Əfqanıstan dünyanın şərtlərini dəyişir: “Taliban” irəliləyir - Türkiyə, Pakistan və Qətər əsas oyunçudur
Tarix: 13-08-2021 11:56 | Bölmə: Slayd
Əfqanıstan dünyanın şərtlərini dəyişir: “Taliban” irəliləyir - Türkiyə, Pakistan və Qətər əsas oyunçudur

Dünyanın yönünü və şərtlərini dəyişmək iqtidarında olan Əfqanıstandakı hərbi-siyasi proseslər yeni mərhələyə daxil olur. Strateji baxımdan xüsusi əhəmiyyət daşıyan Qaznəni alan “Taliban” hərbi irəliləyişini davam etdirir. Strateji yollar üzərində yerləşən Qaznənin alınması “Taliban”ın paytaxt Kabili əldə etmək imkanlarını artırıb.

Reyting.az
xəbər verir ki, “Taliban”ın Əfqanıstandakı irəliləyişinə “Dur!” demək mümkün olmur. Paytaxt Kabilin cənub-qərbində yerləşən Qaznə vilayəti “Taliban”ın nəzarətinə keçib. Vilayətin valisi və polis rəisi şəhəri tərk edərək Kabilə gedib.

Paytaxtdan 150 kilometr uzaqlıqda yerləşən Qaznə əfqan hökuməti üçün böyük məğlubiyyət sayılır.

Qeyd edək ki, sözügedən vilayət Kabil-Qəndəhar yolu üzərində yerləşməklə yanaşı “Taliban”ın güclü olduğu yerlərlə paytaxta bağlantı saxlayır. Buna qədər Qaznə “Taliban”la paytaxt Kabil arasında qala hesab olunurdu.

Bu arada bəlli olub ki, Herat vilayətinin mərkəzi və Qandahard da “Taliban”ın nəzarətinə keçib. Beləcə, “Taliban”ın ələ keçirdiyi vilayət mərkəzlərinin sayı 12-yə çatıb.

Son məlumatlara görə, Bədahşan vilayətinin mərkəzi Feyzabad şəhəri də artıq “Taliban”ın nəzarətindədir. Bağlan və Fərəh vilayəti də son günlər “Taliban”ın ələ keçirdiyi bölgələr sırasındadır.

İddialara görə, Dohada olan əfqan hökumətinin nümayəndələri ölkədə müharibənin dayandırılması məsələsinə dair “Taliban”a “hakimiyyəti bölüşmək” anlaşması təklif edib. Bildirilir ki, əfqan hökuməti “Taliban”a belə bir təklifi Qətərin vasitəsilə verib. Əfqan hökuməti savaşı dayandırmaq üçün “Taliban”la iqtidar ortaqlığına hazır olduğunu nümayiş etdirib.



Əfqanıstan rəsmisi Abdullah Abdullahi Doha danışıqlarında irəliləyiş əldə edilmədiyini bildirib və buna görə, “Taliban”ı günahkar sayıb.

Abdullahi əlavə edib ki, əgər “Taliban” əfqan xalqı və hökumətinin etimadını qazanmaq istəyirsə iri şəhərlərə hücumları dayandırmalıdır.

Maraqlıdır ki, “Taliban”ın Əfqanıstanda sürətli irəliləyişi davam edərkən, bu qurumun dəstək aldığı Pakistana yönəlik tənqidlər də güclənməyə başlayıb. “Taliban”ın təlim və logistika üçün Pakistan ərazilərindən istifadə etdiyi bilinərkən son dövrlər əfqanlar qonşu Pakistana qarşı etirazlarını yüksək səslə dilə gətirirlər. İsamabada qarşı beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən təpki hiss edilir, “Taliban”ın sülh masasında oturması üçün təzyiqlər göstərilir.

“Taliban”a qarşı hərbi mübarizədə ön sırada olan əfqan lider İsmayıl Xan son açıqlamasında elan edib ki, bu, “Taliban” ilə əfqan hökuməti arasındakı bir avaş deyil: “Bu, Pakistanın Əfqanıstana qarşı savaşıdır, “Taliban” bu məsələdə maşadır”.

Pakistan Baş naziri İmran Xan isə elan edib ki, “Taliban” rəhbərliyi Əfqanıstanda Əşrəf Qəni hökuməti davam etdikcə sülh masasında əyləşməyəcək.

Bu arada ABŞ-ın Əfqanıstandakı səfirliyi müraciət yayaraq ABŞ vətəndalarını mövcud ticarət uçuşları imkanlarından istifadə edərək Əfqanıstanı dərhal tərk etməyə çağırıb. Səfirlik təyyarə bileti almaq imkanında olmayanları diplomatik missiya ilə əlaqəyə girməyə səsləyib.

Pentaqon rəsmisi Con Kirby isə Kabildəki səfirlik pesonalının təxliyəsi üçün bu ölkəyə 3 min hərbçi göndəriləcəyini və bu qüvvələrin təxliyə xidməti göstərəcəyini açıqlayıb. Deyib ki, ABŞ əsgərləri 24-48 saat arasında Həmid Karzayi hava limanında olacaqlar.

Bu arada “Taliban” ilk dəfə Əfqanıstan ordu birləşməsinin komandanlığını ələ keçirib. Hadisə Gündüz vilayətində yaşanıb. “Taliban” ordu birləşməsinin bütün silah və sursatını ələ keçirib. Gündüz hava limanı da “Taliban”ın nəzarətinə keçib. Hava limanında olan bir neçə helikopter də “Taliban” Hərakatının nəzarətindədir. Ən son məlumata görə, ölkənin şimalındakı hökumət qüvvələrinin son müdafiə bölgəsi olan Cüzcan vilayətinin hava limanı da “Taliban”a bağlı qüvvələrinə əlinə keçib.

Beləliklə, Əfqanıstanda baş verənlər Rusiyanı məcbur edib ki, Orta Asiyada gücünü birə üç artırsın.

ABŞ vəziyyətin tezliklər belə dəyişəcəyini gözləmir və güman edirdi ki, “Taliban” ən tezi 3-4 ay içərisində Kabilə çata bilər.

Avropa Birliyi ölkələri isə əsgərlərini buradan çıxarmaqda davam edir və bu proseslərdə tərəf olmaq haqqında düşünmür.

Pakistan buradakı açar oyunçu hesab olunur, bu ölkənin əks-kəşiyyat xidmətinin “Taliban” daxilində güclü dayaqlarının olması yeni xəbər sayılmır.

Pakistanın ən güclü müttəfiqi sayılan Türkiyə isə Əfqanıstan proseslərində fəal oyunçuya çevrilir. “Taliban” və əfqan hökuməti arasında vasitəçilik missiyası həyata keçirən Qətərin də Türkiyənin birmənalı strateji müttəfiqi olduğu nəzərə alınsa, bu saat dünyanın şərtlərinin dəyişdirilməsində və gedən proseslərdə Ankaranın ciddi informasiyalara malik olduğuna şübhə yeri qalmır.

Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər