13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
10:12 / 16-06-2025
İsmayıllıda hotel yanıb
Bakı İrəvanın sülh təkliflərinə inanmır
Tarix: 24-06-2024 11:07 | Bölmə: Slayd
Bakı İrəvanın sülh təkliflərinə inanmır

Ermənistan-Azərbaycan sərhədində növbəti dəfə narahatlıq yaranıb: Bakı İrəvanı atəşkəsi pozmaqda ittiham edir, Ermənistan tərəfi isə hər hansı təqsiri rədd edir. Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan ilin əvvəlindən bəri üçüncü sülhməramlı təşəbbüslə çıxış etsə də, Azərbaycan bu təşəbbüsü qeyri-ciddi sayır.

Reyting.az
xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.

Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:

İyunun 22-də Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi Ermənistan tərəfdən 2 dəfə atəş açıldığını bildirib. Kəlbəcər rayonunun Mollabayramlı yaşayış məntəqəsi istiqamətində ilk zərbələr iyunun 21-də saat 12.25-dən 15.35-dək, sonra isə iyunun 22-də saat 13.00 radələrində atəşkəsin pozulması qeydə alınıb.

Ermənistan Müdafiə Nazirliyi hər iki faktı təkzib edərək bunu “dezinformasiya” adlandırıb.

Söz düşmüşkən, iyunun əvvəlindən Bakıdan belə ittihamların sayı 6-ya çatıb. İrəvan hər şeyi inkar edir, halbuki o, 2 dəfə azərbaycanlı vəzifədaşlarına atəşkəsin pozulması hallarının araşdırılması üçün ikitərəfli mexanizm yaratmağı təklif edib. İlk dəfə olaraq belə bir təşəbbüslə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan iyunun 15-də çıxış edib və iyunun 22-də bu ideyanı onun kadrları təkrarlayıb.

Paşinyan bildirib: “Tərəflərdən biri pozuntu barədə məlumat verərsə, yerində araşdırma mexanizmi işə salınır. Bu ya iki ölkənin hərbi prokurorluqları, ya da digər qurumlar ola bilər. Yəni hər hansı hadisə baş verərsə, həqiqətin üzə çıxması üçün araşdırma aparılmalıdır. Əgər pozuntular aşkar edilərsə, tərəflər nizam-intizamı yaxşılaşdırmaq üçün tədbirlər görə bilər”.

Eyni zamanda, o hesab edir ki, Azərbaycanın ittihamları iki variantı göstərə bilər: ya atışma həqiqətən də baş verib, ya da qonşular eskalasiya üçün fon hazırlayırlar.

Öz növbəsində, Ermənistan XİN istisna etməyib ki, BMT-nin noyabrın ortalarında Bakıda keçiriləcək iqlim dəyişikliyi üzrə COP24 beynəlxalq konfransından sonra Azərbaycanın “yeni təcavüzü” başlaya bilər.

“Paşinyan “eskalasiya” deyəndə, yəqin ki, Azərbaycan ordusunun hansısa planı həyata keçirdiyini, qəsdən atəşkəsin pozulması xəbərini yaydığını nəzərdə tutur, - bunu “Atlas” Azərbaycan Siyasi Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Elxan Şahinoğlu deyib. – Amma Azərbaycan pozuntularda maraqlı deyil, ona sərhəddə sakitlik lazımdır. Bakı əsas məqsədinə nail oldu: o, öz ərazi bütövlüyünü və Qarabağ üzərində suverenliyini təmin etdi”.

Ekspert qeyd edib ki, Paşinyan özü bir neçə dəfə Ermənistan silahlı qüvvələrində “beşinci kolon”un olması barədə danışıb. Bunun bariz nümunəsi kimi Şahinoğlu fevral ayında Azərbaycan hərbçilərinə atəş açan və sonradan ləğv edilən “Erkrap” könüllülər cəmiyyətinin üzvü ilə baş verən insidenti göstərib.

“Rəsmi Bakı Paşinyanın sərhəddə atəşkəs rejiminin pozulması hallarının araşdırılması üçün “birgə mexanizm” yaratmaq təklifini qəbul etməyəcək, - ekspert hesab edir. -

Birincisi, birgə komissiyanın yaradılması üçün iki ölkə arasında sülh və ya çərçivə sazişi imzalanması lazımdır.

İkincisi, Paşinyanın da etiraf etdiyi kimi, Ermənistan ordusunda diversiya qüvvələri var. Fevral ayında Ermənistan silahlı qüvvələrinin “Erkrap” hərbçisi snayper atəşi ilə Azərbaycan əsgərini yaralayıb. Paşinyanın məntiqinə görə, belə bir hadisə “birgə komissiya” tərəfindən araşdırılmalıdır. Ancaq nə qədər ki, o, nəsə edəcək, snayper sakitcə İrəvana qayıdacaq və cəzasız qalacaq. Azərbaycan cavab olaraq snayperi zərərsizləşdirərək, atəş nöqtəsini məhv edib. Ermənistanın baş naziri atışma faktlarını müəyyən etmək üçün “birgə komissiya” yaratmaq əvəzinə, ordunu sülh istəməyən və qisas almaq istəyən müxtəlif qruplardan təmizləməlidir”.

Paşinyan ilk dəfə deyil ki, sülhməramlı təkliflərlə çıxış edir. Hələ yanvar ayında o, Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevə silahlara birgə nəzarət haqqında saziş imzalamağı təklif etmişdi. Onun fikrincə, bu, məntiqli addım olardı, çünki Bakı sərhədyanı rayonların qarşılıqlı demilitarizasiyasını həyata keçirməkdən imtina edir və İrəvanın yenidən silahlanmasından narahatdır. Əliyev buna heç bir reaksiya verməyib. Onda Paşinyan başqa bir ideya ilə çıxış etdi: sülh müqaviləsinin imzalanması prosesi gecikərsə, təcavüz etməmək haqqında paktı bağlamaq. Burada isə Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi buna dözə bilməyib. Diplomatik qurum, ilk növbədə, xatırladıb ki, Ermənistan 30 il ərzində qonşu ölkənin bir hissəsini işğal edib və onun Konstitusiyasında hələ də Bakıya qarşı ərazi iddialarına istinad var.

İkincisi, İrəvan xaricdən silah almaqla sülh prosesinə xələl gətirir. Yəni 6 aydan sonra da Azərbaycan hakimiyyətinin mövqeyində demək olar ki, heç nə dəyişməyib. İyunun 21-də Əliyev bu barədə ABŞ Dövlət Departamentinin rəhbəri Antoni Blinkenlə telefon danışığı zamanı bildirib.

Amerikalı diplomat Azərbaycan liderini Ermənistanla dərhal sülh müqaviləsi bağlamağa çağırıb və o, Ermənistan Konstitusiyasında təsbit olunduğu kimi, Azərbaycana qarşı ərazi iddialarına son qoyulmasının vacibliyini qeyd edib. Bir gün əvvəl Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan bildirib ki, İrəvan Bakıya sülh üçün “çox konstruktiv təkliflər” çatdırıb və yaxın ayda müvafiq sənədi imzalamağa hazırdır.

Politoloq Tiqran Köçəryanın fikrincə, Azərbaycan Ermənistana güzəştə getməyə ehtiyac görmür, çünki indi hər şey öz ssenarisi üzrə gedir. “Paşinyan “hər şeyi sülh müqabilində” taktikasını qəbul etdi, lakin bu, nəticə vermir. Əliyev tələsmir, çünki bilir ki, indi sülh müqaviləsi imzalasa, gələcəkdə Ermənistandan yeni, o cümlədən ərazi güzəştləri qoparmaq mümkün olmayacaq”.

Rusiya nəşri yazır ki, Blinkenin Əliyevlə telefon danışığından da göründüyü kimi, hətta Azərbaycana beynəlxalq təzyiqlər də İrəvana lazım olan nəticəni vermir. Bakının iki müttəfiqi var: neft və qaz, bunun sayəsində üstünlük.

Y. QACAR




Bölməyə aid digər xəbərlər