16:46 / 19-04-2024
İlham Əliyev Rusiyaya gedir
Zərifi və XİN-i “Timsah”a yedirtdilər - Təhlil
Tarix: 05-04-2021 14:44 | Bölmə: Slayd
Zərifi və XİN-i “Timsah”a yedirtdilər

2020-ci ilin noyabrında Bakıda keçirilən paradda Ərdoğanın səsləndirdiyi şeirə sərt təpki verən Cavad Zərif təkcə gülərüzlü deyil, həm tərs üzünü göstərdikdə, mən də daxil olmaqla, bir çox siyasi müşahidəçi İran xarici işlər nazirinin hərəkətini prezidentliyə iddia kimi qavramışdı. Doğrudur, “Entexab” analitik saytı və “Ebtekar” qəzetinə verdiyi geniş müsahibələrdə Cavad Zərif bu barəd düşünmədiyini dilə gətirmişdi. Lakin İran vitse-prezidenti İshaq Cahangirinin qardaşının həbsindən sonra Həsən Ruhani administrasiyasından islahatçı cinahın namizədi olmağa bircə şəxs qalırdı, o da XİN-in hazırkı rəhbəri idi.

Martın 31-də populyar “Clubhouse” virtual platformasında sualları cavablandıran Məhəmməd Cavad Zərif 2021-ci ilin iyun ayında keçiriləcək prezident seçkilərinə qatılmayacağını bir daha bəyan edib.

Son açıqlamaya qədər islahatçıların yenə də hakimiyyətdə qalacağına tük qədər nazik ümidləri olan pərəstikşkarları 8 il ərzində Qərbyönlü siyasətçilərin iflasını öz gözləri ilə görüblər. Hərgah başlanğıcda hər şey düşünüldüyü kimi gedirdi. Xüsusən, bütün dünya 2015-ci ildə İran xarici işlər naziri Cavad Zərif və ABŞ dövlət katibi Con Kerrinin mehribancasına söhbət edə-edə yanaşı addımladığını gördükdə, sanksiyalarla çökmüş ölkənin nəhayət, yüksəlişli gələcəyə yürüyəcəyi təsəvvür olunurdu. Amma bunun əksi oldu və səbəb yalnız Tramp administrasiyasının “maksimum təzyiq” siyasətində axtarılmamalıdır.

Sağdan və soldan hədəf halına gəlmiş Həsən Ruhani administrasiyasında Məhəmməd Cavad Zərif bir neçə dəfə ən zəif bənd halına gəlib. 2019-cu ilin fevralında Suriya prezidenti Bəşər Əsəd gözlənilmədən Tehrana təşrif gətirdikdə, XİN rəhbəri danışıqlara buraxılmayıb.

Hiddətlənmiş Zərif dərhal istefa verdiyini açıqlayıb. Əsədlə görüşə buraxılmama həm “dərin dövlət”in etibarsızlığı, həm də İran prezidenti ilə fikir ayrılığı kimi yozulub. Amma qırılma anı baş verməyib, tezliklə hətta “Qüds” Qüvvələrinin komandanı Qasim Süleymani Cavad Zərifə dəstək verib və XİN rəhbəri istefa fikrindən daşınıb.

Bu qalmaql yatdıqdan sonra da naziri rahat buraxmayıblar. Ruhani administrasiyasının digər üzvləri kimi, haqqında deyilməyən söz, üzünə atılmayan çamur qalmayıb. “Onlar deyirlər ki, Zərif casusdur və casus məktəbində təhsil alıb. Deyirlər ki, Qumda Məscidi-Əzəmi və Hamburq məscidini öz hesabına inşa edən babam bəhailərin və bu günlərdə yazdıqları kimi, qlobalistlərin casusu idi. Atama gəldikdə, onun SAVAK-çı olduğunu iddia və bunu isbatlamaq üçün saxta addan istifadə edirlər. Seçkilərdə iştirak edə biləcəyimdən narahat olduqları bu həftə ərzində babamın fotoşəkili “Twitter”-də gen-bol paylaşılır”, - deyə ötən il İran XİN rəhbəri jurnalistlərə şikayətlənmişdi.

Cinlə imzalanmış 25 illik strateji əməkdaşlıq və İrana 400 milyard dollarlıq investisiya yatırımını nəzərdə tutan sazişdən sonra xarici işlər naziri Cavad Zərifin casus kimi damğalanmasında yeni səhifə açılıb. “Clubhouse” virtual platformasında suallara cavab verərkən, Zərif dövlət televiziyasının 3-cü kanalında göstərilən “Qando” serialının 2-ci mövsümündə hədəfə çevrilməsindən şikayətlənib.

Serialın adı İranın cənub-şərqindəki faunadan götürülüb: “Qando” bəluc dilində “bataqlıq timsahı” deməkdir.

“Qando” – bataqlıqlarda gizlənərək qurbanlarına gözlənilmədən hücum edən timsah kimi, serialın prodüserləri də Zərifin rəhbərlik etdiyi XİN-də casusların gizləndiyini iddia edirlər.

Çəkilişini İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (İİKK) maliyyələşdirdiyi casus kino-şousunun ilk mövsümü 2019-cu ildə yayımlanıb və hələ o vaxtdan Həsən Ruhani administrasiyasında Zərif və digərlərinin qəzəbini doğurub.

İlk mövsümün casus ulduzu Mişel Haşemian idi, prototip isə 2014-cü ildə arvadı və jurnalist həmkarı Yeganə Salehi ilə birlikdə həbs olunan “The Washington Post” qəzetinin Tehran bürosunun rəhbəri Ceyson Rezaian. Arəş Qaderinin ssenari müəllifi olduğu “Qando”nun ilk mövsümü zamanı belə Zərif Ayətullah Xamnəiyə şikayət məktubu yazıb. Mahmud Vaezi serial yaradıcılarını məhkəməyə verəcəyi ilə hədələyib. Lakin bu, “Qando” prodüserlərini ikinci hissənin çəkilişindən çəkindirməyib.

Cavad Zərif “Bu serialda hər şey başdan-sonadək yalan üzərində qurulub”, - desə də, filmmeykerlər hər şeyin "həqiqət" olduğunu və "müvafiq qurumlarda təsdiqləndiyini" bildiriblər.

Yeni mövsümdə, əsasən, İngiltərə kəşfiyyatının, MI6-nın Ruhani administrasiyasına sızdığı iddia edilir. “Qando 2”nin casus ulduzunun prototipi oğurlandıqdan sonra edam edilən bloqer-jurnalist Ruhulla Zəmdir. Serialdakı Sabunçu soyadlı diplomat isə Abbas Əraqçi və İranın BMT-dəki səfiri Məcid Təxt-Rəvançiyə eyhamdır.

Keçən həftə “Qando 2”-nin beşinci bölümü 45 dəqiqəlik gecikmə ilə göstərilib və İİKK-yə yaxın saytlar senzurasız versiyasını yaydıqda şübhələr təsdiqlənib. Həmin bölümdə Cavad Zərifin rəhbərlik etdiyi “danışıqçı qrupunun arasında casusun olduğu” iddia olunub. “Mashreghnews”-un yazdığına görə, Ruhani administrasiyası beşinci bölümdə səslənən həmin cümləni “qayçıladıb”.

Ertəsi gün altıncı bölümdə 2015-ci ilin nüvə sazişinin müəlliflərinə qarşı ən sərt replikalar səslənib. Altıncı bölüm yayımlandıqdan sonra Zərif “Instagram”-da Hafizin bir şeirini paylaşıb, səssiz qalacağını və yalnız Allaha şikayət edəcəyini bildirib.

Xaliqin dərgahından başqa əli heç yerə çatmayan Cavad Zərifin XİN-nində isə serial yaradıcıları yeni MI6 casusu “tapıb” - Məhəmməd Əli Musapur. O, 2015-ci ildə danışıqlarda İran komandasına məsləhət vermiş Məhəmməd Əli Şabaninin “kölgəsi”dir.

İİKK-yə yaxın informasiya resurslarında, o cümlədən dövlət televiziyasının saytında Şabaninin bioqrafiyası açıqlanıb: o, İsveçrədə anadan olub, 2005-ci ildə İngiltərəyə köçüb, bakalavar dərəcəsi alıb, daha sonra Ruhaninin idarə etdiyi bir dövlət düşüncə mərkəzində işləmək üçün Tehrana gəlib. Şabani 2007-ci ildə ABŞ-ın İran-Amerika Milli Şurasında (NIAC) təcrübə keçib və İran əsilli yəhudi analitiki Meir Cavedanfərlə İsraildə görüşüb.

“Clubhouse”-da Zərif Şabanini müdafiə edərək bildirib: “Onlar Şabaninin casus olduğunu söyləməklə yalan danışırlar, ölkəsinə xidmət etmiş şəxsi nahaqdan ittiham edirlər”. Lakin bu, İİKK trollarının sosial mediada Zərifə və XİN-ə hücumlarını dayandırmayıb.

Bu qədər şifahi daşqalaq olunan bir şəxsin, təcrübəli diplomat və siyasətçi olsa da, seçkiyə qatılması, təbii ki, ağla batmır. Həm də “dərin dövlət”in təşviqi ilə bu gün-sabah müttəhimlər kürsüsündə oturmaq aqibəti gözlənildiyi halda.

Əziz RZAZADƏ




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}