10:32 / 17-06-2025
“Azərbaycan-Almaniya Dostluq Həftəsi” keçiriləcək - Fotolar
10:26 / 17-06-2025
“Fənərbaxça”nın prezidenti Bakıya gəlib
10:23 / 17-06-2025
HƏMAS Rusiyanı İsrailə təsir göstərməyə çağırır
10:22 / 17-06-2025
Nazirliyin keçmiş vəzifəli şəxslərinin məhkəməsi başlayıb
10:11 / 17-06-2025
Naxçıvan Aqrar Sığorta Fondu ləğv edilib
09:59 / 17-06-2025
"WhatsApp"da yenilik: reklamlar və pullu abunəliklər gəlir
09:53 / 17-06-2025
2025-ci ilin büdcəsinə dəyişikliklər olacaq? - Açıqlama
09:40 / 17-06-2025
İran nüvə silahları ilə bağlı müqavilədən çıxa bilər
09:21 / 17-06-2025
İsmayıllıda oğul atasını öldürüb
08:25 / 17-06-2025
Hakan Fidan Tiranada Vyosa Osmani ilə görüşüb
08:17 / 17-06-2025
Varşava preventiv tədbirlərə əl atır
08:11 / 17-06-2025
Vaşinqton Tehranla danışıqlara tələsir
08:03 / 17-06-2025
Şakira: “ABŞ-da mühacir olmaq daim qorxu deməkdir”
07:51 / 17-06-2025
ABŞ Milli Təhlükəsizlik Şurası təcili Ağ evdə toplanır
07:44 / 17-06-2025
Kiyevə hücum: çoxmərtəbəli binalar dağılıb, ölən və çoxlu yaralı var - Foto
07:02 / 17-06-2025
Tramp sakinləri Tehranı təcili tərk etməyə çağırır
06:47 / 17-06-2025
Kəşfiyyat agentliyinə qadın rəhbərlik edəcək
22:43 / 16-06-2025
Zakir Həsənov Belarusa rəsmi səfər edib
22:33 / 16-06-2025
Xarici ölkə vətəndaşları İrandan Azərbaycana təxliyə olunub
20:27 / 16-06-2025
İran dövlət televiziyasının binası raketlə vurulub
18:00 / 16-06-2025
Cüdoçumuz dünya çempionatının yarımfinalına yüksəlib
17:32 / 16-06-2025
Rusiya Azərbaycandan göndərilən kartofu geri qaytarıb
15:28 / 16-06-2025
Pənah Hüseyn: "Bu addım istefa anlamına gəlmir"
14:07 / 16-06-2025
İran prezidenti: "İran nüvə silahı hazırlamaq niyyətində deyil"
13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
13:01 / 16-06-2025
İrandan 41 Azərbaycan vətəndaşı təxliyə olunub
12:35 / 16-06-2025
İsrail-İran qarşıdurması Cənubi Qafqazda necə əks-səda verir?
12:20 / 16-06-2025
İran hipersəs raketlərindən istifadə edir
11:37 / 16-06-2025
55 yaşlı məktəb yarıməsrlik məzunlarına qucaq açıb - Video
11:14 / 16-06-2025
Xəzər dənizində zəlzələ olub
08:07 / 14-06-2025

14:57 / 12-06-2025

07:23 / 13-06-2025

17:06 / 13-06-2025

21:38 / 12-06-2025

18:49 / 13-06-2025

11:37 / 16-06-2025

17:43 / 13-06-2025

08:47 / 16-06-2025

17:51 / 12-06-2025

17:09 / 12-06-2025

Çin İranın ətəyini buraxmayacaq - Pekin niyə Tehranın tərəfini tutur?
Tarix: 30-04-2024 12:02 | Bölmə: Slayd

Bağlı qapılar arxasında çinli diplomatlar israilli həmkarlarını inandırmağa çalışırlar ki, Çin hökumətinin açıq bəyanatları Pekinin İsrail hökumətini hərəkətlərinə görə cəzalandırmaq niyyətini əks etdirmir və Pekin hələ də ikitərəfli münasibətləri saxlamaq istəyir.
Reyting.az xəbər verir ki, bunu "Foreign Policy" jurnalı yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
İran və İsrail arasında son qarşıdurmada Çin Tehranın tərəfini tutdu, lakin görünən odur ki, Pekin mövcud gərginliyi azaltmağa və eyni zamanda, Amerikanı ələ salmağa çalışır.
İsrailə gözlənilməz hücumla bağlı ilk xəbərlərində Çin mediası İran mediasının xəbər siyasətinə uyğun olaraq, İranın raket və pilotsuz təyyarələrin hücumları ilə İsraildəki hərbi hədəfləri məhv etdiyini bildirib. Amma bunun doğru olmadığı bəlli olduqdan sonra İranın gərginliyi azaltmağa çalışdığı iddiası xəbər lentlərindən silinib. Əvəzində Çin mediası son hücumun “simvolik” olduğu xəbərini yayıb.
Çinin İranla geniş əlaqələri var. Çinin xarici işlər nazirinin hücumdan sonra dərhal Tehranla əlaqə saxlaması və İranın əks tədbirlərini tərifləməsi Pekinin prosesdə maraqlı olduğunu göstərir.
Tehranla münasibətlər Pekinin Yaxın Şərqdəki hədəflərinin əsas sütunlarından biridir. Bu məqsədlərə neft axınının saxlanması, ABŞ-la müqayisədə əxlaqi prinsiplərə sadiqlik iddiası, avtoritar liderlərlə münasibətlərin qurulması və baha başa gələn dolaşıq əlaqələrdən imtina daxildir.
Regional məsələlər üzrə analitik Yun Sonun fikrincə, bu strategiya paradoksal vəziyyət yaradır. Çin yəqin ki, ABŞ-nın bu rolunu tez-tez və açıq şəkildə tənqid etsə də, Yaxın Şərq təhlükəsizliyinin təminatçısı kimi qalmasına üstünlük verir. İranın hücumlarını dəf etmək üçün yaradılan koalisiya da ABŞ-nın yaratdığı strukturların nə qədər güclü olduğunu göstərib, İordaniya və Səudiyyə Ərəbistanının hər biri İranın raket və dron hücumlarının dəf edilməsində öz rolunu oynayıb.
Çinin Tayvanla mümkün müharibə planlarında raketlərin oynadığı mərkəzi rolu nəzərə alsaq, bu hərəkətlər Çin ordusunu narahat edə bilər (Tayvan da İran və İsrail arasındakı münaqişəni yaxından izləyir). Çin ordusunda daxili çəkişmələr raket sektorunda korrupsiya və logistik problemlər yaradıb və bu, Pekinin hücum müharibəsində oxşar uğursuzluqlarla üzləşə biləcəyini göstərir.
Bu müharibə Çinin keçən il uğurlu diplomatiyası və xarici işlər naziri Van Yinin “barışıq dalğası” adlandırdığı İran və Səudiyyə Ərəbistanı arasında sazişin imzalanmasına kömək etməklə əldə etdiyi etibarı bir qədər sarsıdıb. Əvvəlcə İsraillə HƏMAS arasındakı müharibənin rəqib hökumətlərin yaxınlaşmasına kömək etdiyi görünsə də, İranın son hücumları bu ölkələr arasında uçurumun nə qədər dərin olduğunu göstərib.
Çin Yaxın Şərqdə demək olar ki, bütün tərəflərlə münasibətlərini qoruyub saxlamağa çalışsa da, mövcud vəziyyət Çinin Tel-Əvivlə münasibətlərinə ciddi zərbə vurub. Bağlı qapılar arxasında çinli diplomatlar israilli həmkarlarını inandırmağa çalışırlar ki, Çin hökumətinin açıq bəyanatları Pekinin İsrail hökumətini hərəkətlərinə görə cəzalandırmaq niyyətini əks etdirmir və Pekin hələ də ikitərəfli münasibətləri saxlamaq istəyir.
İsrail son illər Çinlə əlaqələrini genişləndirməkdə maraqlıdır. Baş nazir Benyamin Netanyahu iki hökumət arasındakı münasibətləri “Tanrı dərgahında xeyir-dua almış evlilik” kimi qiymətləndirib və İsraili Çin üçün “mükəmməl kiçik tərəfdaş” adlandırıb. İsrailin texnologiya şirkətləri bir vaxtlar Çin bazarında iştirak etmək arzusunda idilər. Lakin İsrailin Çinə yaxınlığı daha əvvəl ABŞ üçün təhlükəsizlik narahatlığına səbəb olmuşdu.
2010-cu ildə Çin Sincandakı müsəlman azlıqlara qarşı kollektiv repressiya siyasətinə başlayanda, Pekin Dövlət Təhlükəsizliyi Universitetində tələbələrə təlim keçmək üçün İsrail hökumətinin təhlükəsizlik işçilərini işə götürdü. Çin həm də separatçıları müəyyən etmək üçün süni intellektdən istifadə edən liderdir. İndi İsrail bu texnologiyadan Qəzzaya birbaşa hücumlar üçün yararlanır.
Yeri gəlmişkən, Çinin Yaxın Şərqdəki tərəfdaşlarının da Sincanda müsəlmanların kütləvi şəkildə sıxışdırılması siyasəti ilə bağlı heç bir problemi olmayıb. Lakin Çinin HƏMAS-ın 7 oktyabr hücumunu pisləməkdən imtina etməsi, İsrailin gələcəkdə texnologiya transferləri və ticarət müqavilələri ilə bağlı daha sərt mövqe tutacağı anlamına gəlir. Çinlilərin regional hadisələri anlamaqda iranlı həmkarlarının perspektivinə güvənməsi Pekin üçün uzunmüddətli problem yarada bilər.
Çində Yaxın Şərq məsələlərində təcrübəyə malik çoxlu universitet professorları olsa da, Si Cinpinin prezidentliyi dövründə onların təhlillərini dinləməyə qulaqlar qapadılıb. Onların bəziləri Fars körfəzinin ərəb ölkələrində iş yeri tapırlar.
Nəhayət, İranın Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin təsiri və Qərbin mədəni işğalı ilə bağlı narahatlığı Çin Kommunist Partiyasının narahatlığı üst-üstə düşür.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 30-04-2024 12:02 | Bölmə: Slayd

Bağlı qapılar arxasında çinli diplomatlar israilli həmkarlarını inandırmağa çalışırlar ki, Çin hökumətinin açıq bəyanatları Pekinin İsrail hökumətini hərəkətlərinə görə cəzalandırmaq niyyətini əks etdirmir və Pekin hələ də ikitərəfli münasibətləri saxlamaq istəyir.
Reyting.az xəbər verir ki, bunu "Foreign Policy" jurnalı yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
İran və İsrail arasında son qarşıdurmada Çin Tehranın tərəfini tutdu, lakin görünən odur ki, Pekin mövcud gərginliyi azaltmağa və eyni zamanda, Amerikanı ələ salmağa çalışır.
İsrailə gözlənilməz hücumla bağlı ilk xəbərlərində Çin mediası İran mediasının xəbər siyasətinə uyğun olaraq, İranın raket və pilotsuz təyyarələrin hücumları ilə İsraildəki hərbi hədəfləri məhv etdiyini bildirib. Amma bunun doğru olmadığı bəlli olduqdan sonra İranın gərginliyi azaltmağa çalışdığı iddiası xəbər lentlərindən silinib. Əvəzində Çin mediası son hücumun “simvolik” olduğu xəbərini yayıb.
Çinin İranla geniş əlaqələri var. Çinin xarici işlər nazirinin hücumdan sonra dərhal Tehranla əlaqə saxlaması və İranın əks tədbirlərini tərifləməsi Pekinin prosesdə maraqlı olduğunu göstərir.
Tehranla münasibətlər Pekinin Yaxın Şərqdəki hədəflərinin əsas sütunlarından biridir. Bu məqsədlərə neft axınının saxlanması, ABŞ-la müqayisədə əxlaqi prinsiplərə sadiqlik iddiası, avtoritar liderlərlə münasibətlərin qurulması və baha başa gələn dolaşıq əlaqələrdən imtina daxildir.
Regional məsələlər üzrə analitik Yun Sonun fikrincə, bu strategiya paradoksal vəziyyət yaradır. Çin yəqin ki, ABŞ-nın bu rolunu tez-tez və açıq şəkildə tənqid etsə də, Yaxın Şərq təhlükəsizliyinin təminatçısı kimi qalmasına üstünlük verir. İranın hücumlarını dəf etmək üçün yaradılan koalisiya da ABŞ-nın yaratdığı strukturların nə qədər güclü olduğunu göstərib, İordaniya və Səudiyyə Ərəbistanının hər biri İranın raket və dron hücumlarının dəf edilməsində öz rolunu oynayıb.
Çinin Tayvanla mümkün müharibə planlarında raketlərin oynadığı mərkəzi rolu nəzərə alsaq, bu hərəkətlər Çin ordusunu narahat edə bilər (Tayvan da İran və İsrail arasındakı münaqişəni yaxından izləyir). Çin ordusunda daxili çəkişmələr raket sektorunda korrupsiya və logistik problemlər yaradıb və bu, Pekinin hücum müharibəsində oxşar uğursuzluqlarla üzləşə biləcəyini göstərir.
Bu müharibə Çinin keçən il uğurlu diplomatiyası və xarici işlər naziri Van Yinin “barışıq dalğası” adlandırdığı İran və Səudiyyə Ərəbistanı arasında sazişin imzalanmasına kömək etməklə əldə etdiyi etibarı bir qədər sarsıdıb. Əvvəlcə İsraillə HƏMAS arasındakı müharibənin rəqib hökumətlərin yaxınlaşmasına kömək etdiyi görünsə də, İranın son hücumları bu ölkələr arasında uçurumun nə qədər dərin olduğunu göstərib.
Çin Yaxın Şərqdə demək olar ki, bütün tərəflərlə münasibətlərini qoruyub saxlamağa çalışsa da, mövcud vəziyyət Çinin Tel-Əvivlə münasibətlərinə ciddi zərbə vurub. Bağlı qapılar arxasında çinli diplomatlar israilli həmkarlarını inandırmağa çalışırlar ki, Çin hökumətinin açıq bəyanatları Pekinin İsrail hökumətini hərəkətlərinə görə cəzalandırmaq niyyətini əks etdirmir və Pekin hələ də ikitərəfli münasibətləri saxlamaq istəyir.
İsrail son illər Çinlə əlaqələrini genişləndirməkdə maraqlıdır. Baş nazir Benyamin Netanyahu iki hökumət arasındakı münasibətləri “Tanrı dərgahında xeyir-dua almış evlilik” kimi qiymətləndirib və İsraili Çin üçün “mükəmməl kiçik tərəfdaş” adlandırıb. İsrailin texnologiya şirkətləri bir vaxtlar Çin bazarında iştirak etmək arzusunda idilər. Lakin İsrailin Çinə yaxınlığı daha əvvəl ABŞ üçün təhlükəsizlik narahatlığına səbəb olmuşdu.
2010-cu ildə Çin Sincandakı müsəlman azlıqlara qarşı kollektiv repressiya siyasətinə başlayanda, Pekin Dövlət Təhlükəsizliyi Universitetində tələbələrə təlim keçmək üçün İsrail hökumətinin təhlükəsizlik işçilərini işə götürdü. Çin həm də separatçıları müəyyən etmək üçün süni intellektdən istifadə edən liderdir. İndi İsrail bu texnologiyadan Qəzzaya birbaşa hücumlar üçün yararlanır.
Yeri gəlmişkən, Çinin Yaxın Şərqdəki tərəfdaşlarının da Sincanda müsəlmanların kütləvi şəkildə sıxışdırılması siyasəti ilə bağlı heç bir problemi olmayıb. Lakin Çinin HƏMAS-ın 7 oktyabr hücumunu pisləməkdən imtina etməsi, İsrailin gələcəkdə texnologiya transferləri və ticarət müqavilələri ilə bağlı daha sərt mövqe tutacağı anlamına gəlir. Çinlilərin regional hadisələri anlamaqda iranlı həmkarlarının perspektivinə güvənməsi Pekin üçün uzunmüddətli problem yarada bilər.
Çində Yaxın Şərq məsələlərində təcrübəyə malik çoxlu universitet professorları olsa da, Si Cinpinin prezidentliyi dövründə onların təhlillərini dinləməyə qulaqlar qapadılıb. Onların bəziləri Fars körfəzinin ərəb ölkələrində iş yeri tapırlar.
Nəhayət, İranın Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin təsiri və Qərbin mədəni işğalı ilə bağlı narahatlığı Çin Kommunist Partiyasının narahatlığı üst-üstə düşür.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 08:11
Vaşinqton Tehranla danışıqlara tələsir
Bu gün, 07:02
Tramp sakinləri Tehranı təcili tərk etməyə çağırır
Dünən, 20:27
İran dövlət televiziyasının binası raketlə vurulub
Dünən, 11:06
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
Dünən, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
Dünən, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
15-06-2025, 12:59
Prezident yeni səfirlərin etimadnamələrini qəbul edib - Fotolar
14-06-2025, 20:24
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq