07:02 / 17-06-2025
Tramp sakinləri Tehranı təcili tərk etməyə çağırır
06:47 / 17-06-2025
Kəşfiyyat agentliyinə qadın rəhbərlik edəcək
22:43 / 16-06-2025
Zakir Həsənov Belarusa rəsmi səfər edib
22:33 / 16-06-2025
Xarici ölkə vətəndaşları İrandan Azərbaycana təxliyə olunub
20:27 / 16-06-2025
İran dövlət televiziyasının binası raketlə vurulub
18:00 / 16-06-2025
Cüdoçumuz dünya çempionatının yarımfinalına yüksəlib
17:32 / 16-06-2025
Rusiya Azərbaycandan göndərilən kartofu geri qaytarıb
15:28 / 16-06-2025
Pənah Hüseyn: "Bu addım istefa anlamına gəlmir"
14:07 / 16-06-2025
İran prezidenti: "İran nüvə silahı hazırlamaq niyyətində deyil"
13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
13:01 / 16-06-2025
İrandan 41 Azərbaycan vətəndaşı təxliyə olunub
12:35 / 16-06-2025
İsrail-İran qarşıdurması Cənubi Qafqazda necə əks-səda verir?
12:20 / 16-06-2025
İran hipersəs raketlərindən istifadə edir
11:37 / 16-06-2025
55 yaşlı məktəb yarıməsrlik məzunlarına qucaq açıb - Video
11:14 / 16-06-2025
Xəzər dənizində zəlzələ olub
11:06 / 16-06-2025
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
10:48 / 16-06-2025
Zelenski-Tramp görüşü Kanadada olacaq
10:38 / 16-06-2025
İran İsrailə məxsus təyyarəni vurub
10:34 / 16-06-2025
Pənah Hüseyn sədr səlahiyyətini müavininə həvalə edib - Foto
10:12 / 16-06-2025
İsmayıllıda hotel yanıb
10:01 / 16-06-2025
İran prezidenti: "Biz nüvə silahına can atmırıq"
09:58 / 16-06-2025
İranda “Mossad”ın PUA və bombalar hazırlayan emalatxanası aşkar edilib
08:47 / 16-06-2025
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
08:23 / 16-06-2025
İran İsraili zülmətə qərq edib
00:13 / 16-06-2025
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
19:08 / 15-06-2025
İranda indiyədək 128 nəfər həlak olub
16:47 / 15-06-2025
Hidayət Heydərov ilk görüşdə məğlub olub
13:19 / 15-06-2025
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
13:10 / 15-06-2025
Şıx çimərliyində iki nəfər boğulub - Video
08:07 / 14-06-2025

14:57 / 12-06-2025

07:27 / 12-06-2025

07:17 / 12-06-2025

07:23 / 13-06-2025

17:06 / 13-06-2025

21:38 / 12-06-2025

18:49 / 13-06-2025

17:43 / 13-06-2025

07:37 / 12-06-2025

11:37 / 16-06-2025

07:42 / 12-06-2025

İranın “sərt enişi”: helikopter qəzası təsadüfidirmi?
Tarix: 20-05-2024 11:21 | Bölmə: Slayd

Bazar günü, mayın 19-da İran prezidenti İbrahim Rəisi və xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahian da daxil olmaqla, üç (əslində, 4 nəfər – red.) İran siyasi liderinin göyərtəsində olduğu helikopter ölkənin şimalında, Azərbaycanla sərhədə yaxın ərazidə sərt eniş edib.
Hadisə dağlıq, əlçatmaz ərazidə baş verib. Bu, xilasedicilərin sürətlə eniş yerinə çatmasının qarşısını alıb. Bundan əlavə, axtarışlar kəskin hava şəraiti və zəif görünmə ilə çətinləşib - təxminən 5-6 metr. İlkin ehtimala görə, fövqəladə vəziyyət dumana görə baş verə bilərdi.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Moskva vaxtı ilə saat 22:30 radələrində məlum olub ki, mütəxəssislər ekipaj üzvlərindən birinin telefonundan alınan siqnal əsasında helikopterin dəqiq yerini müəyyənləşdiriblər. Qeyd olunur ki, hərbçilər dərhal göstərilən yerə yollanıb.
Rəisi və digər sərnişinlərin vəziyyəti ilə bağlı hələlik dəqiq məlumat yoxdur (Həlak olmaları artıq təsdiqlənib-red.). Bununla belə, artıq iki sual yaranıb: bu nə idi və siyasətçilər özlərini xilas edə bilməsələr, İran üçün hansı nəticələr olacaq?
Əksər ekspertlər bunun sui-qəsd cəhdi olduğuna inanmağa meyllidirlər. Üstəlik, diqqətlə planlaşdırılmışdı - ölkənin bir sıra yüksək səviyyəli liderlərinin eyni helikopterdə olması təsadüfi deyildi və çətin enişi yan-yana uçan digər ikisi yox, o etdi.
Həmçinin, bəzi müşahidəçilər Rəisi ilə bağlı baş verənləri bu yaxınlarda baş vermiş dörd başqa insidentlə əlaqələndirməyə tələsdilər.
Birincisi, Slovakiyanın baş naziri Robert Fikonun həyatına qəsddir - ona atəş açılıb, baş nazirin vəziyyəti ağırdır.
İkincisi, Serbiya prezidenti Aleksandr Vuçiçə qarşı təhdidlərdir.
Üçüncüsü, Türkiyədə üzə çıxan dövlət çevrilişi cəhdi idi və bu cəhddə səlahiyyətlilər bir sıra yüksək rütbəli təhlükəsizlik məmurlarının prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanı növbəti dəfə devirməyə cəhd etdiyini bildirirlər.
Dördüncüsü, Səudiyyə Ərəbistanının vəliəhdi (və faktiki hökmdarı) Məhəmməd bin Salmana qarşı sui-qəsddir. Krallığın səlahiyyətli orqanları insidentlə bağlı heç bir məlumat vermir, lakin terrorçuların vəliəhdin kortejinə hücum etdiyi məlumdur.
Beş sui-qəsd cəhdi nəzəriyyəsinin, əlbəttə ki, mövcud olmaq hüququ var - hadisələrdə həqiqətən də ortaq bir şey tapmaq olar. Hər beş lider Rusiyaya müsbət münasibət bəsləyir və onu dəstəkləyirlər - təbii ki, imkanları daxilində. Bəziləri Moskvaya sanksiyalardan yan keçməyə kömək edir, bəziləri Avropa İttifaqı daxilində Rusiya əleyhinə təşəbbüslərə mane olur, bəziləri isə hərbi botanika və Ukrayna ordusunun digər məhvetmə vasitələri sahəsində Rusiya Müdafiə Nazirliyi ilə fəal əməkdaşlıq edir.
Ancaq belə bir assosiativ seriya hələ də mübaliğə kimi görünür. Əvvəla, ona görə ki, Fiko və Vuçiçlə bağlı hekayələr Ərdoğan, Məhəmməd bin Salman və Rəisi ilə baş verənlərdən köklü şəkildə fərqlənir.
Slovakiyanın baş nazirinin həyatına, yumşaq desək, balanssız bir şəxs tərəfindən cəhd edilib. Prezident Vuçiç yalnız təhdidlər alırdı, az-çox ciddi dövlət başçısı hər gün onlarla təhdid alır.
Amma digər üç hekayədə sui-qəsd cəhdlərinin real təşkili və mürəkkəb logistika görünür. Axı, Türkiyə təhlükəsizlik qüvvələri arasında sui-qəsdin yaranması və ya İrandakı prezident helikopteri hekayəsi bir yana, məxfilik pərdəsi altında gizlənən Səudiyyə vəliəhdinin kortejinə hücum belə təkbaşına həyata keçirilə bilməz.
Bu üç hadisəyə diqqət yetirsək, deməli, onları təkcə Rusiya deyil, həm də region birləşdirir. Türkiyə, Səudiyyə Ərəbistanı və İran Yaxın Şərqin üç mühəndisidir. Onlar beynəlxalq münasibətlərin yerli quruluşunu və təhlükəsizlik sistemini formalaşdırır. Səudiyyə-İran yaxınlaşması, eləcə də Türkiyənin xarici siyasətinin radikallaşması nəzərə alındıqda, onların regional dizaynı anti-İsrail və anti-Amerika xüsusiyyətləri qazandı. Buna görə də hər hansı mümkün vasitə ilə bunun qarşısını almaq lazım idi - və İsrail qarşısının alınması məsələsində əsas maraq adlandırılır.
“The New York Times” yazır ki, son vaxtlar ABŞ və İran Yaxın Şərqdə vəziyyətin gərginləşməsinə dair müəyyən razılaşmalar əldə ediblər. Amma İsrailə və şəxsən baş nazir Netanyahuya deeskalasiya lazım deyil - Tel-Əviv İrana qarşı lazım olan müharibəni amerikalıların əli ilə başlamaq ümidini itirmir.
İran liderlərinin mümkün ölümünün nəticələrinə gəlincə, fikirlər müxtəlifdir. Bəzi ekspertlər hesab edir ki, İran üçün kritik heç nə baş verməyəcək: ölkədə hakimiyyət şaquli işləyir və ölkənin əsl lideri Ali Rəhbərdir, başqa adı ilə Əli Xameneidir.
Rəhbər artıq hər şeyin nəzarət altında olduğunu bildirib.
“İran xalqı narahat olmasın, ölkədə hər şey yaxşı olacaq”, - Əli Xamenei əmin edib.
Əslində, hər şey o qədər də aydın deyil. Əvvəla, ona görə ki, İbrahim Rəisi və Hüseyn Abdullahian dövlət maşınında sadəcə “çarxlar” deyil. Hər ikisi cəmiyyətdə və ən əsası təhlükəsizlik qüvvələri arasında böyük nüfuza malikdir. Onların büllur kimi təmiz reputasiyası var, korrupsiya izi yoxdur. Nəhayət, onların iti ağlı var - Abdullahianı “güclü strateq” adlandırırlar.
Bundan əlavə, vertolyotun üçüncü çox vacib sərnişinini də unutma. Rəhbərin Şərqi Azərbaycan bölgəsi üzrə nümayəndəsi Məhəmməd Əli Ali-Haşim Rəisi və Abdullahianla birlikdə uçub. 85 yaşlı Əli Xameneinin ehtimal varisi, yəni ölkənin növbəti de-fakto lideri adlandırılan adam. Ona görə də əgər kimsə həqiqətən sui-qəsd planlaşdırıbsa, deməli, bu insanlar sözün əsl mənasında İslam Respublikasının başını kəsmək niyyətində olublar. Təbii ki, Ali-Haşimin başına kritik dərəcədə pis bir şey gəlsə, ölkədə Əli Xamneinin başqa bir varisi tapılacaq. Amma axtarış prosesinin özü İran elitaları daxilində ciddi qarşıdurmaya səbəb ola bilər. 85 yaşlı Əli Xamenei və növbəti rəhbəri seçəcək Ekspertlər Şurasının rəhbəri 97 yaşlı Əhməd Cənnəti qarşısında çətin vəzifələr duracaq.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-05-2024 11:21 | Bölmə: Slayd

Bazar günü, mayın 19-da İran prezidenti İbrahim Rəisi və xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahian da daxil olmaqla, üç (əslində, 4 nəfər – red.) İran siyasi liderinin göyərtəsində olduğu helikopter ölkənin şimalında, Azərbaycanla sərhədə yaxın ərazidə sərt eniş edib.
Hadisə dağlıq, əlçatmaz ərazidə baş verib. Bu, xilasedicilərin sürətlə eniş yerinə çatmasının qarşısını alıb. Bundan əlavə, axtarışlar kəskin hava şəraiti və zəif görünmə ilə çətinləşib - təxminən 5-6 metr. İlkin ehtimala görə, fövqəladə vəziyyət dumana görə baş verə bilərdi.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Moskva vaxtı ilə saat 22:30 radələrində məlum olub ki, mütəxəssislər ekipaj üzvlərindən birinin telefonundan alınan siqnal əsasında helikopterin dəqiq yerini müəyyənləşdiriblər. Qeyd olunur ki, hərbçilər dərhal göstərilən yerə yollanıb.
Rəisi və digər sərnişinlərin vəziyyəti ilə bağlı hələlik dəqiq məlumat yoxdur (Həlak olmaları artıq təsdiqlənib-red.). Bununla belə, artıq iki sual yaranıb: bu nə idi və siyasətçilər özlərini xilas edə bilməsələr, İran üçün hansı nəticələr olacaq?
Əksər ekspertlər bunun sui-qəsd cəhdi olduğuna inanmağa meyllidirlər. Üstəlik, diqqətlə planlaşdırılmışdı - ölkənin bir sıra yüksək səviyyəli liderlərinin eyni helikopterdə olması təsadüfi deyildi və çətin enişi yan-yana uçan digər ikisi yox, o etdi.
Həmçinin, bəzi müşahidəçilər Rəisi ilə bağlı baş verənləri bu yaxınlarda baş vermiş dörd başqa insidentlə əlaqələndirməyə tələsdilər.
Birincisi, Slovakiyanın baş naziri Robert Fikonun həyatına qəsddir - ona atəş açılıb, baş nazirin vəziyyəti ağırdır.
İkincisi, Serbiya prezidenti Aleksandr Vuçiçə qarşı təhdidlərdir.
Üçüncüsü, Türkiyədə üzə çıxan dövlət çevrilişi cəhdi idi və bu cəhddə səlahiyyətlilər bir sıra yüksək rütbəli təhlükəsizlik məmurlarının prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanı növbəti dəfə devirməyə cəhd etdiyini bildirirlər.
Dördüncüsü, Səudiyyə Ərəbistanının vəliəhdi (və faktiki hökmdarı) Məhəmməd bin Salmana qarşı sui-qəsddir. Krallığın səlahiyyətli orqanları insidentlə bağlı heç bir məlumat vermir, lakin terrorçuların vəliəhdin kortejinə hücum etdiyi məlumdur.
Beş sui-qəsd cəhdi nəzəriyyəsinin, əlbəttə ki, mövcud olmaq hüququ var - hadisələrdə həqiqətən də ortaq bir şey tapmaq olar. Hər beş lider Rusiyaya müsbət münasibət bəsləyir və onu dəstəkləyirlər - təbii ki, imkanları daxilində. Bəziləri Moskvaya sanksiyalardan yan keçməyə kömək edir, bəziləri Avropa İttifaqı daxilində Rusiya əleyhinə təşəbbüslərə mane olur, bəziləri isə hərbi botanika və Ukrayna ordusunun digər məhvetmə vasitələri sahəsində Rusiya Müdafiə Nazirliyi ilə fəal əməkdaşlıq edir.
Ancaq belə bir assosiativ seriya hələ də mübaliğə kimi görünür. Əvvəla, ona görə ki, Fiko və Vuçiçlə bağlı hekayələr Ərdoğan, Məhəmməd bin Salman və Rəisi ilə baş verənlərdən köklü şəkildə fərqlənir.
Slovakiyanın baş nazirinin həyatına, yumşaq desək, balanssız bir şəxs tərəfindən cəhd edilib. Prezident Vuçiç yalnız təhdidlər alırdı, az-çox ciddi dövlət başçısı hər gün onlarla təhdid alır.
Amma digər üç hekayədə sui-qəsd cəhdlərinin real təşkili və mürəkkəb logistika görünür. Axı, Türkiyə təhlükəsizlik qüvvələri arasında sui-qəsdin yaranması və ya İrandakı prezident helikopteri hekayəsi bir yana, məxfilik pərdəsi altında gizlənən Səudiyyə vəliəhdinin kortejinə hücum belə təkbaşına həyata keçirilə bilməz.
Bu üç hadisəyə diqqət yetirsək, deməli, onları təkcə Rusiya deyil, həm də region birləşdirir. Türkiyə, Səudiyyə Ərəbistanı və İran Yaxın Şərqin üç mühəndisidir. Onlar beynəlxalq münasibətlərin yerli quruluşunu və təhlükəsizlik sistemini formalaşdırır. Səudiyyə-İran yaxınlaşması, eləcə də Türkiyənin xarici siyasətinin radikallaşması nəzərə alındıqda, onların regional dizaynı anti-İsrail və anti-Amerika xüsusiyyətləri qazandı. Buna görə də hər hansı mümkün vasitə ilə bunun qarşısını almaq lazım idi - və İsrail qarşısının alınması məsələsində əsas maraq adlandırılır.
“The New York Times” yazır ki, son vaxtlar ABŞ və İran Yaxın Şərqdə vəziyyətin gərginləşməsinə dair müəyyən razılaşmalar əldə ediblər. Amma İsrailə və şəxsən baş nazir Netanyahuya deeskalasiya lazım deyil - Tel-Əviv İrana qarşı lazım olan müharibəni amerikalıların əli ilə başlamaq ümidini itirmir.
İran liderlərinin mümkün ölümünün nəticələrinə gəlincə, fikirlər müxtəlifdir. Bəzi ekspertlər hesab edir ki, İran üçün kritik heç nə baş verməyəcək: ölkədə hakimiyyət şaquli işləyir və ölkənin əsl lideri Ali Rəhbərdir, başqa adı ilə Əli Xameneidir.
Rəhbər artıq hər şeyin nəzarət altında olduğunu bildirib.
“İran xalqı narahat olmasın, ölkədə hər şey yaxşı olacaq”, - Əli Xamenei əmin edib.
Əslində, hər şey o qədər də aydın deyil. Əvvəla, ona görə ki, İbrahim Rəisi və Hüseyn Abdullahian dövlət maşınında sadəcə “çarxlar” deyil. Hər ikisi cəmiyyətdə və ən əsası təhlükəsizlik qüvvələri arasında böyük nüfuza malikdir. Onların büllur kimi təmiz reputasiyası var, korrupsiya izi yoxdur. Nəhayət, onların iti ağlı var - Abdullahianı “güclü strateq” adlandırırlar.
Bundan əlavə, vertolyotun üçüncü çox vacib sərnişinini də unutma. Rəhbərin Şərqi Azərbaycan bölgəsi üzrə nümayəndəsi Məhəmməd Əli Ali-Haşim Rəisi və Abdullahianla birlikdə uçub. 85 yaşlı Əli Xameneinin ehtimal varisi, yəni ölkənin növbəti de-fakto lideri adlandırılan adam. Ona görə də əgər kimsə həqiqətən sui-qəsd planlaşdırıbsa, deməli, bu insanlar sözün əsl mənasında İslam Respublikasının başını kəsmək niyyətində olublar. Təbii ki, Ali-Haşimin başına kritik dərəcədə pis bir şey gəlsə, ölkədə Əli Xamneinin başqa bir varisi tapılacaq. Amma axtarış prosesinin özü İran elitaları daxilində ciddi qarşıdurmaya səbəb ola bilər. 85 yaşlı Əli Xamenei və növbəti rəhbəri seçəcək Ekspertlər Şurasının rəhbəri 97 yaşlı Əhməd Cənnəti qarşısında çətin vəzifələr duracaq.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 07:02
Tramp sakinləri Tehranı təcili tərk etməyə çağırır
Dünən, 20:27
İran dövlət televiziyasının binası raketlə vurulub
Dünən, 11:06
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
Dünən, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
Dünən, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
15-06-2025, 12:59
Prezident yeni səfirlərin etimadnamələrini qəbul edib - Fotolar
14-06-2025, 20:24
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib