07:49 / 25-04-2024
Kuba prezidenti etiraz edir
Türkiyəni NATO-dan sıxışdırıb çıxarmaq istəyirlər - Təhlil
Tarix: 26-01-2023 13:25 | Bölmə: Slayd
Türkiyəni NATO-dan sıxışdırıb çıxarmaq istəyirlər

Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın tərəfdaşları NATO-nun genişlənməsi ilə bağlı danışıqlarda geriləmə olduğunu qeyd ediblər. Ədalət və İnkişaf Partiyasının (AKP) nümayəndələri bildiriblər ki, Türkiyənin Stokholmdakı diplomatik nümayəndəliyi qarşısında Quranın yandırılması ilə bağlı qalmaqal İsveçlə hər hansı əlaqəni mənasız edir. Eyni zamanda, Ankara digər namizəd - Finlandiya haqqında daha neytral danışır ki, bu da iki Skandinaviya ölkəsi arasında rəqabət yaradır. Bəzi türk siyasətçiləri ölkələrinin NATO-dan çıxması ilə bağlı danışıqları təzələyiblər.

Reyting.az
xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.

Rus nəşrinin təhlilində qeyd olunur:

AKP-nin rəsmi nümayəndəsi Ömər Çelik bildirib ki, Stokholmdakı ifrat sağçı aksiya ətrafında yaranmış vəziyyət NATO-nun genişlənməsi ilə bağlı dialoqa ciddi maneə yaradıb. Onun sözlərinə görə, Helsinki və Stokholmla danışıqlar prosesində “heç bir irəliləyiş yoxdur, əksinə, geriləmə var”.

"İsveç özünü belə bir vəziyyətə gətirib: verdiyi vədlərin heç birini yerinə yetirə bilməyib, - deyə Ərdoğanın funksioneri vurğulayıb. - Finlandiya bu prosesdə özünü müsbət tərəfdən göstərmək istəyir. Ona görə də o, NATO ilə danışacaq. Finlandiya və İsveç iki fərqli ölkədir. Finlandiya terrorla mübarizədə düzgün addımlar atdıqdan sonra, şübhəsiz ki, İsveçdən fərqli olacaq”.

ABŞ prezidenti Cozef Bayden administrasiyasının iki Skandinaviya dövlətinin NATO-ya ayrıca daxil olmasını təsdiqləməyə hazır olub-olmaması ilə bağlı növbəti brifinqində bir sıra sualları cavablandıran Dövlət Departamentinin sözçüsü Ned Prays qeyd edib ki, söhbət əvvəlcə sinxron prosesdən gedir: "Bu, hər zaman Finlandiya və İsveç haqqında olub".

Praysın sözlərinə görə, Vaşinqton müvafiq danışıqların üçtərəfli formatda - Ankara, Stokholm və Helsinki arasında davam etdirilməsinə üstünlük verər. O vurğulayıb ki, məqsədlərdən biri Şimali Atlantika Alyansını “soyuq müharibə dövründə heç vaxt olmadığı qədər diqqət mərkəzində və daha vahid” etməkdir.

Eyni zamanda, diplomatik departamentin rəsmi nümayəndəsi Türkiyənin Stokholmdakı səfirliyi yaxınlığında Quranın yandırılmasının üçüncü şəxslər üçün faydalı olduğu ehtimalını ifadə edib. "İsveç tərəfindən qorunan güclü, köklü demokratik prinsiplərdən bəhrələnən şəxslərin olması iyrəncdir və qınana bilər, - deyə Dövlət Departamentinin sözçüsü qeyd edib. - Hadisənin motivləri barədə danışmayacağam, lakin isveçli tərəfdaşlarımızdan eşitdiyiniz kimi, İsveçi NATO-da görmək istəməyən təxribatçıların bu işə qarışması şübhəsiz ki, narahatlıq doğurur".

Prays jurnalistlərin “Moskvanın barmağı” ilə bağlı suala baxmayaraq, təxribatdan faydalananları göstərməkdən imtina edib.

Stokholm və Helsinkinin NATO-ya daxil olması prosesinin ayrı-ayrılıqda baş tuta biləcəyi ilə bağlı fərziyyələr ötən ildən səslənir. Eyni zamanda, Ankaraya qarşı çıxan portallar iddia edirdilər ki, onun rəsmiləri bilərəkdən iki Skandinaviya dövlətindən olan həmkarlarına çoxistiqamətli siqnallar göndərirlər. Belə ki, Stokholmda yerləşən dissident platforması olan “Nordic Research Monitoring Network” (NRMN) qeyd edib ki, guya Türkiyə üzvlük üçün hər bir namizədə onun şanslarının digərindən daha yüksək olduğunu açıq şəkildə bəyan edib. Bu, yəqin ki, rəqabət mühiti yaratmalı, abituriyentləri Türkiyənin qoyduğu tələbləri yerinə yetirmək üçün daha məsuliyyətli yanaşmağa sövq etməli idi.

Bu arada Ankaranın özündə də ölkənin NATO-dan çıxması lehinə fikirlər səslər. Türkiyənin Ana Vətən Partiyasının sədr müavini Ethem Sancak ölkənin demarş qərarı verə biləcəyini etiraf edib:

"Hadisələr bizi bu cür hərəkətlər etmək məcburiyyətində qoyur. NATO öz təxribatları ilə bizi buna məcbur edir: onlar bizi qonşumuz Yunanıstana qarşı qoymağa çalışırlar. Türkiyə 5-6 aya NATO-dan çıxacaq. Bizi də Yaxın Şərqdəki burulğana sürükləməyə çalışırlar. Nəhayət, İsveç və Hollandiyada Qurana qarşı hərəkətləri görürsünüz”.

Bununla yanaşı, deputat vurğulayıb ki, son bir ildə Türkiyə cəmiyyətinin ABŞ-a inamı azalıb, Rusiyaya münasibətdə isə artıb.

Hərbi bloka üzvlüklə bağlı eyni nöqteyi-nəzəri Ərdoğanın parlament koalisiyasındakı müttəfiqi, Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının sədri Dövlət Baxçalı da bölüşür. O, Stokholmdakı aksiyanı şərh edərək, onun təşkilatçılarının daha mürəkkəb planlar hazırladıqlarına əmin olduğunu bildirib. "Məqsəd Türkiyənin NATO-dan çıxarılması üçün siyasi və diplomatik mühitin yaradılmasına dəstək verməkdir", - deyə millətçi lider vurğulayıb.

NG-yə Ankara Universitetinin professoru Toğrul İsmayılın xatırlatdığı kimi, Türkiyənin NATO-dan çıxa biləcəyi ilə bağlı hər zaman bəyanatlar olub və bunun səbəblərindən biri də ABŞ siyasətidir. “Gəlin hadisələrə real baxaq. Üzvlük ilk növbədə müdafiə xərclərinin azaldılması, hərbi texnologiya və texnikanın təkmilləşdirilməsidir. Bundan əlavə, bu, təkcə xarici düşmənlərdən deyil, həm də NATO-ya daxil olan qüvvələrdən müdafiədir”, - ekspert qeyd edib. Onun fikrincə, alyansa mənsub olmaq həm hücumlardan qoruyur, həm də müstəqilliyini qoruyub saxlamağa imkan verir. NATO-nun genişlənməsi ilə bağlı danışıqların hara gedə biləcəyini şərh edən İsmayıl vurğulayıb ki, hər şey İsveçin hərəkətlərindən asılıdır.

Öz növbəsində, beynəlxalq əlaqələr üzrə ekspert Vladimir Frolov “Nezavisimaya qazeta”nın ABŞ-ın Stokholm və Helsinkinin bloka qoşulması prosesini sinxronlaşdırmaq istəyi ilə bağlı sualını cavablandırarkən qeyd edib ki, “eyni vaxtda girişin prioriteti Baltikyanı bölgədə müdafiənin dərinliyi və əməliyyatlarla bağlıdır”.

"Ardıcıl prosesi istisna etmirəm, - deyə NG-nin həmsöhbəti bildirib. - Üstəlik, bu həm də NATO-nun Madriddə keçirilən sammitinin paralel girişlə bağlı qərarıdır, lakin növbəti sammitdə buna düzəlişlər etmək olar. Eyni zamanda, hər şey daha asandır”.

Ekspertin fikrincə, indi Türkiyəyə bu il vaxtından əvvəl - yaz aylarında keçiriləcək ümumi seçkilərin nəticələrini gözləmək lazımdır.

E. KAMAL
Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}