22:43 / 16-06-2025
Zakir Həsənov Belarusa rəsmi səfər edib
22:33 / 16-06-2025
Xarici ölkə vətəndaşları İrandan Azərbaycana təxliyə olunub
20:27 / 16-06-2025
İran dövlət televiziyasının binası raketlə vurulub
18:00 / 16-06-2025
Cüdoçumuz dünya çempionatının yarımfinalına yüksəlib
17:32 / 16-06-2025
Rusiya Azərbaycandan göndərilən kartofu geri qaytarıb
15:28 / 16-06-2025
Pənah Hüseyn: "Bu addım istefa anlamına gəlmir"
14:07 / 16-06-2025
İran prezidenti: "İran nüvə silahı hazırlamaq niyyətində deyil"
13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
13:01 / 16-06-2025
İrandan 41 Azərbaycan vətəndaşı təxliyə olunub
12:35 / 16-06-2025
İsrail-İran qarşıdurması Cənubi Qafqazda necə əks-səda verir?
12:20 / 16-06-2025
İran hipersəs raketlərindən istifadə edir
11:37 / 16-06-2025
55 yaşlı məktəb yarıməsrlik məzunlarına qucaq açıb - Video
11:14 / 16-06-2025
Xəzər dənizində zəlzələ olub
11:06 / 16-06-2025
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
10:48 / 16-06-2025
Zelenski-Tramp görüşü Kanadada olacaq
10:38 / 16-06-2025
İran İsrailə məxsus təyyarəni vurub
10:34 / 16-06-2025
Pənah Hüseyn sədr səlahiyyətini müavininə həvalə edib - Foto
10:12 / 16-06-2025
İsmayıllıda hotel yanıb
10:01 / 16-06-2025
İran prezidenti: "Biz nüvə silahına can atmırıq"
09:58 / 16-06-2025
İranda “Mossad”ın PUA və bombalar hazırlayan emalatxanası aşkar edilib
08:47 / 16-06-2025
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
08:23 / 16-06-2025
İran İsraili zülmətə qərq edib
00:13 / 16-06-2025
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
19:08 / 15-06-2025
İranda indiyədək 128 nəfər həlak olub
16:47 / 15-06-2025
Hidayət Heydərov ilk görüşdə məğlub olub
13:19 / 15-06-2025
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
13:10 / 15-06-2025
Şıx çimərliyində iki nəfər boğulub - Video
12:59 / 15-06-2025
Prezident yeni səfirlərin etimadnamələrini qəbul edib - Fotolar
10:00 / 15-06-2025
Mehriban Əliyeva Mlli Qurtuluş Günü ilə bağlı fotolar paylaşıb
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
14:57 / 12-06-2025
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
07:27 / 12-06-2025
Üç min avtomobilin olduğu yük gəmisi bir həftədir yanır
07:17 / 12-06-2025
Ağ ev Yaxın Şərqdən diplomatları və hərbçi ailələrini çıxarır
07:23 / 13-06-2025
İsrail İranı vurmağa başlayıb
17:06 / 13-06-2025
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
22:53 / 11-06-2025
"Qarabağ" Marko Veşoviçlə yollarını ayırıb
21:38 / 12-06-2025
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir - Yenilənib
18:49 / 13-06-2025
“Rəmzi qisas erası bitdi” - Ekspertlər İsrail-İran duelinin aqibətini necə görür?
17:43 / 13-06-2025
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
07:37 / 12-06-2025
Sabiq prezident sui-qəsddə şübhəli bilinir
07:42 / 12-06-2025
Astana “Power Central Asia+China” forumuna hazırlaşır
Türkmənistan: Ata-Berdıməhəmmədov oğul-Berdıməhəmmədovun hakimiyyətini sıxışdırır
Tarix: 16-01-2023 13:10 | Bölmə: Slayd
Martın 26-da Türkmənistanda ölkənin bütün vilayət və rayonlarında parlamentə, eləcə də yerli hakimiyyət orqanlarına seçkilər keçiriləcək. Onlar Xalq Maslaxatı Milli Qenqeşin (parlamentin yuxarı palatası) sədri Qurbanqulu Berdıməhəmmədovun əvvəlkindən daha geniş səlahiyyətlərə malik Halk Maslaxatının (Xalq Şurasının) yenidən yaradılması təklifindən sonra açıqlanıb. Bununla ata Berdıməhəmmədov nəinki Türkmənistanın dövlət strukturunu dəyişdirir, həm də “millətin ömürlük lideri” olmaq istəyir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.
Rus nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
İlk dəfə olaraq Xalq Maslaxatı (XM) 1992-ci ildə ilk prezident Saparmurad Niyazovun hakimiyyəti dövründə yaradılıb. O, bu qurumu mütləq hakimiyyətin aləti kimi istifadə edirdi. Türkmənbaşını (Niyazovun titulu) ömürlük prezident elan edən də məhz XM idi.
2006-cı ilin dekabrında qəfil ölümündən sonra ölkədə və xaricdə islahatçı kimi qəbul edilən Qurbanqulu Berdıməhəmmədov hakimiyyətə gəldi. 2008-ci ilin sentyabrında o, sonradan məlum olduğu kimi, öz istəyi ilə deyil, Almaniyanın təzyiqi ilə XM-ni ləğv etdi. XM Berdıməhəmmədov Ağsaqqallar Şurasını məsləhət orqanı statusu ilə əvəzlədi. Lakin artıq 2017-ci ilin oktyabrında o, XM-ni yenidən yaratmağı təklif etdi. Bunun üçün Konstitusiyanı dəyişdirmək və ikipalatalı parlament sisteminə keçmək, XM-ni özünün yuxarı palatası etmək lazım idi. Eks-prezidentin özü də kürsüsünü oğlu Serdar Berdıməhəmmədova təhvil verdikdən sonra parlamentin yuxarı palatasına deputat seçilib, sonra isə ona rəhbərlik edib.
Bu gün Q. Berdıməhəmmədov daha da irəli gedərək XM-ə demək olar ki, qeyri-məhdud səlahiyyətlər verilməsi təklifini irəli sürüb. XM Konstitusiyaya dəyişikliklərin edilməsinə cavabdehdir; daxili və xarici siyasət məsələləri, habelə siyasi, iqtisadi, sosial və mədəni inkişaf proqramları; təhlükəsizlik məsələləri. Yəni XM rəhbəri - Qurbanqulu Berdıməhəmmədov mütləq hakimiyyəti cəmləşdirir.
Q. Berdıməhəmmədov XM-nin yaradılması ideyasını müasir tələblərlə əsaslandırıb. “İnkişaf edən və dəyişən zaman qanunvericilik orqanlarının strukturunun ardıcıl təkmilləşdirilməsini tələb edir. Biz də bu dəyişikliklərə əsaslanmalıyıq. Ona görə də xalqımızın çoxəsrlik tarixində əcdadlarımızın çoxəsrlik ənənələrinə əsaslanan dövlət quruculuğu təcrübəsini nəzərə alaraq, ən mühüm siyasi, iqtisadi və hərbi məsələləri milli şuralarda ictimai nümayəndələrlə birlikdə həll etmək , mən xalq hakimiyyətinin ali nümayəndəlik orqanının, yəni Türkmənistanın Xalq Maslaxatının yaradılmasını təklif edirəm”, - deyə Berdiməhəmmədov bildirib.
Mərkəzi Asiya üzrə ekspert Serdar Aytakov NG-yə bildirib ki, əslində Qurbanqulu Berdıməhəmmədov üçün dövlət sistemində yer axtarışı gedir. “Parlamentin yuxarı palatasının hazırkı statusu və sədri postu, məlum oldu ki, ona qətiyyən uyğun gəlmir. Bu halda söhbət dövlət strukturunun bir növ optimallaşdırılmasından yox, bir şəxsin - Qurbanqulu Berdıməhəmmədovun müstəsna ambisiyalarından gedir. Ona mütləq güc, onun hissi, hüququ, şübhəli legitimliyi olsa da, ölkəyə rəhbərliyə davam etməyə imkan verəcək hansısa post lazımdır”, - deyə ekspert bildirib.
Aytakovun sözlərinə görə, atasının prezident postunu ona təhvil verdiyi oğlu Serdarın “müflis” olduğu üzə çıxıb. Təsadüfi deyil ki, S. Berdıməhəmmədov müxtəlif sammitlərdə və beynəlxalq yüksək səviyyəli görüşlərdə şəxsən iştirak edir. “Ancaq bu kontekstdə bu, o qədər də vacib deyil, çünki bütün maliyyə və güc balansları Berdıməhəmmədovlar klanına ayrılıb, lakin eks-prezidentin eqosu daha yüksək olub və fasilədən sonra o, mütləq hakimiyyəti bərpa etmək qərarına gəlib. Xalq Maslaxatı sədrinin simasında bu, ona bütün dövlət aparatını idarə etməyə imkan verəcək”, - ekspert qeyd edib.
“Türkmən politoloqu Kumuş Bayriyeva Konstitusiyaya zəruri olacaq və artıq elan edilmiş bəzi “zamanın tələbləri” ilə yeni dəyişikliklərin təqdim edilməsi cəhdlərinin çox təhlükəli olduğunu söyləyərkən haqlıdır. Qanuna, Konstitusiyaya belə etinasızlıq prinsipcə dövlətçiliyin əsasları altına bomba qoyur. Müasir cəmiyyətdə keçmiş prezident üçün əlverişli və ya rahat mövqe axtarışından asılı olaraq konstitusiya normalarını dəyişmək ağlasığmazdır”, - Aytakov hesab edir. Onun fikrincə, bu, dövlət sistemində növbəti dəyişiklikdir:
Konstitusiyanın bir redaksiyasından digərinə boş-boş gəzən Türkmənistanda idarəetmə forması - “prezident respublikası” yenidən tapdalanır.
Bununla belə, Berdıməhəmmədovun yeni, daha doğrusu, arxaik mərhələyə keçid üçün daxili şəraiti var. Görünür, o, qurulmuş hakimiyyət institutları vasitəsilə xalqı istədiyi kimi manipulyasiya edir. Onun hakimiyyəti Türkmənbaşının sələfindən çox az fərqlənir.
Berdıməhəmmədovun xalq tərəfindən dəstəklənməsi üçün hətta Niyazov kimi maaş artımı və ya iki həftəlik ödənişli məzuniyyət kimi əlavə güzəştlərin gündəmə gətirilməsinə də ehtiyac yoxdur. Əksinə, Arkadağ (Berdıməhəmmədova verilən ad) pulsuz qaz, işıq və duz şəklində əvvəllər mövcud olan güzəştləri ləğv etdi. Türkmən xalqı bu gün boşluq içindədir. İnternetdən istifadəyə məhdudiyyətlər qoyulub, şəhərlərin görkəmini abadlaşdırmaq bəhanəsi ilə peyk antennaları sökülür. Qaz tədarükü üçün alternativ mənbələr axtarışı ilə məşğul olan beynəlxalq ictimaiyyət karbohidrogen ehtiyatları olan ölkələrdə uzun müddətdir ki, daxili proseslərə məhəl qoymur.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 16-01-2023 13:10 | Bölmə: Slayd
Martın 26-da Türkmənistanda ölkənin bütün vilayət və rayonlarında parlamentə, eləcə də yerli hakimiyyət orqanlarına seçkilər keçiriləcək. Onlar Xalq Maslaxatı Milli Qenqeşin (parlamentin yuxarı palatası) sədri Qurbanqulu Berdıməhəmmədovun əvvəlkindən daha geniş səlahiyyətlərə malik Halk Maslaxatının (Xalq Şurasının) yenidən yaradılması təklifindən sonra açıqlanıb. Bununla ata Berdıməhəmmədov nəinki Türkmənistanın dövlət strukturunu dəyişdirir, həm də “millətin ömürlük lideri” olmaq istəyir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.
Rus nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
İlk dəfə olaraq Xalq Maslaxatı (XM) 1992-ci ildə ilk prezident Saparmurad Niyazovun hakimiyyəti dövründə yaradılıb. O, bu qurumu mütləq hakimiyyətin aləti kimi istifadə edirdi. Türkmənbaşını (Niyazovun titulu) ömürlük prezident elan edən də məhz XM idi.
2006-cı ilin dekabrında qəfil ölümündən sonra ölkədə və xaricdə islahatçı kimi qəbul edilən Qurbanqulu Berdıməhəmmədov hakimiyyətə gəldi. 2008-ci ilin sentyabrında o, sonradan məlum olduğu kimi, öz istəyi ilə deyil, Almaniyanın təzyiqi ilə XM-ni ləğv etdi. XM Berdıməhəmmədov Ağsaqqallar Şurasını məsləhət orqanı statusu ilə əvəzlədi. Lakin artıq 2017-ci ilin oktyabrında o, XM-ni yenidən yaratmağı təklif etdi. Bunun üçün Konstitusiyanı dəyişdirmək və ikipalatalı parlament sisteminə keçmək, XM-ni özünün yuxarı palatası etmək lazım idi. Eks-prezidentin özü də kürsüsünü oğlu Serdar Berdıməhəmmədova təhvil verdikdən sonra parlamentin yuxarı palatasına deputat seçilib, sonra isə ona rəhbərlik edib.
Bu gün Q. Berdıməhəmmədov daha da irəli gedərək XM-ə demək olar ki, qeyri-məhdud səlahiyyətlər verilməsi təklifini irəli sürüb. XM Konstitusiyaya dəyişikliklərin edilməsinə cavabdehdir; daxili və xarici siyasət məsələləri, habelə siyasi, iqtisadi, sosial və mədəni inkişaf proqramları; təhlükəsizlik məsələləri. Yəni XM rəhbəri - Qurbanqulu Berdıməhəmmədov mütləq hakimiyyəti cəmləşdirir.
Q. Berdıməhəmmədov XM-nin yaradılması ideyasını müasir tələblərlə əsaslandırıb. “İnkişaf edən və dəyişən zaman qanunvericilik orqanlarının strukturunun ardıcıl təkmilləşdirilməsini tələb edir. Biz də bu dəyişikliklərə əsaslanmalıyıq. Ona görə də xalqımızın çoxəsrlik tarixində əcdadlarımızın çoxəsrlik ənənələrinə əsaslanan dövlət quruculuğu təcrübəsini nəzərə alaraq, ən mühüm siyasi, iqtisadi və hərbi məsələləri milli şuralarda ictimai nümayəndələrlə birlikdə həll etmək , mən xalq hakimiyyətinin ali nümayəndəlik orqanının, yəni Türkmənistanın Xalq Maslaxatının yaradılmasını təklif edirəm”, - deyə Berdiməhəmmədov bildirib.
Mərkəzi Asiya üzrə ekspert Serdar Aytakov NG-yə bildirib ki, əslində Qurbanqulu Berdıməhəmmədov üçün dövlət sistemində yer axtarışı gedir. “Parlamentin yuxarı palatasının hazırkı statusu və sədri postu, məlum oldu ki, ona qətiyyən uyğun gəlmir. Bu halda söhbət dövlət strukturunun bir növ optimallaşdırılmasından yox, bir şəxsin - Qurbanqulu Berdıməhəmmədovun müstəsna ambisiyalarından gedir. Ona mütləq güc, onun hissi, hüququ, şübhəli legitimliyi olsa da, ölkəyə rəhbərliyə davam etməyə imkan verəcək hansısa post lazımdır”, - deyə ekspert bildirib.
Aytakovun sözlərinə görə, atasının prezident postunu ona təhvil verdiyi oğlu Serdarın “müflis” olduğu üzə çıxıb. Təsadüfi deyil ki, S. Berdıməhəmmədov müxtəlif sammitlərdə və beynəlxalq yüksək səviyyəli görüşlərdə şəxsən iştirak edir. “Ancaq bu kontekstdə bu, o qədər də vacib deyil, çünki bütün maliyyə və güc balansları Berdıməhəmmədovlar klanına ayrılıb, lakin eks-prezidentin eqosu daha yüksək olub və fasilədən sonra o, mütləq hakimiyyəti bərpa etmək qərarına gəlib. Xalq Maslaxatı sədrinin simasında bu, ona bütün dövlət aparatını idarə etməyə imkan verəcək”, - ekspert qeyd edib.
“Türkmən politoloqu Kumuş Bayriyeva Konstitusiyaya zəruri olacaq və artıq elan edilmiş bəzi “zamanın tələbləri” ilə yeni dəyişikliklərin təqdim edilməsi cəhdlərinin çox təhlükəli olduğunu söyləyərkən haqlıdır. Qanuna, Konstitusiyaya belə etinasızlıq prinsipcə dövlətçiliyin əsasları altına bomba qoyur. Müasir cəmiyyətdə keçmiş prezident üçün əlverişli və ya rahat mövqe axtarışından asılı olaraq konstitusiya normalarını dəyişmək ağlasığmazdır”, - Aytakov hesab edir. Onun fikrincə, bu, dövlət sistemində növbəti dəyişiklikdir:
Konstitusiyanın bir redaksiyasından digərinə boş-boş gəzən Türkmənistanda idarəetmə forması - “prezident respublikası” yenidən tapdalanır.
Bununla belə, Berdıməhəmmədovun yeni, daha doğrusu, arxaik mərhələyə keçid üçün daxili şəraiti var. Görünür, o, qurulmuş hakimiyyət institutları vasitəsilə xalqı istədiyi kimi manipulyasiya edir. Onun hakimiyyəti Türkmənbaşının sələfindən çox az fərqlənir.
Berdıməhəmmədovun xalq tərəfindən dəstəklənməsi üçün hətta Niyazov kimi maaş artımı və ya iki həftəlik ödənişli məzuniyyət kimi əlavə güzəştlərin gündəmə gətirilməsinə də ehtiyac yoxdur. Əksinə, Arkadağ (Berdıməhəmmədova verilən ad) pulsuz qaz, işıq və duz şəklində əvvəllər mövcud olan güzəştləri ləğv etdi. Türkmən xalqı bu gün boşluq içindədir. İnternetdən istifadəyə məhdudiyyətlər qoyulub, şəhərlərin görkəmini abadlaşdırmaq bəhanəsi ilə peyk antennaları sökülür. Qaz tədarükü üçün alternativ mənbələr axtarışı ilə məşğul olan beynəlxalq ictimaiyyət karbohidrogen ehtiyatları olan ölkələrdə uzun müddətdir ki, daxili proseslərə məhəl qoymur.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 20:27
İran dövlət televiziyasının binası raketlə vurulub
Bu gün, 11:06
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
Bu gün, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
Bu gün, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
14-06-2025, 20:24
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
