19:00 / 14-06-2025
AZAL uçuşların sayını artırır
18:57 / 14-06-2025
İlham Əliyev krala məktub göndərib
18:19 / 14-06-2025
İranın 20-dən çox komandanı zərərsizləşdririlib
18:07 / 14-06-2025
Lənkəranda yeniyetmə dənizdə boğulub
17:50 / 14-06-2025
Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinə yeni hakim ezam olunub
16:01 / 14-06-2025
Ceyhun Bayramov Hakan Fidanla telefonda danışıb
15:09 / 14-06-2025
Azərbaycan və İran XİN başçıları telefonda müzakirə aparıblar
14:29 / 14-06-2025
İranın 9 nüvə alimi öldürülüb - Siyahı
13:32 / 14-06-2025
Hikmət Hacıyev: "Azərbaycan Avropa İttifaqı və Çin arasında vacib birləşdirici tərəfdir"
12:36 / 14-06-2025
Sabah yağış yağacaq
11:49 / 14-06-2025
İranın Baş Qərargah rəisinin iki müavini həlak olub
08:51 / 14-06-2025
Əcnəbilər İrandan Azərbaycana keçərək təxliyə olunur - Fotolar
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
07:38 / 14-06-2025
Bu gün orta məktəblərdə “Son zəng” çalınacaq
23:40 / 13-06-2025
Putin Pezeşkian və Netanyahu ilə telefon danışıqları aparıb
22:31 / 13-06-2025
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
21:20 / 13-06-2025
Şəmkirdə iki nəfər kanalda batıb
19:03 / 13-06-2025
Müğənninin itkin düşən qardaşı oğlu tapılıb
18:49 / 13-06-2025
“Rəmzi qisas erası bitdi” - Ekspertlər İsrail-İran duelinin aqibətini necə görür?
18:29 / 13-06-2025
“Space” TV-yə xəbərdarlıq ediblər
18:23 / 13-06-2025
ABŞ İranı vurmaq üçün “yaşıl işıq” yandırıb
18:05 / 13-06-2025
Təl-Əvivdə kritik görüş başlayır
18:03 / 13-06-2025
Vilayət Eyvazov Gürcüstan DİN başçısı ilə görüşüb
17:58 / 13-06-2025
90-a yaxın mədəniyyət nümayəndəsi İrandan Azərbaycana gətiriləcək
17:43 / 13-06-2025
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
17:22 / 13-06-2025
Tramp: İrana 60 gün vaxt vermişdim, bu gün 61-ci gündür
17:06 / 13-06-2025
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
17:03 / 13-06-2025
Qriqoryan: Paşinyan-Ərdoğan görüşünü inkar etmirəm
16:54 / 13-06-2025
Son 24 saatda Təbriz üçüncü dəfə hücuma məruz qalıb
13:07 / 10-06-2025
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
22:32 / 09-06-2025
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
16:32 / 10-06-2025
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
21:10 / 09-06-2025
Professor Tamilla Məmmədova vəfat edib
13:40 / 11-06-2025
Professor: Zəngəzur və Dərələyəzin Ermənistana verilməsinin hüquqi qüvvəsi yoxdur
18:45 / 10-06-2025
Ölkəmizdə 3 gün iş olmayacaq
11:18 / 10-06-2025
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
14:57 / 12-06-2025
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
07:27 / 12-06-2025
Üç min avtomobilin olduğu yük gəmisi bir həftədir yanır
07:17 / 12-06-2025
Ağ ev Yaxın Şərqdən diplomatları və hərbçi ailələrini çıxarır
07:23 / 13-06-2025
İsrail İranı vurmağa başlayıb
21:06 / 11-06-2025
Acun Ilıcalı istefa verib
Ankara Suriya siyasətini dəyişir?
Tarix: 19-08-2022 17:42 | Bölmə: Slayd
Türkiyənin xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu keçən həftə, oktyabr ayında Belqradda keçirilən beynəlxalq toplantıda suriyalı həmkarı ilə qısa danışdığını açıqladıqdan və Suriya müxalifəti ilə hökumətnii barışdırmağın vacibliyini vurğuladıqdan sonra Dəməşqlə əlaqələri düzəltmə perspektivi Türkiyənin siyasi səhnəsini həyəcanlandırmaqda davam edir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Al Monitor” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Müxaliflər Suriyanın şimalında 30-dan çox yerdə etiraz aksiyaları keçirib, Ankara qəzəbi “Suriya xalqı ilə həmrəylik” sözü ilə sakitləşdirməyə çalışır. Bu həftə əlavə şərhlərdə Çavuşoğlu ilkin açıqlamalarının təhrif edildiyini deyib: “Mən “sülh” deyil, “kompromis” sözünü işlətdim”. O, Dəməşq və müxalifət arasında siyasi nizamlanmanın münaqişəyə son qoymağın yeganə yolu olduğunu sözlərinə əlavə edib.
Buna baxmayaraq, hakim Ədalət və İnkişaf Partiyasının (AKP) yüksək vəzifəli bir üzvü, siyasi istiqamətin dəyişdirilməsi ilə bağlı açıq-aşkar çaşqınlığa baxmayaraq, Ankaradakı dəyişiklikləri təsdiqləyib.
Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın suriyalı həmkarı Bəşər Əsədlə görüşə biləcəyi ilə bağlı suala AKP sədrinin müavini Hayati Yazıcı bildirib: “Bunun heç vaxt baş verməyəcəyini deyə bilmərəm. Dialoq müəyyən səviyyədə başlayıb, daha sonra yüksək səviyyəyə qaldırıla bilər”.
Təmasların necə və nə vaxt başlaya biləcəyi hələ də müzakirələrə açıqdır, lakin Dəməşqlə sülh arqumenti Türkiyə dövlətinin müxtəlif dairələrində açıq şəkildə ağırlıq qazanır. Bir sıra tanınmış təqaüdçü diplomatlar və hərbi zabitlər uzun müddətdir Əsədlə barışıq məsləhətləri veriblər. Hətta hökumətin kürdlərə qarşı döyüşkən mövqeyini dəstəkləyən neonatalist dairələr də Dəməşqlə sülhə nail olmağa çalışırlar.
Ərdoğanın baş millətçi müttəfiqinin bəyanatı dövlət quruluşunun məsələyə necə baxdığını göstərdi. De-fakto koalisiya ortağı olaraq Ərdoğanın qərarlarına tez-tez təsir edən Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının lideri Dövlət Baxçalı xarici işlər nazirinin şərhlərini Suriyada nizamlanma səylərinə “güclü təkan” kimi qiymətləndirib. “Türkiyənin Suriya ilə təmaslarını siyasi dialoq səviyyəsinə yüksəltmə və terror təşkilatlarının kökünü kəsmə perspektivi... Dəməşqlə əməkdaşlıqda qarşıdan gələn siyasi gündəm məsələsinə çevrilməkdədir və onu ciddi şəkildə nəzərdən keçirməyə dəyər”.
Baxçalı Türkiyədə mühüm seçkilər ili olan 2023-ə qədər bütün qonşularla normallaşmaya ümid etdiyini bildirib. Türkiyənin milyonlarla suriyalı və digər qaçqına ev sahibliyi etməsinə qarşı artan populyar əhval-ruhiyyənin partiyaların seçki platformalarında əsas yer tutacağı gözlənilir.
Çavuşoğlunun sözlərinə görə, Rusiya prezidenti Vladimir Putin çoxdan Ərdoğanı Əsədlə danışmağa razı salmağa çalışıb, lakin Türkiyə prezidenti yalnız kəşfiyyat rəsmiləri arasında ikitərəfli təmaslara razılıq verib. “Kəşfiyyat xidmətləri arasında görüşlər bir mərhələdə baş tutub. Sonra fasilələr olub, indi yenidən başlayıb”, - deyə Çavuşoğlu bildirib.
Avqustun 5-də Soçidə Rusiya lideri ilə görüşündən sonra Ərdoğan da Putinin ona Əsədlə danışmağı təklif etdiyini deyib, lakin hətta kəşfiyyat rəsmiləri arasındakı təmasların hələ nəticə vermədiyini vurğulayıb.
Baxçalının reaksiyası, Türkiyə dövlətinin daxili səsini və düşüncəsini əks etdirən kimi qəbul edilir və əsas məqamları belə ümumiləşdirmək olar:
Dəməşqlə barışıq Suriyanın şimalında de-fakto kürdlərin rəhbərlik etdiyi özünüidarəni ləğv etmək üçün əməkdaşlıq əsasında baş tuta bilər. Bu, həm də Dəməşqin silahlı kürd ünsürlərini qanuniləşdirmək və ya onları dövlət qurumlarına inteqrasiya etmək üçün hər hansı bir addımdan qaçması şərtinə əsaslanacaq. Söhbət kürdlərin rəhbərlik etdiyi “Suriya Demokratik Qüvvələri” (SDQ), SDQ-nin dayağı olan “Xalq Müdafiə Birlikləri” (YPG) və Ankaranın uzun müddətdir fəaliyyət göstərdiyinə görə terrorçu qruplar siyahısına saldığı Kürdüstan Fəhlə Partiyasıdır (PKK). Türkiyədə sonuncunu YPG-nin bir qolu olaraq görür.
Ankara dövlətin müxtəlif eşelonlarında getdikcə daha çox demoqrafik təhlükə kimi görünən 3,5 milyondan çox suriyalı qaçqının geri qayıtması üçün yol açmalıdır. Beləliklə, Dəməşqlə dialoq həm də onun qayıdış üçün zəmin yaratmaqda əməkdaşlığı ilə şərtlənəcək. Ərdoğan geri qayıdan suriyalıları yerləşdirmək üçün SDQ-YPG elementlərindən təmizlənəcək sərhəd boyu 32 kilometr (təxminən 20 mil) dərinlikdə təhlükəsiz zona yaratmaqda israr edir, lakin Əsədlə perspektiv sövdələşmə hökumətə Hama, Homs və Hələb kimi nəzarət edilən ərazilərə qayıtma şərtlərini də əhatə edəcək.
Ankara Türkiyənin maraqlarını nəzərə alan müxalifət ünsürlərin Dəməşqdə hakimiyyəti bölüşməsinə imkan verəcək siyasi nizamlanma görmək istəyir. Yəni Türkiyənin dəstəklədiyi müxalif qüvvələrin “Troya atı” kimi Dəməşqə daxil olması Ərdoğan üçün önəmli olardı.
Məsələni yaxından izləyən təqaüdçü türk diplomat “Al Monitor”-a bildirib ki, Baxçalının bəyanatı Baş Qərargah, Milli Kəşfiyyat Təşkilatı və Xarici İşlər Nazirliyində hökm sürən tendensiyanı əks etdirir, lakin Ankaranın niyyətləri hələ də bəlli deyil.
Diplomat deyib: "Seçkilərdən əvvəl nəsə etmək üçün təlaş var". O, Ankaranın müxalif qüvvələrin və silahlı qruplaşmaların gələcəyi də daxil olmaqla, olduqca mürəkkəb məsələlərin həlli ilə bağlı baxışının naməlum olaraq qaldığını qeyd edib. Diplomatın sözlərinə görə, dövlət qurumları əmindir ki, Suriyanın şimalında təhlükəsizlik problemi və qaçqınların geri qaytarılması kimi məsələlərdə Dəməşqlə dialoq qaçılmaz olub: "Atılmalı olan addımlar göz qabağındadır, lakin onları həyata keçirməli olanların iş rejimi məndə şübhələr yaradır".
Təqaüddə olan bir hərbçi Dəməşqlə dialoq üçün təzyiqin daha çox Putindən gəldiyini və Türkiyə dövlət qurumlarının məsələ ilə bağlı tam konsensusdan uzaq olduğu fikrini müdafiə edib. Müdafiə naziri Hulusi Akarın Vaşinqtonla yaxşı əlaqələri nəzərə alınsa, Suriya ilə bağlı radikal siyasət dəyişikliyinə dair istənilən qərar daxildən müqavimətlə üzləşə bilər.
İstənilən halda, Ərdoğan siyasi baxımdan sağ qalması naminə siyasətə yenidən baxılması çağırışlarına qulaq asmalı ola bilər. Onun anket sorğularında yeri, Türkiyənin xarici valyuta böhranı və sürətli inflyasiya ilə qeyd olunan son illərdəki ən pis iqtisadi təlatümlər fonunda azalmaqdadır. İyulun sonlarından Türkiyəyə Rusiya vəsaitlərinin axını, ehtimal ki, Ankaranın Suriyada yeni kurs axtarışının arxasında duran faktordur. Ərdoğan gələn il seçkilər ərəfəsində getdikcə daha çox Putinə güvənir.
Əsəd hökuməti ilə müxalifəti barışdırmaq üçün nəzərdə tutulan Astana platformasının bir hissəsi olaraq Türkiyə BMT-nin terror qrupları kimi tanımadığı silahlı qruplaşmaları prosesə cəlb edə və onların qarantı kimi çıxış edə bildi. Astana da öz növbəsində BMT-nin dəstəyi ilə Cenevrədə keçirilən danışıqlarda hökumət, müxalifət və vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələrinin də daxil olduğu konstitusiya layihəsini hazırlayan komitənin yaradılmasına yol açıb.
Deməli, müxalifət Astana və Cenevrə danışıqlarında iştirakın barışıq prosesində iştirak demək olduğunu yaxşı bilirdi.
Təbii ki, nə Türkiyə, nə də onun suriyalı müttəfiqləri danışıqların uğurlu olacağına inandı. Astana danışıqlarında götürülmüş öhdəliklərə baxmayaraq, tərəflər əldə etdikləri nailiyyətləri artırmaq üçün yerdə güc tətbiqinə davam ediblər. Türkiyə bir sıra silahlı qruplaşmaları Suriya Milli Ordusu adlanan qurumun çətiri altında bir araya gətirərək, müharibəni şimalda kürdlərin nəzarətində olan ərazilərə yönəldib.
Ankara indi iddia etməyə çalışır ki, o, həqiqətən də marşrutu dəyişmir, çünki o, BMT Təhlükəsizlik Şurasının 2015-ci ildə Suriyaya dair 2254 saylı qətnaməsini təsdiqlədikdən sonra nizamlama səylərini dəstəkləyib.
Hər kəsə aydındır ki, Türkiyə Dəməşqə təkliflərinin cavabsız qalmamasına əmin olmaq üçün Suriyadakı silahlı qruplarla bir gün adlandırmalıdır. Ona görə də üsyançılar indi Astana danışıqlarında hiss etmədikləri bir qorxu içərisindədir. Əsəd hökuməti üçün Türkiyə ordusunun Suriyadakı mövcudluğuna son qoyulması əlaqələrdə yeni səhifə açmaq üçün başqa bir ilkin şərtdir.
Dəməşqlə əlaqənin bərpası zərurəti özünü büruzə versə də, mövcud vəziyyət tərəflərə irəliləməyə kömək etmir. Ankara təhlükəsiz zona planını masada saxlamaqla irəliləyişə ümid edə bilməzdi. Kəşfiyyat rəsmiləri arasında aparılan danışıqlarda Türkiyə tərəfinin iki ölkə arasında 1998-ci ildə imzalanmış Adana razılaşmasına yenidən baxılmasına çalışdığı və Türkiyənin Suriya daxilində PKK yaraqlılarını 5 kilometrdən 32 kilometrə qədər təqibetmə hüququnu genişləndirdiyi bildirilir.
Dialoq söhbəti zamanı türk təyyarələri Suriya əsgərlərinin yerləşdiyi kürdlərin məskunlaşdığı Kobani şəhəri yaxınlığındakı bazanı bombalayıb, ölən və yaralananlar olub. Avqustun 16-da Türkiyə sərhəd postuna ölümcül hücumun ardınca həyata keçirilən hava hücumu Türkiyənin hətta 32 kilometrlik zolağındakı Suriya hökumət qoşunlarına qarşı dözümsüzlüyündən danışır, Türkiyənin dialoq təklifinə xələl gətirdiyini xatırladır.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-08-2022 17:42 | Bölmə: Slayd
Türkiyənin xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu keçən həftə, oktyabr ayında Belqradda keçirilən beynəlxalq toplantıda suriyalı həmkarı ilə qısa danışdığını açıqladıqdan və Suriya müxalifəti ilə hökumətnii barışdırmağın vacibliyini vurğuladıqdan sonra Dəməşqlə əlaqələri düzəltmə perspektivi Türkiyənin siyasi səhnəsini həyəcanlandırmaqda davam edir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Al Monitor” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Müxaliflər Suriyanın şimalında 30-dan çox yerdə etiraz aksiyaları keçirib, Ankara qəzəbi “Suriya xalqı ilə həmrəylik” sözü ilə sakitləşdirməyə çalışır. Bu həftə əlavə şərhlərdə Çavuşoğlu ilkin açıqlamalarının təhrif edildiyini deyib: “Mən “sülh” deyil, “kompromis” sözünü işlətdim”. O, Dəməşq və müxalifət arasında siyasi nizamlanmanın münaqişəyə son qoymağın yeganə yolu olduğunu sözlərinə əlavə edib.
Buna baxmayaraq, hakim Ədalət və İnkişaf Partiyasının (AKP) yüksək vəzifəli bir üzvü, siyasi istiqamətin dəyişdirilməsi ilə bağlı açıq-aşkar çaşqınlığa baxmayaraq, Ankaradakı dəyişiklikləri təsdiqləyib.
Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın suriyalı həmkarı Bəşər Əsədlə görüşə biləcəyi ilə bağlı suala AKP sədrinin müavini Hayati Yazıcı bildirib: “Bunun heç vaxt baş verməyəcəyini deyə bilmərəm. Dialoq müəyyən səviyyədə başlayıb, daha sonra yüksək səviyyəyə qaldırıla bilər”.
Təmasların necə və nə vaxt başlaya biləcəyi hələ də müzakirələrə açıqdır, lakin Dəməşqlə sülh arqumenti Türkiyə dövlətinin müxtəlif dairələrində açıq şəkildə ağırlıq qazanır. Bir sıra tanınmış təqaüdçü diplomatlar və hərbi zabitlər uzun müddətdir Əsədlə barışıq məsləhətləri veriblər. Hətta hökumətin kürdlərə qarşı döyüşkən mövqeyini dəstəkləyən neonatalist dairələr də Dəməşqlə sülhə nail olmağa çalışırlar.
Ərdoğanın baş millətçi müttəfiqinin bəyanatı dövlət quruluşunun məsələyə necə baxdığını göstərdi. De-fakto koalisiya ortağı olaraq Ərdoğanın qərarlarına tez-tez təsir edən Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının lideri Dövlət Baxçalı xarici işlər nazirinin şərhlərini Suriyada nizamlanma səylərinə “güclü təkan” kimi qiymətləndirib. “Türkiyənin Suriya ilə təmaslarını siyasi dialoq səviyyəsinə yüksəltmə və terror təşkilatlarının kökünü kəsmə perspektivi... Dəməşqlə əməkdaşlıqda qarşıdan gələn siyasi gündəm məsələsinə çevrilməkdədir və onu ciddi şəkildə nəzərdən keçirməyə dəyər”.
Baxçalı Türkiyədə mühüm seçkilər ili olan 2023-ə qədər bütün qonşularla normallaşmaya ümid etdiyini bildirib. Türkiyənin milyonlarla suriyalı və digər qaçqına ev sahibliyi etməsinə qarşı artan populyar əhval-ruhiyyənin partiyaların seçki platformalarında əsas yer tutacağı gözlənilir.
Çavuşoğlunun sözlərinə görə, Rusiya prezidenti Vladimir Putin çoxdan Ərdoğanı Əsədlə danışmağa razı salmağa çalışıb, lakin Türkiyə prezidenti yalnız kəşfiyyat rəsmiləri arasında ikitərəfli təmaslara razılıq verib. “Kəşfiyyat xidmətləri arasında görüşlər bir mərhələdə baş tutub. Sonra fasilələr olub, indi yenidən başlayıb”, - deyə Çavuşoğlu bildirib.
Avqustun 5-də Soçidə Rusiya lideri ilə görüşündən sonra Ərdoğan da Putinin ona Əsədlə danışmağı təklif etdiyini deyib, lakin hətta kəşfiyyat rəsmiləri arasındakı təmasların hələ nəticə vermədiyini vurğulayıb.
Baxçalının reaksiyası, Türkiyə dövlətinin daxili səsini və düşüncəsini əks etdirən kimi qəbul edilir və əsas məqamları belə ümumiləşdirmək olar:
Dəməşqlə barışıq Suriyanın şimalında de-fakto kürdlərin rəhbərlik etdiyi özünüidarəni ləğv etmək üçün əməkdaşlıq əsasında baş tuta bilər. Bu, həm də Dəməşqin silahlı kürd ünsürlərini qanuniləşdirmək və ya onları dövlət qurumlarına inteqrasiya etmək üçün hər hansı bir addımdan qaçması şərtinə əsaslanacaq. Söhbət kürdlərin rəhbərlik etdiyi “Suriya Demokratik Qüvvələri” (SDQ), SDQ-nin dayağı olan “Xalq Müdafiə Birlikləri” (YPG) və Ankaranın uzun müddətdir fəaliyyət göstərdiyinə görə terrorçu qruplar siyahısına saldığı Kürdüstan Fəhlə Partiyasıdır (PKK). Türkiyədə sonuncunu YPG-nin bir qolu olaraq görür.
Ankara dövlətin müxtəlif eşelonlarında getdikcə daha çox demoqrafik təhlükə kimi görünən 3,5 milyondan çox suriyalı qaçqının geri qayıtması üçün yol açmalıdır. Beləliklə, Dəməşqlə dialoq həm də onun qayıdış üçün zəmin yaratmaqda əməkdaşlığı ilə şərtlənəcək. Ərdoğan geri qayıdan suriyalıları yerləşdirmək üçün SDQ-YPG elementlərindən təmizlənəcək sərhəd boyu 32 kilometr (təxminən 20 mil) dərinlikdə təhlükəsiz zona yaratmaqda israr edir, lakin Əsədlə perspektiv sövdələşmə hökumətə Hama, Homs və Hələb kimi nəzarət edilən ərazilərə qayıtma şərtlərini də əhatə edəcək.
Ankara Türkiyənin maraqlarını nəzərə alan müxalifət ünsürlərin Dəməşqdə hakimiyyəti bölüşməsinə imkan verəcək siyasi nizamlanma görmək istəyir. Yəni Türkiyənin dəstəklədiyi müxalif qüvvələrin “Troya atı” kimi Dəməşqə daxil olması Ərdoğan üçün önəmli olardı.
Məsələni yaxından izləyən təqaüdçü türk diplomat “Al Monitor”-a bildirib ki, Baxçalının bəyanatı Baş Qərargah, Milli Kəşfiyyat Təşkilatı və Xarici İşlər Nazirliyində hökm sürən tendensiyanı əks etdirir, lakin Ankaranın niyyətləri hələ də bəlli deyil.
Diplomat deyib: "Seçkilərdən əvvəl nəsə etmək üçün təlaş var". O, Ankaranın müxalif qüvvələrin və silahlı qruplaşmaların gələcəyi də daxil olmaqla, olduqca mürəkkəb məsələlərin həlli ilə bağlı baxışının naməlum olaraq qaldığını qeyd edib. Diplomatın sözlərinə görə, dövlət qurumları əmindir ki, Suriyanın şimalında təhlükəsizlik problemi və qaçqınların geri qaytarılması kimi məsələlərdə Dəməşqlə dialoq qaçılmaz olub: "Atılmalı olan addımlar göz qabağındadır, lakin onları həyata keçirməli olanların iş rejimi məndə şübhələr yaradır".
Təqaüddə olan bir hərbçi Dəməşqlə dialoq üçün təzyiqin daha çox Putindən gəldiyini və Türkiyə dövlət qurumlarının məsələ ilə bağlı tam konsensusdan uzaq olduğu fikrini müdafiə edib. Müdafiə naziri Hulusi Akarın Vaşinqtonla yaxşı əlaqələri nəzərə alınsa, Suriya ilə bağlı radikal siyasət dəyişikliyinə dair istənilən qərar daxildən müqavimətlə üzləşə bilər.
İstənilən halda, Ərdoğan siyasi baxımdan sağ qalması naminə siyasətə yenidən baxılması çağırışlarına qulaq asmalı ola bilər. Onun anket sorğularında yeri, Türkiyənin xarici valyuta böhranı və sürətli inflyasiya ilə qeyd olunan son illərdəki ən pis iqtisadi təlatümlər fonunda azalmaqdadır. İyulun sonlarından Türkiyəyə Rusiya vəsaitlərinin axını, ehtimal ki, Ankaranın Suriyada yeni kurs axtarışının arxasında duran faktordur. Ərdoğan gələn il seçkilər ərəfəsində getdikcə daha çox Putinə güvənir.
Əsəd hökuməti ilə müxalifəti barışdırmaq üçün nəzərdə tutulan Astana platformasının bir hissəsi olaraq Türkiyə BMT-nin terror qrupları kimi tanımadığı silahlı qruplaşmaları prosesə cəlb edə və onların qarantı kimi çıxış edə bildi. Astana da öz növbəsində BMT-nin dəstəyi ilə Cenevrədə keçirilən danışıqlarda hökumət, müxalifət və vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələrinin də daxil olduğu konstitusiya layihəsini hazırlayan komitənin yaradılmasına yol açıb.
Deməli, müxalifət Astana və Cenevrə danışıqlarında iştirakın barışıq prosesində iştirak demək olduğunu yaxşı bilirdi.
Təbii ki, nə Türkiyə, nə də onun suriyalı müttəfiqləri danışıqların uğurlu olacağına inandı. Astana danışıqlarında götürülmüş öhdəliklərə baxmayaraq, tərəflər əldə etdikləri nailiyyətləri artırmaq üçün yerdə güc tətbiqinə davam ediblər. Türkiyə bir sıra silahlı qruplaşmaları Suriya Milli Ordusu adlanan qurumun çətiri altında bir araya gətirərək, müharibəni şimalda kürdlərin nəzarətində olan ərazilərə yönəldib.
Ankara indi iddia etməyə çalışır ki, o, həqiqətən də marşrutu dəyişmir, çünki o, BMT Təhlükəsizlik Şurasının 2015-ci ildə Suriyaya dair 2254 saylı qətnaməsini təsdiqlədikdən sonra nizamlama səylərini dəstəkləyib.
Hər kəsə aydındır ki, Türkiyə Dəməşqə təkliflərinin cavabsız qalmamasına əmin olmaq üçün Suriyadakı silahlı qruplarla bir gün adlandırmalıdır. Ona görə də üsyançılar indi Astana danışıqlarında hiss etmədikləri bir qorxu içərisindədir. Əsəd hökuməti üçün Türkiyə ordusunun Suriyadakı mövcudluğuna son qoyulması əlaqələrdə yeni səhifə açmaq üçün başqa bir ilkin şərtdir.
Dəməşqlə əlaqənin bərpası zərurəti özünü büruzə versə də, mövcud vəziyyət tərəflərə irəliləməyə kömək etmir. Ankara təhlükəsiz zona planını masada saxlamaqla irəliləyişə ümid edə bilməzdi. Kəşfiyyat rəsmiləri arasında aparılan danışıqlarda Türkiyə tərəfinin iki ölkə arasında 1998-ci ildə imzalanmış Adana razılaşmasına yenidən baxılmasına çalışdığı və Türkiyənin Suriya daxilində PKK yaraqlılarını 5 kilometrdən 32 kilometrə qədər təqibetmə hüququnu genişləndirdiyi bildirilir.
Dialoq söhbəti zamanı türk təyyarələri Suriya əsgərlərinin yerləşdiyi kürdlərin məskunlaşdığı Kobani şəhəri yaxınlığındakı bazanı bombalayıb, ölən və yaralananlar olub. Avqustun 16-da Türkiyə sərhəd postuna ölümcül hücumun ardınca həyata keçirilən hava hücumu Türkiyənin hətta 32 kilometrlik zolağındakı Suriya hökumət qoşunlarına qarşı dözümsüzlüyündən danışır, Türkiyənin dialoq təklifinə xələl gətirdiyini xatırladır.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 14:29
İranın 9 nüvə alimi öldürülüb - Siyahı
Bu gün, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
Dünən, 22:31
İran İsrailə raket hücumuna başlayıb
Dünən, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
Dünən, 17:06
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
Dünən, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
Dünən, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
Dünən, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
Dünən, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
3-06-2025, 11:57
Şəhidimiz Suraxanıda dəfn olunub - (Yenilənib) - Foto
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
