21:22 / 19-04-2024
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
20:45 / 19-04-2024
19-cu əsrin solğun dagerreotiplərini bərpa ediblər
20:29 / 19-04-2024
Qəzza müharibəsi qloballaşır
18:35 / 19-04-2024
MKİ: “Moskva yaxınlığındakı terror aktını İŞİD təşkil edib”
18:14 / 19-04-2024
Qəzzada daha 42 nəfər dinc sakin həlak olub
18:08 / 19-04-2024
Eminemin qızı bikinidə görüntülənib
18:06 / 19-04-2024
Yaponiya süni intellektin inkişafına 475 milyon dollar ayırıb
17:57 / 19-04-2024
9 milyon manatlıq mənimsəmə... - Şirkət rəhbərinə 11 il həbs cəzası verilib
17:33 / 19-04-2024
Ağ ev Afrikada müttəfiqini itirə bilər
17:30 / 19-04-2024
İranda silsilə partlayışlar baş verib
17:27 / 19-04-2024
İranın İsrailə hücumunun əsl səbəbi bəlli olub
17:18 / 19-04-2024
Mustafayevlə Qriqoryan sərhəddə görüşüb - 4 kənd Azərbaycana qaytarılır
17:09 / 19-04-2024
Daxili İşlər Nazirliyində kollegiya iclası keçirilib - Fotolar
17:00 / 19-04-2024
Prezident Cinayət-Prosessual Məcəlləsində dəyişikliyi təsdiqləyib
16:46 / 19-04-2024
İlham Əliyev Rusiyaya gedir
16:34 / 19-04-2024
Universitetin sözçüsü vəzifədən ayrılıb
16:19 / 19-04-2024
Abel Məhərrəmov və xanımı məhkəməyə verilib
16:00 / 19-04-2024
Ədalət Məhkəməsində Azərbaycanın tələbi ilə ictimai dinləmələr keçirilib
15:47 / 19-04-2024
Tovuzda 22 yaşlı oğlan 34 yaşlı qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb
15:36 / 19-04-2024
G7 ölkələri Azərbaycan və Ermənistanı sülh prosesinə sadiq olmağa çağırıb
15:29 / 19-04-2024
Ceyhun Bayramov Fələstinin baş naziri ilə telefonda müzakirə aparıb
15:24 / 19-04-2024
Rəsmi Berlindən İsrail və İrana çağırış olub
15:11 / 19-04-2024
Türkiyə XİN: "İran-İsrail gərginliyi daimi münaqişəyə çevrilə bilər"
14:54 / 19-04-2024
Sabiq rektora hansı cəza veriləcək? - Prorektorun qətl işi
14:22 / 19-04-2024
Bakı Fransız Liseyi fəaliyyətini dayandırır
14:19 / 19-04-2024
MKİ direktorundan xəbərdarlıq: "...Ukrayna ilin sonunadək məğlub ola bilər"
13:56 / 19-04-2024
Aİ-dən İsrail və İrana çağırış: "Təmkinli olun!"
13:48 / 19-04-2024
Vaksinasiyadan kənarda qalan uşaqlara peyvənd vurulacaq
13:15 / 19-04-2024
Hal şahidləri ilə bağlı qanuna dəyişiklik olub
00:02 / 15-04-2024
Ceyhun Bayramov Özbəkistana gedib - Yenilənib
20:08 / 15-04-2024
Rusiya Ukrayna ilə savaşa özgələri göndərir
23:11 / 14-04-2024
Oqtay Əsədovun həyat yoldaşı son bir ildə Moskvada 14 milyon qazanıb
18:51 / 15-04-2024
“Şəhid Əhməd – Oğluma məktub” filminin təqdimatı keçirilib - Fotolar
22:33 / 14-04-2024
İsrail prezidenti: "Bu, əsil müharibə elanıdır"
15:07 / 17-04-2024
Hikmət Hacıyev: “Sülhməramlıların Azərbaycandan çıxarılması barədə qərar qəbul edilib”
13:58 / 16-04-2024
Agentlik sədri vəzifədən azad edilib - Yeni təyinat
13:03 / 15-04-2024
Məşhur aktyor kinodan qovulub
10:57 / 18-04-2024
60 milyard dollarlıq yardımın önü açılır
09:07 / 15-04-2024
Puqaçova qastollardan nə qədər qazanacaq?
10:00 / 15-04-2024
Çingiz Abdullayev sabah xəstəxanadan evə buraxılacaq
15:08 / 15-04-2024
Ali məktəblərə qəbul başlayıb
Qazaxıstanın sabiq baş naziri: “Tokayevin KTMT-ni ölkəyə dəvət etməsi səhv addımdır” - Müsahibə
Tarix: 07-01-2022 18:59 | Bölmə: Slayd
Qazaxıstanda baş verən etiraz aksiyaları nəticəsində gərginlik artır. Bu ölkənin sabiq baş naziri, hazırda mühacirətdə olan və ölkə müxalifətinin liderlərindən biri kimi qəbul edilən Akejan Kazheqeldin mediazona.ca saytına müsahibə verib.
Reyting.az həmin müsahibəni təqdim edir:
- Qazaxıstanda nə baş verir və bunda iştirak edənləri necə adlandırmaq olar? İnqilabçılar, üsyançılar yoxsa qiyamçılar?
- Bu, vətəndaş cəmiyyətinin mövcud hakimiyyətə qarşı çıxışıdır. Bu gün meydanlarda dayanan insanlar QHT-lərin, həmkarlar ittifaqlarının, yaxud başqa birliklərin nümayəndələridir. Bir dənə də olsun siyasi partiya yoxdur, çünki müxalif siyasi partiyalar qeydiyyatdan keçmir və təbii ki, hakim partiya da orada ola bilməz.
- Hansı insanlar hakimiyyətə qarşı çıxıb və hansı məqsədlə etiraz aksiyası kortəbii xarakter daşıyır, hakimiyyətin əleyhdarlarının öz proqramı, təşkilatı, liderləri varmı?
- Hər bir şəhərdə, hər bir rayon mərkəzində həm həmkarlar ittifaqı, həm də digər kiçik qrupların yerli real liderlər var. Uzun müddət bu liderləri qeyri-rəsmi adlandırırdılar. Bunlar hakimiyyətin görmək, tanımaq istəmədiyi şəxslərdir.
Proqrama gəlincə, hər şey sadədir. Prinsipcə, insanlar bu hökuməti dəyişmək istəyirlər və artıq hökumətin istefasına nail olublar, geriyə addım atılıb, qazın qiymətinə yenidən baxılıb.
Amma bu, sadəcə bəhanə idi, əsas səbəblər daha dərindədir. Fakt budur ki, insanlar getdikcə yoxsullaşır. Çox əlamətdar haldır ki, ilk olaraq küçələrə mütəşəkkil insanlar - neft şirkətlərinin işçiləri çıxdı. Təsəvvür edin, belə maaşlı insanlar meydanlara çıxırsa, demək, onların da dolanışığı yoxdur. Qalanlarının necə yaşadığını təsəvvür edə bilərsiniz.
Eyni zamanda cəmi bir gündə, yanvarın 5-də paytaxtdan 27 çarter reysi olan təyyarə uçub. Hakimiyyət o qədər təkəbbürlü idi ki, bu gün hesabı ödəyir.
Bu, yavaş-yavaş və proqnozlaşdırılan şəkildə inqilaba çevrilən bir etirazdır. Bu insanlar quldur deyil. Onlar nə NATO, nə Avropa Birliyi, nə də Vaşinqton deyil. Bunlar öz iqtidarlarına qarşı olan insanlardır.
- Belə bir etiraz yalnız Qazaxıstanın qərbində yarana bilərmi? Doğrudanmı etirazçılar arasında kənd əhalisi üstünlük təşkil edir və hakimiyyət ölkənin qərbinə necə nəzarət edib və ölkənin ən böyük şəhərini etirazçılara necə təslim edib?
- Elə bir il keçməyib ki, qərbdə nəsə baş verməsin. Adətən hakimiyyət bunu susdurmağa, gizlətməyə, hansısa güzəştə getməklə ortaya çıxarmayıb.
Amma burada nə baş verir? Bu gün ailəsini dolandırmaq üçün özünə layiqli maaş tələb edən insanlar ağır şəraitdə yaşayırlar.
Qazaxıstanın qərbində iqlim çətin, qışı rütubətli və soyuq, yayı isti və quraq keçir. Keçən yay quraqlıq ilə fərqləndi, yerli sakinlər məhsullarını itirdilər. Eyni zamanda ora tərəvəz-meyvə gətirilir, lakin onların qiyməti çox yüksəkdir. İnsanlar hər vasitə ilə bu problemləri qaldırsalar da, hakimiyyət başqa işlərlə məşğul olurdu. İndi xalqın qəzəbi bu şəkildə üzə çıxıb.
Əhəmiyyətli bir məqam - üç milyondan çox vətəndaşımız Qazaxıstan Respublikasının bütün banklarının borclularıdır, çünki bir müddət əvvəl vətəndaşlar bir bankdan kredit götürdükdə, sonradan yenidən maliyyələşdiriləndə hökumət real iqtisadiyyatı kreditləşmə ilə əvəz etmək qərarına gəldi. İndi isə məlum olur ki, onların dolanmağa heç nələri yoxdur, iş yoxdur, ipotekaya da heç nə yoxdur və hər şey çoxdan girovdadır. Və bu banklar, ümumilikdə, hakim ailəyə - Nazarbayev klanına aiddir. Bu hadisələrdən ən çox kənd əhalisi zərər çəkib. Onlar şəhərlərdə iş axtarmağa məcbur olublar.
- Əgər Tokayevin yerində Nazarbayev tam sağlam olsaydı, hakimiyyət etirazı əvvəldən dayandıra bilərdimi? İki prezident arasında əsas fərq nədir və Tokayev sərt davranmağa qadirdirmi?
- İnsan davranışını proqnozlaşdırmaq çətindir. İnanıram ki, Tokayev də artıq bu cür hərəkət etməyin mümkün olmadığını, dünyanın dəyişdiyini başa düşür. Bu, Haaqa tribunalına birbaşa yoldur. Onlar Janaozen hadisələrindən uğurla çıxdıqlarına inanırlar.
Görün, bu necə olur, Nazarbayev hakimiyyəti təhvil verdi və şəhərlər onun şərəfinə adlandırıldı, bu gün isə onun abidəsi sökülür.
İronik odur ki, uzun illər əvvəl 1993 və ya 1994-cü ildə Nazarbayev böyük bir jurnalist qrupu ilə Türkmənistana səfər etmişdi. Bu, Türkmənbaşının çiçəklənmə vaxtı idi. O, (Türkmənbaşını nəzərdə tutur-red.) özünə qızıl abidələr ucaltmağa başlamışdı. Qayıdandan sonra böyük mətbuat konfransı keçirildi. Nazarbayev o vaxtlar insanların yanına gedə, açıq ünsiyyətdən və ümumi suallardan qorxmayan adam idi. Üstəlik, maliyyə baxımından təmiz idi. Beləliklə, o, dedi ki, heç vaxt türkmənbaşı kimi olmayacaq. Bəs indi nə görürük?
- Qazaxıstan və Belarusdakı etiraz aksiyalarının fərqi nədir? İndi Qazaxıstanda baş verənləri 2005-ci ildə Əndican hadisələri və ya Qırğızıstandakı inqilablarla müqayisə edə bilərsinizmi?
- Belarusdakı dinc etirazlar heyrətamizdir, mən belarus xalqına heyran oldum, onlar buna necə səbirlə dözdülər. Amma bu etiraz dərs oldu. Küçəyə çoxlu sayda insan çıxırsa, bəlkə də bir az daha sərt davranmaq lazımdır. Və eyni barmaqlıqlı eyni avtomobillər indi Almatı küçələrindədir və yanır.
Etirazın sadə riyaziyyatı var. Bir polisə beş etirazçı düşür və məsələ hakimiyyətin xeyrinə həll olunmur. Buna görə də Qərbi Qazaxıstanın bir çox şəhərlərində yerli polis etirazçıların tərəfinə keçib. Təsəvvür edin ki, bu insanlar səhər uşaqlarını eyni məktəbə, eyni bağçaya aparırlar. Qazaxıstanda şəhərlər arasında yüzlərlə kilometr məsafə var və şəhərlər elədir ki, hamı bir-birini adı ilə olmasa da, görkəmindən tanıyır. “Rosqvardiyaçıları” başqa şəhərdən bir şəhərə gətirmək mümkün olduqda belə deyil və onlar yerliləri amansızcasına döyəcəklər. Qazaxıstanda bu işləmir.
Mənim proqnozlaşdırmayacağam - hər şey mümkündür. Amma düşünürəm ki, işlər vətəndaş müharibəsinə getməyəcək. Sanksiyalar var, rıçaqlar var, dünya dəyişib. İnsanlar təslim olmamalı, meydanları tərk etməyə ehtiyac duymamalı, Tokayevdən dialoq və siyasi islahatlar axtarmalıdırlar. Tokayev ölkə tarixinə 30 ildən sonra siyasi islahatlara başlayan şəxs kimi düşə bilər.
- Kim etirazın lideri ola və sistemə meydan oxuya bilər? Məsələn, siz ona rəhbərlik etməyə hazırsınızmı?
- Mən qayıdıb xalqla hakimiyyət arasında dialoqa başlamağa hazıram. Hökumətin necə işlədiyini bilə-bilə, hakimiyyətin qaytarılması lazım olan xalqın aldadılmasının qarşısını ala bilərəm. Xalq özü liderlərini seçməli, hakimiyyəti müxtəlif qollara bölməli və hər 4-5 ildən bir, əgər bu hakimiyyətdən narazıdırsa, onu dəyişmək şansı olmalıdır. Bu baş verməsə, hakimiyyət qəsb edilir, hakimiyyətdə olanlar oğurluğa başlayır.
- Etirazda dini, yoxsa milli motivlər var?
- Xeyr, əlbəttə yox. Qazaxıstan yüksək dərəcədə avropalaşmış respublikadır. Bəli, insanlar qazax dilində danışırlar, amma axtardıqları düsturlar tamamilə qərbdir. Onlar övladlarına yaxşı sosial təminat, layiqli həyat, təhsil tələb edirlər. Onlar inkişaf etmiş cəmiyyət, hökumətə nəzarət etmək, ən əsası isə oğurluğa son qoyulmasını istəyirlər.
- Nazarbayevin süqutu Kremlə faydalı ola bilərmi?
- Fikir vermisiniz ki, MDB ölkələrinin müxalifəti Moskvada yox, hər yerdə yaşayır? Rusiya üçün Qazaxıstan liderləri deyil, ilk növbədə ölkə və xalqı əsasdır. Nazarbayev uzun müddət orada idi. Yaxşı, indi Nazarbayev yoxdur, nə etməli? Düşünürəm, Kremlin kifayət ağlı var ki, bunun Qazaxıstanın daxili işi olduğunu anlasın və istənilən Qazaxıstan hökuməti ilə işləsin. İndiki vəziyyətdə Rusiyanın qazaxıstanlılar timsalında daha bir dostunu itirməyə əsası yoxdur. Şəxsi dostluq gəldi-gedərdi, dostluq dostluqdur, siyasətdə isə ancaq maraq var.
- Tokayevin etirazlara qarşı mübarizəyə KTMT qüvvələrini cəlb etmək qərarı məcburi olubmu?
- Bu, onun öz təhlükəsizlik işçilərinə inamsızlığı ilə bağlı məcburi tədbirdir. Və həm də səhv qərardır, səhv edib. Buna görə də o, KTMT-dəki həmkarlarına təşəkkürünü bildirməli və sülhməramlılarını vətənə qaytarmalarını xahiş etməlidir.
Amma əsas odur ki, o, Almatı hadisələri ilə bağlı araşdırma aparmalı və baş verənlərin obyektiv mənzərəsinə nail olmalıdır. Əgər vətəndaşlar hakimiyyətə etimad göstərsəydilər, parlament araşdırması aparıla bilərdi. Amma belə bir etimad yoxdur. Ona görə də prezident araşdırmanı mümkün qədər ictimailəşdirməlidir. Əgər yaxın gələcəkdə Almatı şəhərinin və güc strukturlarının keçmiş rəhbərlərinin real prosedurlarını, dindirmələrini və ya müsahibələrini görsək, bu o deməkdir ki, Tokayev vəziyyətə ciddi yanaşır və oyunun tərkib hissəsi deyil.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 07-01-2022 18:59 | Bölmə: Slayd
Qazaxıstanda baş verən etiraz aksiyaları nəticəsində gərginlik artır. Bu ölkənin sabiq baş naziri, hazırda mühacirətdə olan və ölkə müxalifətinin liderlərindən biri kimi qəbul edilən Akejan Kazheqeldin mediazona.ca saytına müsahibə verib.
Reyting.az həmin müsahibəni təqdim edir:
- Qazaxıstanda nə baş verir və bunda iştirak edənləri necə adlandırmaq olar? İnqilabçılar, üsyançılar yoxsa qiyamçılar?
- Bu, vətəndaş cəmiyyətinin mövcud hakimiyyətə qarşı çıxışıdır. Bu gün meydanlarda dayanan insanlar QHT-lərin, həmkarlar ittifaqlarının, yaxud başqa birliklərin nümayəndələridir. Bir dənə də olsun siyasi partiya yoxdur, çünki müxalif siyasi partiyalar qeydiyyatdan keçmir və təbii ki, hakim partiya da orada ola bilməz.
- Hansı insanlar hakimiyyətə qarşı çıxıb və hansı məqsədlə etiraz aksiyası kortəbii xarakter daşıyır, hakimiyyətin əleyhdarlarının öz proqramı, təşkilatı, liderləri varmı?
- Hər bir şəhərdə, hər bir rayon mərkəzində həm həmkarlar ittifaqı, həm də digər kiçik qrupların yerli real liderlər var. Uzun müddət bu liderləri qeyri-rəsmi adlandırırdılar. Bunlar hakimiyyətin görmək, tanımaq istəmədiyi şəxslərdir.
Proqrama gəlincə, hər şey sadədir. Prinsipcə, insanlar bu hökuməti dəyişmək istəyirlər və artıq hökumətin istefasına nail olublar, geriyə addım atılıb, qazın qiymətinə yenidən baxılıb.
Amma bu, sadəcə bəhanə idi, əsas səbəblər daha dərindədir. Fakt budur ki, insanlar getdikcə yoxsullaşır. Çox əlamətdar haldır ki, ilk olaraq küçələrə mütəşəkkil insanlar - neft şirkətlərinin işçiləri çıxdı. Təsəvvür edin, belə maaşlı insanlar meydanlara çıxırsa, demək, onların da dolanışığı yoxdur. Qalanlarının necə yaşadığını təsəvvür edə bilərsiniz.
Eyni zamanda cəmi bir gündə, yanvarın 5-də paytaxtdan 27 çarter reysi olan təyyarə uçub. Hakimiyyət o qədər təkəbbürlü idi ki, bu gün hesabı ödəyir.
Bu, yavaş-yavaş və proqnozlaşdırılan şəkildə inqilaba çevrilən bir etirazdır. Bu insanlar quldur deyil. Onlar nə NATO, nə Avropa Birliyi, nə də Vaşinqton deyil. Bunlar öz iqtidarlarına qarşı olan insanlardır.
- Belə bir etiraz yalnız Qazaxıstanın qərbində yarana bilərmi? Doğrudanmı etirazçılar arasında kənd əhalisi üstünlük təşkil edir və hakimiyyət ölkənin qərbinə necə nəzarət edib və ölkənin ən böyük şəhərini etirazçılara necə təslim edib?
- Elə bir il keçməyib ki, qərbdə nəsə baş verməsin. Adətən hakimiyyət bunu susdurmağa, gizlətməyə, hansısa güzəştə getməklə ortaya çıxarmayıb.
Amma burada nə baş verir? Bu gün ailəsini dolandırmaq üçün özünə layiqli maaş tələb edən insanlar ağır şəraitdə yaşayırlar.
Qazaxıstanın qərbində iqlim çətin, qışı rütubətli və soyuq, yayı isti və quraq keçir. Keçən yay quraqlıq ilə fərqləndi, yerli sakinlər məhsullarını itirdilər. Eyni zamanda ora tərəvəz-meyvə gətirilir, lakin onların qiyməti çox yüksəkdir. İnsanlar hər vasitə ilə bu problemləri qaldırsalar da, hakimiyyət başqa işlərlə məşğul olurdu. İndi xalqın qəzəbi bu şəkildə üzə çıxıb.
Əhəmiyyətli bir məqam - üç milyondan çox vətəndaşımız Qazaxıstan Respublikasının bütün banklarının borclularıdır, çünki bir müddət əvvəl vətəndaşlar bir bankdan kredit götürdükdə, sonradan yenidən maliyyələşdiriləndə hökumət real iqtisadiyyatı kreditləşmə ilə əvəz etmək qərarına gəldi. İndi isə məlum olur ki, onların dolanmağa heç nələri yoxdur, iş yoxdur, ipotekaya da heç nə yoxdur və hər şey çoxdan girovdadır. Və bu banklar, ümumilikdə, hakim ailəyə - Nazarbayev klanına aiddir. Bu hadisələrdən ən çox kənd əhalisi zərər çəkib. Onlar şəhərlərdə iş axtarmağa məcbur olublar.
- Əgər Tokayevin yerində Nazarbayev tam sağlam olsaydı, hakimiyyət etirazı əvvəldən dayandıra bilərdimi? İki prezident arasında əsas fərq nədir və Tokayev sərt davranmağa qadirdirmi?
- İnsan davranışını proqnozlaşdırmaq çətindir. İnanıram ki, Tokayev də artıq bu cür hərəkət etməyin mümkün olmadığını, dünyanın dəyişdiyini başa düşür. Bu, Haaqa tribunalına birbaşa yoldur. Onlar Janaozen hadisələrindən uğurla çıxdıqlarına inanırlar.
Görün, bu necə olur, Nazarbayev hakimiyyəti təhvil verdi və şəhərlər onun şərəfinə adlandırıldı, bu gün isə onun abidəsi sökülür.
İronik odur ki, uzun illər əvvəl 1993 və ya 1994-cü ildə Nazarbayev böyük bir jurnalist qrupu ilə Türkmənistana səfər etmişdi. Bu, Türkmənbaşının çiçəklənmə vaxtı idi. O, (Türkmənbaşını nəzərdə tutur-red.) özünə qızıl abidələr ucaltmağa başlamışdı. Qayıdandan sonra böyük mətbuat konfransı keçirildi. Nazarbayev o vaxtlar insanların yanına gedə, açıq ünsiyyətdən və ümumi suallardan qorxmayan adam idi. Üstəlik, maliyyə baxımından təmiz idi. Beləliklə, o, dedi ki, heç vaxt türkmənbaşı kimi olmayacaq. Bəs indi nə görürük?
- Qazaxıstan və Belarusdakı etiraz aksiyalarının fərqi nədir? İndi Qazaxıstanda baş verənləri 2005-ci ildə Əndican hadisələri və ya Qırğızıstandakı inqilablarla müqayisə edə bilərsinizmi?
- Belarusdakı dinc etirazlar heyrətamizdir, mən belarus xalqına heyran oldum, onlar buna necə səbirlə dözdülər. Amma bu etiraz dərs oldu. Küçəyə çoxlu sayda insan çıxırsa, bəlkə də bir az daha sərt davranmaq lazımdır. Və eyni barmaqlıqlı eyni avtomobillər indi Almatı küçələrindədir və yanır.
Etirazın sadə riyaziyyatı var. Bir polisə beş etirazçı düşür və məsələ hakimiyyətin xeyrinə həll olunmur. Buna görə də Qərbi Qazaxıstanın bir çox şəhərlərində yerli polis etirazçıların tərəfinə keçib. Təsəvvür edin ki, bu insanlar səhər uşaqlarını eyni məktəbə, eyni bağçaya aparırlar. Qazaxıstanda şəhərlər arasında yüzlərlə kilometr məsafə var və şəhərlər elədir ki, hamı bir-birini adı ilə olmasa da, görkəmindən tanıyır. “Rosqvardiyaçıları” başqa şəhərdən bir şəhərə gətirmək mümkün olduqda belə deyil və onlar yerliləri amansızcasına döyəcəklər. Qazaxıstanda bu işləmir.
Mənim proqnozlaşdırmayacağam - hər şey mümkündür. Amma düşünürəm ki, işlər vətəndaş müharibəsinə getməyəcək. Sanksiyalar var, rıçaqlar var, dünya dəyişib. İnsanlar təslim olmamalı, meydanları tərk etməyə ehtiyac duymamalı, Tokayevdən dialoq və siyasi islahatlar axtarmalıdırlar. Tokayev ölkə tarixinə 30 ildən sonra siyasi islahatlara başlayan şəxs kimi düşə bilər.
- Kim etirazın lideri ola və sistemə meydan oxuya bilər? Məsələn, siz ona rəhbərlik etməyə hazırsınızmı?
- Mən qayıdıb xalqla hakimiyyət arasında dialoqa başlamağa hazıram. Hökumətin necə işlədiyini bilə-bilə, hakimiyyətin qaytarılması lazım olan xalqın aldadılmasının qarşısını ala bilərəm. Xalq özü liderlərini seçməli, hakimiyyəti müxtəlif qollara bölməli və hər 4-5 ildən bir, əgər bu hakimiyyətdən narazıdırsa, onu dəyişmək şansı olmalıdır. Bu baş verməsə, hakimiyyət qəsb edilir, hakimiyyətdə olanlar oğurluğa başlayır.
- Etirazda dini, yoxsa milli motivlər var?
- Xeyr, əlbəttə yox. Qazaxıstan yüksək dərəcədə avropalaşmış respublikadır. Bəli, insanlar qazax dilində danışırlar, amma axtardıqları düsturlar tamamilə qərbdir. Onlar övladlarına yaxşı sosial təminat, layiqli həyat, təhsil tələb edirlər. Onlar inkişaf etmiş cəmiyyət, hökumətə nəzarət etmək, ən əsası isə oğurluğa son qoyulmasını istəyirlər.
- Nazarbayevin süqutu Kremlə faydalı ola bilərmi?
- Fikir vermisiniz ki, MDB ölkələrinin müxalifəti Moskvada yox, hər yerdə yaşayır? Rusiya üçün Qazaxıstan liderləri deyil, ilk növbədə ölkə və xalqı əsasdır. Nazarbayev uzun müddət orada idi. Yaxşı, indi Nazarbayev yoxdur, nə etməli? Düşünürəm, Kremlin kifayət ağlı var ki, bunun Qazaxıstanın daxili işi olduğunu anlasın və istənilən Qazaxıstan hökuməti ilə işləsin. İndiki vəziyyətdə Rusiyanın qazaxıstanlılar timsalında daha bir dostunu itirməyə əsası yoxdur. Şəxsi dostluq gəldi-gedərdi, dostluq dostluqdur, siyasətdə isə ancaq maraq var.
- Tokayevin etirazlara qarşı mübarizəyə KTMT qüvvələrini cəlb etmək qərarı məcburi olubmu?
- Bu, onun öz təhlükəsizlik işçilərinə inamsızlığı ilə bağlı məcburi tədbirdir. Və həm də səhv qərardır, səhv edib. Buna görə də o, KTMT-dəki həmkarlarına təşəkkürünü bildirməli və sülhməramlılarını vətənə qaytarmalarını xahiş etməlidir.
Amma əsas odur ki, o, Almatı hadisələri ilə bağlı araşdırma aparmalı və baş verənlərin obyektiv mənzərəsinə nail olmalıdır. Əgər vətəndaşlar hakimiyyətə etimad göstərsəydilər, parlament araşdırması aparıla bilərdi. Amma belə bir etimad yoxdur. Ona görə də prezident araşdırmanı mümkün qədər ictimailəşdirməlidir. Əgər yaxın gələcəkdə Almatı şəhərinin və güc strukturlarının keçmiş rəhbərlərinin real prosedurlarını, dindirmələrini və ya müsahibələrini görsək, bu o deməkdir ki, Tokayev vəziyyətə ciddi yanaşır və oyunun tərkib hissəsi deyil.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 20:29
Qəzza müharibəsi qloballaşır
Bu gün, 16:46
İlham Əliyev Rusiyaya gedir
Bu gün, 09:19
Bu gün səhərə yaxın İsrail İrana zərbələr endirib
Dünən, 14:20
QHT-lər Nobel Komitəsinə məktub göndərib
Dünən, 12:24
İsrail İrana zərbəni niyə ləngidir?
Dünən, 11:51
46 mindən çox şagird buraxılış imtahanı verəcək
Dünən, 11:09
Prezident nazir müavini təyin edib - Sərəncam
Dünən, 10:57
60 milyard dollarlıq yardımın önü açılır
Dünən, 10:00
Dövlət Departamenti Rusiya sülhməramlılarının Qarabağı tərk etməsinə münasibət bildirib
Dünən, 00:40
Ermənistan qanunsuz mühacir alverinə qoşulur
17-04-2024, 19:37
Bir milyard insana və böyük iqtisadiyyata təhlükə yaranıb - Xəbərdarlıq
17-04-2024, 14:06
Rusiya sülhməramlıları Qarabağı tərk edir
17-04-2024, 12:15
İsrail-İran müharibəsi kölgədən çıxır - 2-ci raund olacaq?
17-04-2024, 10:53
Ermənistanın kvadrokopteri zərərsizləşdirilib - Fotolar
17-04-2024, 10:48
İrana yeni sanksiyalar tətbiq olunacaq
17-04-2024, 10:42
Fransa Azərbaycan-Ermənistan əlaqələrinin normallaşmasına imkan vermir
17-04-2024, 10:33
Kəşfiyyat Komitəsi Kiyevə yardımı dəstəkləməyə çağırır
17-04-2024, 09:33
Ərdoğan Putini Türkiyədə gözləyir
16-04-2024, 19:15
Siqaretin insan orqanizminə daha bir zərəri üzə çıxıb
16-04-2024, 16:27
Ukraynanın ikinci böyük şəhərini ələ keçirmək istəyirlər
16-04-2024, 13:34
Yaxın Şərq böyük müharibəyə daha yaxındır
16-04-2024, 13:25
İlham Əliyev Şirvan suvarma kanalının təməlini qoyub, tədbirdə çıxış edib - (Yenilənib)
16-04-2024, 11:57
Qarabağ Universiteti ilə bağlı daha bir qərar verilib
16-04-2024, 11:05
İsrail İrandan qisas almağa hazırlaşır
16-04-2024, 10:42
MAQATE İranın nüvə proqramından məlumatsızdır
15-04-2024, 20:08
Rusiya Ukrayna ilə savaşa özgələri göndərir
15-04-2024, 18:20
Ordunun illik xərci: İran 9, İsrail 24 milyard dollar ayırıb
15-04-2024, 17:41
Britaniya Rusiyanın aktivlərini müsadirə edə bilməyəcək
15-04-2024, 12:27
Tokayev və Paşinyan İrəvanda nəyi müzakirə edəcəklər?
15-04-2024, 12:07
Bayden vəziyyətə nəzarəti itirib
15-04-2024, 11:52
COP29-un keçiriləcəyi tarix bəlli olub
15-04-2024, 11:46
Yadplanetlilərin daha bir sirri açılır - Foto
15-04-2024, 11:24
Nazirlər Kabineti komitənin departamentini ləğv edib
15-04-2024, 11:08
Saxta müfəttişlər sahibkarları cərimə ilə təhdid edərək yoxlama aparıb
15-04-2024, 08:41
Yaxın Şərq dünya müharibəsi ilə üz-üzədir
14-04-2024, 00:07
İran İsrailə PUA-larla hücum edib
13-04-2024, 09:44
Tovuzun kəndi atəşə tutulub
12-04-2024, 20:16
Rusiyanın vaxtı daralır: 2025-ci ildə köhnə tanklar qalmayacaq
12-04-2024, 19:51
Ermənistan Rusiya ilə müzakirələrdən yayınır - Politoloq
12-04-2024, 19:33
İran İsrailə hücuma hazırlaşır
10-04-2024, 23:21
Paşinyan: “Qarabağ məsələsi çoxdan həll edilib”
Milli Qəhrəman Pəhlivan Fərzəliyevin oğlu deyir ki, 44 günlük savaşda iştirak etmək arzusu həyata keçməsə də, döyüşlərin şiddətli vaxtında atasının şəhid olduğu Xəzəz dağını ziyarət edə bilib
Şair deyir ki, nə tənqidçiləri qınayır, nə də pul verib onlara tənqid adı altında tərif yazdıranları
Əks-kəşfiyyat xidmətinin sabiq rəhbəri deyir ki, hava hücumu reallaşarsa, itkilər böyük ola bilər
Eyni tamaşada həm Dövşanı, həm də Tülkünü səsləndirən Aygül Ağayeva deyir ki, kuklaçı olmaq çox çətindir
Məhəmməd Şahməmmədli “Apatiya”nı şedevr hesab etmir və filmdə səhvlərin olduğunu deyir
