13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
10:12 / 16-06-2025
İsmayıllıda hotel yanıb
Ukraynada müharibə necə bitəcək?
Tarix: 11-11-2022 16:07 | Bölmə: Slayd
Ukraynada müharibə necə bitəcək?

Bayden administrasiyasının yüksək rütbəli rəsmiləri etiraf edirlər ki, onlar nə Ukraynanın, nə də Rusiyanın bir gecədə müharibənin qalibi ola biləcəyinə inanırlar. Eyni zamanda, Bayden administrasiyası Ukraynanı münaqişəyə son qoymaq üçün danışıqlara sövq etməyi istisna edirlər. Əvəzində Vaşinqton Ukraynaya milyardlarla dollar dəyərində silah, avadanlıq və yardım göndərməkdə davam edir, baxmayaraq ki, Kiyevin müharibədə qalib gələ biləcəyinə inanmır. Qeyd olunur ki, bu, tam olaraq ağıllı geosiyasi strategiya deyil, Amerika vergi ödəyicilərinin pullarının ehtiyatlı idarəçiliyindən bəhs etmir.

Reyting.az
xəbər verir ki, bu barədə “The National Interest” yazıb.

ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:

Hazırda danışıqlar həm Ukrayna, həm də Rusiya üçün lənət kimi görünür. Bununla belə, bütün müharibələr nə vaxtsa bitməlidir. Əgər ABŞ prezidenti Co Bayden Ukrayna və Rusiyanı danışıqlar masasına oturtmaq üçün ABŞ-ın hər hansı təsir rıçaqlarından istifadə etməkdə maraqlı deyilsə, məsələn, Moskvaya qarşı sanksiyaların ləğvi və ya Kiyevə dəstəyinin şərti olduğunu söyləmək, o zaman qan tökülməsinin yaxın gələcəkdə davam edəcəyi görünür.

Bəs müharibənin inkişafı üçün bəzi inandırıcı ssenarilər hansılardır?

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski Ukraynanın Krım da daxil olmaqla, Rusiyanı bu ərazidən tamamilə sıxışdırıb çıxaracağını iddia edib. Bu ssenari reallaşarsa, Moskva son kozırdan istifadə edə bilər: taktiki nüvə silahı! Rusiya prezidenti Vladimir Putin belə bir ssenariyə yol açaraq bildirib ki, ilhaq edilmiş ərazilər indi Rusiyanın bir hissəsi hesab edilməlidir və bütün mümkün vasitələrlə müdafiə olunacaq. Putin Ukraynanı danışıqlar masasına oturtmaq üçün nüvə silahından istifadəyə göstəriş verə bilər. Ukraynanın son qələbələrindən yararlanmaq və daha çox ərazini geri qaytarmaq istəməsi başa düşülən olsa da, Ukraynada nüvə silahından istifadə fəlakətli olardı və ABŞ və ya NATO-nun münaqişəyə birbaşa müdaxiləsinə səbəb ola bilər.

Əks ssenari də nəzərdə tutulmalıdır. Rusiya, saysız-hesabsız uğursuzluqlarına baxmayaraq, zəif rekordunu yumşaltmaq və Ukrayna ordusuna adi məğlubiyyətlər verməyə və yeni Ukrayna ərazilərini fəth etməyə başlaya bilər. Bu, Rusiya tarixində açıq-aşkar məğlubiyyəti qələbəyə çevirdiyi ilk hadisə deyil - 1941-ci ildə nasist Almaniyasının işğalından sonra Rusiyanın yaxınlaşan hərbi süqutuna, ardınca 1945-ci ildə Qırmızı Ordunun qələbəsinə baxın. Əgər Rusiya öz qüvvələrini birləşdirib Ukraynanı daha da sıxışdıra bilsə, bu, daha çox lazımsız ölüm və dağıntılara səbəb olacaq və Kiyevin danışıqlardakı mövqeyini pisləşdirəcək, əgər o, müharibənin diplomatik həllini tapmağa çalışarsa.

Üçüncü potensial ssenari uzun sürən durğunluqdur. Hazırkı Ukrayna və Rusiyanın cəbhə xətləri sabitləşə bilər, hər iki tərəfin ərazi mübadilələri çox azdır və ya heç olmur. Durğunluq Ukraynanın Rusiyanı bütün ərazisindən sıxışdırıb çıxarmaq səylərini sarsıtsa da, bu, sonda Kiyev və Moskvanı diplomatiyanın irəliyə doğru ən yaxşı yol olduğu qənaətinə gətirə bilər.

Ukrayna onu da bilməlidir ki, müharibə davam edərsə, ABŞ və Avropanın dəstəyi azala bilər. Ukrayna istədiyi kimi müharibə apara bilsə də, hazırda Qərbin yardım və dəstəyindən çox asılıdır. Əgər bu dəstək azalarsa, Ukraynanın danışıqlardakı mövqeyi döyüş meydanında uğur qazandıqdan sonra nizamlanmaya çalışdığı halda indikindən daha zəif olacaq.

Yekun ssenari ondan ibarətdir ki, Rusiyanın daxili narazılığı Moskvada siyasi təlatümlərə səbəb olur. Ümid etmək olardı ki, Kremldəki yeni rejim itkilərini azaltmağa və müharibəni bitirməyə çalışacaq. Putinin Rusiya isteblişmentinə təsirini nəzərə alsaq, bu ssenari çətin görünsə də, onu tamamilə rədd etmək olmaz. Bununla belə, Putinin vəzifəsindən kənarlaşdırılması ciddi gözlənilməz nəticələrə səbəb ola bilər və dünyanın ən böyük nüvə dövlətində təhlükəli qeyri-sabitliyə səbəb olar. Onun xələfinin Ukraynadakı müharibəyə son qoymağa, yoxsa Qərblə dostluq münasibətlərinə can atacağı da bəlli deyil.

Rusiya elitasının bir çoxu Putinin Ukraynaya qarşı kifayət qədər aqressiv olmamasından narahatlığını ifadə edib.
İsrailin keçmiş baş naziri İshaq Rabin bir dəfə düzgün qeyd edib: “Dostlarla barışmaq olmaz. Bunu çox pis düşmənlərlə edirsən”.

Həqiqətən də, tarix göstərir ki, əksər dövlətlərarası müharibələr hansısa bir diplomatiya forması ilə başa çatır, bir tərəfin tam qələbəsi nadirdir. Üstəlik, nüvə silahının mövcudluğu riski artırır. ABŞ Ukrayna üçün ən optimist ssenarinin belə - bütün ərazisinin qaytarılmasının Rusiyanın nüvə silahından istifadə edəcəyi təqdirdə ağlasığmaz nəticələrə gətirib çıxara biləcəyi münaqişəni uzadır.

Reallıq ondan ibarətdir ki, Ukraynanın taleyi ABŞ-ın təhlükəsizliyinə əsaslı şəkildə təsir etmir. Baydenin Ukraynadakı müharibənin Kuba Raket Böhranından bəri nüvə silahı ilə silahlanma riskini ən yüksək səviyyəyə qaldırması ilə bağlı son şərhi Vaşinqtonu təşvişə salmalı və ABŞ-ın cari siyasəti barədə düşünməyə sövq etməli idi. Bunun əvəzinə Vaşinqton həmişəki kimi işini davam etdirməklə kifayətlənir.




Bölməyə aid digər xəbərlər