00:49 / 15-06-2025
İlham Əliyev 15 iyun Milli Qurtuluş Günü münasibətilə paylaşım edib - Foto
00:16 / 15-06-2025
İranda daha bir general həlak olub
00:07 / 15-06-2025
Bu gün Milli Qurtuluş Günüdür
20:24 / 14-06-2025
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
19:00 / 14-06-2025
AZAL uçuşların sayını artırır
18:57 / 14-06-2025
İlham Əliyev krala məktub göndərib
18:19 / 14-06-2025
İranın 20-dən çox komandanı zərərsizləşdririlib
18:07 / 14-06-2025
Lənkəranda yeniyetmə dənizdə boğulub
17:50 / 14-06-2025
Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinə yeni hakim ezam olunub
16:01 / 14-06-2025
Ceyhun Bayramov Hakan Fidanla telefonda danışıb
15:09 / 14-06-2025
Azərbaycan və İran XİN başçıları telefonda müzakirə aparıblar
14:29 / 14-06-2025
İranın 9 nüvə alimi öldürülüb - Siyahı
13:32 / 14-06-2025
Hikmət Hacıyev: "Azərbaycan Avropa İttifaqı və Çin arasında vacib birləşdirici tərəfdir"
12:36 / 14-06-2025
Sabah yağış yağacaq
11:49 / 14-06-2025
İranın Baş Qərargah rəisinin iki müavini həlak olub
08:51 / 14-06-2025
Əcnəbilər İrandan Azərbaycana keçərək təxliyə olunur - Fotolar
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
07:38 / 14-06-2025
Bu gün orta məktəblərdə “Son zəng” çalınacaq
23:40 / 13-06-2025
Putin Pezeşkian və Netanyahu ilə telefon danışıqları aparıb
22:31 / 13-06-2025
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
21:20 / 13-06-2025
Şəmkirdə iki nəfər kanalda batıb
19:03 / 13-06-2025
Müğənninin itkin düşən qardaşı oğlu tapılıb
18:49 / 13-06-2025
“Rəmzi qisas erası bitdi” - Ekspertlər İsrail-İran duelinin aqibətini necə görür?
18:29 / 13-06-2025
“Space” TV-yə xəbərdarlıq ediblər
18:23 / 13-06-2025
ABŞ İranı vurmaq üçün “yaşıl işıq” yandırıb
18:05 / 13-06-2025
Təl-Əvivdə kritik görüş başlayır
18:03 / 13-06-2025
Vilayət Eyvazov Gürcüstan DİN başçısı ilə görüşüb
17:58 / 13-06-2025
90-a yaxın mədəniyyət nümayəndəsi İrandan Azərbaycana gətiriləcək
17:43 / 13-06-2025
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13:07 / 10-06-2025
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
16:32 / 10-06-2025
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
13:40 / 11-06-2025
Professor: Zəngəzur və Dərələyəzin Ermənistana verilməsinin hüquqi qüvvəsi yoxdur
18:45 / 10-06-2025
Ölkəmizdə 3 gün iş olmayacaq
11:18 / 10-06-2025
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
14:57 / 12-06-2025
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
07:27 / 12-06-2025
Üç min avtomobilin olduğu yük gəmisi bir həftədir yanır
07:17 / 12-06-2025
Ağ ev Yaxın Şərqdən diplomatları və hərbçi ailələrini çıxarır
07:23 / 13-06-2025
İsrail İranı vurmağa başlayıb
21:06 / 11-06-2025
Acun Ilıcalı istefa verib
14:35 / 10-06-2025
Lukaşenko “Belarusfilm”i kəskin tənqid edib
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
Üç super gücün əvvəl Ayda, sonra Marsda yeni rəqabəti başlayır
Tarix: 06-09-2022 14:39 | Bölmə: Slayd
“Artemis” layihəsi ilə yenidən Aya addım atılacaq. Bu dəfə məqsəd Ayda daimi qalmaqdır. İlk buraxılışı ikinci dəfə təxirə salınan layihə üç super güc - ABŞ, Rusiya və Çin arasında “kosmik müharibə”yə səbəb ola bilər. Mütəxəssislərin fikrincə, bu iddialı planlar davam edərsə, ortaya çıxacaq mənzərə tamamilə fərqli olacaq.
Reyting.az xatırladır ki, vaxtilə Qazaxıstanın geniş səhralarında gərgin hazırlıqdan sonra bəşəriyyət “Soyuq müharibə” ilə yeni bir dövrə qədəm qoyub və bu dövr Baykonur kosmodromundan ediləcək buraxılışla tezliklə kosmos yarışının qapısını açıb.
Təqvimlər 1957-ci il oktyabrın 4-nü göstərəndə “Sputnik-1” adlı peyki kosmosa aparan raket işə düşüb. Bununla da inkişaf etmiş ölkələrin “kosmos yarışı” başlayıb.
“Sputnik-1”-dən qısa müddət sonra kosmosa canlılar göndərilib. İlk dəfə Ay səthinə süni obyekt endirilib. Sovet İttifaqının bu yarışda məsafəni qət etdiyini düşünən ABŞ, qarşısına kosmosun tədqiqinə zəmin yaradacaq bir məqsəd qoydu: insanları Ay səthinə endirmək!
ABŞ-ın o zamankı prezidenti Con Kennedi 1962-ci ildə Texas ştatının Hyuston şəhərində Rays Universitetindəki çıxışında ABŞ-ın 1960-cı illərin sonuna qədər Aya enməyi hədəflədiyini bəyan edib.
1969-cu il iyulun 20-si kosmosun tədqiqində yeni səhifənin açıldığı gün kimi tarixə düşüb. “Apollon-11” missiyasının bir hissəsi olaraq Neil Armstronq və Buzz Oldrin Aya ayaq basan ilk insanlardır. 1972-ci ildə “Apollon- 17” missiyası insanları Ayın səthinə endirib.
İndi 50 ildən sonra bəşəriyyət “Artemida” proqramı ilə Aya qayıtmağa və sonra daha da irəli getməyə hazırlaşır.
Qeyd edək ki, “Artemis” layihəsi rəsmi olaraq 2017-ci ildə başlayıb. Baxmayaraq ki, bir çox digər köhnə dərin kosmik səyahət layihəsi ideyalarını ehtiva edir. İlk buraxılış üçün 29 avqust 2022-ci il tarixi təyin edilsə də, mühərrik probleminə görə buraxılış 2022-ci il sentyabrın 3-nə təxirə salınıb. İkinci buraxılış cəhdi də başqa bir texniki problemə görə dayandırılıb. Təxmin edilir ki, buraxılış bu ay və ya oktyabrda reallaşaaq.
“Artemis”in 2020-2024-cü il büdcəsi 35 milyard dollardır. Astrofizik Selçuk Topal bu məbləğin böyük hissəsinin xərcləndiyi və ümumi xərcin artacağını bildirib.
Layihənin çoxmillətli olduğunu xatırladan Topal deyib ki, Milli Aeronavtika və Kosmik Tədqiqatlar İdarəsi (NASA) və Avropa Kosmik Agentliyi (ESA) birlikdə işləyir. Layihədə həyata keçirilməsi planlaşdırılan bir çox mərhələ var. Bu mərhələlər insansız səyahətlərdir. Ay, Ay ətrafında bir insanlı orbital sınaq, insanlı eniş, Ayın orbitində fırlanan və astronavtların Ayın səthinə enməsinə imkan verəcək bir kosmik stansiyanın inşası olaraq sıralana bilər.
Təxminən 70 il əvvəl başlayan kosmos yarışında dövlət və şirkət baxımından çox sayda aktyorun olduğunu vurğulayan Topal diqqətə çatdırıb ki, “Artemis” layihəsi də müstəqil deyil: “Bir çox özəl şirkət və institutların süni peykləri də “Artemida” ilə birlikdə orbitə buraxılacaq. Bu layihə ilə NASA kosmik mədən sektoruna logistik dəstək verməyə başlayır”.
Selçuk Topal, NASA və ESA tərəfindən tikiləcək baza ilə yanaşı, müxtəlif işlərin aparıldığını bildirib: “Ukrayna müharibəsindən sonra Rusiya bəzi kosmos araşdırmalarından çəkilib. Biz görürük ki, Çinin başlanğıcdan bu yana bir irəliləyişi var. Beləliklə, ayda yalnız NASA və ESA-nın baza qurduğunu görməyəcəyik. Rusiya və Çin də bunu etmək istəyirlər və edəcəklər”.
“Artemida” proqramının əsas məqsədini dərin kosmosun tədqiqi kimi ümumiləşdirən Türkiyə Kosmik Agentliyi Kosmik Elmlər Bölməsinin rəhbəri İbrahim Küçük proqramın ABŞ-ın liderliyi ilə qlobal bir alyans kimi qurulduğunu qeyd edib. “Artemis” proqramı çərçivəsində Ayda qurulacaq daimi bazaların Marsa çatacaq stansiyaları olacaq.
Beləliklə, ötən günlərdə ikinci dəfə təxirə salınan “Artemis-1” missiyası çərçivəsində SLS raketi burun hissəsində “Orion” kosmik gəmisini daşıyacaq. Raket “Orion”u kosmosa çıxaracaq və 42 günlük səyahətinin sonunda Ayın yanından keçərək 2,1 milyon km yol qət edəcək.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 06-09-2022 14:39 | Bölmə: Slayd
“Artemis” layihəsi ilə yenidən Aya addım atılacaq. Bu dəfə məqsəd Ayda daimi qalmaqdır. İlk buraxılışı ikinci dəfə təxirə salınan layihə üç super güc - ABŞ, Rusiya və Çin arasında “kosmik müharibə”yə səbəb ola bilər. Mütəxəssislərin fikrincə, bu iddialı planlar davam edərsə, ortaya çıxacaq mənzərə tamamilə fərqli olacaq.
Reyting.az xatırladır ki, vaxtilə Qazaxıstanın geniş səhralarında gərgin hazırlıqdan sonra bəşəriyyət “Soyuq müharibə” ilə yeni bir dövrə qədəm qoyub və bu dövr Baykonur kosmodromundan ediləcək buraxılışla tezliklə kosmos yarışının qapısını açıb.
Təqvimlər 1957-ci il oktyabrın 4-nü göstərəndə “Sputnik-1” adlı peyki kosmosa aparan raket işə düşüb. Bununla da inkişaf etmiş ölkələrin “kosmos yarışı” başlayıb.
“Sputnik-1”-dən qısa müddət sonra kosmosa canlılar göndərilib. İlk dəfə Ay səthinə süni obyekt endirilib. Sovet İttifaqının bu yarışda məsafəni qət etdiyini düşünən ABŞ, qarşısına kosmosun tədqiqinə zəmin yaradacaq bir məqsəd qoydu: insanları Ay səthinə endirmək!
ABŞ-ın o zamankı prezidenti Con Kennedi 1962-ci ildə Texas ştatının Hyuston şəhərində Rays Universitetindəki çıxışında ABŞ-ın 1960-cı illərin sonuna qədər Aya enməyi hədəflədiyini bəyan edib.
1969-cu il iyulun 20-si kosmosun tədqiqində yeni səhifənin açıldığı gün kimi tarixə düşüb. “Apollon-11” missiyasının bir hissəsi olaraq Neil Armstronq və Buzz Oldrin Aya ayaq basan ilk insanlardır. 1972-ci ildə “Apollon- 17” missiyası insanları Ayın səthinə endirib.
İndi 50 ildən sonra bəşəriyyət “Artemida” proqramı ilə Aya qayıtmağa və sonra daha da irəli getməyə hazırlaşır.
Qeyd edək ki, “Artemis” layihəsi rəsmi olaraq 2017-ci ildə başlayıb. Baxmayaraq ki, bir çox digər köhnə dərin kosmik səyahət layihəsi ideyalarını ehtiva edir. İlk buraxılış üçün 29 avqust 2022-ci il tarixi təyin edilsə də, mühərrik probleminə görə buraxılış 2022-ci il sentyabrın 3-nə təxirə salınıb. İkinci buraxılış cəhdi də başqa bir texniki problemə görə dayandırılıb. Təxmin edilir ki, buraxılış bu ay və ya oktyabrda reallaşaaq.
“Artemis”in 2020-2024-cü il büdcəsi 35 milyard dollardır. Astrofizik Selçuk Topal bu məbləğin böyük hissəsinin xərcləndiyi və ümumi xərcin artacağını bildirib.
Layihənin çoxmillətli olduğunu xatırladan Topal deyib ki, Milli Aeronavtika və Kosmik Tədqiqatlar İdarəsi (NASA) və Avropa Kosmik Agentliyi (ESA) birlikdə işləyir. Layihədə həyata keçirilməsi planlaşdırılan bir çox mərhələ var. Bu mərhələlər insansız səyahətlərdir. Ay, Ay ətrafında bir insanlı orbital sınaq, insanlı eniş, Ayın orbitində fırlanan və astronavtların Ayın səthinə enməsinə imkan verəcək bir kosmik stansiyanın inşası olaraq sıralana bilər.
Təxminən 70 il əvvəl başlayan kosmos yarışında dövlət və şirkət baxımından çox sayda aktyorun olduğunu vurğulayan Topal diqqətə çatdırıb ki, “Artemis” layihəsi də müstəqil deyil: “Bir çox özəl şirkət və institutların süni peykləri də “Artemida” ilə birlikdə orbitə buraxılacaq. Bu layihə ilə NASA kosmik mədən sektoruna logistik dəstək verməyə başlayır”.
Selçuk Topal, NASA və ESA tərəfindən tikiləcək baza ilə yanaşı, müxtəlif işlərin aparıldığını bildirib: “Ukrayna müharibəsindən sonra Rusiya bəzi kosmos araşdırmalarından çəkilib. Biz görürük ki, Çinin başlanğıcdan bu yana bir irəliləyişi var. Beləliklə, ayda yalnız NASA və ESA-nın baza qurduğunu görməyəcəyik. Rusiya və Çin də bunu etmək istəyirlər və edəcəklər”.
“Artemida” proqramının əsas məqsədini dərin kosmosun tədqiqi kimi ümumiləşdirən Türkiyə Kosmik Agentliyi Kosmik Elmlər Bölməsinin rəhbəri İbrahim Küçük proqramın ABŞ-ın liderliyi ilə qlobal bir alyans kimi qurulduğunu qeyd edib. “Artemis” proqramı çərçivəsində Ayda qurulacaq daimi bazaların Marsa çatacaq stansiyaları olacaq.
Beləliklə, ötən günlərdə ikinci dəfə təxirə salınan “Artemis-1” missiyası çərçivəsində SLS raketi burun hissəsində “Orion” kosmik gəmisini daşıyacaq. Raket “Orion”u kosmosa çıxaracaq və 42 günlük səyahətinin sonunda Ayın yanından keçərək 2,1 milyon km yol qət edəcək.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 20:24
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
Dünən, 14:29
İranın 9 nüvə alimi öldürülüb - Siyahı
Dünən, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 22:31
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
13-06-2025, 17:58
90-a yaxın mədəniyyət nümayəndəsi İrandan Azərbaycana gətiriləcək
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 17:06
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
