13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
10:12 / 16-06-2025
İsmayıllıda hotel yanıb
Rusiyanın zəifləməsi Cənubi Qafqazda regional qüvvələrin mübarizəsini gücləndirəcək - Politoloq
Tarix: 12-01-2023 13:47 | Bölmə: Slayd
Rusiyanın zəifləməsi Cənubi Qafqazda regional qüvvələrin mübarizəsini gücləndirəcək

2023-cü il beynəlxalq beyin mərkəzlərinin mümkün müharibələrlə bağlı hesablamaları ilə başlayıb. Siyahıda Azərbaycan ilə Ermənistan mümkün hərbi qarşıdurma riski də yer alıb.

Bunu Reyting.az-a politoloq Fərhad Məmmədov deyib.

F. Məmmədovun sözlərinə görə, regionumuzda açıq hərbi toqquşma potensialı qalır, eyni zamanda Azərbaycan və Ermənistandan az riskli olmayan bir neçə yer də var. Politoloq bu qarşıdurma xətlərini sadalayıb: İran Azərbaycana qarşı, İran Ermənistanla birlikdə Azərbaycana qarşı, Rusiya Gürcüstana qarşı, Rusiyaya qarşı Azərbaycan-Gürcüstan əlaqəsi və ya Rusiya və İran Azərbaycan-Gürcüstan-Türkiyə əlaqələrinə qarşı.

F. Məmmədov diqqətə çatdırıb ki, Ukrayna ilə müharibədəki qeyri-müəyyənlik Cənubi Qafqazda müharibəyə səbəb ola biləcək proseslərə təsir göstərən əsas amildir: “Onu da başa düşmək lazımdır ki, Rusiyada resursların zəifləməsi və məhdudlaşdırılması regional gücləri “miras” uğrunda mübarizədə aktivləşdirəcək. Mən Cənubi Qafqaz regionunda İranı nəzərdə tuturam. Rusiyanın Cənubi Qafqazda mövcudluğu digər oyunçuların təzyiqi altındadır. Xüsusən də Türkiyə və ABŞ-Avropa İttifaqı əlaqəsi”.

Politoloq əlavə edib ki, Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh sazişi bağlanacağı təqdirdə baş verməli olan proseslər var - Azərbaycan-Ermənistan və Ermənistan-Türkiyə sərhədlərinin açılması, Avropa İttifaqının maliyyə zərflərinin həyata keçirilməsi, ABŞ-ın Ermənistana cəlb olunması. F. Məmmədovun fikrincə, Rusiya Ukraynada qələbə qazanacağı təqdirdə sülh müqaviləsinin yeni reallığını qəbul edə bilərdi, lakin indi bu, Moskvanın maraqlarına uyğun deyil.

Politoloqun qənaətincə, Bakı və İrəvan indiki şəraitdə sülh müqaviləsinə razılaşarsa, o zaman “bizdən sonra hətta daşqın olsun”,- prinsipindən istifadə edilərək, İrana hərbi aktivləşməyə icazə veriləcək: “İran hərbi macəraya atılmağa hazır olacaqmı? Fikrimcə, Azərbaycanın müttəfiqi Türkiyə, strateji tərəfdaşı Pakistan və Səudiyyə Ərəbistanı narahatlıq ifadələri ilə məhdudlaşmayacaqlar. Həm də bu ölkələr İrana bitişikdir”.

F. Məmmədov deyib ki, İsraildə Benyamin Netanyahunun hakimiyyətə gəlişi İranı canlandırıb: “Hazırda İrandakı daxili ziddiyyətlər gələcək eskalasiya üçün ən vacib şərtdir. Söhbət etirazların özündən yox, elitada bu etirazlara reaksiya ilə bağlı ziddiyyətlərdən gedir. Şərti olaraq qeyd edə bilərik ki, iki qrup var: SEPAH-ın zəif təhsilli, lakin çox nüfuzlu rəhbərləri ilə təmsil olunan radikallar və hakimiyyətin rejimin yumşaldılması istiqamətində ən azı müəyyən addımlar atmasına tərəfdar olan siyasətçilər, diplomatlar və regional qrupların nümayəndələri”.

Müsahibimizin fikrincə, totalitar rejimlər sistemli islahatlara gedə bilməz, xüsusən də ideoloji sahədə:

“İdeologiyada “yenidənqurma” həmişə sistemin məhvinə gətirib çıxarır. Beləliklə, Cənubi Qafqaz regionu mövcud təbii münaqişə potensialı ilə yanaşı, Ukrayna müharibəsindəki vəziyyətdən, Rusiyanın resurslarının məhdudlaşdırılmasından və İranın proseslərə reaksiyasından irəli gələn müharibə potensialını da əlavə edir. Bütün bunlar Türkiyədə seçki mənzərəsindəki qeyri-müəyyənlik fonunda baş verir. Şübhəsiz ki, Rusiya və İran rəhbərliyinin Ərdoğanla münasibətləri inkişaf edib. Bu əlaqələri proqnozlaşdırıla bilən gözlənilməzlik və ya rəqabətli tərəfdaşlıq kimi təsvir etmək olar. Ərdoğanın dəyişdirilməsi isə Rusiya və İran üçün problemlər yarada bilər və buna cavab çox qısa müddətdə hərbi güc tətbiqini nəzərdə tutur”.

Azərbaycanın indiki vəziyyətinə gəldikdə, F. Məmmədov əlavə edib ki, yeganə qabaqlayıcı addım koalisiyaların fəallaşması, silahlı qüvvələrin gücləndirilməsi və düşmənə maksimum ziyan vura biləcək silahların əldə edilməsidir: “Təcavüzün qiyməti mümkün qədər artırılmalıdır. Keyfiyyətcə yeni bir silahın nümayişinin çox faydalı olacağına təəccüblənmərəm. Paralel olaraq, razılaşmaların qarantı qismində Türkiyənin iştirakı ilə İranla vəziyyətin normallaşması mümkündür”.

Reyting.az





Bölməyə aid digər xəbərlər