10:12 / 16-06-2025
İsmayıllıda hotel yanıb
İstanbulda terror aktı Türkiyə və ABŞ-ı qarşı-qarşıya qoyub
Tarix: 15-11-2022 15:13 | Bölmə: Slayd
İstanbulda terror aktı Türkiyə və ABŞ-ı qarşı-qarşıya qoyub

Türkiyə Daxili İşlər Nazirliyi İstanbulun mərkəzində baş vermiş terror aktının təşkilatçısı kimi Kürdüstan Fəhlə Partiyasının (PKK) qolunu (YPG) göstərib. Səlahiyyətlilərin fikrincə, partlayışa hazırlıq mərkəzi, ABŞ hərbçilərinin məsuliyyət zonasında yerləşən Suriyanın həmin hissəsində kürd hərbiləşdirilmiş qüvvələrinin forpostu olub. Bununla bağlı Ankara Amerika səfirliyinin verdiyi başsağlığı qəbul etməkdən imtina edib. Ekspertlər bildirir ki, yaranmış vəziyyət prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanı xarici siyasətdə sərt qərarlara sövq edir.

Reyting.az
xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.

Rus nəşrinin təhlilində qeyd olunur:

Türkiyə təhlükəsizlik qüvvələri partlayışdan bir gün sonra bir qrup şübhəlinin saxlanılması barədə məlumat yayıb. Onlar 1,2 min videomüşahidə kamerasının məlumatlarını öyrənməli və 21 ünvanda reydlər keçirməli idilər. Hücumu törətdiyi iddia edilən şəxs də hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşlarının əlinə keçib. Bu, rəsmi versiyaya görə, Ankaranın birbaşa PKK ilə əlaqələndirdiyi kürd birləşmələrinin liderləri tərəfindən İstanbula qanunsuz yollarla göndərilən 23 yaşlı Suriya vətəndaşıdır. Türkiyənin daxili işlər naziri Süleyman Soylu reydlərin nəticələrini şərh edərkən deyib:

“Saxlanılanlar arasında İstanbulda partlayışı törədənin fiziki məhv edilməsi həvalə edilmiş terrorçu da var. Hücumda iştirak edənlər Yunanıstana qaça bilərdilər, lakin dərhal yaxalandılar”.

Rusiya Federasiyasının Baş Konsulluğunun məlumatına görə, üç rusiyalının da yaralanması ilə nəticələnən İstanbul terror aktının planlaşdırılması üçün əsas Suriyanın şimalında yerləşən, kürd özünümüdafiə birləşmələrinin qalası sayılan Kobani şəhəri olub – 2014-2015-ci illərdə İŞİD-ə qarşı mübarizələrinin simvollarından biri. Şəhər Suriya hökumətinin nəzarətində olmayan ərazidə yerləşir. 2022-ci ilin may ayında ABŞ ordusu keçmiş ABŞ prezidenti Donald Trampın Suriyadakı təsirini azaltmaq cəhdləri fonunda 2019-cu ilin noyabrında qüvvələrini geri çəkməyə cəhd etdikləri Kobaninin cənubunda, “Harab Eshek” hərbi bazasında fiziki mövcudluğunu bərpa edib.



Vaşinqtonun hələ də kürd qruplaşmalarına maliyyə və hərbi dəstəyi davam etdirməsi Ankaraya Amerika səfirliyinin başsağlığını rədd etmək üçün əsas verib. Soylu ABŞ diplomatik missiyasının reaksiyasını tənqid edərək, “Hücum yerinə ilk gələnlərdən biri qatil kimi qiymətləndirilə bilər”,- deyib.

Daxili işlər naziri birmənalı olaraq Amerika və onun digər NATO tərəfdaşlarını PKK-ya dəstək verməkdə ittiham edib. “Bizim bir sıra qondarma müttəfiqlərimizin qeyri-səmimiliyi var ki, onlar ya öz evlərində terrorçuları saxlayır, ya işğal etdikləri ərazilərdə yaşamağa icazə verir, ya da onlara senatlar rəsmən pul göndərirlər”, - deyə Soylu gileylənib.

Lakin bu, Ankaranın noyabrın 14-də Rusiya və ABŞ nümayəndə heyətlərinin görüşünə ev sahibliyi edərək amerikalıları danışıqlar platforması ilə təmin etməsinə mane olmayıb.

Türkiyədə 8 ay sonra seçkilər keçiriləcək. Sorğular Ərdoğana və onun Ədalət və İnkişaf Partiyasına (AKP) ictimai dəstəyin nə qədər güclü olduğuna dair qarışıq mənzərə yaradır. 2020-ci ilin koronovirus məhdudiyyətlərindən sonra böyüməyə başlayan milli iqtisadiyyatda böhran əlamətləri hakimiyyətin imicini xeyli zəiflədib. Amma təhlükəsizlik məsələlərinin aktuallaşması ənənəvi olaraq Türkiyədə ictimai birlik effekti yaradır. 2015-ci ilin iyununda keçirilən parlament yarışında zəif çıxış edən AKP koalisiya yarada bilməsə də, həmin ilin noyabrında keçirilən təkrar seçkilərdə parlamentə tam nəzarəti ələ keçirərək səs-küy salıb. Səbəb sadədir: bu beş ay ərzində ölkə bir sıra güclü terror aktları ilə sarsılıb.

PKK-nın son illərdə Türkiyənin mülki əhalisinə və infrastrukturuna hücumları Ankaraya qonşu Suriyanın şimalında transsərhəd əməliyyatları üçün güclü zəmin yaradıb və həmçinin əsas müttəfiq kimi ABŞ-a qarşı tələblərini artırmağa əsas verib. Məsələn, hazırda dördüncü nəsil “F-16” döyüş təyyarələri parkının yenilənməsi və modernləşdirilməsində Türkiyəyə Amerika yardımının göstərilməsi məsələsi qaranlıq qalıb və Ərdoğanın tələb edəcəyi bir şey var. Görünür, o, noyabrın 8-də başa çatacaq aralıq Konqresə seçkilərin Demokratlar Partiyasının mütləq məğlubiyyətinə səbəb olacağına ümid edirdi. Lakin o, Senatı əlində saxlaya bilib.

Rusiya Beynəlxalq Əlaqələr Şurasının eksperti Kirill Semyonov NG-yə deyib:

“İndi hər şey radikal, eskalator ssenari üzrə gedə bilər. Türkiyədə birmənalı olaraq PKK-nı ittiham edirdilər və indi başqa versiyaların ortaya çıxması ehtimalı azdır. ABŞ-ın başsağlığı da qəbul edilməyib. Türkiyə rəhbərliyi artıq bütün məsul şəxsləri müəyyən edib və bu işdə adətən istifadə etdiyi alqoritm çərçivəsində hərəkət edəcək”.

Beləliklə, analitik Ankaranın Suriya arenasında, xüsusən də kürd birləşmələri ilə bağlı sərt qərarlarına icazə verib. "Əlbəttə, burada Suriyada yeni hərbi əməliyyatın başlanmasını gözləmək olar: terror hücumu ətrafındakı vəziyyət bunu tam əsaslandırır", - deyə Semyonov bildirib.

“Rusiyanın Ərdoğanı belə bir kampaniya aparmaqdan çəkindirmək üçün hər hansı arqumenti ola bilməz, çünki terrorçu Suriyadan Türkiyəyə gəlib və bu, PKK-nın Suriya qolu ilə bağlıdır, - deyə Semyonov iddia edir. – Bu baxımdan Ankara qabaqlayıcı addım kimi Vaşinqtona aydın şəkildə bildirdi ki, Suriyanın müvafiq qruplarına verdiyi dəstək fonunda onu şərik kimi görür”.

Əslində, NG-nin həmsöhbətinin sözlərinə görə, başsağlığını qəbul etməkdən imtina ilə bağlı vəziyyət PKK-ya bağlı birliklərə dəstəkdən imtina çağırışı ilə ABŞ-a ultimatumdur. Buna görə də, Semyonov vurğulayır ki, Türkiyənin Suriyadakı əməliyyatının riskləri artıb, lakin bunu dəqiq proqnozlaşdırmaq mümkün deyil.

Onun sözlərinə görə, hücumun İsveç və Finlandiyanın NATO-ya daxil olması ilə bağlı müzakirələrə təsir etmək üçün hər şansı var, Türkiyə tərəfi öz tələblərini irəli sürərək, Skandinaviya dövlətlərinin vicdan əzabı çəkmədən təmin etmələrindən narazılığını ifadə edib. PKK tərəfdarları da daxil olmaqla, rəqiblərinə sığınacaq.

“İndi Ankara məsələyə əvvəlkindən qat-qat sərt yanaşacaq və ölkələrdən şərtləri yerinə yetirməyi və Türkiyə nöqteyi-nəzərindən PKK-nın fəaliyyətində əli olan hər kəsin ekstradisiyasını tələb edəcək, əks halda onların sonrakı fəaliyyəti davam edəcək. NATO-ya qəbul ləngiyəcək”, - deyə Semyonov yekunlaşdırıb.




Bölməyə aid digər xəbərlər