13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
Çavuşoğlu Türkiyəni böyük bəladan qurtarıb - “NG”nin təhlili
Tarix: 28-10-2021 10:50 | Bölmə: Slayd
Çavuşoğlu Türkiyəni böyük bəladan qurtarıb

Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın 10 xarici səfiri ölkədən çıxarmaq istəyi ilə bağlı yaranan qalmaqalla ölkənin Xarici İşlər Nazirliyi az qala rəhbərini itirəcəkdi. Qərb mətbuatının yazdığına görə, Ankaranın iş adamı Osman Kavalanı həbsdən azad etməyə çağıran xarici diplomatları ölkədən çıxaracağı halda, Mövlud Çavuşoğlu Ərdoğanı istefa verəcəyi ilə hədələyib. Doğrudur, prezident dəftərxanası xəbərin doğruluğunu təkzib edir.

Reyting.az
xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.

Rusiya nəşri mövzunu davam etdirib:

“Deutsche Welle”nin məlumatına görə, Türkiyə xarici işlər naziri səfirlik qalmaqalına görə istefa verməklə hədələyib. Məlumatlara görə, Ərdoğan 10 ölkənin səfirlərini “daxili işlərə qarışdıqlarına” cavab olaraq “persona non-qrata” elan etmək istədiyi vaxt Cənubi Koreyada olan Çavuşoğlu dövlət başçısını qərarı təxirə salmağa çağırıb. Nazirlər Kabinetinin iclasında bu barədə danışılıb. “Əgər səfirlər “persona non-qrata” elan olunarsa, mən nazirlikdən getməyə məcbur olacağam”.

Yəqin ki, nazir prezidentə təsir göstərə bilib. Səfir böhranı yatıb.

Kavalanı dəstəklədiyi üçün ölkədən çıxarılması gözlənilən ABŞ, Almaniya, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollandiya, İsveç, Kanada, Norveç və Yeni Zelandiyanın səfirləri də geri addım atıblar.

2017-ci ildə İstanbul hava limanında dövlət çevrilişinə cəhddə iştirak ittihamı ilə saxlanılan iş adamı və xeyriyyəçinin azad edilməsinin zəruriliyi ilə bağlı birgə bəyanatın dərcindən sonra onların hamısı Türkiyə diplomatik xidmətinə çağırılıb. Bundan əlavə, Kavala 2013-cü ildə baş vermiş etiraz aksiyalarında iştirakda ittiham olunub. 2020-ci ilin fevralında yerli məhkəmə orqanları Kavalaya bəraət hökmü çıxararaq azadlığa buraxılması barədə qərar qəbul etmişdilər, lakin həmin gün prokurorluq yenidən həbsə icazə verib. Qərbdə bu iş siyasi motivli hesab olunur.

Nazirin istefası ilə bağlı mesajın müəllifi jurnalist Hilal Keylu Türkiyənin aparıcı nəşrlərində diplomatik köşə yazarı kimi uzun illər təcrübəyə malik olsa da, onun son məqaləsi Ankaradakı qəsdli dezinformasiya kimi qiymətləndirilib.

Türkiyə Prezident Administrasiyasının kommunikasiya şöbəsinin rəhbəri Fahrettin Altun bildirib ki, məqalə tamamilə saxtalaşdırılıb. “Əgər sizin vəzifəniz həqiqətən də vəziyyəti işıqlandırmaq olsaydı, bu qondarma xəbərdən imtina edər və üzr istəyəcəkdiniz, - deyə rəsmi bildirib. - Siz nəinki saxta mesajlar yayırsınız, həm də Türkiyə-Almaniya münasibətlərini zəhərləyirsiniz”.

Səfir böhranı Türkiyə daxilində Ərdoğanı tənqid edənlərin sayını artırıb. Məsələn, İyi Partiyanın sədri Meral Akşener bu yaxınlarda respublika prezidentinin reallıqdan qopmuş xarici siyasət yürütdüyünü açıqlayıb: “Osman Kavalanın məhkəməsi daxili məsələ olmaqdan çıxır. Ölkə Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinin qərarına əməl etmir... Xarici siyasət etibarlı olmalıdır”.

Onun sözlərinə görə, dövlət başçısının tutduğu diplomatik kurs həddən artıq fərdiləşir və “ikiqütblü” xarakter alır.

Bir sıra məlumatlara görə, diplomatik missiya rəhbərlərinin ölkədən çıxarılması kursunun zəifləməsinə səbəb ola biləcəyindən ehtiyat edən Ədalət və İnkişaf Partiyasının (AKP) funksionerləri “səfirlik” qalmaqalı ətrafında Türkiyənin Qərb dövlətləri ilə əlaqələrdə yaranmış vəziyyətə müdaxilə etməli olublar; həm Türkiyə rəhbərliyini, həm də Qərb dövlətlərini qane edə biləcək hansısa kompromis forması da təklif ediblər.

Ola bilsin ki, Ərdoğanla amerikalı həmkarı Bayden arasında şəxsi görüşə hazırlıqların intensivləşməsi qalmaqalın nəticələrinin yumşaldılmasında müəyyən rol oynayıb. Əvvəlcə Romada keçiriləcək G20 sammiti çərçivəsində (30-31 oktyabr) keçirilməsi planlaşdırılsa da, Türkiyə liderinin bir gün əvvəl dediyi kimi, danışıqlar böyük ehtimalla BMT çərçivəsində keçiriləcək. Qlazqoda İqlim Konfransı isə noyabrın 1-dən başlayacaq.

Əlbəttə, ən mühüm mövzu “F-35”-lə bağlı vəziyyət olacaq.

Türkiyə parlamentinin keçmiş deputatı və Amerika Demokratiyaları Müdafiə Fondunun türk proqramının baş direktoru Haykan Erdemir izah edib ki, bir sıra xəbərlər Prezident Administrasiyası ilə Xarici İşlər Nazirliyi arasında birgə səylərin göstərildiyini göstərir. Yəni qalmaqalın sürətini geri qaytarmağa kömək edə biləcək bir düstur tapmaq üçün.

“Ərdoğanın icraedici səlahiyyətləri prezident sistemində cəmləşməsi Türkiyə bürokratiyasını ciddi şəkildə zəiflətsə də, səfir böhranı Ərdoğanın səliqəsiz qərar qəbul etməsinə konstruktiv institusional töhfə vermək üçün hələ də müəyyən imkanların olduğunu göstərdi”, - deyə analitik bildirib.

“Məhz türk bürokratiyasının səyləri ölkənin prezidentin emosional və gözlənilməz qərarları səbəbindən diplomatik böhranın qarşısını alıb”, - deyə Haykan Erdemir fikrini yekunlaşdırıb.




Bölməyə aid digər xəbərlər