19:00 / 14-06-2025
AZAL uçuşların sayını artırır
18:57 / 14-06-2025
İlham Əliyev krala məktub göndərib
18:19 / 14-06-2025
İranın 20-dən çox komandanı zərərsizləşdririlib
18:07 / 14-06-2025
Lənkəranda yeniyetmə dənizdə boğulub
17:50 / 14-06-2025
Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinə yeni hakim ezam olunub
16:01 / 14-06-2025
Ceyhun Bayramov Hakan Fidanla telefonda danışıb
15:09 / 14-06-2025
Azərbaycan və İran XİN başçıları telefonda müzakirə aparıblar
14:29 / 14-06-2025
İranın 9 nüvə alimi öldürülüb - Siyahı
13:32 / 14-06-2025
Hikmət Hacıyev: "Azərbaycan Avropa İttifaqı və Çin arasında vacib birləşdirici tərəfdir"
12:36 / 14-06-2025
Sabah yağış yağacaq
11:49 / 14-06-2025
İranın Baş Qərargah rəisinin iki müavini həlak olub
08:51 / 14-06-2025
Əcnəbilər İrandan Azərbaycana keçərək təxliyə olunur - Fotolar
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
07:38 / 14-06-2025
Bu gün orta məktəblərdə “Son zəng” çalınacaq
23:40 / 13-06-2025
Putin Pezeşkian və Netanyahu ilə telefon danışıqları aparıb
22:31 / 13-06-2025
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
21:20 / 13-06-2025
Şəmkirdə iki nəfər kanalda batıb
19:03 / 13-06-2025
Müğənninin itkin düşən qardaşı oğlu tapılıb
18:49 / 13-06-2025
“Rəmzi qisas erası bitdi” - Ekspertlər İsrail-İran duelinin aqibətini necə görür?
18:29 / 13-06-2025
“Space” TV-yə xəbərdarlıq ediblər
18:23 / 13-06-2025
ABŞ İranı vurmaq üçün “yaşıl işıq” yandırıb
18:05 / 13-06-2025
Təl-Əvivdə kritik görüş başlayır
18:03 / 13-06-2025
Vilayət Eyvazov Gürcüstan DİN başçısı ilə görüşüb
17:58 / 13-06-2025
90-a yaxın mədəniyyət nümayəndəsi İrandan Azərbaycana gətiriləcək
17:43 / 13-06-2025
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
17:22 / 13-06-2025
Tramp: İrana 60 gün vaxt vermişdim, bu gün 61-ci gündür
17:06 / 13-06-2025
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
17:03 / 13-06-2025
Qriqoryan: Paşinyan-Ərdoğan görüşünü inkar etmirəm
16:54 / 13-06-2025
Son 24 saatda Təbriz üçüncü dəfə hücuma məruz qalıb
13:07 / 10-06-2025

22:32 / 09-06-2025

16:32 / 10-06-2025

21:10 / 09-06-2025

13:40 / 11-06-2025

18:45 / 10-06-2025

11:18 / 10-06-2025

14:57 / 12-06-2025

07:27 / 12-06-2025

07:17 / 12-06-2025

07:23 / 13-06-2025

21:06 / 11-06-2025

“Qorxulu Tehran” qisasın Qiyamətə qalmasında maraqlıdır
Tarix: 04-10-2024 13:40 | Bölmə: Slayd

İranın İsrailə raket hücumundan sonra gözlər İsrailin cavabına zillənib. Hesabatlar göstərir ki, Təl-Əviv İranın neft və nüvə, habelə digər strateji obyektlərinə zərbələr endirmək də daxil olmaqla, böyük qisas almağı planlaşdırır.
Tehran bildirib ki, bu cür inkişafa eyni şəkildə cavab verəcək. Əgər belədirsə, son böhrandan “yumşaq eniş” mümkün olmaya bilər.
Aprel ayında, İran və İsrail son dəfə yüksək riskli raundda “tit-for-tat” (dişə diş...”) ilə məşğul olanda, hər iki tərəf qısa zamanda geri çəkilmək qərarına gəlib. Bəlkə də İsraili “qələbə qazanmağa” və irəliləməyə çağıran prezident Bayden lazımi motivasiya verməyib. Lakin bu dəfə gərginliyin azaldılmasının mümkün olub-olmayacağı bəlli deyil.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “National Interest” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Baş nazir Benyamin Netanyahu hökuməti Tehrana təzyiq edir ki, İsrailin mövcudluq hüququna qarşı ideoloji müqavimətlə ərəb-İsrail münaqişəsinə müdaxilə etməsin, bununla İranın əsas milli maraqları arasında seçim etsin. Lakin İsrail Tehranın geri çəkiləcəyini gözləmir. Netanyahu İran xalqına ünvanladığı son mesajda İranda “insanların düşündüyündən tez” müddətdə islamçı rejimdən azad olacağını vəd edib. İran rəhbərliyi bu bəyanatı İsrailin hücuma hazırlaşması kimi qavrayıb.
Qısası, ötən ilin oktyabrından bəri Tehran müvəkkilləri ilə İsraili sıxışdıraraq onu tükəndirmək istəyir. İsraillilər isə Tehranın planlarını pozacaqlarına ümid edirlər.
Niyə İran yenidən vurdu?
2023-cü il oktyabrın 7-də başlayan HƏMAS-ın İsrailə hücumundan keçən 1 il ərzində İran və İsrail strateji səviyyədə gərginliyin azaldılması ümidi ilə taktiki eskalasiya ilə məşğul oldular. Eyni zamanda İranın əsas müttəfiqi Livandakı “Hizbullah” İsrailin şimalına raket zərbələri endirməyə başlayıb. Hücumlarını dayandırmaq üçün “Hizbullah” İsraildən Qəzzada HƏMAS-a qarşı əməliyyatlara son qoymağı tələb edib.
Hər iki silahlı qrupun baş sponsoru olan İrandakı plançılar “Müqavimət Oxu”nun bir üzvündən digərinin xilası üçün yararlansalar da, İsrail bu oyunu oynamaqdan imtina edib.
Təl-Əviv nəinki Qəzzadakı hərbi əməliyyatlarını dayandırmaqdan imtina edib, həm də Tehranı təəccübləndirən hücuma keçməyə üstünlük verib. Aprel ayında İranın Dəməşqdəki konsulluğuna hücumdan tutmuş, - iyulda HƏMAS lideri İsmayıl Haniyənin Tehranda öldürülməsinə qədər, - keçən həftə “Hizbullah” lideri Həsən Nəsrullahın öldürülməsinə qədər İsrail İranın “qırmızı xətlərini” bir-birinin ardınca keçib. Yazda İranın cavab tədbirində olduğu kimi, Ali lider Xamnəi, israillilərin birbaşa münaqişəyə cəlb olunmaq şübhələrinə baxmayaraq, istəksiz olaraq cavab vermək məcburiyyətində qalıb.
Xamnəinin fikrincə, Təl-Əviv qarşıdurmanı genişləndirərək, Birləşmiş Ştatları münaqişəyə sürükləmək ümidi və Tehranı qisas almaq məcburiyyətində qoymaqla, onun üçün tələ qurub. Tehran bu nəticədən qətiyyətlə qaçmaq istəyib. Bununla belə, Xamnəi İsrailə ikinci raket atışını təsdiqləyib.
Bu məsələdə bir sıra amillər rol oynayıb. İran “Müqavimət Oxu”nda ərəb yaraqlı qrupların, xüsusən də Livandakı “Hizbullah”ın hörmətini bərpa etməsi və Tehrandakı sərt xətt tərəfdarlarının qisas çağırışına cavab verməli idi. Axı İsrail son bir neçə ildə “Müqavimət Oxu”nun minlərlə üzvünü, o cümlədən İran İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (“Sepah”) onlarla yüksək rütbəli əməkdaşını öldürüb.
Lakin Tehranın son raket zərbəsində əsas məqsədi məhz İranın iddia etdiyi şeydir: çəkindirmə qüvvəsini yenidən yaratmaq və Qüdsə İrana zərbə endirmək barədə düşünməzdən əvvəl iki dəfə düşünmək üçün əsas vermək. Tehran rəsmiləri İsrailin İrana təzyiq göstərməsinin təbii trayektoriyasını belə hesab edirlər. İranın İsraili çəkindirə bilib-bilməyəcəyini zaman və hadisələr göstərəcək.
Tehran eyni vaxtda iki stulda?
Dünyanın İsrailin cavabını gözlədiyi bir vaxtda İranın indiyə qədər İsraili çəkindirməyə ümid etməsinin iki əsas səbəbi var.
Qısa müddətdə İran rəhbərliyi öz evini qaydaya salmalıdır. İsraillilər kəşfiyyat üstünlüyünə malik olduqlarını dönə-dönə sübut ediblər və təkcə İrana deyil, həm də Yaxın Şərqdə İranın vəkil qruplarının içinə sızıblar. İsrailin bir-birinin ardınca dəqiq zərbə endirməyi necə bacardığını anlamaqdan ötrü İran hakimiyyətinin əvvəlcə İsrail casuslarını ciddi şəkildə təmizləməsi üçün vaxta ehtiyacı var.
İsraillə sürətlə genişlənən bu münaqişədə Tehranın səhv etməyə haqqı yoxdur. İslam Respublikası “Hizbullah”ın hərbi potensialını artırmaq üçün milyardlarla dollar xərcləyib, ancaq İsrailin bir neçə həftəlik intensiv addımlarından sonra təşkilatın ağır şəkildə dağıldığını görməmək üçün Tehrana ibrət dərsi budur: nəyin bahasına olursa-olsun, ən qısa müddətdə həddi aşmaqdan qaçmaq.
İranın müharibədən yayınmasının ikinci səbəbi qaranlıq otaqdakı qara pişiklə bağlıdır. Rejim, əksər hesablamalara görə, İran ictimaiyyətinin sərt müqaviməti ilə üzləşir. Onlar Tehranı ölkəni yeni müharibənin astanasına gətirməyə məsuliyyət daşımaqda ittiham edirlər. Xamnəi və İnqilab Keşikçilərini İranı son 30 ildə təcrid edən və iqtisadiyyatını çökdürən xarici siyasət proqramına görə söyürlər.
Bu faktları etiraf etmək və kursu dəyişməyə söz vermə İranın yeni prezidenti Məsud Pezeşkianın Nyu-Yorka son səfərinin şüarı idi. Sirr deyil ki, Xamnəi Qərblə gərginliyi azaltmaq, yeni nüvə sazişi üzrə danışıqlar aparmaq və İran iqtisadiyyatının çox ehtiyacı olan sanksiyaların yüngülləşdirilməsinə nail olmaq ümidi ilə Pezeşkianın prezidentliyə namizədliyini dəstəkləyib.
Amma Xamnəinin praktikada heç vaxt qəbul etmədiyi şey odur ki, Tehranın İsraili diz çökdürməyini regional gündəminin əsas bəndi sayır, nüvə proqramı davam etdirilir. Çətin ki, bu, Qərblə mənalı anlaşma ilə nəticələnsin. Bu, Tehran rejiminin üzləşdiyi ağrılı seçimdir və gərginliyin son raundu nədənsə möcüzəvi şəkildə daha geniş regional münaqişə olmadan başa çatsa belə, ötüb keçməyəcək.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 04-10-2024 13:40 | Bölmə: Slayd

İranın İsrailə raket hücumundan sonra gözlər İsrailin cavabına zillənib. Hesabatlar göstərir ki, Təl-Əviv İranın neft və nüvə, habelə digər strateji obyektlərinə zərbələr endirmək də daxil olmaqla, böyük qisas almağı planlaşdırır.
Tehran bildirib ki, bu cür inkişafa eyni şəkildə cavab verəcək. Əgər belədirsə, son böhrandan “yumşaq eniş” mümkün olmaya bilər.
Aprel ayında, İran və İsrail son dəfə yüksək riskli raundda “tit-for-tat” (dişə diş...”) ilə məşğul olanda, hər iki tərəf qısa zamanda geri çəkilmək qərarına gəlib. Bəlkə də İsraili “qələbə qazanmağa” və irəliləməyə çağıran prezident Bayden lazımi motivasiya verməyib. Lakin bu dəfə gərginliyin azaldılmasının mümkün olub-olmayacağı bəlli deyil.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “National Interest” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Baş nazir Benyamin Netanyahu hökuməti Tehrana təzyiq edir ki, İsrailin mövcudluq hüququna qarşı ideoloji müqavimətlə ərəb-İsrail münaqişəsinə müdaxilə etməsin, bununla İranın əsas milli maraqları arasında seçim etsin. Lakin İsrail Tehranın geri çəkiləcəyini gözləmir. Netanyahu İran xalqına ünvanladığı son mesajda İranda “insanların düşündüyündən tez” müddətdə islamçı rejimdən azad olacağını vəd edib. İran rəhbərliyi bu bəyanatı İsrailin hücuma hazırlaşması kimi qavrayıb.
Qısası, ötən ilin oktyabrından bəri Tehran müvəkkilləri ilə İsraili sıxışdıraraq onu tükəndirmək istəyir. İsraillilər isə Tehranın planlarını pozacaqlarına ümid edirlər.
Niyə İran yenidən vurdu?
2023-cü il oktyabrın 7-də başlayan HƏMAS-ın İsrailə hücumundan keçən 1 il ərzində İran və İsrail strateji səviyyədə gərginliyin azaldılması ümidi ilə taktiki eskalasiya ilə məşğul oldular. Eyni zamanda İranın əsas müttəfiqi Livandakı “Hizbullah” İsrailin şimalına raket zərbələri endirməyə başlayıb. Hücumlarını dayandırmaq üçün “Hizbullah” İsraildən Qəzzada HƏMAS-a qarşı əməliyyatlara son qoymağı tələb edib.
Hər iki silahlı qrupun baş sponsoru olan İrandakı plançılar “Müqavimət Oxu”nun bir üzvündən digərinin xilası üçün yararlansalar da, İsrail bu oyunu oynamaqdan imtina edib.
Təl-Əviv nəinki Qəzzadakı hərbi əməliyyatlarını dayandırmaqdan imtina edib, həm də Tehranı təəccübləndirən hücuma keçməyə üstünlük verib. Aprel ayında İranın Dəməşqdəki konsulluğuna hücumdan tutmuş, - iyulda HƏMAS lideri İsmayıl Haniyənin Tehranda öldürülməsinə qədər, - keçən həftə “Hizbullah” lideri Həsən Nəsrullahın öldürülməsinə qədər İsrail İranın “qırmızı xətlərini” bir-birinin ardınca keçib. Yazda İranın cavab tədbirində olduğu kimi, Ali lider Xamnəi, israillilərin birbaşa münaqişəyə cəlb olunmaq şübhələrinə baxmayaraq, istəksiz olaraq cavab vermək məcburiyyətində qalıb.
Xamnəinin fikrincə, Təl-Əviv qarşıdurmanı genişləndirərək, Birləşmiş Ştatları münaqişəyə sürükləmək ümidi və Tehranı qisas almaq məcburiyyətində qoymaqla, onun üçün tələ qurub. Tehran bu nəticədən qətiyyətlə qaçmaq istəyib. Bununla belə, Xamnəi İsrailə ikinci raket atışını təsdiqləyib.
Bu məsələdə bir sıra amillər rol oynayıb. İran “Müqavimət Oxu”nda ərəb yaraqlı qrupların, xüsusən də Livandakı “Hizbullah”ın hörmətini bərpa etməsi və Tehrandakı sərt xətt tərəfdarlarının qisas çağırışına cavab verməli idi. Axı İsrail son bir neçə ildə “Müqavimət Oxu”nun minlərlə üzvünü, o cümlədən İran İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (“Sepah”) onlarla yüksək rütbəli əməkdaşını öldürüb.
Lakin Tehranın son raket zərbəsində əsas məqsədi məhz İranın iddia etdiyi şeydir: çəkindirmə qüvvəsini yenidən yaratmaq və Qüdsə İrana zərbə endirmək barədə düşünməzdən əvvəl iki dəfə düşünmək üçün əsas vermək. Tehran rəsmiləri İsrailin İrana təzyiq göstərməsinin təbii trayektoriyasını belə hesab edirlər. İranın İsraili çəkindirə bilib-bilməyəcəyini zaman və hadisələr göstərəcək.
Tehran eyni vaxtda iki stulda?
Dünyanın İsrailin cavabını gözlədiyi bir vaxtda İranın indiyə qədər İsraili çəkindirməyə ümid etməsinin iki əsas səbəbi var.
Qısa müddətdə İran rəhbərliyi öz evini qaydaya salmalıdır. İsraillilər kəşfiyyat üstünlüyünə malik olduqlarını dönə-dönə sübut ediblər və təkcə İrana deyil, həm də Yaxın Şərqdə İranın vəkil qruplarının içinə sızıblar. İsrailin bir-birinin ardınca dəqiq zərbə endirməyi necə bacardığını anlamaqdan ötrü İran hakimiyyətinin əvvəlcə İsrail casuslarını ciddi şəkildə təmizləməsi üçün vaxta ehtiyacı var.
İsraillə sürətlə genişlənən bu münaqişədə Tehranın səhv etməyə haqqı yoxdur. İslam Respublikası “Hizbullah”ın hərbi potensialını artırmaq üçün milyardlarla dollar xərcləyib, ancaq İsrailin bir neçə həftəlik intensiv addımlarından sonra təşkilatın ağır şəkildə dağıldığını görməmək üçün Tehrana ibrət dərsi budur: nəyin bahasına olursa-olsun, ən qısa müddətdə həddi aşmaqdan qaçmaq.
İranın müharibədən yayınmasının ikinci səbəbi qaranlıq otaqdakı qara pişiklə bağlıdır. Rejim, əksər hesablamalara görə, İran ictimaiyyətinin sərt müqaviməti ilə üzləşir. Onlar Tehranı ölkəni yeni müharibənin astanasına gətirməyə məsuliyyət daşımaqda ittiham edirlər. Xamnəi və İnqilab Keşikçilərini İranı son 30 ildə təcrid edən və iqtisadiyyatını çökdürən xarici siyasət proqramına görə söyürlər.
Bu faktları etiraf etmək və kursu dəyişməyə söz vermə İranın yeni prezidenti Məsud Pezeşkianın Nyu-Yorka son səfərinin şüarı idi. Sirr deyil ki, Xamnəi Qərblə gərginliyi azaltmaq, yeni nüvə sazişi üzrə danışıqlar aparmaq və İran iqtisadiyyatının çox ehtiyacı olan sanksiyaların yüngülləşdirilməsinə nail olmaq ümidi ilə Pezeşkianın prezidentliyə namizədliyini dəstəkləyib.
Amma Xamnəinin praktikada heç vaxt qəbul etmədiyi şey odur ki, Tehranın İsraili diz çökdürməyini regional gündəminin əsas bəndi sayır, nüvə proqramı davam etdirilir. Çətin ki, bu, Qərblə mənalı anlaşma ilə nəticələnsin. Bu, Tehran rejiminin üzləşdiyi ağrılı seçimdir və gərginliyin son raundu nədənsə möcüzəvi şəkildə daha geniş regional münaqişə olmadan başa çatsa belə, ötüb keçməyəcək.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 14:29
İranın 9 nüvə alimi öldürülüb - Siyahı
Bu gün, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
Dünən, 22:31
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
Dünən, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
Dünən, 17:06
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
Dünən, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
Dünən, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
Dünən, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
Dünən, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
3-06-2025, 11:57
Şəhidimiz Suraxanıda dəfn olunub - (Yenilənib) - Foto