00:49 / 15-06-2025
İlham Əliyev 15 iyun Milli Qurtuluş Günü münasibətilə paylaşım edib - Foto
00:16 / 15-06-2025
İranda daha bir general həlak olub
00:07 / 15-06-2025
Bu gün Milli Qurtuluş Günüdür
20:24 / 14-06-2025
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
19:00 / 14-06-2025
AZAL uçuşların sayını artırır
18:57 / 14-06-2025
İlham Əliyev krala məktub göndərib
18:19 / 14-06-2025
İranın 20-dən çox komandanı zərərsizləşdririlib
18:07 / 14-06-2025
Lənkəranda yeniyetmə dənizdə boğulub
17:50 / 14-06-2025
Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinə yeni hakim ezam olunub
16:01 / 14-06-2025
Ceyhun Bayramov Hakan Fidanla telefonda danışıb
15:09 / 14-06-2025
Azərbaycan və İran XİN başçıları telefonda müzakirə aparıblar
14:29 / 14-06-2025
İranın 9 nüvə alimi öldürülüb - Siyahı
13:32 / 14-06-2025
Hikmət Hacıyev: "Azərbaycan Avropa İttifaqı və Çin arasında vacib birləşdirici tərəfdir"
12:36 / 14-06-2025
Sabah yağış yağacaq
11:49 / 14-06-2025
İranın Baş Qərargah rəisinin iki müavini həlak olub
08:51 / 14-06-2025
Əcnəbilər İrandan Azərbaycana keçərək təxliyə olunur - Fotolar
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
07:38 / 14-06-2025
Bu gün orta məktəblərdə “Son zəng” çalınacaq
23:40 / 13-06-2025
Putin Pezeşkian və Netanyahu ilə telefon danışıqları aparıb
22:31 / 13-06-2025
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
21:20 / 13-06-2025
Şəmkirdə iki nəfər kanalda batıb
19:03 / 13-06-2025
Müğənninin itkin düşən qardaşı oğlu tapılıb
18:49 / 13-06-2025
“Rəmzi qisas erası bitdi” - Ekspertlər İsrail-İran duelinin aqibətini necə görür?
18:29 / 13-06-2025
“Space” TV-yə xəbərdarlıq ediblər
18:23 / 13-06-2025
ABŞ İranı vurmaq üçün “yaşıl işıq” yandırıb
18:05 / 13-06-2025
Təl-Əvivdə kritik görüş başlayır
18:03 / 13-06-2025
Vilayət Eyvazov Gürcüstan DİN başçısı ilə görüşüb
17:58 / 13-06-2025
90-a yaxın mədəniyyət nümayəndəsi İrandan Azərbaycana gətiriləcək
17:43 / 13-06-2025
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13:07 / 10-06-2025

16:32 / 10-06-2025

13:40 / 11-06-2025

18:45 / 10-06-2025

11:18 / 10-06-2025

14:57 / 12-06-2025

07:27 / 12-06-2025

07:17 / 12-06-2025

07:23 / 13-06-2025

21:06 / 11-06-2025

14:35 / 10-06-2025

08:07 / 14-06-2025

Kiberhücumlar başlaya bilər - Xəbərdarlıq
Tarix: 24-03-2022 16:54 | Bölmə: Slayd

ABŞ prezidenti Bayden Rusiya tərəfindən ölkəsinə qarşı kiberhücum hazırladığına dair kəşfiyyat məlumatı aldıqlarını bildirib. Bayden ABŞ-dakı bütün təşkilatları təcili tədbir görməyə çağırıb.
Reyting.az xəbər verir ki, ekspertlər də Rusiyanın Ukraynanı dəstəkləyən ölkələrə kiberhücumlar edə biləcəyindən narahatdır. Eyni zamanda Böyük Britaniyanın hakimiyyət orqanları da oxşar bəyanatlar verirlər. Bununla belə, Böyük Britaniya və ABŞ iddialarını əsaslandıracaq heç bir dəlil göstərmirlər. Kreml isə əvvəlki açıqlamada belə ittihamların “Rusiya fobiyası”ndan qaynaqlandığını bildirib.
Qeyd edək ki, Rusiya dağıdıcı hücumlar həyata keçirə bilən əsas kiber alətlərə və hakerlərə malik super dövlətdir.
Ukrayna Rusiyanın kiberhücumlarından o qədər təsirlənməsə də, ekspertlərin fikrincə, Ukraynanı dəstəkləyən ölkələr Rusiyanın kiberhücumlarının hədəfinə çevrilə blərlər.
“Rapid7” kibertəhlükəsizlik firmasının nümayəndəsi Cen Ellisin sözlərinə görə, Baydenin xəbərdarlıqları, xüsusən də Qərbin sanksiyalar tətbiq etməyə başladığı bir vaxtda məntiqlidir.
Ekspertləri ən çox narahat edən ssenarilər bunlardır:
Kritik hücumların hədəfi enerji infrastrukturu ola bilər. Buna qədər Rusiya tez-tez Ukraynaya kiberhücum üsullarını sınaqdan keçirib.
2015-ci ildə Ukraynanın elektrik şəbəkəsi “BlackEnergy” adlı virusun hücumuna məruz qalıb və ölkənin qərbində yerləşən elektrik şirkətinin 80 min müştərisi qısa müddətə qaranlıqda qalıb. Təxminən bir il sonra, bu dəfə “Industroyer” adlı kiberhücum paytaxt Kiyevin beşdə birində bir saat ərzində elektrik enerisinin kəsilməsinə səbəb olub.
“Rusiya nəyə qadir olduğunu göstərmək üçün Qərbə belə bir hücum etməyə cəhd göstərə bilər”,- kibertəhlükəsizlik rəsmisi Marina Krotofil bildirib. Onun fikrincə, elektrik şəbəkələrini hədəfə alan kiberhücumların heç biri uzun müddət fasilələrə səbəb olmayıb: “Mürəkkəb texniki sistemlərə təhlükəsiz kiberhücum etmək olduqca çətindir. Sistemlərdə təhlükəsizlik tədbirləri görüldüyü üçün bəzən bu, qeyri-mümkün ola bilir”.
M. Krotofil kimi ekspertlər Qərbin yəqin ki, Rusiya şəbəkələrinə təsir etmək iqtidarında olduğunu və belə bir hücumun əks-nəticə verə biləcəyini deyirlər.
ABŞ, Avropa Birliyi və Böyük Britaniya bu proqram təminatına görə Rusiya hərbi hakerlərini ittiham edirlər. Ukraynada istifadə olunan məşhur mühasibat proqramının yeniləməsində gizlənən bu proqram bütün dünyaya yayılaraq minlərlə şirkətin kompüter sistemlərini sıradan çıxarıb və təxminən 10 milyard dollar zərərə səbəb olub.
Şimali koreyalı hakerlər də oxşar hücumu həyata keçirməkdə ittiham olunublar.
“WannaCry” adlı zərərli proqram 150 ölkədə 300 000-ə yaxın kompüterdəki məlumatları yoluxdurub.
C. Ellis deyir ki, belə hücumların böyük qarışıqlığa, iqtisadi qeyri-sabitliyə və hətta insan itkisinə səbəb olması mümkündür: “Bu, əlaqəsiz görünə bilər, lakin həyati əhəmiyyətli infrastrukturlar çox vaxt həyatımızın bütün digər aspektləri kimi bir-biri ilə əlaqəli texnologiyalarla işləyir”.
Bununla belə, Surrey Universitetinin kompüter alimi, professor Alan Vudvord belə hücumların Rusiya üçün də riskli olacağını deyir.
“Bu cür idarəolunmaz hücumlar bioloji silah kimidir, müəyyən bir yerdə müəyyən infrastrukturu hədəfə almaq çox çətindir. Rusiyada WannaCry və NotPetya hücumlarının qurbanları olub”, - Vudvord deyib.
Xatırladaq ki, 2021-ci ilin mayında hakerlər mühüm neft kəmərini sıradan çıxardıqdan sonra ABŞ-ın bəzi ştatlarında fövqəladə vəziyyət elan edilib. Hücum Rusiya hökumətinə işləyən hakerlər tərəfindən deyil, baş ofisi Rusiyada olduğu düşünülən “DarkSide” adlı qrup tərəfindən həyata keçirilib. Bir neçə həftə sonra dünyanın ən böyük mal əti emalı şirkəti olan “JBS Revil” qrupunun kiberhücum nəticəsində ət tədarükünü dayandırıb.
Ekspertlərin fikrincə, Rusiya ilə bağlı ən böyük narahatlıqlarından biri də Kremlin kibercinayətkar təşkilatların ABŞ-a koordinasiyalı hücumlar planını dəstəkləməsidir.
Professor Vudvord deyir ki, ümumi qarışıqlıq kibercinayətkarlara fidyə proqramı ilə hücum etmək əmri verməklə yaradıla bilər. Üstəlik, bu qrupların birbaşa Rusiya dövləti ilə əlaqəsi ola bilmədiyi üçün danmaq imkanı var.
C. Bayden bildirib ki, Rusiya ABŞ-a böyük bir hücum təşkil edəcəyi təqdirdə cavab verməyə hazırdırlar. Bununla belə, son həftələrdə Ukraynada müharibənin hər iki tərəfinin hakerlərinin yaratdığı kiber qarışıqlıq hadisələrin nə qədər sürətlə böyüyə biləcəyini göstərib. Ona görə də atılacaq hər bir addım çox diqqətlə nəzərdən keçiriləcək.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 24-03-2022 16:54 | Bölmə: Slayd

ABŞ prezidenti Bayden Rusiya tərəfindən ölkəsinə qarşı kiberhücum hazırladığına dair kəşfiyyat məlumatı aldıqlarını bildirib. Bayden ABŞ-dakı bütün təşkilatları təcili tədbir görməyə çağırıb.
Reyting.az xəbər verir ki, ekspertlər də Rusiyanın Ukraynanı dəstəkləyən ölkələrə kiberhücumlar edə biləcəyindən narahatdır. Eyni zamanda Böyük Britaniyanın hakimiyyət orqanları da oxşar bəyanatlar verirlər. Bununla belə, Böyük Britaniya və ABŞ iddialarını əsaslandıracaq heç bir dəlil göstərmirlər. Kreml isə əvvəlki açıqlamada belə ittihamların “Rusiya fobiyası”ndan qaynaqlandığını bildirib.
Qeyd edək ki, Rusiya dağıdıcı hücumlar həyata keçirə bilən əsas kiber alətlərə və hakerlərə malik super dövlətdir.
Ukrayna Rusiyanın kiberhücumlarından o qədər təsirlənməsə də, ekspertlərin fikrincə, Ukraynanı dəstəkləyən ölkələr Rusiyanın kiberhücumlarının hədəfinə çevrilə blərlər.
“Rapid7” kibertəhlükəsizlik firmasının nümayəndəsi Cen Ellisin sözlərinə görə, Baydenin xəbərdarlıqları, xüsusən də Qərbin sanksiyalar tətbiq etməyə başladığı bir vaxtda məntiqlidir.
Ekspertləri ən çox narahat edən ssenarilər bunlardır:
Kritik hücumların hədəfi enerji infrastrukturu ola bilər. Buna qədər Rusiya tez-tez Ukraynaya kiberhücum üsullarını sınaqdan keçirib.
2015-ci ildə Ukraynanın elektrik şəbəkəsi “BlackEnergy” adlı virusun hücumuna məruz qalıb və ölkənin qərbində yerləşən elektrik şirkətinin 80 min müştərisi qısa müddətə qaranlıqda qalıb. Təxminən bir il sonra, bu dəfə “Industroyer” adlı kiberhücum paytaxt Kiyevin beşdə birində bir saat ərzində elektrik enerisinin kəsilməsinə səbəb olub.
“Rusiya nəyə qadir olduğunu göstərmək üçün Qərbə belə bir hücum etməyə cəhd göstərə bilər”,- kibertəhlükəsizlik rəsmisi Marina Krotofil bildirib. Onun fikrincə, elektrik şəbəkələrini hədəfə alan kiberhücumların heç biri uzun müddət fasilələrə səbəb olmayıb: “Mürəkkəb texniki sistemlərə təhlükəsiz kiberhücum etmək olduqca çətindir. Sistemlərdə təhlükəsizlik tədbirləri görüldüyü üçün bəzən bu, qeyri-mümkün ola bilir”.
M. Krotofil kimi ekspertlər Qərbin yəqin ki, Rusiya şəbəkələrinə təsir etmək iqtidarında olduğunu və belə bir hücumun əks-nəticə verə biləcəyini deyirlər.
ABŞ, Avropa Birliyi və Böyük Britaniya bu proqram təminatına görə Rusiya hərbi hakerlərini ittiham edirlər. Ukraynada istifadə olunan məşhur mühasibat proqramının yeniləməsində gizlənən bu proqram bütün dünyaya yayılaraq minlərlə şirkətin kompüter sistemlərini sıradan çıxarıb və təxminən 10 milyard dollar zərərə səbəb olub.
Şimali koreyalı hakerlər də oxşar hücumu həyata keçirməkdə ittiham olunublar.
“WannaCry” adlı zərərli proqram 150 ölkədə 300 000-ə yaxın kompüterdəki məlumatları yoluxdurub.
C. Ellis deyir ki, belə hücumların böyük qarışıqlığa, iqtisadi qeyri-sabitliyə və hətta insan itkisinə səbəb olması mümkündür: “Bu, əlaqəsiz görünə bilər, lakin həyati əhəmiyyətli infrastrukturlar çox vaxt həyatımızın bütün digər aspektləri kimi bir-biri ilə əlaqəli texnologiyalarla işləyir”.
Bununla belə, Surrey Universitetinin kompüter alimi, professor Alan Vudvord belə hücumların Rusiya üçün də riskli olacağını deyir.
“Bu cür idarəolunmaz hücumlar bioloji silah kimidir, müəyyən bir yerdə müəyyən infrastrukturu hədəfə almaq çox çətindir. Rusiyada WannaCry və NotPetya hücumlarının qurbanları olub”, - Vudvord deyib.
Xatırladaq ki, 2021-ci ilin mayında hakerlər mühüm neft kəmərini sıradan çıxardıqdan sonra ABŞ-ın bəzi ştatlarında fövqəladə vəziyyət elan edilib. Hücum Rusiya hökumətinə işləyən hakerlər tərəfindən deyil, baş ofisi Rusiyada olduğu düşünülən “DarkSide” adlı qrup tərəfindən həyata keçirilib. Bir neçə həftə sonra dünyanın ən böyük mal əti emalı şirkəti olan “JBS Revil” qrupunun kiberhücum nəticəsində ət tədarükünü dayandırıb.
Ekspertlərin fikrincə, Rusiya ilə bağlı ən böyük narahatlıqlarından biri də Kremlin kibercinayətkar təşkilatların ABŞ-a koordinasiyalı hücumlar planını dəstəkləməsidir.
Professor Vudvord deyir ki, ümumi qarışıqlıq kibercinayətkarlara fidyə proqramı ilə hücum etmək əmri verməklə yaradıla bilər. Üstəlik, bu qrupların birbaşa Rusiya dövləti ilə əlaqəsi ola bilmədiyi üçün danmaq imkanı var.
C. Bayden bildirib ki, Rusiya ABŞ-a böyük bir hücum təşkil edəcəyi təqdirdə cavab verməyə hazırdırlar. Bununla belə, son həftələrdə Ukraynada müharibənin hər iki tərəfinin hakerlərinin yaratdığı kiber qarışıqlıq hadisələrin nə qədər sürətlə böyüyə biləcəyini göstərib. Ona görə də atılacaq hər bir addım çox diqqətlə nəzərdən keçiriləcək.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 20:24
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
Dünən, 14:29
İranın 9 nüvə alimi öldürülüb - Siyahı
Dünən, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 22:31
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
13-06-2025, 17:58
90-a yaxın mədəniyyət nümayəndəsi İrandan Azərbaycana gətiriləcək
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 17:06
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb