13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
10:12 / 16-06-2025
İsmayıllıda hotel yanıb
Zəlzələnin nəticəsi: 300 atom bombası gücündə gərginlik boşalıb - Professor
Tarix: 07-02-2023 17:51 | Bölmə: Slayd
Zəlzələnin nəticəsi: 300 atom bombası gücündə gərginlik boşalıb

“Rəsədxanalarımız həmişəki kimi zəlzələnin gücünü yanlış olaraq 7,4 bal müəyyən edib. Halbuki ABŞ bunu 7,8 olaraq elan edir. Sonra yenə bizi utandıraraq, rəsədxanalarımız onu 7.7-yə düzəltməli oldular. İkisi arasında normalarda qəribə bir fərq var”.

Reyting.az
xəbər verir ki, bunu zəlzələ üzrə mütəxəssis, professor Əhməd Ercan Türkiyədə baş verən dəhşətli yeraltı təkanları şərh edərkən deyib.

Onun sözlərinə görə, Türkiyə tarixində ilk dəfə belə bir zəlzələ qeydə alınıb.

İlkin məlumatlara əsaslanaraq, gərginliyin 130 atom bombası gücü ilə aradan qalxdığını iddia edən Ercanın fikrincə, hazırda təxminən 300 atom bombası gücündə gərginlik boşalıb: “Ancaq uzunluq Suriya sərhədindən başlayaraq Hatay, Osmaniyə və Elazığa qədər uzanır. Zəlzələ zolağının uzunluğu təqribən 400 kilometrdir”.

Ə. Ercan bildirib ki, 7.7 baldan sonra yeni zəlzələ adətən olmur: “Mən deyərdim ki, ən çoxu 7,1 və ya 7,2 ola bilər. Lakin bir neçə saat sonra 7,6 bal gücündə olub. Bu, fövqəladə vəziyyətdir. Bu o deməkdir ki, hər iki qırıqda zəlzələ yaratmaq üçün gərginlik yaranıb. Birinci qırıqda zəlzələ gərginliyi aradan qaldırılarkən, gərginliyin bir hissəsi ikinci qırığa keçib. Onun təsiri ilə ikinci qırıq da hərəkətə başlayıb. Buna qorxulu zəlzələ deyilir. Bu termini Türkiyədə ilk dəfədir işlədirəm, çünki əvvəllər belə bir zəlzələ qeydə alınmayıb. Gölcük zəlzələsində də bənzər təkan nümunəsini gördük, amma yan-yana və ya arxa-arxaya deyildi, arada aylar var idi”.

Dağıntının miqyasının fövqəladə olduğunu vurğulayan Ercan əlavə edib ki, Qəhramanmaraş zəlzələsinin dağıdıcı gücü 11-dir: “Onun maksimum məhvetmə gücü Merkalli Cannani şkalası üzrə 12-dir. Təəssüf ki, ölənlərin sayının rəsmi rəqəmlərin dediyi səviyyədə olacağını düşünmürəm”.

Son dövr və ondan sonra baş verən zəlzələ hərəkətləri ilə bağlı da açıqlamalar verən Ercan diqqətə atdırıb ki, bütün dünya yerin nüvəsindən onun qabığına sərbəst rəqsə keçib: “Meduza kimi kiçilir, qabarır, büzülür, qabarır... Bütün dünyada çatlar indi cırıldayır. Ən çox cırıldayanlar Türkiyədədir. Əgər daşqın həddinə qədər gərginlik toplayanlar varsa, onlar yeni zəlzələlər yarada bilərlər”.

Hazırda dünyanın ən təhlükəli yerinin Qəhramanmaraş və ətrafı olduğunu bildirən Ərcanın fikrincə, Qəhramanmaraş və 250 kilometr radiusda olan hər yer zəlzələ riskinin ən çox olduğu bölgədir.

“Zəlzələni xarici qüvvələrin törətdiyini söyləyənlər də var. Süni şəkildə zəlzələ yarana bilməz. Bəşəriyyətin belə bir gücü və imkanı yoxdur”,- professor əlavə edib.

Demokratiya və iqtisadiyyatı zəif inkişaf etmiş ölkələrin zəlzələyə daha təsirli olduğunu bildirən Ercan söyləyib ki, nə qədər kasıbsınızsa, zəlzələ fəlakəti sizə bir o qədər yaxındır. Yoxsulluq aradan qaldırılmadıqca, zəlzələ problemləri həll edilə bilməz.

Mütəxəssis qeyd edib ki, bu zəlzələ Türkiyəyə təxminən 50 milyard dollarlıq iqtisadi yük qoyacaq.

E. KAMAL
Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər