13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
10:12 / 16-06-2025
İsmayıllıda hotel yanıb
Hakan Fidanın örtülü eyhamları: Pekinin qüruruna toxunulmayıb
Tarix: 05-06-2024 11:51 | Bölmə: Slayd
Hakan Fidanın örtülü eyhamları: Pekinin qüruruna toxunulmayıb

Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan gələn həftə Rusiyada Çinin rəhbərlik etdiyi BRICS+ toplantısında iştirak edəcək, çünki Türkiyə yeni əməkdaşlıq imkanlarını araşdırır.

Reyting.az
xəbər verir ki, bu barədə “Al-Monitor” yazıb.

ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:

Fidan Bazar ertəsi Pekində deyib: “Aİ ilə gömrük ittifaqımız olsa da, biz BRİKS kimi müxtəlif platformalarda bir neçə tərəfdaşla əməkdaşlıq üçün yeni imkanları araşdırırıq”.

“Gələn həftə Rusiyada keçiriləcək BRİKS+ görüşündə iştirak etməyi səbirsizliklə gözləyirəm”, - deyə Fidan əlavə edib.

Hakan Fidanın Çinin rəhbərlik etdiyi blokla bağlı şərhləri Asiyadakı güc mərkəzinə üçgünlük rəsmi səfəri çərçivəsində, Pekində yerləşən bir beyin mərkəzində çıxışı zamanı səslənib. Gələn həftə Qərbi Rusiyanın Nijni-Novqorod şəhərində isə BRİKS+ xarici işlər nazirlərinin görüşünün keçiriləcəyi gözlənilir.

Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan hələ 2018-ci ildə BRICS-ə qoşulmaq arzusunu bildirmişdi, lakin o vaxtdan bu təklifi təkrarlamayıb.

Bloka Çin, Rusiya, Hindistan, Braziliya, Cənubi Afrika Respublikası, Misir, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Efiopiya və İran daxildir.

Çinə səfərinin ikinci günündə Fidan çinli vəzifədaşı Vanq Yi, həmçinin vitse-prezident Han Jenqlə görüşüb.

O, 2012-ci ildə prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğandan sonra bölgəyə ilk yüksək səviyyəli səfərini qeyd edən Sincan-Uyğur Muxtar Bölgəsinin regional paytaxtı - uyğurların vətəni Urumçiyə, eləcə də Kaşğara getməyi planlaşdırır.

“Türk-müsəlman şəhərləri”

Vanq Yi ilə birgə mətbuat konfransında Hakan Fidan Türkiyənin Çinin ərazi və siyasi bütövlüyünə hörmətini vurğulayıb, lakin bölgəni Sincan (bölgənin Çin adı) olaraq səciyyələndirməkdən çəkinib, Urumçi və Kaşqarı "türk-müsəlman şəhərləri" adlandırıb.

Türkiyənin rəsmi “Anadolu” Agentliyi Fidana istinadla xəbər verib ki, hər iki şəhər “Çinlə türk dünyası, eləcə də Çin və müsəlman dünyası arasında körpü rolunu oynayır”.

Nazir deyib: “Onlar bizim tarixi dostluğumuzun və qonşuluğumuzun rəmzləridir”.

“Bu şəhərlər Çinin mədəni zənginliyinə töhfə verən iki qədim türk-müsəlman şəhəridir”, - deyə Fidan bildirib.

Çinin xarici işlər naziri, öz növbəsində, “həssaslıqlara qarşılıqlı hörmət”in, eləcə də “xarici güclərin iki ölkənin daxili işlərinə müdaxiləsinə qarşı çıxmağın” vacibliyini vurğulayıb.

Birləşmiş Ştatlar, Avropa İttifaqı (Aİ) və beynəlxalq ictimaiyyətin əksəriyyəti Pekini öz uyğur azlığına zülm etməkdə ittiham edir. İttihamlar onların müsəlman kimliyindən məhrum edilməsi məqsədilə təlim düşərgələrində uzun müddət saxlanma, məcburi sterilizasiya və cinsi istismardan ibarətdir.

Pekin ittihamları rədd edərək, hərəkətlərinin separatizm və radikalizmlə mübarizə məqsədi daşıdığını iddia edir.

Ərdoğan bir vaxtlar uyğurların hüquqlarının açıq müdafiəçisi olub, Çin hakimiyyətini 2009-cu ildə uyğurlara qarşı soyqırım törətməkdə ittiham edib. Lakin o, qlobal güc və Türkiyənin Asiyadakı ən böyük ticarət tərəfdaşı ilə münasibətlərin pisləşməsindən ehtiyat edərək, son illərdə Pekinə qarşı tənqidlərini azaldıb. Ankara, xəstə olan iqtisadiyyatına kömək etmək üçün ölkəyə birbaşa Çin investisiyalarının artırılmasına diqqət yetirir. Ötən il iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsi 47 milyard dolları ötüb.

Yeri gəlmişkən, Fidanın səfəri Çin təhlükəsizlik qüvvələrinin 1989-cu ildə minlərlə hökumət əleyhinə nümayişçini öldürdüyü və yaraladığı Tyananmen meydanındakı etirazların yatırılmasının 35-ci ildönümünə təsadüf edib. Həmin gün Pekinin mərkəzi meydanına gedən əsas yollara güclü təhlükəsizlik qüvvələri yerləşdirilib. Qara yubileylə bağlı hər hansı ictimai toplantının qarşısını almaq üçün sərt tədbirlər görülüb.

Y. QACAR




Bölməyə aid digər xəbərlər