00:22 / 21-05-2024
ABŞ Nigerdən qoşunlarını çıxaracaq - Bu tarixə qədər
23:54 / 20-05-2024
Masallı sakini güllələnib
22:14 / 20-05-2024
Əziz Orucovun həbs müddəti artırılır
20:55 / 20-05-2024
İranda prezident seçkilərinə hazırlıq başlayır
20:48 / 20-05-2024
Ərdoğan Əliyevə zəng edib
20:25 / 20-05-2024
"Milli" statusu alan iki teatrın adı dəyişdirilir
18:43 / 20-05-2024
Prezident: “Ukraynanın müharibədə qələbəsi mümkün deyil”
18:13 / 20-05-2024
Rusiya bombardmançılarını Olenya aerodromuna köçürüb - Foto
18:02 / 20-05-2024
Xidmət rəisi vəzifədən azad olunub
18:01 / 20-05-2024
Azərbaycan çempionatı: pley-off oyunlarının vaxtı açıqlanıb
17:47 / 20-05-2024
Nazirlər Kabineti daha bir qaydanı təsdiqləyib
17:38 / 20-05-2024
“Hərbi-həkim ekspertizası haqqında" əsasnaməyə dəyişiklik olub
17:32 / 20-05-2024
Vergi orqanlarında xidmət haqqında əsasnamə dəyişib
17:12 / 20-05-2024
Tədavülə yeni metal pul nişanları buraxılıb
17:03 / 20-05-2024
Prezident müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırışla bağlı sərəncam imzalayıb
16:52 / 20-05-2024
Qarabağ Universitetinə rektor təyin edilib
16:48 / 20-05-2024
Deputat: "İrsi xəstəliklərin çoxu qohum evliliyi ilə bağlıdır"
15:58 / 20-05-2024
Hidayət Heydərov dünya çempionatında finala yüksəlib
15:49 / 20-05-2024
İranın müvəqqəti prezidenti: "Ölkənin idarəçiliyində boşluq olmayacaq"
15:05 / 20-05-2024
Prezident İlham Əliyev Latviya parlamentinin sədrini qəbul edib - Fotolar
14:56 / 20-05-2024
Xankəndi şəhərinə prokuror təyin edilib
14:33 / 20-05-2024
Milli komandamız yoldaşlıq turnirinə qatılacaq
14:24 / 20-05-2024
Gürcüstan parlamenti prezidentin vetosunu ləğv edəcək
14:23 / 20-05-2024
MN-də 143 milyonluq mənimsəmə ilə bağlı məhkəmə: şahidlər ifadə verir
14:09 / 20-05-2024
İran: qəzada həlak olanların cəsədləri müəyyənləşib
14:05 / 20-05-2024
BŞİH-də müşavirə keçirilib, yeni tapşırıqlar verilib
14:04 / 20-05-2024
Kirantsın başçısı: iki ev, üç mağaza Azərbaycanın nəzarətindədir
13:58 / 20-05-2024
Volçansk şəhərində küçə döyüşü gedir
13:52 / 20-05-2024
Ermənistan polisi arxiyepiskopu kəndə buraxmayıb - Video
15:03 / 16-05-2024
Bir kişi istəsə... Və ya “Parkda” nə baş verir? - Fotolar
20:18 / 16-05-2024
Əliyevlə Lukaşenko birgə bəyanat verib, yeni sənədlər imzalanıb - (Yenilənib) - Fotolar
18:30 / 17-05-2024
Belarus prezidenti Füzuli rayonuna səfər edib - (Yenilənib+) - Fotolar
15:57 / 16-05-2024
Rəssamın əsəri 27 milyon dollardan baha satılıb - Foto
19:20 / 17-05-2024
Poeziya müsabiqəsinin finalçıları müəyyənləşib - Siyahı
10:49 / 16-05-2024
AMEA-da “Akademiya Muzeyi” yaradılacaq
19:46 / 17-05-2024
Lukaşenkonun Azərbaycana səfəri başa çatıb
00:12 / 18-05-2024
Qəzzada öldürülən 3 girovun meyiti tapılıb
20:05 / 18-05-2024
Müdafiə Nazirliyinin idarə rəisi vəzifədən azad edilib
12:31 / 16-05-2024
Yazıçı Anar: "Heç kimdən təklif gözləmirəm"
17:02 / 16-05-2024
Rəqsanənin mülklərinin üzərindən həbs götürülməyib
00:02 / 19-05-2024
Latviya parlamentinin sədri Azərbaycana rəsmi səfərə gəlib
Çin İranın ətəyini buraxmayacaq - Pekin niyə Tehranın tərəfini tutur?
Tarix: 30-04-2024 12:02 | Bölmə: Slayd
Bağlı qapılar arxasında çinli diplomatlar israilli həmkarlarını inandırmağa çalışırlar ki, Çin hökumətinin açıq bəyanatları Pekinin İsrail hökumətini hərəkətlərinə görə cəzalandırmaq niyyətini əks etdirmir və Pekin hələ də ikitərəfli münasibətləri saxlamaq istəyir.
Reyting.az xəbər verir ki, bunu "Foreign Policy" jurnalı yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
İran və İsrail arasında son qarşıdurmada Çin Tehranın tərəfini tutdu, lakin görünən odur ki, Pekin mövcud gərginliyi azaltmağa və eyni zamanda, Amerikanı ələ salmağa çalışır.
İsrailə gözlənilməz hücumla bağlı ilk xəbərlərində Çin mediası İran mediasının xəbər siyasətinə uyğun olaraq, İranın raket və pilotsuz təyyarələrin hücumları ilə İsraildəki hərbi hədəfləri məhv etdiyini bildirib. Amma bunun doğru olmadığı bəlli olduqdan sonra İranın gərginliyi azaltmağa çalışdığı iddiası xəbər lentlərindən silinib. Əvəzində Çin mediası son hücumun “simvolik” olduğu xəbərini yayıb.
Çinin İranla geniş əlaqələri var. Çinin xarici işlər nazirinin hücumdan sonra dərhal Tehranla əlaqə saxlaması və İranın əks tədbirlərini tərifləməsi Pekinin prosesdə maraqlı olduğunu göstərir.
Tehranla münasibətlər Pekinin Yaxın Şərqdəki hədəflərinin əsas sütunlarından biridir. Bu məqsədlərə neft axınının saxlanması, ABŞ-la müqayisədə əxlaqi prinsiplərə sadiqlik iddiası, avtoritar liderlərlə münasibətlərin qurulması və baha başa gələn dolaşıq əlaqələrdən imtina daxildir.
Regional məsələlər üzrə analitik Yun Sonun fikrincə, bu strategiya paradoksal vəziyyət yaradır. Çin yəqin ki, ABŞ-nın bu rolunu tez-tez və açıq şəkildə tənqid etsə də, Yaxın Şərq təhlükəsizliyinin təminatçısı kimi qalmasına üstünlük verir. İranın hücumlarını dəf etmək üçün yaradılan koalisiya da ABŞ-nın yaratdığı strukturların nə qədər güclü olduğunu göstərib, İordaniya və Səudiyyə Ərəbistanının hər biri İranın raket və dron hücumlarının dəf edilməsində öz rolunu oynayıb.
Çinin Tayvanla mümkün müharibə planlarında raketlərin oynadığı mərkəzi rolu nəzərə alsaq, bu hərəkətlər Çin ordusunu narahat edə bilər (Tayvan da İran və İsrail arasındakı münaqişəni yaxından izləyir). Çin ordusunda daxili çəkişmələr raket sektorunda korrupsiya və logistik problemlər yaradıb və bu, Pekinin hücum müharibəsində oxşar uğursuzluqlarla üzləşə biləcəyini göstərir.
Bu müharibə Çinin keçən il uğurlu diplomatiyası və xarici işlər naziri Van Yinin “barışıq dalğası” adlandırdığı İran və Səudiyyə Ərəbistanı arasında sazişin imzalanmasına kömək etməklə əldə etdiyi etibarı bir qədər sarsıdıb. Əvvəlcə İsraillə HƏMAS arasındakı müharibənin rəqib hökumətlərin yaxınlaşmasına kömək etdiyi görünsə də, İranın son hücumları bu ölkələr arasında uçurumun nə qədər dərin olduğunu göstərib.
Çin Yaxın Şərqdə demək olar ki, bütün tərəflərlə münasibətlərini qoruyub saxlamağa çalışsa da, mövcud vəziyyət Çinin Tel-Əvivlə münasibətlərinə ciddi zərbə vurub. Bağlı qapılar arxasında çinli diplomatlar israilli həmkarlarını inandırmağa çalışırlar ki, Çin hökumətinin açıq bəyanatları Pekinin İsrail hökumətini hərəkətlərinə görə cəzalandırmaq niyyətini əks etdirmir və Pekin hələ də ikitərəfli münasibətləri saxlamaq istəyir.
İsrail son illər Çinlə əlaqələrini genişləndirməkdə maraqlıdır. Baş nazir Benyamin Netanyahu iki hökumət arasındakı münasibətləri “Tanrı dərgahında xeyir-dua almış evlilik” kimi qiymətləndirib və İsraili Çin üçün “mükəmməl kiçik tərəfdaş” adlandırıb. İsrailin texnologiya şirkətləri bir vaxtlar Çin bazarında iştirak etmək arzusunda idilər. Lakin İsrailin Çinə yaxınlığı daha əvvəl ABŞ üçün təhlükəsizlik narahatlığına səbəb olmuşdu.
2010-cu ildə Çin Sincandakı müsəlman azlıqlara qarşı kollektiv repressiya siyasətinə başlayanda, Pekin Dövlət Təhlükəsizliyi Universitetində tələbələrə təlim keçmək üçün İsrail hökumətinin təhlükəsizlik işçilərini işə götürdü. Çin həm də separatçıları müəyyən etmək üçün süni intellektdən istifadə edən liderdir. İndi İsrail bu texnologiyadan Qəzzaya birbaşa hücumlar üçün yararlanır.
Yeri gəlmişkən, Çinin Yaxın Şərqdəki tərəfdaşlarının da Sincanda müsəlmanların kütləvi şəkildə sıxışdırılması siyasəti ilə bağlı heç bir problemi olmayıb. Lakin Çinin HƏMAS-ın 7 oktyabr hücumunu pisləməkdən imtina etməsi, İsrailin gələcəkdə texnologiya transferləri və ticarət müqavilələri ilə bağlı daha sərt mövqe tutacağı anlamına gəlir. Çinlilərin regional hadisələri anlamaqda iranlı həmkarlarının perspektivinə güvənməsi Pekin üçün uzunmüddətli problem yarada bilər.
Çində Yaxın Şərq məsələlərində təcrübəyə malik çoxlu universitet professorları olsa da, Si Cinpinin prezidentliyi dövründə onların təhlillərini dinləməyə qulaqlar qapadılıb. Onların bəziləri Fars körfəzinin ərəb ölkələrində iş yeri tapırlar.
Nəhayət, İranın Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin təsiri və Qərbin mədəni işğalı ilə bağlı narahatlığı Çin Kommunist Partiyasının narahatlığı üst-üstə düşür.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 30-04-2024 12:02 | Bölmə: Slayd
Bağlı qapılar arxasında çinli diplomatlar israilli həmkarlarını inandırmağa çalışırlar ki, Çin hökumətinin açıq bəyanatları Pekinin İsrail hökumətini hərəkətlərinə görə cəzalandırmaq niyyətini əks etdirmir və Pekin hələ də ikitərəfli münasibətləri saxlamaq istəyir.
Reyting.az xəbər verir ki, bunu "Foreign Policy" jurnalı yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
İran və İsrail arasında son qarşıdurmada Çin Tehranın tərəfini tutdu, lakin görünən odur ki, Pekin mövcud gərginliyi azaltmağa və eyni zamanda, Amerikanı ələ salmağa çalışır.
İsrailə gözlənilməz hücumla bağlı ilk xəbərlərində Çin mediası İran mediasının xəbər siyasətinə uyğun olaraq, İranın raket və pilotsuz təyyarələrin hücumları ilə İsraildəki hərbi hədəfləri məhv etdiyini bildirib. Amma bunun doğru olmadığı bəlli olduqdan sonra İranın gərginliyi azaltmağa çalışdığı iddiası xəbər lentlərindən silinib. Əvəzində Çin mediası son hücumun “simvolik” olduğu xəbərini yayıb.
Çinin İranla geniş əlaqələri var. Çinin xarici işlər nazirinin hücumdan sonra dərhal Tehranla əlaqə saxlaması və İranın əks tədbirlərini tərifləməsi Pekinin prosesdə maraqlı olduğunu göstərir.
Tehranla münasibətlər Pekinin Yaxın Şərqdəki hədəflərinin əsas sütunlarından biridir. Bu məqsədlərə neft axınının saxlanması, ABŞ-la müqayisədə əxlaqi prinsiplərə sadiqlik iddiası, avtoritar liderlərlə münasibətlərin qurulması və baha başa gələn dolaşıq əlaqələrdən imtina daxildir.
Regional məsələlər üzrə analitik Yun Sonun fikrincə, bu strategiya paradoksal vəziyyət yaradır. Çin yəqin ki, ABŞ-nın bu rolunu tez-tez və açıq şəkildə tənqid etsə də, Yaxın Şərq təhlükəsizliyinin təminatçısı kimi qalmasına üstünlük verir. İranın hücumlarını dəf etmək üçün yaradılan koalisiya da ABŞ-nın yaratdığı strukturların nə qədər güclü olduğunu göstərib, İordaniya və Səudiyyə Ərəbistanının hər biri İranın raket və dron hücumlarının dəf edilməsində öz rolunu oynayıb.
Çinin Tayvanla mümkün müharibə planlarında raketlərin oynadığı mərkəzi rolu nəzərə alsaq, bu hərəkətlər Çin ordusunu narahat edə bilər (Tayvan da İran və İsrail arasındakı münaqişəni yaxından izləyir). Çin ordusunda daxili çəkişmələr raket sektorunda korrupsiya və logistik problemlər yaradıb və bu, Pekinin hücum müharibəsində oxşar uğursuzluqlarla üzləşə biləcəyini göstərir.
Bu müharibə Çinin keçən il uğurlu diplomatiyası və xarici işlər naziri Van Yinin “barışıq dalğası” adlandırdığı İran və Səudiyyə Ərəbistanı arasında sazişin imzalanmasına kömək etməklə əldə etdiyi etibarı bir qədər sarsıdıb. Əvvəlcə İsraillə HƏMAS arasındakı müharibənin rəqib hökumətlərin yaxınlaşmasına kömək etdiyi görünsə də, İranın son hücumları bu ölkələr arasında uçurumun nə qədər dərin olduğunu göstərib.
Çin Yaxın Şərqdə demək olar ki, bütün tərəflərlə münasibətlərini qoruyub saxlamağa çalışsa da, mövcud vəziyyət Çinin Tel-Əvivlə münasibətlərinə ciddi zərbə vurub. Bağlı qapılar arxasında çinli diplomatlar israilli həmkarlarını inandırmağa çalışırlar ki, Çin hökumətinin açıq bəyanatları Pekinin İsrail hökumətini hərəkətlərinə görə cəzalandırmaq niyyətini əks etdirmir və Pekin hələ də ikitərəfli münasibətləri saxlamaq istəyir.
İsrail son illər Çinlə əlaqələrini genişləndirməkdə maraqlıdır. Baş nazir Benyamin Netanyahu iki hökumət arasındakı münasibətləri “Tanrı dərgahında xeyir-dua almış evlilik” kimi qiymətləndirib və İsraili Çin üçün “mükəmməl kiçik tərəfdaş” adlandırıb. İsrailin texnologiya şirkətləri bir vaxtlar Çin bazarında iştirak etmək arzusunda idilər. Lakin İsrailin Çinə yaxınlığı daha əvvəl ABŞ üçün təhlükəsizlik narahatlığına səbəb olmuşdu.
2010-cu ildə Çin Sincandakı müsəlman azlıqlara qarşı kollektiv repressiya siyasətinə başlayanda, Pekin Dövlət Təhlükəsizliyi Universitetində tələbələrə təlim keçmək üçün İsrail hökumətinin təhlükəsizlik işçilərini işə götürdü. Çin həm də separatçıları müəyyən etmək üçün süni intellektdən istifadə edən liderdir. İndi İsrail bu texnologiyadan Qəzzaya birbaşa hücumlar üçün yararlanır.
Yeri gəlmişkən, Çinin Yaxın Şərqdəki tərəfdaşlarının da Sincanda müsəlmanların kütləvi şəkildə sıxışdırılması siyasəti ilə bağlı heç bir problemi olmayıb. Lakin Çinin HƏMAS-ın 7 oktyabr hücumunu pisləməkdən imtina etməsi, İsrailin gələcəkdə texnologiya transferləri və ticarət müqavilələri ilə bağlı daha sərt mövqe tutacağı anlamına gəlir. Çinlilərin regional hadisələri anlamaqda iranlı həmkarlarının perspektivinə güvənməsi Pekin üçün uzunmüddətli problem yarada bilər.
Çində Yaxın Şərq məsələlərində təcrübəyə malik çoxlu universitet professorları olsa da, Si Cinpinin prezidentliyi dövründə onların təhlillərini dinləməyə qulaqlar qapadılıb. Onların bəziləri Fars körfəzinin ərəb ölkələrində iş yeri tapırlar.
Nəhayət, İranın Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin təsiri və Qərbin mədəni işğalı ilə bağlı narahatlığı Çin Kommunist Partiyasının narahatlığı üst-üstə düşür.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 20:48
Ərdoğan Əliyevə zəng edib
Dünən, 16:52
Qarabağ Universitetinə rektor təyin edilib
Dünən, 08:47
COVID-19-un yeni ştammı yayılır - Xəbərdarlıq
Dünən, 01:55
Azərbaycan İrana xilasedici qrup göndərmək istəyir
19-05-2024, 22:05
İran prezidentinin olduğu helikopter qəzaya uğrayıb - (Yenilənib)
19-05-2024, 17:51
Azərbaycan və İran prezidentləri dövlət sərhədində görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
19-05-2024, 12:48
İlham Əliyev və İbrahim Rəisi açılış mərasimində iştirak ediblər - (Yenilənib) - Fotolar
18-05-2024, 18:05
Prezident və birinci xanım Zəngilanda: hotelin açılışı olub, qəsəbənin təməli qoyulub - (Yenilənir) - Fotolar
18-05-2024, 16:54
26 ildir itkin düşən şəxs qonşu evin zirzəmisindən tapılıb
18-05-2024, 16:44
Prezident dörd kəndin təməlini qoyub - (Yenilənir)
18-05-2024, 16:41
Müsavat Məclisinə sədr seçilib, başqana müavinlər təyin olunub
18-05-2024, 15:45
Zelenski: “Qərb Rusiyanın müharibəni uduzacağından qorxur”
18-05-2024, 12:35
Çin kosmosa turist daşıyacaq - Foto
18-05-2024, 12:06
General-mayor yeni vəzifəyə təyin olunub - Foto
17-05-2024, 11:25
Lukaşenko Əliyevi “Qafqazın lideri” adlandırıb
17-05-2024, 10:43
ABŞ ermənilərə sanksiya tətbiq edib
16-05-2024, 17:27
Putinin varisi... - Ekspertlər əsasən bir şəxsə işarə edir - Foto
16-05-2024, 16:59
Rusiya Ukraynaya qarşı yeni cəbhə açıb
16-05-2024, 15:45
Rusiyada elitaların rəqabəti: Şoyqunu kürsüsündən kimi aşırdı?
16-05-2024, 12:29
Ruben Vardanyanın həbs müddəti uzadılıb - Yenilənib
16-05-2024, 10:40
İcra Hakimiyyətinin vəzifəli şəxsi rüşvət alarkən tutulub
15-05-2024, 23:46
Ermənistanla sərhəd xəttinin koordinatları ilə bağlı protokol imzalanıb
15-05-2024, 12:41
Ermənistandakı missiya qonşu dövlətlərə qarşı təxribatla məşğuldur
15-05-2024, 11:16
Fransa Cənubi Qafqazla bağlı beynəlxalq ictimaiyyəti çaşdırır
15-05-2024, 10:28
Türkiyədə çevriliş təhlükəsi - Ərdoğan təcili iclas çağırıb - (Yenilənib) - Fotolar
15-05-2024, 08:47
Rusiyanın Xarkova hücumu... - Döyüşlər səngiyib, digər taktika işə düşüb
15-05-2024, 07:20
Putin: “Ukrayna ilə danışıqlara hazırıq”
14-05-2024, 16:14
Paşinyan: “Azərbaycanla sülh müqaviləsi imzalamağın vaxtı çatıb”
14-05-2024, 11:56
Şoyqunun gedişi... - Qərb yeni təyinatda xüsusi alt mətn axtarır
14-05-2024, 10:07
İrəvanda gərginlik: etirazçılar mərkəzi küçələri bağlamaq istəyir
14-05-2024, 09:56
Kiyevə yenidən hücum təhlükəsi artır
13-05-2024, 16:33
Keşiş Baqrat İrəvanda qiyamət qopara bilmir - Etirazçılar məyus olur
13-05-2024, 16:07
Müəlimlərin işə qəbulu qaydası dəyişib - İxtisasların siyahısı müəyyənləşib - Fotolar
13-05-2024, 15:45
Rusiya üç gün ərzində Ukraynanın ən azı 10 kəndini ələ keçirib - Fotolar
13-05-2024, 15:30
Lavrov: “Qərb bizi aldatdı və yenidən döyüşməyə məcbur etdi”
13-05-2024, 13:18
Prezident bir sıra məhkəmələrə hakimlər təyin edib - Siyahı
13-05-2024, 13:05
Baş Prokurorluq Əhməd Əhmədovla bağlı ekspertiza rəyini açıqlayıb
13-05-2024, 12:40
9 klinikanın rəhbərliyi məsuliyyətə cəlb olunub