Şimal qütbü uğrunda savaş başlayır - Fotolar
Tarix: 19-05-2021 09:46 | Bölmə: Slayd
Şimal qütbü uğrunda savaş başlayır

Rusiya Xarici işlər naziri Sergey Lavrov Qərb ölkələrini qlobal istiləşmə ilə daha əlçatan hala gələn Şimal qütbünün dünya əhəmiyyətli bir rəqabət bölgəsinə çevrilmə ehtimalı ilə bağlı xəbərdar edib.

Reyting.az
xatırladır ki, Lavrovun bu xəbərdarlığı ABŞ, Kanada, Rusiya, Norveç, İsveç, Finlandiya, Danimarka və İslandiyanın Arktik Şurasının çərşənbə və cüşə axşamı Reykavikdə keçiriləcək nazirlər toplantısından əvvəl edilib.

Lavrov Moskvada keçirdiyi mətbuat konfransında bildirib ki, uzun zamandır Şimal qütbünün Rusiyanın bölgəsi olduğu hər kəsə aydındır: “İndi Arktika sahillərinin təhlükəsizliyini təmin etmək bizim məsuliyyətimizdir”.



Qeyd edək ki, iqlim dəyişikliyi ilə Şimal qütbünün daha əlçatanlığı, bölgənin təbii sərvətləri və strateji əhəmiyyəti qlobal marağa səbəb olub. Artıq Şimal qütbü Çin də daxil olmaqla Arktika Şurası üzvləri arasında rəqabət meydanına çevrilib.

Son illər Rusiya prezidenti Vladimir Putin Arktika bölgəsini Rusiyanın strateji prioriteti halına gətirib. Hərbi infrastruktur və mədənçilirə sərmayə qoymaqla bir növ Arktika Şurası üzvləri arasında mövcud gərginliyi bir qədər də artırıb.

ABŞ isə Rusiya və Çinin Arktika bölgəsinə “hücumunu” əsas gətirib buna qarşı addımlar atır. 2018-ci ildə ABŞ donanması 1980-cı illərdən bu yana ilk dəfə olaraq Norveç dənizində təyyarədaşıyan gəmi yerləşdirib. Eyni zamanda fevral ayında Vaşinqton Qərbin bölgədəki hərbi varlığını gücləndirmək cəhdlərinin bir hissəsi olaraq Norveçə təlim məqsədilə strateji bormbardman təyyarələri göndərib.



Lavrov Moskvada keçirdiyi mətbuat konfransında bildirib ki, NATO Şimal qütbünə irəliləməsinə haqq qazandırmağa çalışarkən bir az fərqli vəziyyət yaradır və burada NATO-nun Şimal qütbünə gəlməsi ehtiyacını haqlı çıxarmağa çalışan Norveç kimi qonşularımıza suallarımız var.

Lavrov 8 ölkədən ibarət nazirlərin toplantısında bu məsələni müzakirə edəcəklərini bildirib. Təklif edib ki, Arktika Şurasına üzv ölkələrin Baş Qərargah rəisləri arasında dialoq təşkil edilsin.

Arktika Şurasının toplantısında qarşıdakı 10 il üçün yekun bəyannamə və strateji plan təqdimatı gözənilir.

Əslində isə Şimal qütbündə buz qatları əridikcə Rusiya xarici bazarlara neft və qaz ixrac etmək üçün Şimal dəniz yolu kanalından yararlanmağa ümid edir. Moskva ənənəvi Süveyş kanalı marşurutu ilə müqayisədə gəmilərinin Asiya limanlarına səyahətinin 15 gün qısaldılmasına imkan verən bu marşurutun yaxşılaşdırılmasına böyük vəsait qoyur.



Rəsmi Moskva Şimal qütbündə hərbi varlığını da gücləndirir. Sovet dövrünün sonlarında tərk edilən bir neçə hərbi hissə və hava limanını yenidən açılaraq moderinzasiya edilib. Bu bazalara artıq “S-400” hava müdafiə sistemləri də quraşdırılıb.

Artan gərginliyə rəğmən Rusiya və ABŞ bu ilin əvvəllərində keçirilən iqlim müzakirələrinə dair konfransda Şimal qütbünü əməkdaşlığın bir hissəsi kimi təqdim ediblər.

***

Onu da qeyd edək ki, bu gün Rusiya Xarici işlər naziri Sergey Lavrov və ABŞ Dövlət Departamentinin rəhbəri Entoni Blinken arasında görüş keçiriləcək.

Dövlət Departamentinin mətbuat xidmətinin rəhbəri Ned Prays bildirib ki, görüş İslandiyanın paytaxtı Reykyavikdə Arktika Şurasının bağlanış tədbirindən sonra, axşam saatlarında baş tutacaq.

“İkitərəfli görüş Moskva ilə daha sabit və proqnozlaşdırıla bilən münasibətlər əldə edə biləcəyimizə dair bir təklifi sınamaq imkanı verəcək”, - deyə Prays vurğulayıb.

Bundan əvvəl isə Rusiya XİN rəhbəri bildirib ki, Moskva amerikalı həmkarı ilə "xeyirxah, sakit, praqmatik" söhbət əsnasında ABŞ-la bütün mübahisəli məsələlərdə qarşılıqlı faydalı həll yolları axtarmaq niyyətindədir.

Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər