12:36 / 14-06-2025
Sabah yağış yağacaq
İsrail Ərdoğanın niyyətinin ciddiliyini sınayır
Tarix: 01-02-2022 12:43 | Bölmə: Slayd
İsrail Ərdoğanın niyyətinin ciddiliyini sınayır

Fevralın əvvəlində İsrail prezidenti Yitzhak Hersoqun Türkiyədə Rəcəb Tayyib Ərdoğanla danışıqlar aparacağı gözlənilir. Fələstin məsələsinə görə iki dövlət arasında münasibətlərin indiyədək aşağı səviyyədə olduğunu nəzərə alsaq, səfər xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. İsrail rəsmiləri görüşün normallaşma perspektivləri üçün şans verəcəyini söyləyirlər. Eyni zamanda ABŞ-ın mövqeyinə görə həyata keçmək şansını itirməkdə olan Şərqi Aralıq dənizi qaz kəməri layihəsi ətrafında da müəyyən fikirlər yaranıb. Qeyd edək ki, Ankara israillilərin öz qaz infrastrukturuna qoşulmasının əleyhinə deyil.

Reyting.az
xəbər verir ki, “Nezavisimaya qazeta”nın təhlilində qeyd olunur ki, “Haaretz” qəzetinin İsrail mənbələrindən biri gözlənilən danışıqları Ankaranın niyyətlərinin ciddiliyinin göstəricisi adlandırıb. Mənbə "Prezidentlər səviyyəsində görüş istifadə oluna biləcək bir vasitədir",- deyib. “Prezident İsraildə simvolik bir fiqurdur, siyasi deyil və hər halda, Hersoq türklərlə öz danışıqlarını aparacaq”. Nəşrin həmsöhbətinin sözlərinə görə, bu, sınaq balonudur, onun buraxılması həm perspektivləri, həm də nəticələrini təhlil etməyə imkan verəcək.

İsrailin digər rəsmisi “Haaretz”ə deyib:

“Türkiyə ilə münasibətləri “dondurulmuş”dan “sərin”ə dəyişdirmək qərarı verilir. Hər cür simvolik gedişlər gözlənilir”.

Bildirilir ki, belə bir hərəkət səfirlərin mübadiləsi və ya işgüzar sövdələşmələr üzrə prinsipial razılaşma ola bilər. Üstəlik, iqtisadiyyat Ankaranın israillilərlə yaxınlaşması üçün prioritet seçdiyi sahədir. Belə ki, yanvarın 18-də çıxış edən Ərdoğan kürəkəni, Türkiyənin Energetika Nazirliyinin keçmiş rəhbəri Berat Albayrakın yəhudi dövləti ilə danışıqlar apardığını xatırladıb. Bu müddət ərzində konkret məqsədə nail olunub - İsraildən Türkiyə vasitəsilə Avropaya qaz çatdırmaq. Türkiyə lideri əminliyini ifadə edərək “Biz bunu indi yenidən edə bilərik”, - deyib. O, Baş nazir Naftali Bennetin rəhbərlik etdiyi İsrail hökumətinin “bu məsələyə bəzi müsbət yanaşmalarına” da diqqət çəkib.

Qeyd olunub ki, ABŞ-ın Şərqi Aralıq dənizi Qaz Boru Kəmərinin (EastMed) yaradılmasında marağının azalması ilə bağlı xəbərlər Ankara üçün əlverişlidir: “Bu magistral İsrail və Kipr sahillərindəki yataqları Yunanıstan və İtaliya ilə birləşdirməli idi. Amerika rəsmilərinin mətbuatda yer alan diplomatik yazışmaları göstərdi ki, prezident Cozef Bayden administrasiyası “Türk axını”na birbaşa rəqib olan enerji təşəbbüsündən uzaqlaşmaq istəyir. Ankarada EastMed ilə bağlı xəbərlər müsbət qarşılanıb. “Middle East Eye” ərəb portalının türk mənbələri həmin vaxt belə bir qərara təəccüblənmədiklərini, çünki əvvəlcə layihənin mümkünlüyünə inanmadıqlarını qeyd etmişdilər”.

İsrail və Türkiyə arasında enerji əməkdaşlığı ideyasını Türkiyənin Hərbi Dəniz Qüvvələrinin (Dəniz Qüvvələri) keçmiş komandanı, rəsmi statusunun olmamasına baxmayaraq, rəyin sözçüsü sayılan kontr-admiral Cihat Yaycı irəli sürüb.

Bildirilir ki, Türkiyə və İsrailin bərpa edəcəyi bir şey var. 2010-cu ildə altı xarici gəmi ilə hərəkət edən “Mavi Mərmərə” bərəsinin Qəzza zolağının blokadasını yarmaq cəhdi ikitərəfli münasibətlərə ciddi zərbə vurmuşdu. Dəniz kampaniyasının iştirakçıları əhaliyə humanitar yardım çatdırmaq istəklərini bəyan ediblər, lakin israillilər karvanı təxribat və fələstinlilərə silah göndərmək cəhdi sayıblar. “Mavi Mərmərə” İsrail Hərbi Dəniz Qüvvələri tərəfindən döyüşlə qarşılanıb. Qarşıdurma qanla başa çatıb, 8 türk vətəndaşı və bir türk amerikalı həlak olub. İki Yaxın Şərq oyunçusunun əlaqələri də 2018-ci ildə İsrailin Qəzza sərhədində iğtişaşlar zamanı güc tətbiq etdiyi zaman hücuma məruz qalıb.

Ankaranın Şərqi Aralıq dənizindəki qonşusuna iddiaları fələstinlilərin hüquqlarına riayət olunması ilə bağlıdırsa, İsrailin də öz növbəsində Türkiyə tərəfinin HƏMAS qruplaşması ilə əlaqələri ilə bağlı sualları var. Beləliklə, İordan çayının qərb sahilində Qüdsdə terror aktları hazırlamaqla məşğul olan böyük bir terror qruplaşması 2021-ci ilin noyabrında müəyyən edilib və Türkiyə ilə ərazi əlaqəsi olduğu ortaya çıxıb. Buna baxmayaraq, İsrail rəsmilərinin bəyanatlarından belə görünür ki, Ankara son zamanlar bu məsələdə də əməkdaşlığa hazır olduğunu nümayiş etdirib: Yəhudi dövlətində HƏMAS-ın Türkiyədəki fəaliyyətini məhdudlaşdırmaq cəhdləri qeydə alınıb.

Ola bilsin ki, bu amillərin birləşməsi həqiqətən də iki Aralıq dənizi ölkəsinin əlaqələrini gücləndirmək qərarına təsir göstərsin. Digər sual isə ortağını İsraildə çoxdan görən EastMed layihəsinin digər iştirakçılarının buna necə reaksiya verəcəyidir.




Bölməyə aid digər xəbərlər