13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
13:01 / 16-06-2025
İrandan 41 Azərbaycan vətəndaşı təxliyə olunub
12:35 / 16-06-2025
İsrail-İran qarşıdurması Cənubi Qafqazda necə əks-səda verir?
12:20 / 16-06-2025
İran hipersəs raketlərindən istifadə edir
11:37 / 16-06-2025
55 yaşlı məktəb yarıməsrlik məzunlarına qucaq açıb - Video
11:14 / 16-06-2025
Xəzər dənizində zəlzələ olub
11:06 / 16-06-2025
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
10:48 / 16-06-2025
Zelenski-Tramp görüşü Kanadada olacaq
10:38 / 16-06-2025
İran İsrailə məxsus təyyarəni vurub
10:34 / 16-06-2025
Pənah Hüseyn sədr səlahiyyətini müavininə həvalə edib - Foto
10:12 / 16-06-2025
İsmayıllıda hotel yanıb
10:01 / 16-06-2025
İran prezidenti: "Biz nüvə silahına can atmırıq"
09:58 / 16-06-2025
İranda “Mossad”ın PUA və bombalar hazırlayan emalatxanası aşkar edilib
08:47 / 16-06-2025
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
08:23 / 16-06-2025
İran İsraili zülmətə qərq edib
00:13 / 16-06-2025
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
19:08 / 15-06-2025
İranda indiyədək 128 nəfər həlak olub
16:47 / 15-06-2025
Hidayət Heydərov ilk görüşdə məğlub olub
13:19 / 15-06-2025
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
13:10 / 15-06-2025
Şıx çimərliyində iki nəfər boğulub - Video
12:59 / 15-06-2025
Prezident yeni səfirlərin etimadnamələrini qəbul edib - Fotolar
10:00 / 15-06-2025
Mehriban Əliyeva Mlli Qurtuluş Günü ilə bağlı fotolar paylaşıb
09:14 / 15-06-2025
Vəhdət Partiyasının sədri dəyişib - Fotolar
08:50 / 15-06-2025
İranın zərbəsindən sonra İsraildə tədqiqat mərkəzi yanıb
00:49 / 15-06-2025
İlham Əliyev Milli Qurtuluş Günü münasibətilə paylaşım edib - Foto
00:16 / 15-06-2025
İranda daha bir general həlak olub
00:07 / 15-06-2025
Bu gün Milli Qurtuluş Günüdür
20:24 / 14-06-2025
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
19:00 / 14-06-2025
AZAL uçuşların sayını artırır
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
14:57 / 12-06-2025
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
07:27 / 12-06-2025
Üç min avtomobilin olduğu yük gəmisi bir həftədir yanır
07:17 / 12-06-2025
Ağ ev Yaxın Şərqdən diplomatları və hərbçi ailələrini çıxarır
07:23 / 13-06-2025
İsrail İranı vurmağa başlayıb
21:06 / 11-06-2025
Acun Ilıcalı istefa verib
17:06 / 13-06-2025
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
22:53 / 11-06-2025
"Qarabağ" Marko Veşoviçlə yollarını ayırıb
21:38 / 12-06-2025
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir - Yenilənib
18:49 / 13-06-2025
“Rəmzi qisas erası bitdi” - Ekspertlər İsrail-İran duelinin aqibətini necə görür?
15:00 / 11-06-2025
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
18:04 / 11-06-2025
Kəmalə Günəşli toy sahibinə bakal atıb
Ekspertlər həyəcan təbili çalır: Ölkənin bank sistemi çökə bilər
Tarix: 20-11-2017 09:46 | Bölmə: Slayd
Devalvasiyadan sonra ölkədə başlayan böhran ilk növbədə bankları “vurdu”. Bir neçə bank bağlandı, bəziləri birləşdi və proses bir qədər səngidi.
Amma deyəsən, bank sektorunda yenidən təhlükəli vəziyyət yaranır.
İqtisadçıların fikrincə, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən əksər kommersiya bankları zərərlə işləməkdə davam edəcək.
Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) statistik hesabatına görə, 2016-cı ilin yekunu üzrə iqtisadiyyata kredit qoyuluşu 15 800,2 mln. manat təşkil edib ki, bu da 2015-ci ilin yekunundan 5 027,4 mln. manat və ya 24,1 faiz azdır. 2015-ci ilin 30 dekabr tarixinə AZN/USD rəsmi məzənnəsi 1,5594, 2016-cı il 30 dekabr tarixinə isə 1,7707 olub.
Azərbaycanda kreditləşmə dərəcəsinin 50 faiz civarında dalğalandığını nəzərə alsaq, məzənnədə artım kredit portfelini manat ekvivalentində genişləndirməli idi. Lakin bank sektorunun kreditləşməni demək olar ki, dayandırması iqtisadiyyata kredit qoyuluşunu xeyli azaldıb. Bu prosesin yaxın illərdə də davam edəcəyi gözlənilir.
Ekspertlər düşünür ki, kreditləşmənin minimuma endirilməsi bankların faiz gəlirinə ciddi təsir edəcək. Əsas gəlir mənbəyi hesab edilən faiz gəlirləri azaldıqca, banklar qeyri-faiz gəlirləri ilə zərərlərini kompensasiya etməyə çalışacaqlar.
Hazırda AMB depozit hərraci ilə banklara yüksək faiz verərək onlara yardım edir. Lakin məzənnənin sabitləşməsi davam edərsə, bu, mümkün olmayacaq. Qeyri-faiz gəlirlərinin əsas komponentini isə hazırda valyuta əməliyyatlarından gəlirlər təşkil edir. Valyuta bazarında son günlər müşahidə olunan sabitlik isə bankların qeyri-faiz gəlirlərini də minimuma endirəcək. Belə vəziyyətdə bir çox kommersiya bankı ya bağlanmalı, ya da AMB valyuta məzənnəsini dalğalandıraraq onlara kömək etməlidir. Çünki kreditləşmənin bərpası xeyli uzana bilər. Bu səbəbdən də iqtisadçılar Azərbaycanın nağd valyuta bazarında dalğalanmaların davam edəcəyini, lakin məzənnə koridorunun daraldılacağını proqnozlaşdırırlar. Cari vəziyyətdə AZN/USD məzənnəsi 1,60-1,70 diapazonunda ayda 2 dəfə dalğalanmalara məruz qala bilər.
Fakt odur ki, bank sistemində vəziyyət qeyri-müəyyəndir, dövlətin isə ağır maliyyə durumu ilə üzləşən banklara yardım edəcəyi inandırıcı deyil. Onsuz da problemlər içərisində olan bank sektoru manatın iki dəfə devalvasiyasından sonra daha da ağır vəziyyətə düşüb. Geri dönüşü olmayan kreditlərin həcminin artması, faiz dərəcələrinin yüksəlməsi bir kənara, hazırda vətəndaşlar kommersiya banklarına qoyduqları depozitləri də geri çəkə bilmirlər.
Bank üzrə ekspert Əkrəm Həsənov “Reytinq”ə deyib ki, əslində, proses davam etməli idi, çünki vəziyyəti yaxşı olmayan banklarımız hələ də var. Amma prosesi süni yolla dayandırıblar ki, guya vəziyyət düzəlib.
Əkrəm Həsənovun sözlərinə görə, bank sistemində durğunluq dövrü başlayıb və problemləri dondurmağa çalışırlar. Bu isə səmərəli yol deyil: “Ən əsası ona görə ki, pis banklar "domino effekti" ilə yaxşı banklara da mənfi təsir göstərir.
İkincisi, hazırda Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatasında bu işə təsadüfi, az savadı və təcrübəsi olan şəxs rəhbərlik edir. Adı İbrahim Alışovdur. Bank rəhbərlərini çağırıb deyir ki, birləşin. Sanki pis bankın digər pis bankla birləşməsi ilə işlər düzələcək. Sadəcə, nəzarət etmək daha rahat olacaq, amma vəziyyət daha da pisləşə bilər. Ola bilər ki, bu yolla təxmini 6-8 bank öz arasında cüt-cüt birləşsin. Amma bağlanma ehtimalı azdır”.
Ekspertin fikrincə, hazırda ən böyük təhlükə əmanətlərin azalması, problemli kreditlərin artmasıdır: “Bu proseslərin qarşısını almaq üçün heç bir tədbir görülmür. Nəticədə bank sisteminə etimad sarsılır”.
Bir məqamı da unutmaq lazım deyil ki, Azərbaycandakı əksər bankların arxasında hansısa məmur dayanır. Təbii ki, bu da bankların tamamilə sıradan çıxmasına imkan vermir. Ə.Həsənov da bu amilin əhəmiyyətli rolunun olduğunu düşünür: “Bəli, bəzi bankların arxasında məmurlar dayanır və bu da prosesə mənfi təsir edir. Necə deyərlər, əl əli yuyur, əl də üzür. Məmurlar bir-birinin bankına dəymək istəmir. Buna görə də qəti addımlar atılmır. Hesab edirəm ki, bu proses davam edərsə, nəticədə bank sistemi çökə bilər. Bu da ölkə iqtisadiyyatını daha ağır vəziyyətlə üzləşdirər. Amma hələ vaxt var. Ümid edirəm ki, yaxın vaxtlarda bu iş daha dürüst və savadlı insanlara həvalə ediləcək və problemlər tədricən həll olunacaq”.
İqtisadçı-ekspert Məhəmməd Talıblı da təqribən eyni mövqedədir. Onun fikrincə, bank sektorundakı narahatlıq hələ bir müddət davam edəcək:
“Bank sektorunda islahat adlandırılan bu prosesə bir az fasilə verilib. 12 bankın bağlanması və ya birləşdirilməsi bank sektorunda yeni situasiya yaradıb. Digər banklar da analoji addımlar nəticəsində bağlanma, yaxud birləşmə növbəsinin onlara çatacağından narahatdır. Bu isə onlar daha çox toksid kreditlərin azalması, konservativ kredit siyasəti yürütmələrini şərtləndirir”.
M.Talıblı sonda qeyd edib ki, banklarla bağlı verilən bu fasilə eyni zamanda monetar sferada devalvasiyanın doğuracağı riski artırdığı üçün həmin islahatları şok terepiyasına məruz qalmadan aparırlar. Amma nəticədə bu islahatlar bank kapitalının konsolidasiyasına gətirib çıxaracaq.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-11-2017 09:46 | Bölmə: Slayd
Devalvasiyadan sonra ölkədə başlayan böhran ilk növbədə bankları “vurdu”. Bir neçə bank bağlandı, bəziləri birləşdi və proses bir qədər səngidi.
Amma deyəsən, bank sektorunda yenidən təhlükəli vəziyyət yaranır.
İqtisadçıların fikrincə, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən əksər kommersiya bankları zərərlə işləməkdə davam edəcək.
Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) statistik hesabatına görə, 2016-cı ilin yekunu üzrə iqtisadiyyata kredit qoyuluşu 15 800,2 mln. manat təşkil edib ki, bu da 2015-ci ilin yekunundan 5 027,4 mln. manat və ya 24,1 faiz azdır. 2015-ci ilin 30 dekabr tarixinə AZN/USD rəsmi məzənnəsi 1,5594, 2016-cı il 30 dekabr tarixinə isə 1,7707 olub.
Azərbaycanda kreditləşmə dərəcəsinin 50 faiz civarında dalğalandığını nəzərə alsaq, məzənnədə artım kredit portfelini manat ekvivalentində genişləndirməli idi. Lakin bank sektorunun kreditləşməni demək olar ki, dayandırması iqtisadiyyata kredit qoyuluşunu xeyli azaldıb. Bu prosesin yaxın illərdə də davam edəcəyi gözlənilir.
Ekspertlər düşünür ki, kreditləşmənin minimuma endirilməsi bankların faiz gəlirinə ciddi təsir edəcək. Əsas gəlir mənbəyi hesab edilən faiz gəlirləri azaldıqca, banklar qeyri-faiz gəlirləri ilə zərərlərini kompensasiya etməyə çalışacaqlar.
Hazırda AMB depozit hərraci ilə banklara yüksək faiz verərək onlara yardım edir. Lakin məzənnənin sabitləşməsi davam edərsə, bu, mümkün olmayacaq. Qeyri-faiz gəlirlərinin əsas komponentini isə hazırda valyuta əməliyyatlarından gəlirlər təşkil edir. Valyuta bazarında son günlər müşahidə olunan sabitlik isə bankların qeyri-faiz gəlirlərini də minimuma endirəcək. Belə vəziyyətdə bir çox kommersiya bankı ya bağlanmalı, ya da AMB valyuta məzənnəsini dalğalandıraraq onlara kömək etməlidir. Çünki kreditləşmənin bərpası xeyli uzana bilər. Bu səbəbdən də iqtisadçılar Azərbaycanın nağd valyuta bazarında dalğalanmaların davam edəcəyini, lakin məzənnə koridorunun daraldılacağını proqnozlaşdırırlar. Cari vəziyyətdə AZN/USD məzənnəsi 1,60-1,70 diapazonunda ayda 2 dəfə dalğalanmalara məruz qala bilər.
Fakt odur ki, bank sistemində vəziyyət qeyri-müəyyəndir, dövlətin isə ağır maliyyə durumu ilə üzləşən banklara yardım edəcəyi inandırıcı deyil. Onsuz da problemlər içərisində olan bank sektoru manatın iki dəfə devalvasiyasından sonra daha da ağır vəziyyətə düşüb. Geri dönüşü olmayan kreditlərin həcminin artması, faiz dərəcələrinin yüksəlməsi bir kənara, hazırda vətəndaşlar kommersiya banklarına qoyduqları depozitləri də geri çəkə bilmirlər.
Bank üzrə ekspert Əkrəm Həsənov “Reytinq”ə deyib ki, əslində, proses davam etməli idi, çünki vəziyyəti yaxşı olmayan banklarımız hələ də var. Amma prosesi süni yolla dayandırıblar ki, guya vəziyyət düzəlib.
Əkrəm Həsənovun sözlərinə görə, bank sistemində durğunluq dövrü başlayıb və problemləri dondurmağa çalışırlar. Bu isə səmərəli yol deyil: “Ən əsası ona görə ki, pis banklar "domino effekti" ilə yaxşı banklara da mənfi təsir göstərir.
İkincisi, hazırda Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatasında bu işə təsadüfi, az savadı və təcrübəsi olan şəxs rəhbərlik edir. Adı İbrahim Alışovdur. Bank rəhbərlərini çağırıb deyir ki, birləşin. Sanki pis bankın digər pis bankla birləşməsi ilə işlər düzələcək. Sadəcə, nəzarət etmək daha rahat olacaq, amma vəziyyət daha da pisləşə bilər. Ola bilər ki, bu yolla təxmini 6-8 bank öz arasında cüt-cüt birləşsin. Amma bağlanma ehtimalı azdır”.
Ekspertin fikrincə, hazırda ən böyük təhlükə əmanətlərin azalması, problemli kreditlərin artmasıdır: “Bu proseslərin qarşısını almaq üçün heç bir tədbir görülmür. Nəticədə bank sisteminə etimad sarsılır”.
Bir məqamı da unutmaq lazım deyil ki, Azərbaycandakı əksər bankların arxasında hansısa məmur dayanır. Təbii ki, bu da bankların tamamilə sıradan çıxmasına imkan vermir. Ə.Həsənov da bu amilin əhəmiyyətli rolunun olduğunu düşünür: “Bəli, bəzi bankların arxasında məmurlar dayanır və bu da prosesə mənfi təsir edir. Necə deyərlər, əl əli yuyur, əl də üzür. Məmurlar bir-birinin bankına dəymək istəmir. Buna görə də qəti addımlar atılmır. Hesab edirəm ki, bu proses davam edərsə, nəticədə bank sistemi çökə bilər. Bu da ölkə iqtisadiyyatını daha ağır vəziyyətlə üzləşdirər. Amma hələ vaxt var. Ümid edirəm ki, yaxın vaxtlarda bu iş daha dürüst və savadlı insanlara həvalə ediləcək və problemlər tədricən həll olunacaq”.
İqtisadçı-ekspert Məhəmməd Talıblı da təqribən eyni mövqedədir. Onun fikrincə, bank sektorundakı narahatlıq hələ bir müddət davam edəcək:
“Bank sektorunda islahat adlandırılan bu prosesə bir az fasilə verilib. 12 bankın bağlanması və ya birləşdirilməsi bank sektorunda yeni situasiya yaradıb. Digər banklar da analoji addımlar nəticəsində bağlanma, yaxud birləşmə növbəsinin onlara çatacağından narahatdır. Bu isə onlar daha çox toksid kreditlərin azalması, konservativ kredit siyasəti yürütmələrini şərtləndirir”.
M.Talıblı sonda qeyd edib ki, banklarla bağlı verilən bu fasilə eyni zamanda monetar sferada devalvasiyanın doğuracağı riski artırdığı üçün həmin islahatları şok terepiyasına məruz qalmadan aparırlar. Amma nəticədə bu islahatlar bank kapitalının konsolidasiyasına gətirib çıxaracaq.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 11:06
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
Bu gün, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
Bu gün, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
Dünən, 13:19
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
14-06-2025, 20:24
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
