13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
13:01 / 16-06-2025
İrandan 41 Azərbaycan vətəndaşı təxliyə olunub
12:35 / 16-06-2025
İsrail-İran qarşıdurması Cənubi Qafqazda necə əks-səda verir?
12:20 / 16-06-2025
İran hipersəs raketlərindən istifadə edir
11:37 / 16-06-2025
55 yaşlı məktəb yarıməsrlik məzunlarına qucaq açıb - Video
11:14 / 16-06-2025
Xəzər dənizində zəlzələ olub
11:06 / 16-06-2025
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
10:48 / 16-06-2025
Zelenski-Tramp görüşü Kanadada olacaq
10:38 / 16-06-2025
İran İsrailə məxsus təyyarəni vurub
10:34 / 16-06-2025
Pənah Hüseyn sədr səlahiyyətini müavininə həvalə edib - Foto
10:12 / 16-06-2025
İsmayıllıda hotel yanıb
10:01 / 16-06-2025
İran prezidenti: "Biz nüvə silahına can atmırıq"
09:58 / 16-06-2025
İranda “Mossad”ın PUA və bombalar hazırlayan emalatxanası aşkar edilib
08:47 / 16-06-2025
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
08:23 / 16-06-2025
İran İsraili zülmətə qərq edib
00:13 / 16-06-2025
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
19:08 / 15-06-2025
İranda indiyədək 128 nəfər həlak olub
16:47 / 15-06-2025
Hidayət Heydərov ilk görüşdə məğlub olub
13:19 / 15-06-2025
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
13:10 / 15-06-2025
Şıx çimərliyində iki nəfər boğulub - Video
12:59 / 15-06-2025
Prezident yeni səfirlərin etimadnamələrini qəbul edib - Fotolar
10:00 / 15-06-2025
Mehriban Əliyeva Mlli Qurtuluş Günü ilə bağlı fotolar paylaşıb
09:14 / 15-06-2025
Vəhdət Partiyasının sədri dəyişib - Fotolar
08:50 / 15-06-2025
İranın zərbəsindən sonra İsraildə tədqiqat mərkəzi yanıb
00:49 / 15-06-2025
İlham Əliyev Milli Qurtuluş Günü münasibətilə paylaşım edib - Foto
00:16 / 15-06-2025
İranda daha bir general həlak olub
00:07 / 15-06-2025
Bu gün Milli Qurtuluş Günüdür
20:24 / 14-06-2025
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
19:00 / 14-06-2025
AZAL uçuşların sayını artırır
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
14:57 / 12-06-2025
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
07:27 / 12-06-2025
Üç min avtomobilin olduğu yük gəmisi bir həftədir yanır
07:17 / 12-06-2025
Ağ ev Yaxın Şərqdən diplomatları və hərbçi ailələrini çıxarır
07:23 / 13-06-2025
İsrail İranı vurmağa başlayıb
21:06 / 11-06-2025
Acun Ilıcalı istefa verib
17:06 / 13-06-2025
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
22:53 / 11-06-2025
"Qarabağ" Marko Veşoviçlə yollarını ayırıb
21:38 / 12-06-2025
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir - Yenilənib
18:49 / 13-06-2025
“Rəmzi qisas erası bitdi” - Ekspertlər İsrail-İran duelinin aqibətini necə görür?
15:00 / 11-06-2025
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
18:04 / 11-06-2025
Kəmalə Günəşli toy sahibinə bakal atıb
Türkiyə Avropa üçün qaz mərkəzinə çevrilə bilərmi?
Tarix: 14-11-2022 13:00 | Bölmə: Slayd
İstanbulda yaşayan enerji eksperti Emin Emrah Danış deyir ki, Rusiya qazını Türkiyəyə çatdırmaq üçün daha çox boru kəmərinə ehtiyac olacaq və tikinti dörd il çəkə bilər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Middle East Eye” yazıb.
Britaniya nəşrinin yazdığına görə, Daniş bildirib ki, bu, çətinliklərlə başa gələcək:
“Şirkətlər sanksiyaya məruz qalmaq istəmədiyi üçün onu kim tikəcək? Bunun pulunu kim ödəyəcək?”
Xatırladaq ki, “Türk axını”nın təxmini dəyəri 11,4 milyard avro, o zaman təxminən 12,5 milyard dollar idi.
Rus qazı satılır
Tikinti başa çatdıqdan sonra həll edilməli olan digər məsələlər var, məsələn, texniki xidmət və turbinlər kimi ehtiyat hissələri, yəni Rusiyanın “Şimal axını” boru kəməri üçün Qərb ölkələrindən ala bilmədiyi. Lakin qazın bir hissəsini boru kəməri çəkmədən maye təbii qaz (LNG) şəklində göndərməyin yolları ola bilər.
Müstəqil Əmtəə Kəşfiyyat Xidmətlərinin (ICIS) baş enerji jurnalisti Aura Sabadus deyir: “Əgər söhbət Türkiyəyə göndərilən çoxlu Rusiya qazından gedirsə, o zaman sual yaranır: bu qazı kim alacaq?” “REPowerEU (Aİ Komissiyasının anti-Rusiya enerji planı) Rusiya qazının 2027-ci ilə qədər dövriyyədən çıxarılmasının lazım olduğunu dediyi bir vaxtda heç bir Avropa ölkəsinin Rusiya ilə uzunmüddətli müqavilələr imzalayacağını görmürəm”.
Ankaranın enerji ambisiyaları ilə tanış olan bir neçə türk rəsmisi “Middle East Eye”-a bildiriblər ki, Türkiyənin təsəvvür etdiyi şey insanların inandığından daha mürəkkəbdir.
“Biz bir çox qaz mənbələrinin özəl qurumlar tərəfindən alqı-satqı və satıldığı bir qaz qovşağı kimi meydana çıxarmaq istərdik, - deyə bir türk rəsmisi bildirib. - Biz yeganə ötürən ölkə olmaq istəmirik. Biz istərdik ki, Rusiya qazının təkrar satışı hüququnu əldə edək və onu yenidən ixrac edək. Bunun üçün Moskvadan endirim lazımdır”.
Türkiyə Rusiya qazını Azərbaycan, İran və İraqdan gələn bir çox başqa mənbələrlə, hətta İsrail və Ankaranın öz Qara dəniz ehtiyatları ilə qarışdırmaq və onu Avropaya və digər alıcılara satmaq istəyir.
Ərdoğan bu ayın əvvəlində bildirib ki, Türkiyə Qara dənizdə əlavə 110 milyard kubmetr təbii qaz ehtiyatı aşkar edərək, bu sahədə ümumi həcmi 650 milyard kubmetrə çatdıra bilərdi.
Türkiyə 2026-cı ilin sonuna qədər illik 14-15 milyard kubmetr hasil etməyi hədəfləyir. Hesablamalara görə, hasilatın daha da arta bilər və 2029-cu ilə qədər ildə 19-20 milyard təşkil edəcək ki, bu da bugünkü Avropa Birliyinin hasilatının bir hissəsidir.
Üstünlüyə nail olmaq
Rəsmilər deyirlər ki, son məqsəd qazın qiymətini müəyyən edən əhəmiyyətli bazar olan “Türkiyə etalonu”na malik olduğu nöqtəyə çatmaqdır. Onlar bilirlər ki, bu, təkcə Rusiyanın deyil, digər Avropa ölkələrinin də təsdiqini tələb edən iddialı bir plandır.
“Türkiyə lazımi bazar şərtlərini yaratmalıdır, məsələn, qaz qiymətlərini liberallaşdırmaq, BOTAŞ-ı bölmək, - bunu Sabadus deyir. - Türkiyədə qazın qiymət meyarları görünmür, çünki kimsə bir etalon olduğunu deyir. Qiymət ticarət yolu ilə formalaşır və bazarda rəqabət yaradan və rəqabət yolu ilə qiymət verən çoxlu oyunçu olduqda ticarət baş verir".
Digər ekspertlər bildirir ki, Türkiyə həqiqətən 2000-ci illərin əvvəllərində bu cür liberallaşma üçün tələb olunan qanunvericiliyi təsdiqləyib, lakin qaz ticarətində azad bazar yaratmaq üçün buna əməl etməyib.
Sabadus əlavə edir ki, Türkiyədə özəlləşdirmədən tutmuş ötürücü əməliyyatların sertifikatlaşdırılmasına qədər əlavə qanunvericilik və Avropa İttifaqı (Aİ) qaydaları tətbiq edilməlidir ki, bu da keçmişdə “Nord Stream-2” AG-ni saysız-hesabsız hüquqi mürəkkəbliyə sürükləyib.
Bundan əlavə, Türkiyə Bolqarıstan və Yunanıstan da daxil olmaqla, qonşu Aİ ölkələri ilə qarşılıqlı əlaqə sazişləri imzalamalıdır. Ankara həmçinin şəffaf fəaliyyətlərə və əvvəlcədən müəyyən edilmiş təqvimə əsaslanmalı olan potensial rezervasiyaların təşkili üçün Aİ-nin şəbəkə kodlarına əməl etməlidir.
Türkiyənin energetika naziri Fatih Dönməz keçən həftə Türkiyənin İstanbulda milli enerji mübadiləsinə və bu sahədə müəyyən təcrübəyə malik olduğunu bildirib.
“Türkiyə dünyanın həmyaşıd mərkəzləri ilə müqayisədə ən zəngin resurs axınına və müxtəlifliyə malik ölkələrdən biridir. Demək olar ki, 15 ölkədən qaz axını var. Balkan ölkələri, eləcə də Avropanın cənub-şərqindən və şərqindən olan dövlətlər vaxtaşırı bizimlə əlaqə saxlayır və Türkiyədən qaz almağı tələb edirlər”.
Dönməz Türkiyənin yanvar və fevral aylarında bütün bu xalqlarla qaz konfransı keçirəcəyini və yol xəritəsi yaratmağa çalışacağını bildirib: "Burada şəffaf, təhlükəsiz bazar və hər kəsin qazan-qazan məntiqi ilə razılaşa biləcəyi bazar yaratmaq məqsədi var".
Enerji eksperti Danis hesab edir ki, Türkiyə Ukrayna taxıl müqaviləsində uğurla vasitəçilik etdiyi zaman Ankaranın etdiyi kimi, Rusiya da daxil olmaqla, bütün oyunçuları daxil etməklə Avropaya qaz tədarükünün etibarlı yolunu təmin edə bilər. O deyib: “Türkiyə artıq özünü sübut etdi”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 14-11-2022 13:00 | Bölmə: Slayd
İstanbulda yaşayan enerji eksperti Emin Emrah Danış deyir ki, Rusiya qazını Türkiyəyə çatdırmaq üçün daha çox boru kəmərinə ehtiyac olacaq və tikinti dörd il çəkə bilər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Middle East Eye” yazıb.
Britaniya nəşrinin yazdığına görə, Daniş bildirib ki, bu, çətinliklərlə başa gələcək:
“Şirkətlər sanksiyaya məruz qalmaq istəmədiyi üçün onu kim tikəcək? Bunun pulunu kim ödəyəcək?”
Xatırladaq ki, “Türk axını”nın təxmini dəyəri 11,4 milyard avro, o zaman təxminən 12,5 milyard dollar idi.
Rus qazı satılır
Tikinti başa çatdıqdan sonra həll edilməli olan digər məsələlər var, məsələn, texniki xidmət və turbinlər kimi ehtiyat hissələri, yəni Rusiyanın “Şimal axını” boru kəməri üçün Qərb ölkələrindən ala bilmədiyi. Lakin qazın bir hissəsini boru kəməri çəkmədən maye təbii qaz (LNG) şəklində göndərməyin yolları ola bilər.
Müstəqil Əmtəə Kəşfiyyat Xidmətlərinin (ICIS) baş enerji jurnalisti Aura Sabadus deyir: “Əgər söhbət Türkiyəyə göndərilən çoxlu Rusiya qazından gedirsə, o zaman sual yaranır: bu qazı kim alacaq?” “REPowerEU (Aİ Komissiyasının anti-Rusiya enerji planı) Rusiya qazının 2027-ci ilə qədər dövriyyədən çıxarılmasının lazım olduğunu dediyi bir vaxtda heç bir Avropa ölkəsinin Rusiya ilə uzunmüddətli müqavilələr imzalayacağını görmürəm”.
Ankaranın enerji ambisiyaları ilə tanış olan bir neçə türk rəsmisi “Middle East Eye”-a bildiriblər ki, Türkiyənin təsəvvür etdiyi şey insanların inandığından daha mürəkkəbdir.
“Biz bir çox qaz mənbələrinin özəl qurumlar tərəfindən alqı-satqı və satıldığı bir qaz qovşağı kimi meydana çıxarmaq istərdik, - deyə bir türk rəsmisi bildirib. - Biz yeganə ötürən ölkə olmaq istəmirik. Biz istərdik ki, Rusiya qazının təkrar satışı hüququnu əldə edək və onu yenidən ixrac edək. Bunun üçün Moskvadan endirim lazımdır”.
Türkiyə Rusiya qazını Azərbaycan, İran və İraqdan gələn bir çox başqa mənbələrlə, hətta İsrail və Ankaranın öz Qara dəniz ehtiyatları ilə qarışdırmaq və onu Avropaya və digər alıcılara satmaq istəyir.
Ərdoğan bu ayın əvvəlində bildirib ki, Türkiyə Qara dənizdə əlavə 110 milyard kubmetr təbii qaz ehtiyatı aşkar edərək, bu sahədə ümumi həcmi 650 milyard kubmetrə çatdıra bilərdi.
Türkiyə 2026-cı ilin sonuna qədər illik 14-15 milyard kubmetr hasil etməyi hədəfləyir. Hesablamalara görə, hasilatın daha da arta bilər və 2029-cu ilə qədər ildə 19-20 milyard təşkil edəcək ki, bu da bugünkü Avropa Birliyinin hasilatının bir hissəsidir.
Üstünlüyə nail olmaq
Rəsmilər deyirlər ki, son məqsəd qazın qiymətini müəyyən edən əhəmiyyətli bazar olan “Türkiyə etalonu”na malik olduğu nöqtəyə çatmaqdır. Onlar bilirlər ki, bu, təkcə Rusiyanın deyil, digər Avropa ölkələrinin də təsdiqini tələb edən iddialı bir plandır.
“Türkiyə lazımi bazar şərtlərini yaratmalıdır, məsələn, qaz qiymətlərini liberallaşdırmaq, BOTAŞ-ı bölmək, - bunu Sabadus deyir. - Türkiyədə qazın qiymət meyarları görünmür, çünki kimsə bir etalon olduğunu deyir. Qiymət ticarət yolu ilə formalaşır və bazarda rəqabət yaradan və rəqabət yolu ilə qiymət verən çoxlu oyunçu olduqda ticarət baş verir".
Digər ekspertlər bildirir ki, Türkiyə həqiqətən 2000-ci illərin əvvəllərində bu cür liberallaşma üçün tələb olunan qanunvericiliyi təsdiqləyib, lakin qaz ticarətində azad bazar yaratmaq üçün buna əməl etməyib.
Sabadus əlavə edir ki, Türkiyədə özəlləşdirmədən tutmuş ötürücü əməliyyatların sertifikatlaşdırılmasına qədər əlavə qanunvericilik və Avropa İttifaqı (Aİ) qaydaları tətbiq edilməlidir ki, bu da keçmişdə “Nord Stream-2” AG-ni saysız-hesabsız hüquqi mürəkkəbliyə sürükləyib.
Bundan əlavə, Türkiyə Bolqarıstan və Yunanıstan da daxil olmaqla, qonşu Aİ ölkələri ilə qarşılıqlı əlaqə sazişləri imzalamalıdır. Ankara həmçinin şəffaf fəaliyyətlərə və əvvəlcədən müəyyən edilmiş təqvimə əsaslanmalı olan potensial rezervasiyaların təşkili üçün Aİ-nin şəbəkə kodlarına əməl etməlidir.
Türkiyənin energetika naziri Fatih Dönməz keçən həftə Türkiyənin İstanbulda milli enerji mübadiləsinə və bu sahədə müəyyən təcrübəyə malik olduğunu bildirib.
“Türkiyə dünyanın həmyaşıd mərkəzləri ilə müqayisədə ən zəngin resurs axınına və müxtəlifliyə malik ölkələrdən biridir. Demək olar ki, 15 ölkədən qaz axını var. Balkan ölkələri, eləcə də Avropanın cənub-şərqindən və şərqindən olan dövlətlər vaxtaşırı bizimlə əlaqə saxlayır və Türkiyədən qaz almağı tələb edirlər”.
Dönməz Türkiyənin yanvar və fevral aylarında bütün bu xalqlarla qaz konfransı keçirəcəyini və yol xəritəsi yaratmağa çalışacağını bildirib: "Burada şəffaf, təhlükəsiz bazar və hər kəsin qazan-qazan məntiqi ilə razılaşa biləcəyi bazar yaratmaq məqsədi var".
Enerji eksperti Danis hesab edir ki, Türkiyə Ukrayna taxıl müqaviləsində uğurla vasitəçilik etdiyi zaman Ankaranın etdiyi kimi, Rusiya da daxil olmaqla, bütün oyunçuları daxil etməklə Avropaya qaz tədarükünün etibarlı yolunu təmin edə bilər. O deyib: “Türkiyə artıq özünü sübut etdi”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 11:06
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
Bu gün, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
Bu gün, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
Dünən, 13:19
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
14-06-2025, 20:24
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
