəbəri dərc edir.

16 dekabr 1962-ci ildə "Bakinski raboçi", 15 yanvar 1963-cü ildə "Vışka" qəzetləri Qole Sorxinin dilindən yazırlar: "... Rəşid Behbudov verdiyi konsertlərdən yığılan pulları bizə hədiyyə etdi və biz də o pullara Milli Xor və Gənclər Evi üçün konsert binası tikirik. Teatr binasına Rəşid Behbudovun adını vermişik..."

Bizi heyrətə gətirən bu məlumatın izinə düşərək xeyli müddət apardığımız axtarışlar, nəhayət, öz bəhrəsini verdi. Bu yaxınlarda olduqca qiymətli materiallar – Rəşid Behbudovun İranda verdiyi konsertlərin hamısının lent yazılarını əldə etmişik.

1961-ci ilin sonu və 1962-ci ilin əvvəllərində baş verən Rəşid Behbudovun İran səfəri yadda qalan, maraqlı hadisələrlə zəngin idi. Belə hadisələrdən biri də Təbriz şəhərində baş verir.

Təbrizdə böyük müvəffəqiyyətlə keçən konsertlərdən birindən sonra əslən Bakıdan olan ölməz bəstəkar Əli Səlimi dünyalar qədər sevdiyi müğənnini evinə dəvət edir. Dəvəti qəbul edən Rəşid Behbudov bəstəkarın qonağı olur. Maraqlı söhbətlər zamanı Əli Səlimi yenicə bəstələdiyi "Sizə salam gətirmişəm" mahnısını sənətkara göstərir. Rəşid mahnını çox bəyənir və tezliklə ifa edəcəyinə söz verir.

Bəstəkarın xanımı Əli Səlimiyə işarə edərək onu yan otağa çağırır. Bir qədər sonra həmin otaqdan xanımın həzin səslə, tarın müşayəti ilə oxuduğu başqa bir mahnının səsi gəlir. Rəşid elə ilk notlardan bu mahnıya vurulur və onlara qoşulub zümzümə etməyə başlayır.

Mahnı bitdikdən sonra müğənni Əli Səlimidən bunun kimin mahnısı olmasını soruşur. Əli Səlimi bildirir ki, Şəhriyar "Ayrılıq" adlı gözəl bir şeir yazmışdı. Mən də bir neçə gün bundan əvvəl həmin şeirə mahnı bəstələdim.

Rəşid bəstəkara irad tutur ki, bəs nəyə görə "Ayrılığ"ı mənə təklif etmirsən. Əli Səlimi cavabında izah edir ki, qorxuram "Ayrılıq"ı oxumağa icazə verməsinlər. Sənə də başağrısı olmasın. "Sizə salam gətirmişəm"i oxusan, mənə dünyanı vermiş olarsan. Rəşid bəstəkarın da, onun xanımının da kövrəldiyini görüb qətiyyətlə bildirir ki, tezliklə hər iki mahnını mənim ifamda eşidəcəksiniz.

Bakıya dönəndən sonra sevimli sənətkar həqiqətən də hər iki mahnını - "Sizə salam gətirmişəm" və "Ayrılıq" mahnılarını ifa edərək lentə yazdırır.




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}