20:27 / 16-06-2025
İran dövlət televiziyasının binası raketlə vurulub
18:00 / 16-06-2025
Cüdoçumuz dünya çempionatının yarımfinalına yüksəlib
17:32 / 16-06-2025
Rusiya Azərbaycandan göndərilən kartofu geri qaytarıb
15:28 / 16-06-2025
Pənah Hüseyn: "Bu addım istefa anlamına gəlmir"
14:07 / 16-06-2025
İran prezidenti: "İran nüvə silahı hazırlamaq niyyətində deyil"
13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
13:01 / 16-06-2025
İrandan 41 Azərbaycan vətəndaşı təxliyə olunub
12:35 / 16-06-2025
İsrail-İran qarşıdurması Cənubi Qafqazda necə əks-səda verir?
12:20 / 16-06-2025
İran hipersəs raketlərindən istifadə edir
11:37 / 16-06-2025
55 yaşlı məktəb yarıməsrlik məzunlarına qucaq açıb - Video
11:14 / 16-06-2025
Xəzər dənizində zəlzələ olub
11:06 / 16-06-2025
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
10:48 / 16-06-2025
Zelenski-Tramp görüşü Kanadada olacaq
10:38 / 16-06-2025
İran İsrailə məxsus təyyarəni vurub
10:34 / 16-06-2025
Pənah Hüseyn sədr səlahiyyətini müavininə həvalə edib - Foto
10:12 / 16-06-2025
İsmayıllıda hotel yanıb
10:01 / 16-06-2025
İran prezidenti: "Biz nüvə silahına can atmırıq"
09:58 / 16-06-2025
İranda “Mossad”ın PUA və bombalar hazırlayan emalatxanası aşkar edilib
08:47 / 16-06-2025
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
08:23 / 16-06-2025
İran İsraili zülmətə qərq edib
00:13 / 16-06-2025
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
19:08 / 15-06-2025
İranda indiyədək 128 nəfər həlak olub
16:47 / 15-06-2025
Hidayət Heydərov ilk görüşdə məğlub olub
13:19 / 15-06-2025
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
13:10 / 15-06-2025
Şıx çimərliyində iki nəfər boğulub - Video
12:59 / 15-06-2025
Prezident yeni səfirlərin etimadnamələrini qəbul edib - Fotolar
10:00 / 15-06-2025
Mehriban Əliyeva Mlli Qurtuluş Günü ilə bağlı fotolar paylaşıb
09:14 / 15-06-2025
Vəhdət Partiyasının sədri dəyişib - Fotolar
08:50 / 15-06-2025
İranın zərbəsindən sonra İsraildə tədqiqat mərkəzi yanıb
08:07 / 14-06-2025

14:57 / 12-06-2025

07:27 / 12-06-2025

07:17 / 12-06-2025

07:23 / 13-06-2025

17:06 / 13-06-2025

22:53 / 11-06-2025

21:38 / 12-06-2025

18:49 / 13-06-2025

17:43 / 13-06-2025

07:37 / 12-06-2025

07:42 / 12-06-2025

İranda hakimiyyət keçidi baş verəcəkmi?
Tarix: 28-06-2024 11:50 | Bölmə: Slayd

İranda növbədənkənar prezident seçkiləri keçirilir. Dörd siyasətçi mübarizə aparır, onlardan yalnız biri islahatçı düşərgəni təmsil edir. Bu, keçmiş səhiyyə naziri Məsud Pezeşkiandır.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
İctimai rəy sorğularına görə, bu şəxs populyarlıq baxımından mühafizəkarların rəqibidir. Bununla belə, eyni araşdırmalar göstərir ki, seçicilərin böyük əksəriyyəti hələ də qərarsızdır.
Ekspertlərin fikrincə, Pezeşkian çətin ki, Ali lider Əli Xamnə üçün əlverişli olsun və onun ön sıralara yüksəlməsi siyasi texnologiya manipulyasiyalarının nəticəsi ola bilər.
Seçkilərin başlamasına az qalmış, yarışda iştirak hüququ əldə edilmiş iki siyasətçi namizədliyini geri götürüb. Bunlar Tehran meri Əlirza Zakani və vitse-prezident Əmir Hüseyn Qazizadə Haşemidir. İmtina üçün əsas motivlərdən biri mühafizəkar düşərgənin konsolidasiya edilməsi və mayın 19-da təyyarə qəzasında həlak olan prezident İbrahim Rəisinin “kursunu davam etdirmək” zərurəti göstərilib.
Prezident postuna namizədlər arasında parlamentin sədri Məhəmməd Bağır Qalibaf, Ali Rəhbərin İran Təhlükəsizlik Şurasındakı nümayəndəsi Səid Cəlili, daxili işlər və ədliyyə nazirliklərinin keçmiş rəhbəri Mustafa Purməhəmməd də var. Məsud Pezeşkian isə islahatçı düşərgəni təmsil edən yeganə siyasətçidir.
Rəy sorğuları Pezeşkianın prezident olacağını proqnozlaşdırır. İran Parlamenti Araşdırma Mərkəzinin “Mellat” İnstitutunun məlumatına görə, respondentlərin 23,5 faizi keçmiş səhiyyə naziri, 16,9 faizi Qalibaf, 16,3 faizi Cəliliyə üstünlük verəcək. Eyni zamanda, “Mellat” sorğusu iranlıların 45,7 faizinin seçkilərdə mütləq səs verəcəyini göstərib.
İran Tələbələri Sorğu Agentliyinin (ISPA) sosioloji agentliyinin sorğusuna əsasən, seçicilərin 24,4 faizi Pezeşkiana, 24 faizi Cəliliyə, 14,7 faizi Qalibafa səs verəcək. Ümumən ISPA 4 min iranlı ilə müsahibə apara bilib. Onlardan yalnız 43,9 faizi seçkiyə getməyə hazır olduğunu deyib.
İranlı seçicilərin laqeydliyi son illərdə seçkilərin mühüm xüsusiyyəti olub. Beləliklə, ən son sorğular qərarsız insanların böyük faizini ortaya qoyur. Məsələn, ISPA-nın araşdırması göstərib ki, iranlıların 30,6 faizi hələ də hansı namizədə səs vermək niyyətində olduğuna qərar verə bilməyib.
Öz növbəsində, Parlament Araşdırmaları Mərkəzinin iyunun 26-da keçirdiyi sorğu göstərib ki, respondentlərin 28,5 faizi öz seçimləri ilə bağlı qərarsızdır. Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, seçim etməmiş vətəndaşların böyük faizi olduğuna görə yarışın nəticəsini proqnozlaşdırmaq çətin olacaq. Üstəlik, ölkənin ali rəhbərliyinin kimə üstünlük verdiyini söyləmək çətindir.
Hakimiyyəti ən çox narahat edən məsələlərdən biri də seçici fəallığı ola bilər. Ayətullah Xamnəi bu yaxınlarda deyib:
“Güclü İran”da maraqlı olan hər kəs seçkilərdə iştirak etməlidir. İranın gücü raket kompleksinə malik olmasında deyil, vətəndaşlarının seçki prosesində fəal iştirakındadır”.
Rəhbərin sözlərinə görə, seçki prosesinə maraq “düşməni məğlub etməyin yollarından biridir”. Qarşıdan gələn seçkilər, Xamnəinin qeyd etdiyi kimi, “bütün skeptikləri susdurmalı” olan “iranlılar üçün bir sınaq” olacaq.
Ali Rəhbər gələcək prezidentin diplomatik cəhətdən çevik olması ilə bağlı istənilən söhbəti rədd edərək, İran siyasətçilərinin ABŞ-la danışıqlara hazır olmasını “ciddi yanlış təsəvvür” adlandırıb.
Rusiya Beynəlxalq Əlaqələr Şurasının eksperti Nikita Smaqin NG ilə söhbətində Pezeşkianın qalib gələ biləcəyinə şübhə ilə yanaşıb.
“Bu, tamamilə tanınmaz rəqəmdir",- deyən analitik qeyd edib ki, namizədin nazirlik təcrübəsi onun populyarlığına çətin ki, əlavə olunub:
“Pezeşkian bu gün islahat düşərgəsi ilə o qədər də əlaqəli deyil, çünki o, parlamentdə oturan şəxsdir və parlamentdə mühafizəkarlar üstünlük təşkil edir.
İctimai rəy sorğularına gəlincə, mənə elə gəlir ki, bu, bir növ manipulyasiya ola bilər. Bununla belə, bunu dəqiq söyləmək mümkün deyil: bu gün İranın sosioloji tədqiqatları ilə bağlı vəziyyət elədir ki, onlara nə qədər etibar edə biləcəyiniz tam aydın deyil”.
NG-nin həmsöhbətinin sözlərinə görə, İranın ali rəhbərliyinin indi islahatçı prezidentə qətiyyən ehtiyacı yoxdur. “Hakimiyyət az-çox proqnozlaşdırıla bilən və ali liderin hakimiyyətinin gözlənilən keçidinin baş verə biləcəyi bir şəxsi seçməyə diqqət yetirir, - Smaqin qeyd edir. - Yəni mümkün qədər proqnozlaşdırıla bilən və sistem üçün minimum risklə baş verməlidir. Bir növ mühafizəkar olsa, daha yaxşı olardı. Məncə, mütləq favorit Qalibafdır. Üstəlik, iki namizəd artıq mühafizəkarların xeyrinə geri çəkilib”.
NG-nin həmsöhbəti əlavə edib ki, seçkilərdə qeyri-adi heç nə baş verməsə, Pezeşkian çətin ki, real dəstək ala bilsin. “Hər şeyin hakimiyyətin hansı taktikadan istifadə edəcəyindən çox asılı olmasına baxmayaraq, əhalinin seçkilərə qarşı indiki laqeydliyini nəzərə alaraq, nəyəsə toxunmaq lazım gələcək - ən azı seçici fəallığı və bəlkə də bəzi yerlərdə nəticə. Deməli, burada hansısa siyasi texnologiyalar da mümkündür”, - deyə Smaqin fikirlərini yekunlaşdırıb.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 28-06-2024 11:50 | Bölmə: Slayd

İranda növbədənkənar prezident seçkiləri keçirilir. Dörd siyasətçi mübarizə aparır, onlardan yalnız biri islahatçı düşərgəni təmsil edir. Bu, keçmiş səhiyyə naziri Məsud Pezeşkiandır.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
İctimai rəy sorğularına görə, bu şəxs populyarlıq baxımından mühafizəkarların rəqibidir. Bununla belə, eyni araşdırmalar göstərir ki, seçicilərin böyük əksəriyyəti hələ də qərarsızdır.
Ekspertlərin fikrincə, Pezeşkian çətin ki, Ali lider Əli Xamnə üçün əlverişli olsun və onun ön sıralara yüksəlməsi siyasi texnologiya manipulyasiyalarının nəticəsi ola bilər.
Seçkilərin başlamasına az qalmış, yarışda iştirak hüququ əldə edilmiş iki siyasətçi namizədliyini geri götürüb. Bunlar Tehran meri Əlirza Zakani və vitse-prezident Əmir Hüseyn Qazizadə Haşemidir. İmtina üçün əsas motivlərdən biri mühafizəkar düşərgənin konsolidasiya edilməsi və mayın 19-da təyyarə qəzasında həlak olan prezident İbrahim Rəisinin “kursunu davam etdirmək” zərurəti göstərilib.
Prezident postuna namizədlər arasında parlamentin sədri Məhəmməd Bağır Qalibaf, Ali Rəhbərin İran Təhlükəsizlik Şurasındakı nümayəndəsi Səid Cəlili, daxili işlər və ədliyyə nazirliklərinin keçmiş rəhbəri Mustafa Purməhəmməd də var. Məsud Pezeşkian isə islahatçı düşərgəni təmsil edən yeganə siyasətçidir.
Rəy sorğuları Pezeşkianın prezident olacağını proqnozlaşdırır. İran Parlamenti Araşdırma Mərkəzinin “Mellat” İnstitutunun məlumatına görə, respondentlərin 23,5 faizi keçmiş səhiyyə naziri, 16,9 faizi Qalibaf, 16,3 faizi Cəliliyə üstünlük verəcək. Eyni zamanda, “Mellat” sorğusu iranlıların 45,7 faizinin seçkilərdə mütləq səs verəcəyini göstərib.
İran Tələbələri Sorğu Agentliyinin (ISPA) sosioloji agentliyinin sorğusuna əsasən, seçicilərin 24,4 faizi Pezeşkiana, 24 faizi Cəliliyə, 14,7 faizi Qalibafa səs verəcək. Ümumən ISPA 4 min iranlı ilə müsahibə apara bilib. Onlardan yalnız 43,9 faizi seçkiyə getməyə hazır olduğunu deyib.
İranlı seçicilərin laqeydliyi son illərdə seçkilərin mühüm xüsusiyyəti olub. Beləliklə, ən son sorğular qərarsız insanların böyük faizini ortaya qoyur. Məsələn, ISPA-nın araşdırması göstərib ki, iranlıların 30,6 faizi hələ də hansı namizədə səs vermək niyyətində olduğuna qərar verə bilməyib.
Öz növbəsində, Parlament Araşdırmaları Mərkəzinin iyunun 26-da keçirdiyi sorğu göstərib ki, respondentlərin 28,5 faizi öz seçimləri ilə bağlı qərarsızdır. Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, seçim etməmiş vətəndaşların böyük faizi olduğuna görə yarışın nəticəsini proqnozlaşdırmaq çətin olacaq. Üstəlik, ölkənin ali rəhbərliyinin kimə üstünlük verdiyini söyləmək çətindir.
Hakimiyyəti ən çox narahat edən məsələlərdən biri də seçici fəallığı ola bilər. Ayətullah Xamnəi bu yaxınlarda deyib:
“Güclü İran”da maraqlı olan hər kəs seçkilərdə iştirak etməlidir. İranın gücü raket kompleksinə malik olmasında deyil, vətəndaşlarının seçki prosesində fəal iştirakındadır”.
Rəhbərin sözlərinə görə, seçki prosesinə maraq “düşməni məğlub etməyin yollarından biridir”. Qarşıdan gələn seçkilər, Xamnəinin qeyd etdiyi kimi, “bütün skeptikləri susdurmalı” olan “iranlılar üçün bir sınaq” olacaq.
Ali Rəhbər gələcək prezidentin diplomatik cəhətdən çevik olması ilə bağlı istənilən söhbəti rədd edərək, İran siyasətçilərinin ABŞ-la danışıqlara hazır olmasını “ciddi yanlış təsəvvür” adlandırıb.
Rusiya Beynəlxalq Əlaqələr Şurasının eksperti Nikita Smaqin NG ilə söhbətində Pezeşkianın qalib gələ biləcəyinə şübhə ilə yanaşıb.
“Bu, tamamilə tanınmaz rəqəmdir",- deyən analitik qeyd edib ki, namizədin nazirlik təcrübəsi onun populyarlığına çətin ki, əlavə olunub:
“Pezeşkian bu gün islahat düşərgəsi ilə o qədər də əlaqəli deyil, çünki o, parlamentdə oturan şəxsdir və parlamentdə mühafizəkarlar üstünlük təşkil edir.
İctimai rəy sorğularına gəlincə, mənə elə gəlir ki, bu, bir növ manipulyasiya ola bilər. Bununla belə, bunu dəqiq söyləmək mümkün deyil: bu gün İranın sosioloji tədqiqatları ilə bağlı vəziyyət elədir ki, onlara nə qədər etibar edə biləcəyiniz tam aydın deyil”.
NG-nin həmsöhbətinin sözlərinə görə, İranın ali rəhbərliyinin indi islahatçı prezidentə qətiyyən ehtiyacı yoxdur. “Hakimiyyət az-çox proqnozlaşdırıla bilən və ali liderin hakimiyyətinin gözlənilən keçidinin baş verə biləcəyi bir şəxsi seçməyə diqqət yetirir, - Smaqin qeyd edir. - Yəni mümkün qədər proqnozlaşdırıla bilən və sistem üçün minimum risklə baş verməlidir. Bir növ mühafizəkar olsa, daha yaxşı olardı. Məncə, mütləq favorit Qalibafdır. Üstəlik, iki namizəd artıq mühafizəkarların xeyrinə geri çəkilib”.
NG-nin həmsöhbəti əlavə edib ki, seçkilərdə qeyri-adi heç nə baş verməsə, Pezeşkian çətin ki, real dəstək ala bilsin. “Hər şeyin hakimiyyətin hansı taktikadan istifadə edəcəyindən çox asılı olmasına baxmayaraq, əhalinin seçkilərə qarşı indiki laqeydliyini nəzərə alaraq, nəyəsə toxunmaq lazım gələcək - ən azı seçici fəallığı və bəlkə də bəzi yerlərdə nəticə. Deməli, burada hansısa siyasi texnologiyalar da mümkündür”, - deyə Smaqin fikirlərini yekunlaşdırıb.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 20:27
İran dövlət televiziyasının binası raketlə vurulub
Bu gün, 11:06
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
Bu gün, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
Bu gün, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
14-06-2025, 20:24
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb