09:01 / 05-06-2025
55 yaşlı kişi ikimərtəbəli evini yandırıb
08:53 / 05-06-2025
Budapeşt QHT-lərlə yumşaq davranıb
08:49 / 05-06-2025
Qanunsuz saxlanılan silahlar polisə təhvil verilib
08:46 / 05-06-2025
Məşhur aktyor necə arıqlayıb?
08:39 / 05-06-2025
Göyərtəsində 3 min avtomobil olan gəmi yanır
08:29 / 05-06-2025
Qazaxdakı qəzada 4 nəfər dünyasını dəyişib - (Yenilənib)
08:23 / 05-06-2025
Kiyevə dəstək verən ölkələrin sanksiyalardan azad olunması təklif edilir
08:16 / 05-06-2025
Roma Papası Putinə zəng vurub
00:05 / 05-06-2025
Şahin Şərifov başından güllələnib
23:41 / 04-06-2025
Azərbaycanın beş rayonunda zəlzələ olub
21:59 / 04-06-2025
Azərbaycan və İran prezidentləri telefonla danışıblar
20:41 / 04-06-2025
Aqil Abbas "Ulduz"lu görüşlər"in qonağı olub - Fotolar
19:20 / 04-06-2025
Rusiya Dnestryanıya qoşun göndərmək istəyir
17:57 / 04-06-2025
Gölün dibində tapılan qədim qala arxeoloqları təəccübləndirib
17:28 / 04-06-2025
Qanunsuz dini təbliğat aparan əcnəbilər Azərbaycandan çıxarılıb
17:22 / 04-06-2025
Suriyadan daha 13 nəfəri Azərbaycana gətiriblər
16:47 / 04-06-2025
27 polisi narkotikə görə işdən çıxarıblar
16:36 / 04-06-2025
Muzey Mərkəzinə direktor təyin olunub - Foto
16:23 / 04-06-2025
Rezidenturaya qəbul üçün qeydiyyat başlayır
16:16 / 04-06-2025
Günəşdə "tac yağışı" qeydə alınıb
15:52 / 04-06-2025
Bəzi müəssisələrə sertifikatın verilməsi dayandırılıb
15:09 / 04-06-2025
İş və istirahət günlərinin yerləri dəyişdirilib
15:02 / 04-06-2025
Əsgərlərlə görüşə məhdudiyyət qoyulub - Səbəb
14:37 / 04-06-2025
AzTV-də yoxlamalar başlayıb
14:34 / 04-06-2025
Əli Əsədov Düşənbəyə gedib
14:09 / 04-06-2025
Oğuzda bəy toy günü qəzaya düşüb
14:05 / 04-06-2025
Minifutbol Federasiyasına iki milyon manat ayrılıb - Sərəncam
14:02 / 04-06-2025
Məhkəmə-Hüquq Şurasının yubiley medalı təsdiqlənib - Foto
13:25 / 04-06-2025
ABŞ-a zəhərli göbələk keçirən alimlər tutulub
10:14 / 01-06-2025
Hüsniyyə Mürvətova: "Kinoda Natəvan obrazını oynamaq istərdim” - Müsahibə
16:52 / 31-05-2025
Laçına növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
12:15 / 02-06-2025
Eşşəkcanın vəsiyyəti - Barat Əlioğlu yazır
15:47 / 01-06-2025
Həmyerlimiz Varşava Universitetində doktorluq dərəcəsi alıb - Fotolar
11:22 / 02-06-2025
Cəzaçəkmə müəssisəsindəki uçqun zamanı məhkum ölüb - (Yenilənib)
17:10 / 31-05-2025
Füzuli Hüseynov: "Mən belə aktyor tanımıram"
22:31 / 01-06-2025
Futbola görə iğtişaş: ölənlər və çoxsaylı yaralı var
00:02 / 01-06-2025
Bu gün Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günüdür
12:17 / 31-05-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
20:08 / 01-06-2025
Kəlbəcərdə traktor minaya düşüb, yaralı var
16:29 / 31-05-2025
Mal-qara otaran şəxs minaya düşüb - (Yenilənib)
22:08 / 01-06-2025
Millimiz dünya çempionatının qalibi olub
Okeanlardan 140 trilyon dəfə böyük su mənbəyi tapılıb
Tarix: 27-12-2024 18:10 | Bölmə: Cəmiyyət
Beynəlxalq astronomlar qrupu Yer planetindən 12 milyard işıq ili uzaqlıqda nəhəng su buxarı aşkar ediblər.
Reyting.az xəbər verir ki, aşkar edilmiş nəhəng su anbarının həcmi öz ölçüsünə görə, Yer planetində mövcud olan bütün okeanlardan 140 trilyon dəfə böyükdür.
Alimlər bildiriblər ki, müşahidə olunan bu qaz buludu günəşinkindən 20 milyard dəfə böyük olan bir superkütləli qara dəliyin yaxınlığında yerləşir. Üstəlik, "APM 08279+5255"-dən gələn çox güclü radiasiya min trilyon ulduzun enerjisi ilə müqayisə edilə bilər.
İlk dəfə təxminən 50 il əvvəl kəşf edilmiş bu kvazarlar kosmik obyektlərin xüsusi sinfinə daxildir. Alimlərin fikrincə, adi ulduzlardan fərqli olaraq, kvazarlar uzaq qalaktikaların bəzi enerji mərkəzlərində yerləşir və onlar qədər parlaqdırlar. Hətta yaxınlıqda güclü işıq saçan bütün kosmik obyektləri belə üstələyirlər.
Kosmik nəhənglərin dərinliklərində, həm də ətrafdakı materiyanı davamlı olaraq udan superkütləvi qara dəliklər yerləşir. Bu isə bütün dalğa uzunluqlarında böyük miqdarda istilik və həmçinin mütəmadi enerji buraxmaqla, kvazarları kainatdakı ən güclü şüalanma mənbələrindən birinə çevirir. Bu sahədə alimlərin apardığı elmi tədqiqatlar, eləcə də çoxsaylı astronomik müşahidələr astronomlara sirli kosmosun erkən tarixini araşdırmağa və maddənin paylanmasını, həmçinin qalaktikaların yaranması proseslərini öyrənməyə kömək edir.
Alim Bredford və onun həmkarları "APM 08279+5255" kvazarı yaxınlığındakı qara dəliyi ətraflı təhlil ediblər. Məlum olub ki, dənizin yaranmasında ən mühüm səbəb əslində, ətrafdakı qaz və tozun udulması prosesləri nəticəsində həddindən çox, ancaq getdikcə artan yüksək temperatur sahəsinin əmələ gəlməsidir. Məhz elə bunun sayəsində də tədqiqatçıların komandası su molekullarının belə nəhəng məsafədə mövcud olduğunu qeyd etməklə, kosmik dəniz kütləsini aşkara çıxara biliblər.
Bredfordla birlikdə çalışan elm adamları belə bir açıqlama veriblər:
"Mövcud su buxarı onun kosmik mərkəzi ətrafında yüzlərlə işıq ili uzanır. Alimlərin dediyi kimi, qaz buludunun temperaturu -53 °C-ə çatır və sıxlığı yer atmosferinin sıxlığından 300 trilyon dəfə azdır. Ancaq tipik interqalaktik qazla müqayisədə, o, yüzlərlə dəfə sıx və beş dəfə daha istidir”.
Alimlərin hesablamalarına görə, mərkəzi qara dəliyin kütləsi ətrafdakı maddələrin udulması hesabına altı dəfə də arta bilər. Çox güman ki, kosmik okeanın bir hissəsi yeni ulduzlar əmələ gətirmək üçün uzaq istiqamətə gedəcək və yerdə qalan hissə isə yenidən kosmosa atılacaq.
Elm adamlarının fikrincə, ulduzların, həm də qalaktikaların təkamülü prosesində su həyati funksiyanı yerinə yetirir, həmçinin qaz buludlarını soyudur, eləcə də cazibə qüvvəsinin təsiri altında onların kainatda yığılmasına, yeni ulduzların yaranmasına imkan verir.
Məlumatlar göstərir ki, susuz həyatın yaranması mümkün deyil və əsas kimyəvi elementlərin qarışıq mübadiləsi nəticəsində yaranmış bu nəhəng kosmik dəniz "Böyük partlayış"-dan bəri mövcud olub.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 27-12-2024 18:10 | Bölmə: Cəmiyyət
Beynəlxalq astronomlar qrupu Yer planetindən 12 milyard işıq ili uzaqlıqda nəhəng su buxarı aşkar ediblər.
Reyting.az xəbər verir ki, aşkar edilmiş nəhəng su anbarının həcmi öz ölçüsünə görə, Yer planetində mövcud olan bütün okeanlardan 140 trilyon dəfə böyükdür.
Alimlər bildiriblər ki, müşahidə olunan bu qaz buludu günəşinkindən 20 milyard dəfə böyük olan bir superkütləli qara dəliyin yaxınlığında yerləşir. Üstəlik, "APM 08279+5255"-dən gələn çox güclü radiasiya min trilyon ulduzun enerjisi ilə müqayisə edilə bilər.
İlk dəfə təxminən 50 il əvvəl kəşf edilmiş bu kvazarlar kosmik obyektlərin xüsusi sinfinə daxildir. Alimlərin fikrincə, adi ulduzlardan fərqli olaraq, kvazarlar uzaq qalaktikaların bəzi enerji mərkəzlərində yerləşir və onlar qədər parlaqdırlar. Hətta yaxınlıqda güclü işıq saçan bütün kosmik obyektləri belə üstələyirlər.
Kosmik nəhənglərin dərinliklərində, həm də ətrafdakı materiyanı davamlı olaraq udan superkütləvi qara dəliklər yerləşir. Bu isə bütün dalğa uzunluqlarında böyük miqdarda istilik və həmçinin mütəmadi enerji buraxmaqla, kvazarları kainatdakı ən güclü şüalanma mənbələrindən birinə çevirir. Bu sahədə alimlərin apardığı elmi tədqiqatlar, eləcə də çoxsaylı astronomik müşahidələr astronomlara sirli kosmosun erkən tarixini araşdırmağa və maddənin paylanmasını, həmçinin qalaktikaların yaranması proseslərini öyrənməyə kömək edir.
Alim Bredford və onun həmkarları "APM 08279+5255" kvazarı yaxınlığındakı qara dəliyi ətraflı təhlil ediblər. Məlum olub ki, dənizin yaranmasında ən mühüm səbəb əslində, ətrafdakı qaz və tozun udulması prosesləri nəticəsində həddindən çox, ancaq getdikcə artan yüksək temperatur sahəsinin əmələ gəlməsidir. Məhz elə bunun sayəsində də tədqiqatçıların komandası su molekullarının belə nəhəng məsafədə mövcud olduğunu qeyd etməklə, kosmik dəniz kütləsini aşkara çıxara biliblər.
Bredfordla birlikdə çalışan elm adamları belə bir açıqlama veriblər:
"Mövcud su buxarı onun kosmik mərkəzi ətrafında yüzlərlə işıq ili uzanır. Alimlərin dediyi kimi, qaz buludunun temperaturu -53 °C-ə çatır və sıxlığı yer atmosferinin sıxlığından 300 trilyon dəfə azdır. Ancaq tipik interqalaktik qazla müqayisədə, o, yüzlərlə dəfə sıx və beş dəfə daha istidir”.
Alimlərin hesablamalarına görə, mərkəzi qara dəliyin kütləsi ətrafdakı maddələrin udulması hesabına altı dəfə də arta bilər. Çox güman ki, kosmik okeanın bir hissəsi yeni ulduzlar əmələ gətirmək üçün uzaq istiqamətə gedəcək və yerdə qalan hissə isə yenidən kosmosa atılacaq.
Elm adamlarının fikrincə, ulduzların, həm də qalaktikaların təkamülü prosesində su həyati funksiyanı yerinə yetirir, həmçinin qaz buludlarını soyudur, eləcə də cazibə qüvvəsinin təsiri altında onların kainatda yığılmasına, yeni ulduzların yaranmasına imkan verir.
Məlumatlar göstərir ki, susuz həyatın yaranması mümkün deyil və əsas kimyəvi elementlərin qarışıq mübadiləsi nəticəsində yaranmış bu nəhəng kosmik dəniz "Böyük partlayış"-dan bəri mövcud olub.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 09:01
55 yaşlı kişi ikimərtəbəli evini yandırıb
Bu gün, 08:39
Göyərtəsində 3 min avtomobil olan gəmi yanır
Dünən, 16:16
Günəşdə "tac yağışı" qeydə alınıb
Dünən, 14:09
Oğuzda bəy toy günü qəzaya düşüb
Dünən, 13:25
ABŞ-a zəhərli göbələk keçirən alimlər tutulub
Dünən, 12:30
Sabah yağış yağacaq
Dünən, 12:05
Abşeronda göldə balıqlar kütləvi qırılır
Dünən, 10:26
Alimlər suyun daha bir sirrini açıblar
Dünən, 09:06
Universitet BP-dən 580 min manat qrant alıb
3-06-2025, 18:11
Günəşə bənzər ulduzun ətrafında su tapılıb
3-06-2025, 17:21
Lerik sakinin meyiti 70 metrlik dərinlikdəki dərədə tapılıb
3-06-2025, 16:55
Abşeronda qadın narkotiklə saxlanılıb
3-06-2025, 16:12
Bölgələrdə küləkli və yağıntılı hava şəraiti davam edir
3-06-2025, 15:56
“İstənilən adamın telefonuna girə bilərdik” deyən hakerə hökm oxunub
3-06-2025, 15:36
Xankəndiyə dolu düşüb
3-06-2025, 12:59
Sabah yağış yağacaq
3-06-2025, 12:16
Erməni mafiyasının daha bir cinayəti açılıb - 14 nəfər saxlanılıb
3-06-2025, 11:54
“TikTok” fenomeni yüksəklikdən dənizə atılarkən ölüb - Video
3-06-2025, 10:11
Lənkəranda qanunsuz tikinti sökülüb
2-06-2025, 23:21
General Mayis Bərxudarova ağır itki üz verib
2-06-2025, 20:18
Almazı əldə etməyin asan yolu tapılıb - Fotolar
2-06-2025, 18:30
Departament müdiri Agentliyin sədr müavini təyin olunub
2-06-2025, 17:51
Bölgələrə leysan yağacaq
2-06-2025, 17:17
"Matç TV" yayımının dayandırılması barədə açıqlama yayılıb
2-06-2025, 16:51
Görkəmli dövlət xadimi haqqında... - Sadiq Qurbanov yazır
2-06-2025, 12:49
Əlil qadını öldürən taksi sürücüsü tutulub
2-06-2025, 12:30
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
2-06-2025, 11:22
Cəzaçəkmə müəssisəsindəki uçqun zamanı məhkum ölüb - (Yenilənib)
2-06-2025, 10:34
DİN: "Naməlum nömrələrdən gələn zənglərə qarşı ehtiyatlı olun"
2-06-2025, 10:25
Qubada bir nəfər kanalda boğulub
2-06-2025, 08:54
Ozon qatı barədə ilikin təsəvvür dəyişir
31-05-2025, 16:07
Saleh Səmədov həbs olunub
31-05-2025, 12:17
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
31-05-2025, 09:01
Goranboyda qardaş bacısını bıçaqlayıb
30-05-2025, 17:22
Bakıda narkokuryerlərə qarşı əməliyyat: saxlanılanlar var
30-05-2025, 16:04
Tiktoker Vüqar Zeynalzadə azadlığa buraxılıb
30-05-2025, 15:56
İyun ayı üzrə hava proqnozu açıqlanıb
30-05-2025, 12:21
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
30-05-2025, 12:16
Dövlət sərhədini pozanlar çayda boğulmaq təhlükəsiylə üzləşiblər
30-05-2025, 11:52
Eltisini mətbəxdə əməliyyat edərək ölümünə səbəb olan həkimə hökm oxunub
30-05-2025, 10:35
Nazirlik: “Hüquq-mühafizə orqanları hadisəyə aydınlıq gətirəcək"
30-05-2025, 09:49
Ali Məhkəmə təhsil eksperti ilə bağlı hökmü ləğv edib
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
