Avropa çıxış yolunu Bakıda axtarır

Xəbər lenti

23:44 / 12-09-2025

Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətini uzadıb

22:10 / 12-09-2025

Salyanda 62 yaşlı kişi güllələnib

18:29 / 12-09-2025

Külək Yasamalda yaşayış binasında təhlükəli vəziyyət yaradıb - Video

18:00 / 12-09-2025

“Slavyanka” sularından kəskin qoxu gəlir - AQTA məsələni araşdırır

17:50 / 12-09-2025

Sədr müavini: "Metroda gələcəkdə diferensial qiymət artımı ola bilər"

17:40 / 12-09-2025

Xocalının daha iki kəndinə köç olacaq

17:23 / 12-09-2025

Xırdalan–Sumqayıt–Xırdalan xətti üzrə sərnişin qatarlarının fəaliyyəti dayandırılır

17:12 / 12-09-2025

Premyer Liqada V və VI turun oyun proqramı açıqlanıb

17:01 / 12-09-2025

Donald Tramp: "Biz çox sərt hərəkət etməli olacağıq"

16:55 / 12-09-2025

Milli Süni İntellekt Mərkəzinə direktor təyin olunub

16:15 / 12-09-2025

BDU-da bəzi ixtisaslar üzrə dərslər 4 gün keçiriləcək

15:54 / 12-09-2025

Azərbaycanlı girovların öldürülməsi üzrə sənədlər elan olunub

15:43 / 12-09-2025

Kürşad Zorlu Naxçıvana gəlib - Yenilənib

15:33 / 12-09-2025

Qobustanda şəhidlə vida mərasimi olub

15:14 / 12-09-2025

Qarabağa daha iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)

14:58 / 12-09-2025

İcra Hakimiyyətinin tenderi baş tutmayıb

14:55 / 12-09-2025

Azərbaycan III Türk Dövlətləri Universiadasının qalibi olub

14:49 / 12-09-2025

Qəbələdə şəhidlə vida mərasimi keçirilib

14:45 / 12-09-2025

Daha bir şəhidimiz Qubada torpağa tapşırılıb

14:35 / 12-09-2025

Bakıda 35 min manatlıq dələduzluq edən şəxslər saxlanılıb

14:18 / 12-09-2025

Gəncədə evdə partlayış olub, xəsarət alan var

13:34 / 12-09-2025

Deputat: "Ətin qiyməti yüksəkdir"

13:13 / 12-09-2025

Şəhidimiz Göyçayda dəfn olunub - Yenilənib

12:53 / 12-09-2025

Sabah yağış yağacaq

12:46 / 12-09-2025

Laçında söyüş söyən vəzifəli şəxslər həbs olunub

12:38 / 12-09-2025

"Avroviziya"da iştirak üçün yeni şərt qoyublar

12:30 / 12-09-2025

Xalq artistinin səhhəti barədə açıqlama yayılıb

12:05 / 12-09-2025

“Rabitəbank" keşbeki azaldıb

12:00 / 12-09-2025

Ekspert naziri debata çağırıb

11:40 / 12-09-2025

Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi keçirilir

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

09:10 / 09-09-2025

Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər

06:10 / 11-09-2025

Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)

23:31 / 08-09-2025

“Tesla” ABŞ-da bazar payını itirir

23:10 / 08-09-2025

Fransanın baş naziri kabineti ilə istefaya göndərilir

15:20 / 08-09-2025

Xocalı və Ağdərəyə növbəti köç olub - (Yenilənib) - Fotolar

00:57 / 08-09-2025

İlin son Ay tutulması başa çatıb - (Yenilənib)

11:56 / 08-09-2025

Bakıda “KamAZ” avtomobilin üzərinə aşıb, ölən var - Fotolar - Yenilənib

16:29 / 08-09-2025

Rusiya Qarabağda yaşamış ermənilərdən terrorçu qrup yaratmaq istəyir

23:20 / 08-09-2025

ABŞ düşüncələrə nəzarət etməyə çalışır

00:04 / 08-09-2025

Alim Qasımov villasını satır - Fotolar

11:09 / 08-09-2025

Ukraynanı üç hissəyə bölürlər

09:20 / 08-09-2025

Anaya hədiyyə - Akif Abbasov yazır

Avropa çıxış yolunu Bakıda axtarır - Təhlil
Tarix: 03-02-2023 19:46 | Bölmə: Gündəm

Şirift ölçüsü:

Azərbaycan növbəti dəfə mötəbər tədbirə ev sahibliyi edir. Fevralın 3-də Bakıda, “Gülüstan” sarayında Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 9-cu və Yaşıl Enerji Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 1-ci iclasının açılışı olub.

Rusiya-Ukrayna müharibəsinin davam etdiyi və Qərbin Rusiyadan enerji asılılığını azaltmaq üçün alternativ vasitələr axtardığı bir zamanda belə bir tədbirin keçirilməsi olduqca vacibdir. Digər tərəfdən, bu iclas həm də ölkəmizin Avropa enerji bazarı üçün nə dərəcədə vacib olduğunu bir daha sübut edir.

Prinsip etibarilə rəsmi Bakının enerji siyasəti onun Avropada çəkisini artırdığı kimi, Qərb investisiyasının da ölkəmizə cəlbi baxımından önəmlidir.

Şərqin parlayan ulduzu

Şübhəsiz ki, Avropanın Rusiyadan enerji asılılığına son qoyması birdən-birə baş verməyəcək. Bu, mərhələli prosesdir və prosesin sürətlənməsi üçün alternativ ölkələr nəzərdən keçirilir. Sözügedən kontekstdə bir neçə ölkənin adı çəkilsə də, Azərbaycan Avropaya həm ən yaxın ölkədir, həm də Avropa enerji şəbəkəsinə qoşulacaq TAP və TANAP kimi layihələrin icraçısıdır.

Bundan başqa, Azərbaycanın Mərkəzi Asiya və ərəb ölkələrinə yaxınlığı da gələcəkdə bu ölkələrin TAP və TANAP layihələrinə qoşulması ilə nəticələnə bilər.

Müqayisə üçün qeyd edim ki, ötən il Azərbaycanın Avropaya qaz ixracatı 39.0 faiz artıb. Bütövlükdə son 2 ildə Azərbaycan Avropa İttifaqına 20 milyard kubmetrdən çox qaz ixrac edib, lakin bu miqdar Rusiyadan alınan qazla müqayisədə çox kiçikdir.

Digər tərəfdən, rəsmi Bakının Avropaya nəql etdiyi qazın həcmini artırması üçün maliyyə dəstəyinə ehtiyacı var. Söhbət yeni qaz yataqlarının kəşfi, istismarı və TAP, TANAP layihələrin ötürücülüyünü artırmaq üçün investisiya dəstəyindən gedir.

Tədbirlərdə Rumıniya Avropa Komissiyasının, Türkiyə, İtaliya, ABŞ, Böyük Britaniya, Gürcüstan, Macarıstan, Rumıniya, Bolqarıstan, Yunanıstan, Albaniya, Moldova, Monteneqro, Serbiya, Ukrayna və Xorvatiyanın yüksək səviyyəli nümayəndələrinin iştirak etməsi də ondan xəbər verir ki, Qərb bu məsələdə rəsmi Bakıya dəstək verməyə hazırdır. Xüsusilə iclaslarda enerji şirkətlərindən SOCAR, BP, BOTAŞ, TANAP, TAP, TPAO, TAQA, Bulgargaz EAD, Bulgartransgaz, İCGB, Fluxys, ROMGAZ SA, SACE, Desfa, TotalEnergies, FGSZ Ltd, SNAM, Uniper, Petronas, ACWA Power, Masdar, Fortescue Future Industries, WindEurope, SolarPower Europe, maliyyə təsisatlarından isə Dünya Bankı, Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası, Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı, Avropa İnvestisiya Bankı, Asiya İnfrastruktur və İnvestisiya Bankı, Asiya İnkişaf Bankı və digər qurumların təmsil olunması göstərir ki, bu məsələdə təklifi – yol xəritəsini Azərbaycan verəcək.

Bundan əlavə, rəsmi Bakı digər bir strateji gediş olan Yaşıl Enerji strategiyasını da unutmur. Bu istiqamətdə də dünyanın öncül ölkələrindən olmaqda qərarlıdır.

Prezidentin uzaqgörən siyasəti

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tədbirin açılışında çıxış edib və bir çox mühüm məqamlara toxunub.

Əvvəla, qeyd edim ki, bu gün Avropa üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən Cənub Qaz Dəhlizinin reallaşması prezident İlham Əliyevin siyasi iradəsi nəticəsində mümkün olub. Ölkə başçısının uzaqgörən siyasəti nəticəsində bu gün 10-dan artıq ölkə, habelə bu qədər şirkət bir araya gəlib rəsmi Bakının təkliflərini dəyərləndirir.

Prezident tədbirdə çıxışı zamanı deyib ki, Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurasının səkkizinci toplantısından sonra dünyada çox şey dəyişib. Prinsip etibarilə bu belədir. Məsələ ondadır ki, hazırda Rusiya-Ukrayna müharibəsi davam edir və müharibənin yenidən aktiv fazaya keçəcəyi ehtimal edilir. Bu isə öz növbəsində Avropanın Rusiya ilə gərginlik fonunda enerji böhranına sürüklənməsi deməkdir.

Prezident çıxışı zamanı bildirib ki, “Dünya dəyişib, enerji təhlükəsizliyi məsələlərinin hər bir ölkə üçün əhəmiyyəti daha da artır və adətən görüşlərdə söylədiyimiz kimi enerji təhlükəsizliyi həqiqətən milli təhlükəsizlik məsələsidir.

Yeni marşrutların qurulması və yeni mənbələrin cəlb olunmasına gəldikdə, bütün bunlar birgə səylərimizlə edilmişdir və indi görünür, bu, heç vaxt görünmədiyi kimi vacibdir. Yaxşı haldır ki, biz hər bir şeyi vaxtında etdik, vaxt itirmədik. Baxmayaraq ki, Cənub Qaz Dəhlizi layihəsinin icrasında müəyyən yubanmalar oldu, lakin biz onu mümkün qədər tez başa çatdırmağa çox sadiq idik. İndi isə biz artıq onun genişləndirilməsi haqqında danışırıq”.

Ölkə başçısının bu sözləri həm Qərbə “mən bu günləri öncədən görmüş və sizə xəbərdarlıq etmişdim”,- mesajı, eyni zamanda “sizə rəğmən sizsiz bir çox şeyi etmişəm”,- eyhamıdır. Rəsmi Bakı faktiki olaraq bir neçə dəfə Avropadan həm mövcud boru kəmərlərinin ötürücülük qabiliyyətini artırmaq, həm də TAP, TANAP-ın ardı olacaq və Avropanın mərkəzi qaz şəbəkəsinə bağlanacaq yeni layihələr üçün maliyyə dəstəyi təklif etmişdi. Qərb isə Bakının bu təkliflərini o vaxt lazımınca qiymətləndirməmişdi.

Bu gün proses Azərbaycan prezidentinin dediyi motivdə gerçəkləşdiyi üçün yenə çıxış yolu Bakıda axtarılır. Rəsmi Bakının və təbii ki, prezidentin təklifi dəyişməz olaraq qalır.

Ölkə başçısı qeyd edib ki, “TANAP-ın 16 milyard kubmetrdən 30 milyard kubmetrə qədər genişləndirilməsini nəzərdən keçiririk və TAP-ın 10 milyard kubmetrdən 20 milyard kubmetrə genişləndirilməsi haqqında danışırıq. Bu, alternativ enerji mənbəyinə böyük ehtiyac duyulduğunu göstərir. Bu, enerji təchizatının davamlı şaxələndirilməsinin zəruriliyini nümayiş etdirir. Biz buna hazırıq. Ona görə, əvvəlki illərdə birgə səylərimizlə görülmüş bütün işlər bu gün bizim səlahiyyətimizdədir və bizim heyətimiz daha da böyüyür, bu gün bu zalda daha çox bayraqlarımız və hörmətli qonaqlarımız var”.

Yəni Bakının mövqeyi, tələbləri dəyişməyib. Cənub Qaz Dəhlizinin ötürücülük qabiliyyətini artırmaq və Avropaya daha çox qaz nəqli üçün maliyyə dəstəyi mütləqdir. Hər halda enerji böhranı Qərbi narahat edən məsələdir və buna görə də məhz Qərb Azərbaycana dəstək olmalıdır.

Qərbin dəstəyi olacağı təqdirdə bu iki mühüm hadisə baş verə bilər:

Birincisi, “Abşeron”, “Ümid”, “Asiman”, “Şəfəq” və “Babək” kimi qaz yataqları işlənə, beləcə, Avropaya nəql edilən qazın miqdarı arta bilər.

İkincisi, TANAP-ın 16 milyard kubmetrdən 30 milyard kubmetrə qədər TAP-ın 10 milyard kubmetrdən 20 milyard kubmetrə genişləndirilməsi halında CQD-nin ötürmə qabiliyyətinin 32 milyard kubmetrə çatdırılması imkanı var.

Turan RZAYEV

Ana səhifəyə dön