12:36 / 14-06-2025
Sabah yağış yağacaq
İran-İsrail münaqişəsi dron müharibəsinə çevrilir - Təhlil
Tarix: 16-03-2022 20:21 | Bölmə: Slayd
İran-İsrail münaqişəsi dron müharibəsinə çevrilir

Rəsmi Tehran fevral ayında ölkənin qərb hissəsindəki bazalarından birinə və yüzlərlə PUA-nın məhv edilməsinə görə İsraili ittiham edir.

Reyting.az
xəbər verir ki, bunu “Al-Monitor” yazıb.

ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur ki, astagəl İsrail-İran müharibəsi getdikcə şiddətlənir: “Uzun illərdir ki, toqquşmalar gizli şəkildə gedirdi, hücumlar inanılmaz dəqiqliklə həyata keçirilirdi, lakin son dövrlərdə münaqişə açıq müharibə vəziyyətinə qədər sürətlənməkdədir”.

Təhlildə yazılır ki, tərəflər hələ də öz hərəkətlərinə görə heç bir məsuliyyət daşımır, vasitəçilərdən istifadə edir və konkret kiməsə aid etmək çətin olan hücumlar təşkil edir, lakin bu cür taktikalar tədricən aradan qaldırılır. Görünür, İsrail siyasəti dəyişmək qərarına gəlib, Tehran isə səbrini itirir və artıq özünü saxlamaq istəmir:

“Həm “Hizbullah”, həm də İranla əlaqəli olan Livanın “Əl-Mayadin” kanalının məlumatına görə, fevral ayında Kirmanşah şəhəri yaxınlığında yerləşən İran bazasına kütləvi hava hücum zamanı yüzlərlə müxtəlif tipli pilotsuz uçuş aparatı məhv edilib. İranlılar hücumun İsrail Silahlı Qüvvələrinin altı zərbə vuran pilotsuz təyyarəsinin köməyi ilə həyata keçirildiyini güman edirlər. İsrail iddialara cavab verməyib və hücuma görə məsuliyyəti üzərinə götürməyib.

Əgər bu, həqiqətən də belə idisə (və indiyə qədər bu məlumatın təkzibi yoxdur), onda həyata keçirilən genişmiqyaslı əməliyyat 1967-ci ildə İsrailin Misir, İordaniya Hərbi Hava Qüvvələrini məhv etdiyi 6 günlük müharibənin ilk saatlarını xatırladır və Suriya, eləcə də qismən İraq Hərbi Hava Qüvvələri, qonşularına müharibənin nəticəsini təyin edən ölümcül zərbə vurdu. Baxmayaraq ki, İsrail və İran rəsmi olaraq müharibə şəraitində olmasalar və onlardan hər hansı birinin altı günə qalib gələ bilməyəcəyi ehtimalı az olsa da, İranın dron donanmasının əhəmiyyətli hissəsinin məhv edildiyi əməliyyatı böyük strateji nailiyyət hesab etmək olar.

Martın 13-nə keçən gecə ondan çox ballistik raket İraqın Şimali Kürdüstanının paytaxtı Ərbilə hücum edib. İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusu hücuma görə məsuliyyəti öz üzərinə götürərək, İsrail-Amerika hədəflərinin vurulduğunu bildirib.

Raketlərin Dəməşq ətrafına hava hücumu zamanı iki yüksək rütbəli iranlı komandirin öldürülməsinə cavab olaraq deyil, İranın pilotsuz təyyarələr donanmasının məhv edilməsinə cavab olaraq atıldığı iddia edilir. Hər iki komandir İranda dəfn edilərkən, martın 14-ü axşam saatlarında İsrail hökumətinin internet saytları kiberhücum nəticəsində qısa müddətə sıradan çıxıb.

Gərginlik İsrailin yüksək səviyyəli rəsmilərinin keçən həftə Vaşinqtona səfər etməsinə səbəb oldu. ABŞ paytaxtına səfər edən rəsmilər arasında Baş Təhlükəsizlik İdarəsinin rəisi Şabak Ronen Bar, Hərbi Kəşfiyyatın rəisi general-mayor Aharon Haliva və İsrail Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisinin müavini general-mayor Herzi Ha-Levi də var. Rəsmi məlumatlara görə, səfərlər amerikalı həmkarları ilə illik qiymətləndirmə görüşləri çərçivəsində baş tutub. Mətbuat konfranslarında rəsmilər bildiriblər ki, İsrail təhlükəsizlik rəhbərləri vəziyyətin gərginləşə biləcəyi barədə xəbərdarlıq ediblər. Onların konkret nədən danışdıqları - Qüdsdəki iğtişaşlar, müqəddəs Ramazan ayı ərəfəsində Qəzza zolağından mümkün hücumlar və ya qeyri-sabit İsrail-İran cəbhəsi haqqında - məlum deyil.

İsrailin baş naziri Naftali Bennet hələ hakimiyyətə gəlməmişdən əvvəl enerji və resursları “Hizbullah”a və digər iranlı “ortaçılar”a hücumlara sərf etməkdənsə siyasətdə dəyişikliyə və bunun əvəzinə İrana birbaşa zərbələr endirməyə çağırıb. 2015-ci ildə o vaxtkı baş nazir Benyamin Netanyahuya hesabat verərək, o, İranın pişiyin özünə zərbə endirmək lazım gəldikdə “pişiyin pəncələri ilə mübarizə” strategiyası adlandırmışdı.

Ay yarım əvvəl “Maariv” qəzetinə müsahibə verən Bennet, İsrailin vasitəçilərə hücum etmək əvəzinə, İrana birbaşa zərbə endirməyi düşünməli olub-olmaması sualını cavablandırarkən belə demişdi: “Doğru deyirsiniz. Biz çoxdandır ki, İranın kənarındayıq. Biz sadəcə itirənlərik. Mən, o cümlədən ikinci Livan müharibəsində iştirak edəndə. Mən İran vasitəçilərinə qarşı döyüşdüm, əməliyyatı maliyyələşdirən və əmr verən ayətullahlar isə sağ-salamat qaldılar. Baş nazir kimi fəaliyyətə başladıqdan sonra strategiyamızı yenidən nəzərdən keçirmək və diqqətimi xüsusilə İranda baş verənlərə yönəltmək qərarına gəldim”.

Bennett İsrailin taktikasını dəyişmək və İrana qarşı daha açıq və birbaşa zərbələrə keçmək qərarına gəlibmi? Hələ aydın deyil. İsrail Suriya və İrandakı son hücumlara görə məsuliyyəti öz üzərinə götürməyib, lakin iki tərəf mütləq pilotsuz təyyarələrlə müharibə aparır, müxtəlif ölçülü pilotsuz təyyarələri bir-birinə qarşı yönəldir.

Təqaüddə olan Hərbi Hava Qüvvələri komandiri general-mayor Eitan Ben-Eliyahu “Al-Monitor”a deyib: “İki yeni ölçü var ki, onları nəzərdən qaçırmaq olmaz: İranın pilotsuz təyyarələrinin müxtəlifliyi və onların sayı”.

Keçmiş pilotun sözlərinə görə, dronlar nisbətən primitiv vasitələrdən zərər vurmaq, məhv etmək, kəşfiyyat məlumatları toplamaq, elektron müharibə aparmaq və döyüş meydanında mühüm rol oynamağa qadir olan əhəmiyyətli qüvvəyə çevrilib. İsrailə aid edilən hücumda İrana məxsus neçə PUA-nın məhv edildiyi hələlik məlum deyil.




Bölməyə aid digər xəbərlər