11:23 / 28-12-2024
Biləsuvarda minik maşınları toqquşub - Üç nəfər ölüb, ikisi xəsarət alıb
11:11 / 28-12-2024
Dövlət Xidməti işəgötürənlərə müraciət edib
10:59 / 28-12-2024
15 nəfər vəkillikdən xaric edilib
10:39 / 28-12-2024
Kazan hava limanı fəaliyyətini dayandırıb
10:28 / 28-12-2024
Keçmiş direktor kassasiya şikayəti verib
10:03 / 28-12-2024
“ASAN xidmət” və “ASAN kommunal”da yanvarın 4-ü iş günüdür
09:58 / 28-12-2024
İsrail əsgərləri Qəzzada xəstəxananı yandırıblar
09:47 / 28-12-2024
Rusiya silah istehsalını iki dəfə artırıb
09:46 / 28-12-2024
İlham Əliyev Bakıda kommunal xidmət göstərəcək nəqliyyat vasitələri ilə tanış olub
09:33 / 28-12-2024
Ruslar bu gecə Ukraynanın 56 PUA-sını vurub
09:23 / 28-12-2024
Beyləqanda ağır qəza: ölənlər var
09:16 / 28-12-2024
Bir ailənin üç üzvü dəm qazından zəhərlənib
00:23 / 28-12-2024
BMT Baş katibinin müavini Azərbaycana başsağlığı verib
23:37 / 27-12-2024
Ceyhun Bayramovla Hakan Fidan arasında telefon danışığı olub
22:50 / 27-12-2024
Türkiyə qəza ilə bağlı Bakıya araşdırma qrupu göndərir
22:41 / 27-12-2024
Zelenski İlham Əliyevə başsağlığı verib
22:26 / 27-12-2024
Lənkəranda qadın dəm qazından boğularaq ölüb
20:26 / 27-12-2024
Xorvatiya prezidenti İlham Əliyevə məktub ünvanlayıb
19:54 / 27-12-2024
Dövlət Komissiyasının növbəti iclası keçirilib
18:51 / 27-12-2024
Tanınmış həkimə cinayət işi açılıb
18:19 / 27-12-2024
Xəzərdə qədim gəmi aşkar edilib
18:10 / 27-12-2024
Okeanlardan 140 trilyon dəfə böyük su mənbəyi tapılıb
18:02 / 27-12-2024
Milli Məclisin son plenar iclasının gündəliyi açıqlanıb - (Yenilənib)
17:58 / 27-12-2024
İki "Tiktoker" xanım həbs olunub
17:44 / 27-12-2024
"Aqroservis"in nizamnamə kapitalı 15 milyon manat artırılıb
17:33 / 27-12-2024
Qəbələ RLS-nin rəhbərliyi dəyişib
17:25 / 27-12-2024
Nazir: "Təyyarəyə kənar müdaxilə olub"
17:24 / 27-12-2024
AZAL: təyyarəmiz xarici müdaxilə nəticəsində qəzaya uğrayıb
17:00 / 27-12-2024
Azərbaycan, Qazaxıstan və Özbəkistan birgə müəssisə yaradıb
16:51 / 27-12-2024
Plastik cərrahlarla bağlı araşdırma aparılacaq
22:53 / 25-12-2024
Bakıdan Qroznıya uçan sərnişin təyyarəsi qəzaya uğrayıb - Video (Yenilənib+) - Fotolar
14:45 / 23-12-2024
Ancelina Coli baş rola çəkilmək üçün fransız dilini öyrənib
16:06 / 23-12-2024
DMX Rusiyaya səfər edən Azərbaycan vətəndaşlarına müraciət edib
12:51 / 23-12-2024
Qədim xəzinə Türkiyəyə qaytarılıb - Foto
18:22 / 24-12-2024
Peşə məktəbində kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
18:13 / 23-12-2024
İngiltərəli aktyor Hollivud ulduzu ilə baş rola çəkilmək istəyir
14:57 / 23-12-2024
"Sumqayıt" klubu Fernando Medeyroslə vidalaşıb
16:14 / 23-12-2024
Elza Seyidcahan: "Zəng ediblər ki, siz niyə "ağlayırsınız?"
00:01 / 26-12-2024
Bu gün Azərbaycanda matəm günüdür
15:53 / 25-12-2024
Qəzaya uğrayan təyyarədəkilərin 10 nəfəri Balakən sakinidir - Siyahı
17:41 / 23-12-2024
Beynəlxalq Gənclər Müsabiqəsinin qalibləri bəlli olub - Fotolar
15:15 / 24-12-2024
"Şamaxı" Qurban Səfərovla yollarını ayırıb
Okeanlardan 140 trilyon dəfə böyük su mənbəyi tapılıb
Tarix: 27-12-2024 18:10 | Bölmə: Cəmiyyət
Beynəlxalq astronomlar qrupu Yer planetindən 12 milyard işıq ili uzaqlıqda nəhəng su buxarı aşkar ediblər.
Reyting.az xəbər verir ki, aşkar edilmiş nəhəng su anbarının həcmi öz ölçüsünə görə, Yer planetində mövcud olan bütün okeanlardan 140 trilyon dəfə böyükdür.
Alimlər bildiriblər ki, müşahidə olunan bu qaz buludu günəşinkindən 20 milyard dəfə böyük olan bir superkütləli qara dəliyin yaxınlığında yerləşir. Üstəlik, "APM 08279+5255"-dən gələn çox güclü radiasiya min trilyon ulduzun enerjisi ilə müqayisə edilə bilər.
İlk dəfə təxminən 50 il əvvəl kəşf edilmiş bu kvazarlar kosmik obyektlərin xüsusi sinfinə daxildir. Alimlərin fikrincə, adi ulduzlardan fərqli olaraq, kvazarlar uzaq qalaktikaların bəzi enerji mərkəzlərində yerləşir və onlar qədər parlaqdırlar. Hətta yaxınlıqda güclü işıq saçan bütün kosmik obyektləri belə üstələyirlər.
Kosmik nəhənglərin dərinliklərində, həm də ətrafdakı materiyanı davamlı olaraq udan superkütləvi qara dəliklər yerləşir. Bu isə bütün dalğa uzunluqlarında böyük miqdarda istilik və həmçinin mütəmadi enerji buraxmaqla, kvazarları kainatdakı ən güclü şüalanma mənbələrindən birinə çevirir. Bu sahədə alimlərin apardığı elmi tədqiqatlar, eləcə də çoxsaylı astronomik müşahidələr astronomlara sirli kosmosun erkən tarixini araşdırmağa və maddənin paylanmasını, həmçinin qalaktikaların yaranması proseslərini öyrənməyə kömək edir.
Alim Bredford və onun həmkarları "APM 08279+5255" kvazarı yaxınlığındakı qara dəliyi ətraflı təhlil ediblər. Məlum olub ki, dənizin yaranmasında ən mühüm səbəb əslində, ətrafdakı qaz və tozun udulması prosesləri nəticəsində həddindən çox, ancaq getdikcə artan yüksək temperatur sahəsinin əmələ gəlməsidir. Məhz elə bunun sayəsində də tədqiqatçıların komandası su molekullarının belə nəhəng məsafədə mövcud olduğunu qeyd etməklə, kosmik dəniz kütləsini aşkara çıxara biliblər.
Bredfordla birlikdə çalışan elm adamları belə bir açıqlama veriblər:
"Mövcud su buxarı onun kosmik mərkəzi ətrafında yüzlərlə işıq ili uzanır. Alimlərin dediyi kimi, qaz buludunun temperaturu -53 °C-ə çatır və sıxlığı yer atmosferinin sıxlığından 300 trilyon dəfə azdır. Ancaq tipik interqalaktik qazla müqayisədə, o, yüzlərlə dəfə sıx və beş dəfə daha istidir”.
Alimlərin hesablamalarına görə, mərkəzi qara dəliyin kütləsi ətrafdakı maddələrin udulması hesabına altı dəfə də arta bilər. Çox güman ki, kosmik okeanın bir hissəsi yeni ulduzlar əmələ gətirmək üçün uzaq istiqamətə gedəcək və yerdə qalan hissə isə yenidən kosmosa atılacaq.
Elm adamlarının fikrincə, ulduzların, həm də qalaktikaların təkamülü prosesində su həyati funksiyanı yerinə yetirir, həmçinin qaz buludlarını soyudur, eləcə də cazibə qüvvəsinin təsiri altında onların kainatda yığılmasına, yeni ulduzların yaranmasına imkan verir.
Məlumatlar göstərir ki, susuz həyatın yaranması mümkün deyil və əsas kimyəvi elementlərin qarışıq mübadiləsi nəticəsində yaranmış bu nəhəng kosmik dəniz "Böyük partlayış"-dan bəri mövcud olub.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 27-12-2024 18:10 | Bölmə: Cəmiyyət
Beynəlxalq astronomlar qrupu Yer planetindən 12 milyard işıq ili uzaqlıqda nəhəng su buxarı aşkar ediblər.
Reyting.az xəbər verir ki, aşkar edilmiş nəhəng su anbarının həcmi öz ölçüsünə görə, Yer planetində mövcud olan bütün okeanlardan 140 trilyon dəfə böyükdür.
Alimlər bildiriblər ki, müşahidə olunan bu qaz buludu günəşinkindən 20 milyard dəfə böyük olan bir superkütləli qara dəliyin yaxınlığında yerləşir. Üstəlik, "APM 08279+5255"-dən gələn çox güclü radiasiya min trilyon ulduzun enerjisi ilə müqayisə edilə bilər.
İlk dəfə təxminən 50 il əvvəl kəşf edilmiş bu kvazarlar kosmik obyektlərin xüsusi sinfinə daxildir. Alimlərin fikrincə, adi ulduzlardan fərqli olaraq, kvazarlar uzaq qalaktikaların bəzi enerji mərkəzlərində yerləşir və onlar qədər parlaqdırlar. Hətta yaxınlıqda güclü işıq saçan bütün kosmik obyektləri belə üstələyirlər.
Kosmik nəhənglərin dərinliklərində, həm də ətrafdakı materiyanı davamlı olaraq udan superkütləvi qara dəliklər yerləşir. Bu isə bütün dalğa uzunluqlarında böyük miqdarda istilik və həmçinin mütəmadi enerji buraxmaqla, kvazarları kainatdakı ən güclü şüalanma mənbələrindən birinə çevirir. Bu sahədə alimlərin apardığı elmi tədqiqatlar, eləcə də çoxsaylı astronomik müşahidələr astronomlara sirli kosmosun erkən tarixini araşdırmağa və maddənin paylanmasını, həmçinin qalaktikaların yaranması proseslərini öyrənməyə kömək edir.
Alim Bredford və onun həmkarları "APM 08279+5255" kvazarı yaxınlığındakı qara dəliyi ətraflı təhlil ediblər. Məlum olub ki, dənizin yaranmasında ən mühüm səbəb əslində, ətrafdakı qaz və tozun udulması prosesləri nəticəsində həddindən çox, ancaq getdikcə artan yüksək temperatur sahəsinin əmələ gəlməsidir. Məhz elə bunun sayəsində də tədqiqatçıların komandası su molekullarının belə nəhəng məsafədə mövcud olduğunu qeyd etməklə, kosmik dəniz kütləsini aşkara çıxara biliblər.
Bredfordla birlikdə çalışan elm adamları belə bir açıqlama veriblər:
"Mövcud su buxarı onun kosmik mərkəzi ətrafında yüzlərlə işıq ili uzanır. Alimlərin dediyi kimi, qaz buludunun temperaturu -53 °C-ə çatır və sıxlığı yer atmosferinin sıxlığından 300 trilyon dəfə azdır. Ancaq tipik interqalaktik qazla müqayisədə, o, yüzlərlə dəfə sıx və beş dəfə daha istidir”.
Alimlərin hesablamalarına görə, mərkəzi qara dəliyin kütləsi ətrafdakı maddələrin udulması hesabına altı dəfə də arta bilər. Çox güman ki, kosmik okeanın bir hissəsi yeni ulduzlar əmələ gətirmək üçün uzaq istiqamətə gedəcək və yerdə qalan hissə isə yenidən kosmosa atılacaq.
Elm adamlarının fikrincə, ulduzların, həm də qalaktikaların təkamülü prosesində su həyati funksiyanı yerinə yetirir, həmçinin qaz buludlarını soyudur, eləcə də cazibə qüvvəsinin təsiri altında onların kainatda yığılmasına, yeni ulduzların yaranmasına imkan verir.
Məlumatlar göstərir ki, susuz həyatın yaranması mümkün deyil və əsas kimyəvi elementlərin qarışıq mübadiləsi nəticəsində yaranmış bu nəhəng kosmik dəniz "Böyük partlayış"-dan bəri mövcud olub.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 10:59
15 nəfər vəkillikdən xaric edilib
Bu gün, 10:28
Keçmiş direktor kassasiya şikayəti verib
Dünən, 22:26
Lənkəranda qadın dəm qazından boğularaq ölüb
Dünən, 17:33
Qəbələ RLS-nin rəhbərliyi dəyişib
Dünən, 14:34
Dünyanın ilk mavi gözlü insanı 17 min öncə doğulub
Dünən, 13:39
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 12:06
Hesabat verməyən QHT-lər cəzalandırılacaq
Dünən, 10:02
Sabiq astronavtı UNO-lar izləyib
26-12-2024, 23:54
Bakıya gətirilmiş yaralılardan biri reanimasiyaya yerləşdirilib
26-12-2024, 18:53
Axtarışda olan iki nəfər Azərbaycana ekstradisiya edilib
26-12-2024, 17:28
Bakıya yağış, rayonlara qar yağacaq
26-12-2024, 16:54
Hava limanına enən təyyarənin təkərində meyit tapılıb
26-12-2024, 15:48
İnterpolun axtardığı şəxs İstanbulda yaxalanıb
26-12-2024, 12:56
Sabah yağış yağacaq
26-12-2024, 11:01
13 yaşlı məktəbli də qəzada həlak olub
26-12-2024, 10:10
Təyyarə qəzası: xəsarət alanlardan birinin şəxsiyyəti müəyyən olunub
26-12-2024, 09:54
Təyyarə qəzası: ölənlərdən ikisi qusarlı bacı-qardaşdır
26-12-2024, 08:45
Ekipaj və sərnişinlər qadınlardır
26-12-2024, 08:32
FHN qəza bölgəsinə həkim və xilasedicilər göndərib
25-12-2024, 21:04
Prokurorluq: "Zərərçəkmişlərin şəxsiyyəti müəyyənləşdirilir"
25-12-2024, 21:03
“Yaşıl Dünyanın Qarabağ Modeli” müsabiqəsi yekunlaşıb - Fotolar
25-12-2024, 18:24
Bakı-Qroznı-Bakı və Bakı-Mahaçqala-Bakı aviareysləri dayandırılır
25-12-2024, 17:41
Yasamalda çoxmərtəbəli binada yanğın başlayıb - (Yenilənib)
25-12-2024, 17:29
Bakıda 10 nəfərin ölümü ilə bağlı məhkəmə prosesi: "Tağı İbrahimov 400 min ödəyib"
25-12-2024, 15:07
Nazirlər Kabineti TƏBİB-lə bağlı qərar verib - Dəyişiklik
25-12-2024, 12:40
Cəbrayıla növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
25-12-2024, 11:07
Bakıda narkotik satan ata və iki övladı saxlanılıb - Video
25-12-2024, 11:02
Bakıda svetoforların elektrik xəttinə müdaxilə olunub
25-12-2024, 10:38
Polis Bakı və Sumqayıtda dələduzluqda şübhəli bilinən şəxsləri saxlayıb
25-12-2024, 09:16
İmamı öldürməyə cəhddə təqsirləndirilən şəxsə ağır cəza verilib
24-12-2024, 18:57
İlon Mask: Məmurların əqli qabiliyyətləri yoxlanılmalıdır
24-12-2024, 18:22
Peşə məktəbində kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
24-12-2024, 18:07
Cənubi Koreya “super yaşlı cəmiyyət” kateqoriyasına daxil olub
24-12-2024, 18:00
Polis Qrinçin qiyafəsində əməliyyat keçirib
24-12-2024, 17:55
Baş nazir nikahla bağlı qərar imzalayıb
24-12-2024, 17:32
“Uşaq hüquqları haqqında” qanun dəyişib
24-12-2024, 15:53
Aydan Rəcəbova İdarə rəisi təyin olunub
24-12-2024, 15:00
Tiktokerlərə hansı cəza verilə bilər? - Açıqlama
24-12-2024, 12:45
Baykal gölündə qəribə səslər eşidilir - Fotolar
24-12-2024, 12:36
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
24-12-2024, 11:25
Qalın buz qatının altındakı unikal ekosistem üzə çıxıb
24-12-2024, 10:20
Təhsil sektoru əməkdaşının ölüm səbəbi araşdırılır - Yenilənib
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
