Yerin altında nəhəng okean kəşf edilib
Tarix: 06-04-2024 15:47 | Bölmə: Slayd
Yerin altında nəhəng okean kəşf edilib

Yerin 700 kilometrlik dərinliyində nəhəng okean tapılıb. Yerin suyunun mənşəyini dəqiq müəyyənləşdirmək axtarışı alim və tədqiqatçıları monumental kəşfə - yerin mantiyasında, yəni səthindən 700 kilometrdən çox aşağıda yerləşən nəhəng okeana gətirib çıxardıb.

Reyting.az
-ın məlumatına görə, dünyanın bir çox kütləvi informasiya vasitələri alimlərə istinadla yazır ki, okeana bənzəyən yeraltı dənizin ölçüsü çox böyükdür: planetdəki bütün yerüstü okeanların ümumi həcmindən təqribən üç dəfə çoxdur.

Bu kəşf həm də yerdəki suyun dövranı ilə bağlı yeni bir nəzəriyyə irəli sürür. Beləliklə, bu, bəzi nəzəriyyələrin irəli sürdüyü kimi, yer üzündə mövcud olan bütün okeanların kometa zərbəsi nəticəsində əmələ gəlməsi ehtimalından çox yeni bir dəlil ortaya qoyur və prosesin nəticəsi kimi planetin nüvəsindən yavaş-yavaş yüksəldiyini göstərir.

Kəşf ilə bağlı Şimal-Qərb Universitetinin tədqiqatçı-alimi Stiven Yakobsen deyib ki, bu, yer üzündəki suyun içəridən gəldiyinə güclü sübutdur.

Yakobsenin fikrincə, gizli su anbarı həm də elmi cavabdır və dünya okeanlarının ölçüsünün milyon illərlə nəyə görə eyni qaldığını izah edə bilər.

"Düşünürəm ki, biz nəhayət Yer kürəsində su dövranının sübutunu görürük və bu da yaşayış üçün əlverişli olan planetimizin səthində nəhəng miqdarda mayenin - suyun olduğunu izah etməyə kömək edəcək. Elm adamları itkin hesab olunan dərin dəniz ərazisini onilliklər boyudur ki, axtarırlar”, - Yakobsen əlavə edib.

Yeraltı okeanı kəşf etmək üçün əvvəl geniş araşdırma aparan tədqiqatçılar ilk addımda ABŞ ərazisində daima fəaliyyətdə olan 2000 ədəd seysmoqrafdan yararlanıb və bununla da 500-dən çox zəlzələnin seysmik dalğalarını təhlil ediblər. Müşahidələr göstərib ki, yerin nüvəsi də daxil olmaqla, yerin daxili hissəsindən keçən bu dalğalar yaş qayadan keçərkən öz sürətini azaldır və alimlərə böyük su ehtiyatlarının mövcudluğu barədə elmi nəticə çıxarmağa imkan verir.

Yer mantiyasında - qaya hissəciklərinin arasında və kənarlarda sərbəst buraxılan suyun olması alimlərin planetin su dövranı haqqında anlayışını dəyişə bilər.

Yakobsen bu su hövzəsinin əhəmiyyətini xüsusilə çox vacib hesab edir:

“O olmasaydı, yəqin yerin səthi su olardı, görünən isə sadəcə, dağ zirvələri əraziləri olardı”.

Alim qeyd edib ki, onlar həmçinin bu keçid ərazisində danələrarası əriməni aşkar ediblər. Yakobsen deyib: “Bu nəticələr keçid ərazisində mövcud olan böyük bir hissənin nəmləndiyini, dehidrasiya əriməsinin keçid zonasında H2O-nun saxlanmasına səbəb ola biləcəyini göstərir”.

İndiki yekun ərəfədə əldə edilmiş uğurlarla kifayətlənməyən tədqiqatçılar mantiyanın əriməsinin ümumi qayda olub-olmadığını müəyyənləşdirmək üçün demək olar ki, bütün dünyanın hər tərəfindən daha çox seysmik məlumatlar toplamaqdan ötrü yarışırlar. Tədqiqatçı-alim S. Yakobsen hesab edir ki, tapıntılar yerin su dövranı barədə anlayışımızda böyük inqilab yarada və planetdəki ən fundamental proseslərdən biri haqqında yeni fikirlər təklif edə bilər.

Sonda onu da qeyd edək ki, tədqiqatçılar uzun illərdir bu sahəni araşdırır və elm aləmi "Ringwoodite" kimi tanınan mavi qayadakı gizli okean suyunun necə gəldiyini anlamaqda çətinlik çəkirdi.

Oqtay QORÇU
Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}