20:14 / 04-05-2024
ABŞ Qətərin HƏMAS-ı ölkədən çıxarmasını istəyir
20:03 / 04-05-2024
Polşa Rusiyanı kiberhücumda ittiham edir
19:04 / 04-05-2024
Sabunçuda 50 yaşlı kişi öldürülüb
18:00 / 04-05-2024
Şəkidə 59 yaşlı kişi iki nəfəri güllələyib
17:51 / 04-05-2024
Ceyhun Bayramov Qambiyada Hakan Fidanla görüşüb
17:17 / 04-05-2024
İsa Qəmbər yenidən Müsavatın başqanı seçilib
15:52 / 04-05-2024
ABŞ Qətərdən hava zərbələri endirəcək - Foto
14:48 / 04-05-2024
ABŞ Ukraynanı təkmil bombalarla təmin edəcək
14:43 / 04-05-2024
İran sərhədinə hücum: əsgərlər öldürülüb
14:32 / 04-05-2024
Prezident Xankəndi şəhəri ilə bağlı sərəncam verib
14:28 / 04-05-2024
Azərbaycan ərazisində zəlzələ olub
14:23 / 04-05-2024
Cənub cəbhəsində durum gərginləşib
14:17 / 04-05-2024
Siyarto: “NATO Rusiya-Ukrayna savaşında qırmızı xətti keçməməlidir”
12:38 / 04-05-2024
Yeni ixtisaslarla bağlı meyarlar müəyyənləşib
08:39 / 04-05-2024
Fironların lənəti... - Onların məzarını açan alimlərin ölüm səbəbi nədir?
07:20 / 04-05-2024
Yeni araşdırma: prostat xərçənginin qarşısı alınır
06:59 / 04-05-2024
Gənc riyaziyyatçı elmdə sıçrayış edib
23:59 / 03-05-2024
Sabirabad təhsilinə müdir təyin olunub
18:19 / 03-05-2024
Məşhur yazıçı oxucularını təəccübləndirib
18:01 / 03-05-2024
Naxçıvan Dövlət Universiteti yenidən təşkil ediləcək - Qərar
17:51 / 03-05-2024
Təhlükəsizlik Xidməti Paşinyanla bağlı araşdırma aparacaq
17:45 / 03-05-2024
Rusiya Ukraynaya qarşı kimyəvi silah tətbiq edir
17:42 / 03-05-2024
ƏƏSMN-nin kollegiya üzvlərinin sayı azaldılıb
17:28 / 03-05-2024
Ermənistanın dövlət büdcəsi kəsirlə icra edilib
17:26 / 03-05-2024
Prezident “Əmək pensiyaları haqqında” qanuna dəyişikliyi təsdiqləyib
17:23 / 03-05-2024
Ukraynaya IRIS-T sistemləri göndərən Berlindəki zavod yanır
17:17 / 03-05-2024
Prezident İlham Əliyev fərman imzalayıb
17:16 / 03-05-2024
Neftin qiyməti son üç ayda rekord dərəcədə aşağı düşüb
17:00 / 03-05-2024
Azərbaycan ilə Ermənistan arasında sərhədlə bağlı yeni razılaşma olacaq
16:58 / 03-05-2024
Güclü külək və yağışlı hava olacaq - Xəbərdarlıq
16:48 / 01-05-2024
Prokurorluq əməliyyat keçirib, vəzifəli şəxslər cinayət başında saxlanılıb - (Yenilənib)
15:43 / 30-04-2024
Laçın şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
19:27 / 30-04-2024
Şair Elçin Mirzəbəyli ilə görüş keçirilib - Fotolar
17:18 / 01-05-2024
İlham Əliyev VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunda iştirak edib - Video - Fotolar (Yenilənib)
22:56 / 30-04-2024
Cinçıxaran Rassel Krou şeytanı dəhşətə gətirir
10:12 / 30-04-2024
Ceyran Haşımova efirdə ağlayıb: “Nisə Qasımovaya halallıq vermirəm” - Video
08:19 / 01-05-2024
Birinci siniflərə sənəd qəbulu başlayır
15:09 / 30-04-2024
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub - 8 şagirdin nəticəsi ləğv edilib
07:51 / 01-05-2024
Məşhur aktrisa-müğənni məhkəməyə verilib
12:17 / 30-04-2024
Acun Ilıcalı Sloveniyanın məşhur komandasını alır
12:33 / 02-05-2024
Məşhur kino ulduzları eyni filmdə çəkiləcəklər - Fotolar
12:02 / 30-04-2024
Çin İranın ətəyini buraxmayacaq - Pekin niyə Tehranın tərəfini tutur?
Ekspertlər həyəcan təbili çalır: Ölkənin bank sistemi çökə bilər
Tarix: 20-11-2017 09:46 | Bölmə: Slayd
Devalvasiyadan sonra ölkədə başlayan böhran ilk növbədə bankları “vurdu”. Bir neçə bank bağlandı, bəziləri birləşdi və proses bir qədər səngidi.
Amma deyəsən, bank sektorunda yenidən təhlükəli vəziyyət yaranır.
İqtisadçıların fikrincə, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən əksər kommersiya bankları zərərlə işləməkdə davam edəcək.
Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) statistik hesabatına görə, 2016-cı ilin yekunu üzrə iqtisadiyyata kredit qoyuluşu 15 800,2 mln. manat təşkil edib ki, bu da 2015-ci ilin yekunundan 5 027,4 mln. manat və ya 24,1 faiz azdır. 2015-ci ilin 30 dekabr tarixinə AZN/USD rəsmi məzənnəsi 1,5594, 2016-cı il 30 dekabr tarixinə isə 1,7707 olub.
Azərbaycanda kreditləşmə dərəcəsinin 50 faiz civarında dalğalandığını nəzərə alsaq, məzənnədə artım kredit portfelini manat ekvivalentində genişləndirməli idi. Lakin bank sektorunun kreditləşməni demək olar ki, dayandırması iqtisadiyyata kredit qoyuluşunu xeyli azaldıb. Bu prosesin yaxın illərdə də davam edəcəyi gözlənilir.
Ekspertlər düşünür ki, kreditləşmənin minimuma endirilməsi bankların faiz gəlirinə ciddi təsir edəcək. Əsas gəlir mənbəyi hesab edilən faiz gəlirləri azaldıqca, banklar qeyri-faiz gəlirləri ilə zərərlərini kompensasiya etməyə çalışacaqlar.
Hazırda AMB depozit hərraci ilə banklara yüksək faiz verərək onlara yardım edir. Lakin məzənnənin sabitləşməsi davam edərsə, bu, mümkün olmayacaq. Qeyri-faiz gəlirlərinin əsas komponentini isə hazırda valyuta əməliyyatlarından gəlirlər təşkil edir. Valyuta bazarında son günlər müşahidə olunan sabitlik isə bankların qeyri-faiz gəlirlərini də minimuma endirəcək. Belə vəziyyətdə bir çox kommersiya bankı ya bağlanmalı, ya da AMB valyuta məzənnəsini dalğalandıraraq onlara kömək etməlidir. Çünki kreditləşmənin bərpası xeyli uzana bilər. Bu səbəbdən də iqtisadçılar Azərbaycanın nağd valyuta bazarında dalğalanmaların davam edəcəyini, lakin məzənnə koridorunun daraldılacağını proqnozlaşdırırlar. Cari vəziyyətdə AZN/USD məzənnəsi 1,60-1,70 diapazonunda ayda 2 dəfə dalğalanmalara məruz qala bilər.
Fakt odur ki, bank sistemində vəziyyət qeyri-müəyyəndir, dövlətin isə ağır maliyyə durumu ilə üzləşən banklara yardım edəcəyi inandırıcı deyil. Onsuz da problemlər içərisində olan bank sektoru manatın iki dəfə devalvasiyasından sonra daha da ağır vəziyyətə düşüb. Geri dönüşü olmayan kreditlərin həcminin artması, faiz dərəcələrinin yüksəlməsi bir kənara, hazırda vətəndaşlar kommersiya banklarına qoyduqları depozitləri də geri çəkə bilmirlər.
Bank üzrə ekspert Əkrəm Həsənov “Reytinq”ə deyib ki, əslində, proses davam etməli idi, çünki vəziyyəti yaxşı olmayan banklarımız hələ də var. Amma prosesi süni yolla dayandırıblar ki, guya vəziyyət düzəlib.
Əkrəm Həsənovun sözlərinə görə, bank sistemində durğunluq dövrü başlayıb və problemləri dondurmağa çalışırlar. Bu isə səmərəli yol deyil: “Ən əsası ona görə ki, pis banklar "domino effekti" ilə yaxşı banklara da mənfi təsir göstərir.
İkincisi, hazırda Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatasında bu işə təsadüfi, az savadı və təcrübəsi olan şəxs rəhbərlik edir. Adı İbrahim Alışovdur. Bank rəhbərlərini çağırıb deyir ki, birləşin. Sanki pis bankın digər pis bankla birləşməsi ilə işlər düzələcək. Sadəcə, nəzarət etmək daha rahat olacaq, amma vəziyyət daha da pisləşə bilər. Ola bilər ki, bu yolla təxmini 6-8 bank öz arasında cüt-cüt birləşsin. Amma bağlanma ehtimalı azdır”.
Ekspertin fikrincə, hazırda ən böyük təhlükə əmanətlərin azalması, problemli kreditlərin artmasıdır: “Bu proseslərin qarşısını almaq üçün heç bir tədbir görülmür. Nəticədə bank sisteminə etimad sarsılır”.
Bir məqamı da unutmaq lazım deyil ki, Azərbaycandakı əksər bankların arxasında hansısa məmur dayanır. Təbii ki, bu da bankların tamamilə sıradan çıxmasına imkan vermir. Ə.Həsənov da bu amilin əhəmiyyətli rolunun olduğunu düşünür: “Bəli, bəzi bankların arxasında məmurlar dayanır və bu da prosesə mənfi təsir edir. Necə deyərlər, əl əli yuyur, əl də üzür. Məmurlar bir-birinin bankına dəymək istəmir. Buna görə də qəti addımlar atılmır. Hesab edirəm ki, bu proses davam edərsə, nəticədə bank sistemi çökə bilər. Bu da ölkə iqtisadiyyatını daha ağır vəziyyətlə üzləşdirər. Amma hələ vaxt var. Ümid edirəm ki, yaxın vaxtlarda bu iş daha dürüst və savadlı insanlara həvalə ediləcək və problemlər tədricən həll olunacaq”.
İqtisadçı-ekspert Məhəmməd Talıblı da təqribən eyni mövqedədir. Onun fikrincə, bank sektorundakı narahatlıq hələ bir müddət davam edəcək:
“Bank sektorunda islahat adlandırılan bu prosesə bir az fasilə verilib. 12 bankın bağlanması və ya birləşdirilməsi bank sektorunda yeni situasiya yaradıb. Digər banklar da analoji addımlar nəticəsində bağlanma, yaxud birləşmə növbəsinin onlara çatacağından narahatdır. Bu isə onlar daha çox toksid kreditlərin azalması, konservativ kredit siyasəti yürütmələrini şərtləndirir”.
M.Talıblı sonda qeyd edib ki, banklarla bağlı verilən bu fasilə eyni zamanda monetar sferada devalvasiyanın doğuracağı riski artırdığı üçün həmin islahatları şok terepiyasına məruz qalmadan aparırlar. Amma nəticədə bu islahatlar bank kapitalının konsolidasiyasına gətirib çıxaracaq.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-11-2017 09:46 | Bölmə: Slayd
Devalvasiyadan sonra ölkədə başlayan böhran ilk növbədə bankları “vurdu”. Bir neçə bank bağlandı, bəziləri birləşdi və proses bir qədər səngidi.
Amma deyəsən, bank sektorunda yenidən təhlükəli vəziyyət yaranır.
İqtisadçıların fikrincə, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən əksər kommersiya bankları zərərlə işləməkdə davam edəcək.
Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) statistik hesabatına görə, 2016-cı ilin yekunu üzrə iqtisadiyyata kredit qoyuluşu 15 800,2 mln. manat təşkil edib ki, bu da 2015-ci ilin yekunundan 5 027,4 mln. manat və ya 24,1 faiz azdır. 2015-ci ilin 30 dekabr tarixinə AZN/USD rəsmi məzənnəsi 1,5594, 2016-cı il 30 dekabr tarixinə isə 1,7707 olub.
Azərbaycanda kreditləşmə dərəcəsinin 50 faiz civarında dalğalandığını nəzərə alsaq, məzənnədə artım kredit portfelini manat ekvivalentində genişləndirməli idi. Lakin bank sektorunun kreditləşməni demək olar ki, dayandırması iqtisadiyyata kredit qoyuluşunu xeyli azaldıb. Bu prosesin yaxın illərdə də davam edəcəyi gözlənilir.
Ekspertlər düşünür ki, kreditləşmənin minimuma endirilməsi bankların faiz gəlirinə ciddi təsir edəcək. Əsas gəlir mənbəyi hesab edilən faiz gəlirləri azaldıqca, banklar qeyri-faiz gəlirləri ilə zərərlərini kompensasiya etməyə çalışacaqlar.
Hazırda AMB depozit hərraci ilə banklara yüksək faiz verərək onlara yardım edir. Lakin məzənnənin sabitləşməsi davam edərsə, bu, mümkün olmayacaq. Qeyri-faiz gəlirlərinin əsas komponentini isə hazırda valyuta əməliyyatlarından gəlirlər təşkil edir. Valyuta bazarında son günlər müşahidə olunan sabitlik isə bankların qeyri-faiz gəlirlərini də minimuma endirəcək. Belə vəziyyətdə bir çox kommersiya bankı ya bağlanmalı, ya da AMB valyuta məzənnəsini dalğalandıraraq onlara kömək etməlidir. Çünki kreditləşmənin bərpası xeyli uzana bilər. Bu səbəbdən də iqtisadçılar Azərbaycanın nağd valyuta bazarında dalğalanmaların davam edəcəyini, lakin məzənnə koridorunun daraldılacağını proqnozlaşdırırlar. Cari vəziyyətdə AZN/USD məzənnəsi 1,60-1,70 diapazonunda ayda 2 dəfə dalğalanmalara məruz qala bilər.
Fakt odur ki, bank sistemində vəziyyət qeyri-müəyyəndir, dövlətin isə ağır maliyyə durumu ilə üzləşən banklara yardım edəcəyi inandırıcı deyil. Onsuz da problemlər içərisində olan bank sektoru manatın iki dəfə devalvasiyasından sonra daha da ağır vəziyyətə düşüb. Geri dönüşü olmayan kreditlərin həcminin artması, faiz dərəcələrinin yüksəlməsi bir kənara, hazırda vətəndaşlar kommersiya banklarına qoyduqları depozitləri də geri çəkə bilmirlər.
Bank üzrə ekspert Əkrəm Həsənov “Reytinq”ə deyib ki, əslində, proses davam etməli idi, çünki vəziyyəti yaxşı olmayan banklarımız hələ də var. Amma prosesi süni yolla dayandırıblar ki, guya vəziyyət düzəlib.
Əkrəm Həsənovun sözlərinə görə, bank sistemində durğunluq dövrü başlayıb və problemləri dondurmağa çalışırlar. Bu isə səmərəli yol deyil: “Ən əsası ona görə ki, pis banklar "domino effekti" ilə yaxşı banklara da mənfi təsir göstərir.
İkincisi, hazırda Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatasında bu işə təsadüfi, az savadı və təcrübəsi olan şəxs rəhbərlik edir. Adı İbrahim Alışovdur. Bank rəhbərlərini çağırıb deyir ki, birləşin. Sanki pis bankın digər pis bankla birləşməsi ilə işlər düzələcək. Sadəcə, nəzarət etmək daha rahat olacaq, amma vəziyyət daha da pisləşə bilər. Ola bilər ki, bu yolla təxmini 6-8 bank öz arasında cüt-cüt birləşsin. Amma bağlanma ehtimalı azdır”.
Ekspertin fikrincə, hazırda ən böyük təhlükə əmanətlərin azalması, problemli kreditlərin artmasıdır: “Bu proseslərin qarşısını almaq üçün heç bir tədbir görülmür. Nəticədə bank sisteminə etimad sarsılır”.
Bir məqamı da unutmaq lazım deyil ki, Azərbaycandakı əksər bankların arxasında hansısa məmur dayanır. Təbii ki, bu da bankların tamamilə sıradan çıxmasına imkan vermir. Ə.Həsənov da bu amilin əhəmiyyətli rolunun olduğunu düşünür: “Bəli, bəzi bankların arxasında məmurlar dayanır və bu da prosesə mənfi təsir edir. Necə deyərlər, əl əli yuyur, əl də üzür. Məmurlar bir-birinin bankına dəymək istəmir. Buna görə də qəti addımlar atılmır. Hesab edirəm ki, bu proses davam edərsə, nəticədə bank sistemi çökə bilər. Bu da ölkə iqtisadiyyatını daha ağır vəziyyətlə üzləşdirər. Amma hələ vaxt var. Ümid edirəm ki, yaxın vaxtlarda bu iş daha dürüst və savadlı insanlara həvalə ediləcək və problemlər tədricən həll olunacaq”.
İqtisadçı-ekspert Məhəmməd Talıblı da təqribən eyni mövqedədir. Onun fikrincə, bank sektorundakı narahatlıq hələ bir müddət davam edəcək:
“Bank sektorunda islahat adlandırılan bu prosesə bir az fasilə verilib. 12 bankın bağlanması və ya birləşdirilməsi bank sektorunda yeni situasiya yaradıb. Digər banklar da analoji addımlar nəticəsində bağlanma, yaxud birləşmə növbəsinin onlara çatacağından narahatdır. Bu isə onlar daha çox toksid kreditlərin azalması, konservativ kredit siyasəti yürütmələrini şərtləndirir”.
M.Talıblı sonda qeyd edib ki, banklarla bağlı verilən bu fasilə eyni zamanda monetar sferada devalvasiyanın doğuracağı riski artırdığı üçün həmin islahatları şok terepiyasına məruz qalmadan aparırlar. Amma nəticədə bu islahatlar bank kapitalının konsolidasiyasına gətirib çıxaracaq.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 17:17
İsa Qəmbər yenidən Müsavatın başqanı seçilib
Dünən, 14:32
Prezident Xankəndi şəhəri ilə bağlı sərəncam verib
Dünən, 12:38
Yeni ixtisaslarla bağlı meyarlar müəyyənləşib
Dünən, 07:20
Yeni araşdırma: prostat xərçənginin qarşısı alınır
3-05-2024, 13:35
Azərbaycan genişmiqyaslı müharibəyə hazırlaşır?
3-05-2024, 12:24
Müdafiə Nazirliyinin xidmət rəisi həbs olunub
3-05-2024, 11:22
İranın Afrika həmləsi: Tehranın Qara qitədə hansı marağı var?
3-05-2024, 11:08
İnsan orqanizminə ən faydalı balıq növləri açıqlanıb - Onların yeyilməsi erkən ölüm riskini azaldır
3-05-2024, 11:03
Vəzifəli şəxslərə cinayət işi açılıb
3-05-2024, 10:00
Azərbaycanlı bankir ABŞ-da mülk alıb - 735 min dollara - (Fotollar)
3-05-2024, 09:45
Rus ordusu Ukraynanın daha iki vilayətinə hücuma hazırlaşır
3-05-2024, 08:33
Günəşdəki partlayış Yerdə maqnit qasırğası yaradıb
2-05-2024, 20:06
Ayda 4G şəbəkəsi yaradacaqlar
2-05-2024, 16:15
Parlament seçkiləri vaxtından əvvəl keçirilə bilər
1-05-2024, 17:58
Yeni yaradılan "Həyat ağacı" ekoloji problemləri həll edəcək, insan ömrünü uzadacaq
1-05-2024, 10:55
Ruslar Ukraynanın daha iki yaşayış məntəqəsini ələ keçirib - Fotolar
1-05-2024, 08:19
Birinci siniflərə sənəd qəbulu başlayır
1-05-2024, 07:28
ÜST xəbərdarlıq edir: humanitar fəlakət yaxınlaşır!
30-04-2024, 22:42
Magistraturalara qəbul imtahanının nəticələri açıqlanıb
30-04-2024, 12:02
Çin İranın ətəyini buraxmayacaq - Pekin niyə Tehranın tərəfini tutur?
29-04-2024, 18:12
Azərbaycanla Ermənistan arasında 35 sərhəd dirəyi quraşdırılıb
29-04-2024, 16:12
Türkiyənin NATO ilə bağlı qərarı 32 dövlətə çatdırılıb
29-04-2024, 15:55
İsa Qəmbər Müsavat başqanı postuna namizəd olub
29-04-2024, 12:54
Prezident iki nazir müavini təyin edib
29-04-2024, 11:46
Qərb Tiflisi Rusiyaya görə cəzalandırır
29-04-2024, 09:22
Ermənistanın Azərbaycana hərbi təcavüzü nəticəsində itkin düşənlərin yeni sayı açıqlanıb - Foto
29-04-2024, 07:57
Tbilisiyə xüsusi təyinatlı qüvvə yeridilib
28-04-2024, 23:14
Antoni Blinken İlham Əliyevə zəng edib
28-04-2024, 18:14
"Boinq" kosmosa uçacaq - Fotolar
28-04-2024, 17:52
Türkiyə səmasında insanabənzər cismlər peyda olub
28-04-2024, 17:21
Sədərəkdə sursat partlayıb: iki nəfər həlak olub
27-04-2024, 10:09
Marsdakı "hörümçək sürüsü"nün sirri açılıb - Fotolar
26-04-2024, 20:58
İlham Əliyevlə Olaf Şolts birgə mətbuat konfransı keçiriblər
26-04-2024, 18:36
Blinken Pekində Çini hədələyib
26-04-2024, 18:15
Azərbaycanla Ermənistan arasında sərhəddə koordinatlar dəqiqləşdirilir
26-04-2024, 13:21
Tehran-Tel-Əviv qarşıdurmasının növbəti dayanacağı haradadır?
26-04-2024, 13:07
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)