13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
10:12 / 16-06-2025
İsmayıllıda hotel yanıb
İran prezidenti özü, yoxsa ABŞ üçün seçir?
Tarix: 31-05-2024 10:57 | Bölmə: Slayd
İran prezidenti özü, yoxsa ABŞ üçün seçir?

İranda sayca 14-cü və növbədənkənar olan prezident seçkiləri üçün namizədlərin qeydiyyatı başlayıb. Seçkilərin keçirilmə tarixi iyunun 28-nə təyin edilib. Mayın 19-da Şərqi Azərbaycan vilayətində helikopter qəzasında həlak olan prezident İbrahim Rəisinin potensial varislərinin axtarışı Tehran və Vaşinqton arasında Qərbin İslam Respublikasına tətbiq etdiyi sanksiyaların mümkün ləğvi ilə bağlı dolayı danışıqların davam etdiyi bir vaxta təsadüf edir. Bunu İran Xarici İşlər Nazirliyi də rəsmən təsdiqləyib. Buna baxmayaraq, müxtəlif təsir qrupları bu dosyeyə nəzarət etmək iddiasındadırlar. Rəisinin ölümü isə onların rəqabətini daha da gücləndirib.

Reyting.az
xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.

Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:

Prezidentlik uğrunda mübarizə aparmaq istəyənlərə 5 gün vaxt verilir ki, Daxili İşlər Nazirliyi ilə əlaqə saxlasınlar və seçkilərdə iştirak üçün öz namizədlik sənədlərini təqdim etsinlər.

Gələn həftədən etibarən rəsmi qeydiyyatdan keçmiş bütün iddiaçılar səlahiyyətlərinin və ixtisaslarının tələb olunan vəzifələrə uyğun olmasını təmin etmək üçün tənzimləyici orqan – Nəzarətçilər Şurası tərəfindən yoxlanılacaq.

Təsdiq olunanların yekun siyahısı iyunun 11-də açıqlanacaq. Onun dərcindən sonra siyasətçilərin seçki kampaniyasını təşkil etmək və keçirmək üçün təxminən iki həftə vaxtı olacaq.

İyunun 28-də keçiriləcək birinci turda təqdim edilmiş namizədlərdən heç biri səs çoxluğunu toplaya bilməsə, iyulun 5-də ikinci tura start veriləcək.

Seçki Qərargahının rəhbəri Məhəmməd Tağı Şahçerağinin dediyi kimi, İranın bütün səlahiyyətli strukturları maraqlananları qeydə almağa tam hazırdır: “Parlament seçkilərində əldə etdiklərimiz sayəsində lazımi infrastrukturu formalaşdırmışıq”.

Şahçerağinin sözlərinə görə, müvafiq qurumlar prezident hakimiyyətinin maneəsiz davamlılığının təmin edilməsində maraqlıdırlar.

Yerli televiziyanın məlumatına görə, ilk namizədlər artıq mayın 30-dan qeydiyyata başlayıblar.



Bunun fonunda, dəyişən siyasi konfiqurasiyada nüvə faylı ilə bağlı Qərblə danışıqların məsuliyyətini kimin üzərinə götürə biləcəyi ilə bağlı mübahisələr artır. Qeyri-rəsmi səviyyədə İranın nüvə enerjisi ilə bağlı razılaşmanın bərpası məqsədilə Vaşinqtonla Tehran arasında aparılan dolayı dialoqun hələ mart ayında Ali Liderin köməkçisi Əli Şəmxaniyə həvalə edildiyi barədə məlumatlar yayılıb. Başqa bir versiyaya görə, nüvə proqramı üzrə danışıqlar və müvafiq siyasətin hazırlanması hələ də Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasına həvalə olunur - idarələrarası vəzifə bölgüsü haqqında qərara uyğun olaraq.

İslam Respublikasının xarici işlər naziri Əli Baqiri Kəni bir gün əvvəl bildirib ki, Rəisi və xarici işlər naziri Hüseyn Əmir-Abdullahianın ölümünə baxmayaraq, Tehran və Vaşinqton arasında mesaj mübadiləsi dayanmayıb və bu günə qədər də davam edir.

Eyni zamanda, diplomat ABŞ-İran danışıqlarına nəzarət uğrunda mübarizə ilə bağlı şayiələri şərh edərək bildirib ki, “nüvə fəaliyyəti Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının nəzarəti altında davam edir”.

Əvvəllər İran isteblişmentində çox nüfuzlu fiqur sayılan Şəmxaninin ictimai sferaya aktiv şəkildə daxil olduğunu müşahidə etməyə bilməzsiniz.

Amerika kəşfiyyat xidmətlərinə yaxın olan “Stratfor” analitik mərkəzinin məlumatına görə, Rəisinin varisi çox güman ki, mühafizəkar rejimin başqa bir nümayəndəsi olacaq. “Mühafizəçilər Şurası getdikcə iranlı mühafizəkarların xeyrinə kartları qarışdırır, xeyli sayda islahatçını seçkilərdən kənarlaşdırır və hətta İranın Ekspertlər Şurasına seçkilərdə iştirakına qadağa qoyulmuş Ruhani kimi rejimin çox hörmətli nümayəndələrini diskvalifikasiya edir, – deyə “Stratfor” qeyd edir. - Nəzarətçilər Şurası seçki prosesinə həmişəkindən daha ciddi nəzarət edəcək və Rəisinin regional milli təhlükəsizliklə bağlı fikirlərini bölüşən başqa bir mühafizəkar fiqurun yüksəlişini təmin edəcək”.

Vaşinqtondakı Yaxın Şərq İnstitutu (MEI) öz növbəsində qeyd edir ki, İran elitasındakı islahatçı və mötədil fraksiyalar hələ də hökumətin qərarvermə mexanizmini öz əlində cəmləşdirən İranın Ali Lideri Əli Xameneinin başqa namizədlərə qarşı xoşməramlılıq nümayiş etdirəcəyinə ümid bəsləyir. “Ancaq belə ümidlər çox güman ki, əsassızdır. Xamenei, demək olar ki, seçkiləri onun ideoloji cəhətdən sərt islamçı dünyagörüşünü bölüşən müxtəlif namizədlər arasında rəqabətlə məhdudlaşdıracaq”, - deyə analitik mərkəzi yekunlaşdırıb.

Y. QACAR




Bölməyə aid digər xəbərlər