19:32 / 18-06-2025
Azər Qasımlının məhkəməsi başlayıb
19:22 / 18-06-2025
Marsda güclü vulkan püskürüb
19:07 / 18-06-2025
Deputatlar daha 21 qanuna dəyişiklik edəcək - Siyahı
18:43 / 18-06-2025
MEDİA: Solovyovdan üzrxahlıq gözləyirik
18:36 / 18-06-2025
Oğuz-Qəbələ-Bakı su kəmərindəki qəza aradan qaldırılıb
17:35 / 18-06-2025
Kino şirkətinin direktoru 3 milyon dollar maaş alacaq
17:21 / 18-06-2025
Gələn həftə Məhərrəm ayı başlayır
17:17 / 18-06-2025
Kamran Əliyev üç rayona prokuror təyin edib
17:09 / 18-06-2025
ABŞ prezidenti Ukrayna rəsmilərini qəzəbləndirib
16:25 / 18-06-2025
Trampın İrana hücumunu dayandırmaq istəyirlər
16:01 / 18-06-2025
Natanz nüvə obyektində sızma var
15:37 / 18-06-2025
"Zeytun” aptekləri Tarif Şurasının qərarına tabe olmur
15:31 / 18-06-2025
İsrail Yaxın Şərqdə hegemon dövlətə çevrilir
15:21 / 18-06-2025
ASC və MMC-yə məxsus əmlaklar hərraca çıxarılacaq
14:49 / 18-06-2025
Ukrayna daha iki yaşayış məntəqəsini itirib
14:19 / 18-06-2025
Çempionlar Liqası: "Qarabağ"ın rəqibi bəlli olub
14:14 / 18-06-2025
Prezident İlham Əliyev Nataliya Kiselovanı qəbul edib - Fotolar
14:03 / 18-06-2025
Zakir Həsənov Belarusda hərbi zavodlara baş çəkib
13:48 / 18-06-2025
İsrailin İrana hücumları nəticəsində 585 nəfər ölüb
13:37 / 18-06-2025
Rus Pravoslav Kilsəsi Erməni Apostol Kilsəsinin müdafiəsinə qalxır
13:33 / 18-06-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
13:22 / 18-06-2025
TikTok qadağası daha 90 gün təxirə salınıb
13:18 / 18-06-2025
Müəllimlərin sertifikatlaşdırılması prosesinə başlanılıb - (Yenilənib)
13:12 / 18-06-2025
Ağdama növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
12:44 / 18-06-2025
Müdafiə naziri Türkiyə-İran sərhədinə gəlib
12:34 / 18-06-2025
İsrailin raketdən müdafiə vasitələri tükənir - Foto
11:49 / 18-06-2025
MEDİA jurnalistlər üçün müsabiqə elan edib
11:41 / 18-06-2025
Prokurorluq: "Restoranlarda artan zəhərlənmələrə qarşı tədbir görülür"
11:31 / 18-06-2025
İstismar müddəti başa çatmış döyüş sursatları məhv ediləcək
11:30 / 18-06-2025
Çindən Tehrana qeyri-müəyyən yükü olan təyyarələr uçur
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
11:37 / 16-06-2025
55 yaşlı məktəb yarıməsrlik məzunlarına qucaq açıb - Video
08:47 / 16-06-2025
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
22:59 / 17-06-2025
İranın keçmiş prezidenti Tehranda öldürülüb - (Yenilənib)
08:51 / 14-06-2025
Əcnəbilər İrandan Azərbaycana keçərək təxliyə olunur - Fotolar
11:06 / 16-06-2025
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
22:31 / 13-06-2025
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
09:58 / 16-06-2025
İranda “Mossad”ın PUA və bombalar hazırlayan emalatxanası aşkar edilib
23:40 / 13-06-2025
Putin Pezeşkian və Netanyahu ilə telefon danışıqları aparıb
14:29 / 14-06-2025
İranın 9 nüvə alimi öldürülüb - Siyahı
Çin-Türkiyə rəqabəti: Orta Asiyaya Əfqanıstandan açılan qapı
Tarix: 15-07-2021 13:59 | Bölmə: Slayd
Orta Asiyada Çin və Türkiyənin maraqları toqquşur.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə Rusiyanın “Nezavisimaya qazeta” nəşri yazıb.
Nəşrin məlumatına görə, Çin Türkmənistan və Tacikistanın dövlət təhlükəsizliyinin “ənənəvi və qeyri-ənənəvi” qorunmasını təmin edib. Çin xarici işlər naziri Van İn bunu Aşqabad və Düşənbədəki danışıqlarda səsləndirib. İyulun 15-də iki günlük səfərə gələcəyi Daşkənddə o, Pekinin dəstəyindən də danışacaq. Çin, Orta Asiya ölkələrinin bölgədəki aktivliyini artıran və Əfqanıstandaxili proseslərdə moderator olduğunu iddia edən Türkiyəyə doğru yönəlməsindən narahatdır.
Pekin Orta Asiyada əvvəl qazandığı mövqeləri qorumaq niyyətindədir. Türkmənistan, Tacikistan və Özbəkistanda Van İnin gündəmindəki leytmotiv budur. Düşənbə Çinə istiqamətli strateji kursu təsdiqlədisə, tranzit prosesinə başlayan səlahiyyətlilərin dəstəklənməsi məsələsi çox vacib olduğundan Aşqabad Türkmənistan səlahiyyətlilərinin, məsələn, Türkmənistan hakimiyyətinin xarici qüvvələrə müraciət edə biləcəyi sualına konkret cavab verməyib.
Öz qazının TAPI qaz kəməri ilə Əfqanıstan, Pakistan və Hindistana tədarük edilməsini planlaşdıran “Qalkınış”ın meqa sahəsinə silahlı basqınlar zamanı Aşqabad nə edəcək?
Aydın məsələdir ki, Əfqanıstanda müharibə davam edərkən, TAPI-nın inşası təhlükəli olur. Ancaq əmanətin qorunması və TAPI marşrutu ilə bağlı bazarlıq etməyə də başlaya bilərsiniz. TAPI yolu boyunca radikal hərəkat qruplarının yerləşməsi təsadüfi deyil. “Əsas sual “Qalkınış” yatağından çıxacaq qazın sonda hara gedəcəyi - etibar etdiyi Çinə, ya da Ankaranın lobbiçilik etdiyi və var gücü ilə itələdiyi Transxəzər boru kəməri ilə Qərbə, sonra Azərbaycan ərazisinə keçməsidir. Gürcüstan və nəticədə Türkiyə və Avropaya həm çinliləri, həm də türkləri narahat edən böyük bir məsələdir və bu, bir amil olmasa da, Əfqanıstan münaqişəsinin çox ciddi nəticəsidir və müstəqil bir geopolitik oyuna çevrilmək təhdididir. Türkmənistan mövzusundan çox uzaq bir rol üçün təyin olunub", - deyə türkmən ekspert Serdar Aytakov NG-yə bildirib.
Yaxın Şərq İnstitutunun prezidenti Yevgeni Satanovskinin dediyinə görə, Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Mərkəzi Asiyada böyük bir oyunu var. Əks təqdirdə, Ərdoğanın Türk Şurasına niyə ehtiyacı var və niyə Türkmənistanı bu birliyə sürükləmək üçün bu qədər səy göstərilir?
Türkmənistan qazını kim idarə edəcək: Çin və ya Türkiyə. Sual hələ də açıqdır. "Bəlkə də bu, Əfqanıstan münaqişəsindəki amillərdən biridir. Bəlkə də qətərlilər Türkmənistan qazını Asiyadakı premium bazarlardan uzaqlaşdırmaq üçün bütün bu birləşməni ödədilər". Ya da, onun fikrincə, Türkmənistanda xaos başlayacaq və rəhbərlik qaz satışını unutacaqdı.
“Bəzi kiçik terrorçu mobil dəstələrin Türkmənistan ərazilərinə hücumunun hipotetik təhlükəsi Çin tərəfindən çox yüksək qiymətləndirilir. Bundan əvvəlki sürətlə davam edən “Taliban” hərəkatının bərpasının Çin və onun “Bir kəmər-Bir yol” Təşəbbüsü üçün problem yaratmağı hədəf alan bir Qərb layihəsi olduğu deyilir. Çinə problemlər yaratmaq üçün Çin xarici siyasətinin əsasını sarsıtmaq lazımdır. Ən asan və ən təsirli problemin yarana biləcəyi yer mərkəzdə, giriş nöqtəsindədir və bu, Orta Asiyadır”.
Bunu Orta Asiya və Qafqaz İnstitutunun təmsilçisi Andrey Qrozin bildirib. Onun fikrincə, buna əlavə olaraq Çinin enerji təchizatı üçün bir təhlükə yarana bilər. Məsələn, “Qalkınış” qaz yatağına hücum mümkündür. Bu tip problemlərdən qaçmaq üçün Çin öz hərbi şirkətlərinin xidmətlərindən istifadə edə bilər və ya öz muzdlularından. Tacikistana gəlincə, gücün tranziti çərçivəsində Əfqanıstan qaçqınlarının Tacikistan ərazisinə sızması mövzusu aktuallaşdırılır. Andrey Qrozin bildirib: “Bu, həmkarlarının köçürülməsi üçün qərbli bir layihədir və əvvəlcədən təsdiqlənmədən, əslində təsdiqlənmədən həyata keçirilə bilər. Çinin buna ehtiyacı yoxdur, Qərbin təsirinin nüfuz etməsinə ümumiyyətlə ehtiyac yoxdur. Çoxları Tacikistanı faktiki olaraq Çinin protektoratı olaraq görür. Buna görə Çinin Tacikistandakı varlığını və maraqlarını müdafiə etməsi lazımdır. Bu, yalnız İmoməli Rəhmonun qazandığı borclar deyil, həm də Çin şirkətlərinin tutduğu vəzifələr, məsələn, respublikanın mədən və metallurgiya sektorundadır - bütün qızıl hasilatının 80-90 faizi Çinin əlindədir”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 15-07-2021 13:59 | Bölmə: Slayd
Orta Asiyada Çin və Türkiyənin maraqları toqquşur.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə Rusiyanın “Nezavisimaya qazeta” nəşri yazıb.
Nəşrin məlumatına görə, Çin Türkmənistan və Tacikistanın dövlət təhlükəsizliyinin “ənənəvi və qeyri-ənənəvi” qorunmasını təmin edib. Çin xarici işlər naziri Van İn bunu Aşqabad və Düşənbədəki danışıqlarda səsləndirib. İyulun 15-də iki günlük səfərə gələcəyi Daşkənddə o, Pekinin dəstəyindən də danışacaq. Çin, Orta Asiya ölkələrinin bölgədəki aktivliyini artıran və Əfqanıstandaxili proseslərdə moderator olduğunu iddia edən Türkiyəyə doğru yönəlməsindən narahatdır.
Pekin Orta Asiyada əvvəl qazandığı mövqeləri qorumaq niyyətindədir. Türkmənistan, Tacikistan və Özbəkistanda Van İnin gündəmindəki leytmotiv budur. Düşənbə Çinə istiqamətli strateji kursu təsdiqlədisə, tranzit prosesinə başlayan səlahiyyətlilərin dəstəklənməsi məsələsi çox vacib olduğundan Aşqabad Türkmənistan səlahiyyətlilərinin, məsələn, Türkmənistan hakimiyyətinin xarici qüvvələrə müraciət edə biləcəyi sualına konkret cavab verməyib.
Öz qazının TAPI qaz kəməri ilə Əfqanıstan, Pakistan və Hindistana tədarük edilməsini planlaşdıran “Qalkınış”ın meqa sahəsinə silahlı basqınlar zamanı Aşqabad nə edəcək?
Aydın məsələdir ki, Əfqanıstanda müharibə davam edərkən, TAPI-nın inşası təhlükəli olur. Ancaq əmanətin qorunması və TAPI marşrutu ilə bağlı bazarlıq etməyə də başlaya bilərsiniz. TAPI yolu boyunca radikal hərəkat qruplarının yerləşməsi təsadüfi deyil. “Əsas sual “Qalkınış” yatağından çıxacaq qazın sonda hara gedəcəyi - etibar etdiyi Çinə, ya da Ankaranın lobbiçilik etdiyi və var gücü ilə itələdiyi Transxəzər boru kəməri ilə Qərbə, sonra Azərbaycan ərazisinə keçməsidir. Gürcüstan və nəticədə Türkiyə və Avropaya həm çinliləri, həm də türkləri narahat edən böyük bir məsələdir və bu, bir amil olmasa da, Əfqanıstan münaqişəsinin çox ciddi nəticəsidir və müstəqil bir geopolitik oyuna çevrilmək təhdididir. Türkmənistan mövzusundan çox uzaq bir rol üçün təyin olunub", - deyə türkmən ekspert Serdar Aytakov NG-yə bildirib.
Yaxın Şərq İnstitutunun prezidenti Yevgeni Satanovskinin dediyinə görə, Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Mərkəzi Asiyada böyük bir oyunu var. Əks təqdirdə, Ərdoğanın Türk Şurasına niyə ehtiyacı var və niyə Türkmənistanı bu birliyə sürükləmək üçün bu qədər səy göstərilir?
Türkmənistan qazını kim idarə edəcək: Çin və ya Türkiyə. Sual hələ də açıqdır. "Bəlkə də bu, Əfqanıstan münaqişəsindəki amillərdən biridir. Bəlkə də qətərlilər Türkmənistan qazını Asiyadakı premium bazarlardan uzaqlaşdırmaq üçün bütün bu birləşməni ödədilər". Ya da, onun fikrincə, Türkmənistanda xaos başlayacaq və rəhbərlik qaz satışını unutacaqdı.
“Bəzi kiçik terrorçu mobil dəstələrin Türkmənistan ərazilərinə hücumunun hipotetik təhlükəsi Çin tərəfindən çox yüksək qiymətləndirilir. Bundan əvvəlki sürətlə davam edən “Taliban” hərəkatının bərpasının Çin və onun “Bir kəmər-Bir yol” Təşəbbüsü üçün problem yaratmağı hədəf alan bir Qərb layihəsi olduğu deyilir. Çinə problemlər yaratmaq üçün Çin xarici siyasətinin əsasını sarsıtmaq lazımdır. Ən asan və ən təsirli problemin yarana biləcəyi yer mərkəzdə, giriş nöqtəsindədir və bu, Orta Asiyadır”.
Bunu Orta Asiya və Qafqaz İnstitutunun təmsilçisi Andrey Qrozin bildirib. Onun fikrincə, buna əlavə olaraq Çinin enerji təchizatı üçün bir təhlükə yarana bilər. Məsələn, “Qalkınış” qaz yatağına hücum mümkündür. Bu tip problemlərdən qaçmaq üçün Çin öz hərbi şirkətlərinin xidmətlərindən istifadə edə bilər və ya öz muzdlularından. Tacikistana gəlincə, gücün tranziti çərçivəsində Əfqanıstan qaçqınlarının Tacikistan ərazisinə sızması mövzusu aktuallaşdırılır. Andrey Qrozin bildirib: “Bu, həmkarlarının köçürülməsi üçün qərbli bir layihədir və əvvəlcədən təsdiqlənmədən, əslində təsdiqlənmədən həyata keçirilə bilər. Çinin buna ehtiyacı yoxdur, Qərbin təsirinin nüfuz etməsinə ümumiyyətlə ehtiyac yoxdur. Çoxları Tacikistanı faktiki olaraq Çinin protektoratı olaraq görür. Buna görə Çinin Tacikistandakı varlığını və maraqlarını müdafiə etməsi lazımdır. Bu, yalnız İmoməli Rəhmonun qazandığı borclar deyil, həm də Çin şirkətlərinin tutduğu vəzifələr, məsələn, respublikanın mədən və metallurgiya sektorundadır - bütün qızıl hasilatının 80-90 faizi Çinin əlindədir”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:25
Trampın İrana hücumunu dayandırmaq istəyirlər
Bu gün, 13:12
Ağdama növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
Bu gün, 12:34
İsrailin raketdən müdafiə vasitələri tükənir - Foto
Bu gün, 11:30
Çindən Tehrana qeyri-müəyyən yükü olan təyyarələr uçur
Bu gün, 10:52
İranın qonşuları çətin vəziyyətdədir
Bu gün, 08:30
Günəşdə güclü partlayış baş verib
Dünən, 18:48
Rusiya Ayda hərbi təyinatlı obyekt tikəcək
Dünən, 17:42
İrandakı rejimi dəyişirlər?
Dünən, 13:26
Professor: İranı beş yerə bölmək istəyirlər
Dünən, 11:19
Ərdoğan İranı niyə dəstəkləyir?
Dünən, 08:11
Vaşinqton Tehranla danışıqlara tələsir
Dünən, 07:02
Tramp sakinləri Tehranı təcili tərk etməyə çağırır
16-06-2025, 12:35
İsrail-İran qarşıdurması Cənubi Qafqazda necə əks-səda verir?
16-06-2025, 11:06
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
16-06-2025, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
16-06-2025, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
