15:28 / 16-06-2025
Pənah Hüseyn: "Bu addım istefa anlamına gəlmir"
14:07 / 16-06-2025
İran prezidenti: "İran nüvə silahı hazırlamaq niyyətində deyil"
13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
13:01 / 16-06-2025
İrandan 41 Azərbaycan vətəndaşı təxliyə olunub
12:35 / 16-06-2025
İsrail-İran qarşıdurması Cənubi Qafqazda necə əks-səda verir?
12:20 / 16-06-2025
İran hipersəs raketlərindən istifadə edir
11:37 / 16-06-2025
55 yaşlı məktəb yarıməsrlik məzunlarına qucaq açıb - Video
11:14 / 16-06-2025
Xəzər dənizində zəlzələ olub
11:06 / 16-06-2025
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
10:48 / 16-06-2025
Zelenski-Tramp görüşü Kanadada olacaq
10:38 / 16-06-2025
İran İsrailə məxsus təyyarəni vurub
10:34 / 16-06-2025
Pənah Hüseyn sədr səlahiyyətini müavininə həvalə edib - Foto
10:12 / 16-06-2025
İsmayıllıda hotel yanıb
10:01 / 16-06-2025
İran prezidenti: "Biz nüvə silahına can atmırıq"
09:58 / 16-06-2025
İranda “Mossad”ın PUA və bombalar hazırlayan emalatxanası aşkar edilib
08:47 / 16-06-2025
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
08:23 / 16-06-2025
İran İsraili zülmətə qərq edib
00:13 / 16-06-2025
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
19:08 / 15-06-2025
İranda indiyədək 128 nəfər həlak olub
16:47 / 15-06-2025
Hidayət Heydərov ilk görüşdə məğlub olub
13:19 / 15-06-2025
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
13:10 / 15-06-2025
Şıx çimərliyində iki nəfər boğulub - Video
12:59 / 15-06-2025
Prezident yeni səfirlərin etimadnamələrini qəbul edib - Fotolar
10:00 / 15-06-2025
Mehriban Əliyeva Mlli Qurtuluş Günü ilə bağlı fotolar paylaşıb
09:14 / 15-06-2025
Vəhdət Partiyasının sədri dəyişib - Fotolar
08:50 / 15-06-2025
İranın zərbəsindən sonra İsraildə tədqiqat mərkəzi yanıb
00:49 / 15-06-2025
İlham Əliyev Milli Qurtuluş Günü münasibətilə paylaşım edib - Foto
00:16 / 15-06-2025
İranda daha bir general həlak olub
00:07 / 15-06-2025
Bu gün Milli Qurtuluş Günüdür
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
14:57 / 12-06-2025
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
07:27 / 12-06-2025
Üç min avtomobilin olduğu yük gəmisi bir həftədir yanır
07:17 / 12-06-2025
Ağ ev Yaxın Şərqdən diplomatları və hərbçi ailələrini çıxarır
07:23 / 13-06-2025
İsrail İranı vurmağa başlayıb
21:06 / 11-06-2025
Acun Ilıcalı istefa verib
17:06 / 13-06-2025
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
22:53 / 11-06-2025
"Qarabağ" Marko Veşoviçlə yollarını ayırıb
21:38 / 12-06-2025
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir - Yenilənib
18:49 / 13-06-2025
“Rəmzi qisas erası bitdi” - Ekspertlər İsrail-İran duelinin aqibətini necə görür?
18:04 / 11-06-2025
Kəmalə Günəşli toy sahibinə bakal atıb
17:43 / 13-06-2025
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
Özbəkistanın “Taliban”la dostluğu pozulur
Tarix: 23-02-2023 11:32 | Bölmə: Slayd
Beş Mərkəzi Asiya ölkəsindən Özbəkistan “Taliban”la ən yaxşı münasibətə malikdir. Lakin son hadisələr özbəklərin Əfqanıstanın hazırkı hakimiyyəti ilə münasibətdə çətinliklərini nümayiş etdirir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “bne Intellinews” yazıb.
Nəşrin təhlilində deyilir:
Özbəkistan hakimiyyəti və “Taliban” rəhbərliyi - silahlı qrup 2021-ci ilin avqustunda hakimiyyətə qayıtdıqdan və Əfqanıstan ərazisindən heç vaxt qonşu ölkəyə hücum üçün istifadə edilməyəcəyinə söz verdikdən sonra - razılaşma əldə edib.
Özbəkistan “Taliban”ın Əfqanıstanda nəzarəti ələ keçirməsi ehtimalına hazır idi. 2019-cu ilin martında Özbəkistanın o vaxtkı xarici işlər naziri Əbdüləziz Kamilov Dohada “Taliban” nümayəndələri ilə danışıqlar aparıb.
Növbəti avqust ayında “Taliban”ın nümayəndə heyəti Özbəkistana səfər edib.
Özbəkistan və “Taliban” rəsmiləri xarici qüvvələrin Əfqanıstanı tərk etməsindən bir neçə ay əvvəl görüşləri davam etdiriblər.
15 avqust 2021-ci ildə “Taliban” Kabilə daxil olanda Özbəkistan səfirliyi açıq qalıb. 144 kilometrlik (89 mil) Özbəkistan-Əfqanıstan sərhədi boyunca keçidlər, o cümlədən əsas “Dustlik” (“Dostluq”) körpüsü bağlansa da, körpünün hərəkəti həftələr ərzində bərpa edilib.
Özbəkistan Sovet İttifaqının tərkibində olarkən yüksək vəzifəli məmurları yetişən dünyəvi Özbəkistan hökumətinin “Taliban”la çox az oxşarlığı var. Əslində, 1990-cı illərin sonunda “Taliban”ın Əfqanıstanda hakimiyyəti dövründə Özbəkistan hökuməti “Taliban” əleyhinə olan qüvvələrə yardım edirdi. Amma xarici qüvvələrin Həmid Qərzai və Əşrəf Qəni hökumətlərini dəstəklədiyi 20 il ərzində tikilən infrastruktur layihələri Özbəkistan üçün sərfəli və Əfqanıstan üçün əvəzolunmaz olub.
Asiya İnkişaf Bankı (AİB) Özbəkistan və Əfqanıstan arasında elektrik ötürücü xətlərin tikintisini maliyyələşdirməyə köməklik göstərib. Hazırda Əfqanıstanın elektrik enerjisi idxalının 60 faizi Özbəkistanın payına düşür. Əvvəldən qalmış bəzi yarımçıq layihələr tamamlanarsa, bu rəqəmi əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilər.
Yanvarın 2-də Daşkənd və Kabil Özbəkistanın elektrik enerjisi tədarükü sazişini 2023-cü ilə qədər uzadıb, lakin yanvarın 13-də Özbəkistan texniki problemləri əsas gətirərək Əfqanıstana elektrik enerjisi ixracını dayandırıb. Yanvarın 22-nə qədər tədarükün hələ də dayandırıldığı və Orta Asiya ətrafında temperaturun aşağı düşməsi ilə “Taliban” sanki səbrini itirib.
Qrupun xarici işlər naziri vəzifəsini icra edən Əmir Xan Müttəqi həmin gün deyib: “Özbəkistan elektrik enerjisini kəsib, indi insanlar problemlərlə üzləşirlər. Qonşular və dostlar çətin anlarda bir-birinə kömək etməlidir”.
Yanvarın 24-də tədarük bərpa edilsə də, elektrikin kəsilməsi ilə bağlı qalan gərginliklər aydın idi. Fevralın 1-də Özbəkistanın “Özbəkistan Dəmir Yolları” dövlət dəmir yolu şirkəti Özbəkistan-Əfqanıstan dəmir yolu nəqliyyatının müvəqqəti dayandırıldığını elan etdi: “Əfqanıstan Dəmir Yolu İdarəsi razılaşdırılmış tədbirləri vaxtında həyata keçirə bilmədiyi üçün...”
Dəmir yolu xətti hər iki ölkə üçün vacibdir. O, Çindən dəmir yolu xətlərinə (Çindən Əfqanıstana ilk yük qatarı 2016-cı ildə gəlib) və Rusiya ilə birləşdirən digər Mərkəzi Asiya dəmir yolu marşrutlarına qoşulur.
Əfqanıstanın “Tolou News” telekanalı dekabrın 5-də bildirib ki, Əfqanıstan Dəmir Yolu İdarəsinin rəisi vəzifəsini icra edən Bəxt Rəhman Şərafat Əfqanıstanın Özbəkistan sərhədindən Əfqanıstanın şimalındakı Məzari-Şərif şəhərinə qədər olan dəmir yolunun saxlanması üçün Qazaxıstanın Mansur Fatih şirkəti ilə müqavilə imzaladığını bildirib.
Özbəkistan və Əfqanıstanı birləşdirən “Dustlik” körpüsü 1982-ci ildə tamamlanıb. Bu, avtomobil və dəmir yolu körpüsüdür, ortasında qatar relsləri çəkilir. Dəmir yolu marşrutu Əfqanıstandakı Sovet qoşunlarına təchizat gətirmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Ancaq ölkənin bir neçə kilometr içində sona çatırdı. Beynəlxalq təşkilatların maliyyəsi onun Özbəkistan sərhədindən 75 kilometr məsafədə yerləşən Məzari-Şərifə qədər uzadıb. Uzatma 2011-ci ildə açılıb və o vaxtdan bəri “Özbəkistan Dəmir Yolları”nın törəmə şirkəti olan “Soqdiana Trans” onu idarə edir.
Şərafat, “Sogdiana Trans”-ın "bizə yalnız 22 kilometr, yalnız Hairaton limanına xidmət göstərdiyini" və Qazaxıstan şirkətinin Məzari-Şərifə qədər xətti saxlamağa söz verdiyini söyləyib.
Şərafat, həmçinin Əfqanıstanın Qazaxıstan şirkətinə "illik 4,1 milyon dollar" ödəyəcəyini, "biz “Sogdiana Trans”-a 15 milyon dollar ödəyirdik...", - deyib.
Mənsur Fatih haqqında əlavə məlumat axtarışı Şərafətin şirkətdən bəhs etməzdən əvvəl heç nə üzə çıxarmadı, ona görə də onun dəmir yolu sisteminin idarə edilməsində təcrübəsinin nə olduğu bəlli deyil.
“Tolou News” xəbər verir ki, "Fatih” şirkətinin rəhbərinin müavini Bisn Bai Maxanov “işçilərin sayını potensiala görə artıracaqlarını" - söyləyib.
Dekabrın 7-də “Özbəkistan Dəmir Yolları” bəzi KİV-lərdə dəmir yolu xətti ilə bağlı “təhrif olunmuş məlumatlara” toxunub. O, həmçinin Şərafətin “Dustlik” körpüsü ilə Əfqanıstana birləşdirilən Özbəkistanla sərhəddə yerləşən Termez şəhərində olduğunu xatırladıb və “Sogdiana Trans”-ın Əfqanıstanla müqaviləni itirməsi ilə bağlı açıqlamaları təkzib edib.
Fevralın 8-10-da Termezdə keçirilən görüşdə “Soqdiana Trans” üçün Məzari-Şərifə gedən xəttin daha iki il müddətinə idarə olunması üçün yeni protokol imzalanıb və dəmir yolunun fəaliyyəti bərpa edilib.
Yeri gəlmişkən, Özbəkistan Xarici İşlər Nazirliyi yanvarın 5-də bəyan edib ki, Özbəkistan “Əfqanıstanda qadın və qızların dövlət və özəl ali təhsil müəssisələrində təhsil almasına qadağa qoyulması xəbərini dərin narahatlıqla qarşılayıb”. XİN bildirib ki, Özbəkistan “əfqan xalqının dinc və firavan gələcək qurmaq istəklərini dəstəkləmək əzminin əlaməti olaraq bu qərara yenidən baxılmasını səbirsizliklə gözləyir”.
“Taliban” rəhbərliyi beynəlxalq ictimaiyyətin müxtəlif dairələrinin oxşar tənqidlərini rədd edir, lakin Özbəkistanın şərhlərinə şübhəsiz diqqət yetirir.
Fevralın 16-da Özbəkistan Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Axror Burxanov “Twitter” səhifəsində yazıb:
“Biz böyük şair Əlişir Nəvainin Əfqanıstanda zədələnmiş abidələri haqqında məlumat almaqdan kədərlənirik”.
Əlişir Nəvai müasir özbəkə çevrilmiş bir dilin əvvəlki forması olan çağatay dilində yazan hörmətli özbək şairidir. O, yazarkən indi Özbəkistanın və Əfqanıstanın tərkibində olan ərazilərdə yazı və şeirlərin çoxu fars dilində yazılıb.
Nəvai Əfqanıstanın Herat şəhərində anadan olub və orada dəfn edilib.
Burxanov qeyd edib ki, “Bəlx vilayətindəki abidələrə qarşı vandalizm Əfqanıstan hökumətinin siyasətini əks etdirmir”, lakin əlavə edib ki, “naməlum şəxslərin icazəsiz və düşünülməmiş hərəkəti olan bu hadisə ümumi tarixi və mədəni irsimizə zərər verə bilər”.
Ən əhəmiyyətlisi odur ki, Əfqanıstana bağlı olan digər tərəflər də var ki, Özbəkistan-“Taliban” ortaqlığına zərbə vurmağa çalışırlar.
Terrorçu “İŞİD Xorasan” Əfqanıstandan Özbəkistan istiqamətində iki dəfə raket atıb. Hər iki hadisə Termez yaxınlığında baş verib, görünür, “Dustlik” körpüsünün təhlükəsiz olmadığını sübut edirlər.
2022-ci ilin aprel ayının ortalarında atılan raketlərin heç biri çayın o tayından Özbəkistan ərazisinə keçməyib, amma iyul ayında atılan bir neçə raket Termez yaxınlığındakı yaşayış massivinə düşüb, evlərə ziyan vurub, lakin heç bir itkiyə səbəb olmayıb.
İnternetdə yayımlanan təbliğatda “Xorasan” Özbəkistanı “Taliban”la münasibətlərinə görə getdikcə daha çox tənqid edir.
Bu yaxınlarda etnik özbək əfqan komandiri, əfqan münaqişələrinin veteranı Əbdürrəşid Dostum (Dostum 1980-ci illərdə sovet tərəfində vuruşmuşdu) Daşkəndi əsir götürdüyü Əfqanıstan hökumətinin döyüş təyyarələri və helikopterlərini Milli Müqavimət Cəbhəsinə (NRF) verməyə çağırmışdı. O, Əfqanıstanın şimal-şərqində hələ də “Taliban”la döyüşür.
2021-ci il avqustun ortalarında “Taliban” Kabilə yürüş edərkən Əfqanıstan hökumət qoşunlarına aid bir neçə təyyarə və helikopter Özbəkistana uçub.
“Taliban”ın müdafiə naziri vəzifəsini icra edən Molla Yaqub (Molla Ömərin oğlu) iki dəfə Özbəkistandan təyyarələri təhvil verməsini tələb edib.
Özbəkistan Dostumun qüvvələrini 1990-cı illərin sonlarında ölkə ilə həmsərhəd bölgələrdə yerləşərkən dəstəkləyib. Lakin Daşkəndin təyyarələri onsuz da onlar üçün bazası olmayan NRF qüvvələrinə vermək şansı azdır. Dostumun Özbəkistana müraciəti “Taliban”a əfqan mülkiyyəti kimi iddia etdikləri hərbi aktivlərin mövcudluğunu xatırladacaq.
Özbəkistanın Dostumla yaxın keçmişdə əlaqələrini nəzərə alsaq, bəzi “Taliban” rəsmiləri yəqin ki, qaçaq təyyarələrin Əfqanıstan daxilindəki düşmənlərinə gedə biləcəyindən şübhələnirlər.
Özbəkistan hökuməti ilə “Taliban” arasında sövdə hələlik davam edir.
E. KAMAL
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 23-02-2023 11:32 | Bölmə: Slayd
Beş Mərkəzi Asiya ölkəsindən Özbəkistan “Taliban”la ən yaxşı münasibətə malikdir. Lakin son hadisələr özbəklərin Əfqanıstanın hazırkı hakimiyyəti ilə münasibətdə çətinliklərini nümayiş etdirir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “bne Intellinews” yazıb.
Nəşrin təhlilində deyilir:
Özbəkistan hakimiyyəti və “Taliban” rəhbərliyi - silahlı qrup 2021-ci ilin avqustunda hakimiyyətə qayıtdıqdan və Əfqanıstan ərazisindən heç vaxt qonşu ölkəyə hücum üçün istifadə edilməyəcəyinə söz verdikdən sonra - razılaşma əldə edib.
Özbəkistan “Taliban”ın Əfqanıstanda nəzarəti ələ keçirməsi ehtimalına hazır idi. 2019-cu ilin martında Özbəkistanın o vaxtkı xarici işlər naziri Əbdüləziz Kamilov Dohada “Taliban” nümayəndələri ilə danışıqlar aparıb.
Növbəti avqust ayında “Taliban”ın nümayəndə heyəti Özbəkistana səfər edib.
Özbəkistan və “Taliban” rəsmiləri xarici qüvvələrin Əfqanıstanı tərk etməsindən bir neçə ay əvvəl görüşləri davam etdiriblər.
15 avqust 2021-ci ildə “Taliban” Kabilə daxil olanda Özbəkistan səfirliyi açıq qalıb. 144 kilometrlik (89 mil) Özbəkistan-Əfqanıstan sərhədi boyunca keçidlər, o cümlədən əsas “Dustlik” (“Dostluq”) körpüsü bağlansa da, körpünün hərəkəti həftələr ərzində bərpa edilib.
Özbəkistan Sovet İttifaqının tərkibində olarkən yüksək vəzifəli məmurları yetişən dünyəvi Özbəkistan hökumətinin “Taliban”la çox az oxşarlığı var. Əslində, 1990-cı illərin sonunda “Taliban”ın Əfqanıstanda hakimiyyəti dövründə Özbəkistan hökuməti “Taliban” əleyhinə olan qüvvələrə yardım edirdi. Amma xarici qüvvələrin Həmid Qərzai və Əşrəf Qəni hökumətlərini dəstəklədiyi 20 il ərzində tikilən infrastruktur layihələri Özbəkistan üçün sərfəli və Əfqanıstan üçün əvəzolunmaz olub.
Asiya İnkişaf Bankı (AİB) Özbəkistan və Əfqanıstan arasında elektrik ötürücü xətlərin tikintisini maliyyələşdirməyə köməklik göstərib. Hazırda Əfqanıstanın elektrik enerjisi idxalının 60 faizi Özbəkistanın payına düşür. Əvvəldən qalmış bəzi yarımçıq layihələr tamamlanarsa, bu rəqəmi əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilər.
Yanvarın 2-də Daşkənd və Kabil Özbəkistanın elektrik enerjisi tədarükü sazişini 2023-cü ilə qədər uzadıb, lakin yanvarın 13-də Özbəkistan texniki problemləri əsas gətirərək Əfqanıstana elektrik enerjisi ixracını dayandırıb. Yanvarın 22-nə qədər tədarükün hələ də dayandırıldığı və Orta Asiya ətrafında temperaturun aşağı düşməsi ilə “Taliban” sanki səbrini itirib.
Qrupun xarici işlər naziri vəzifəsini icra edən Əmir Xan Müttəqi həmin gün deyib: “Özbəkistan elektrik enerjisini kəsib, indi insanlar problemlərlə üzləşirlər. Qonşular və dostlar çətin anlarda bir-birinə kömək etməlidir”.
Yanvarın 24-də tədarük bərpa edilsə də, elektrikin kəsilməsi ilə bağlı qalan gərginliklər aydın idi. Fevralın 1-də Özbəkistanın “Özbəkistan Dəmir Yolları” dövlət dəmir yolu şirkəti Özbəkistan-Əfqanıstan dəmir yolu nəqliyyatının müvəqqəti dayandırıldığını elan etdi: “Əfqanıstan Dəmir Yolu İdarəsi razılaşdırılmış tədbirləri vaxtında həyata keçirə bilmədiyi üçün...”
Dəmir yolu xətti hər iki ölkə üçün vacibdir. O, Çindən dəmir yolu xətlərinə (Çindən Əfqanıstana ilk yük qatarı 2016-cı ildə gəlib) və Rusiya ilə birləşdirən digər Mərkəzi Asiya dəmir yolu marşrutlarına qoşulur.
Əfqanıstanın “Tolou News” telekanalı dekabrın 5-də bildirib ki, Əfqanıstan Dəmir Yolu İdarəsinin rəisi vəzifəsini icra edən Bəxt Rəhman Şərafat Əfqanıstanın Özbəkistan sərhədindən Əfqanıstanın şimalındakı Məzari-Şərif şəhərinə qədər olan dəmir yolunun saxlanması üçün Qazaxıstanın Mansur Fatih şirkəti ilə müqavilə imzaladığını bildirib.
Özbəkistan və Əfqanıstanı birləşdirən “Dustlik” körpüsü 1982-ci ildə tamamlanıb. Bu, avtomobil və dəmir yolu körpüsüdür, ortasında qatar relsləri çəkilir. Dəmir yolu marşrutu Əfqanıstandakı Sovet qoşunlarına təchizat gətirmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Ancaq ölkənin bir neçə kilometr içində sona çatırdı. Beynəlxalq təşkilatların maliyyəsi onun Özbəkistan sərhədindən 75 kilometr məsafədə yerləşən Məzari-Şərifə qədər uzadıb. Uzatma 2011-ci ildə açılıb və o vaxtdan bəri “Özbəkistan Dəmir Yolları”nın törəmə şirkəti olan “Soqdiana Trans” onu idarə edir.
Şərafat, “Sogdiana Trans”-ın "bizə yalnız 22 kilometr, yalnız Hairaton limanına xidmət göstərdiyini" və Qazaxıstan şirkətinin Məzari-Şərifə qədər xətti saxlamağa söz verdiyini söyləyib.
Şərafat, həmçinin Əfqanıstanın Qazaxıstan şirkətinə "illik 4,1 milyon dollar" ödəyəcəyini, "biz “Sogdiana Trans”-a 15 milyon dollar ödəyirdik...", - deyib.
Mənsur Fatih haqqında əlavə məlumat axtarışı Şərafətin şirkətdən bəhs etməzdən əvvəl heç nə üzə çıxarmadı, ona görə də onun dəmir yolu sisteminin idarə edilməsində təcrübəsinin nə olduğu bəlli deyil.
“Tolou News” xəbər verir ki, "Fatih” şirkətinin rəhbərinin müavini Bisn Bai Maxanov “işçilərin sayını potensiala görə artıracaqlarını" - söyləyib.
Dekabrın 7-də “Özbəkistan Dəmir Yolları” bəzi KİV-lərdə dəmir yolu xətti ilə bağlı “təhrif olunmuş məlumatlara” toxunub. O, həmçinin Şərafətin “Dustlik” körpüsü ilə Əfqanıstana birləşdirilən Özbəkistanla sərhəddə yerləşən Termez şəhərində olduğunu xatırladıb və “Sogdiana Trans”-ın Əfqanıstanla müqaviləni itirməsi ilə bağlı açıqlamaları təkzib edib.
Fevralın 8-10-da Termezdə keçirilən görüşdə “Soqdiana Trans” üçün Məzari-Şərifə gedən xəttin daha iki il müddətinə idarə olunması üçün yeni protokol imzalanıb və dəmir yolunun fəaliyyəti bərpa edilib.
Yeri gəlmişkən, Özbəkistan Xarici İşlər Nazirliyi yanvarın 5-də bəyan edib ki, Özbəkistan “Əfqanıstanda qadın və qızların dövlət və özəl ali təhsil müəssisələrində təhsil almasına qadağa qoyulması xəbərini dərin narahatlıqla qarşılayıb”. XİN bildirib ki, Özbəkistan “əfqan xalqının dinc və firavan gələcək qurmaq istəklərini dəstəkləmək əzminin əlaməti olaraq bu qərara yenidən baxılmasını səbirsizliklə gözləyir”.
“Taliban” rəhbərliyi beynəlxalq ictimaiyyətin müxtəlif dairələrinin oxşar tənqidlərini rədd edir, lakin Özbəkistanın şərhlərinə şübhəsiz diqqət yetirir.
Fevralın 16-da Özbəkistan Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Axror Burxanov “Twitter” səhifəsində yazıb:
“Biz böyük şair Əlişir Nəvainin Əfqanıstanda zədələnmiş abidələri haqqında məlumat almaqdan kədərlənirik”.
Əlişir Nəvai müasir özbəkə çevrilmiş bir dilin əvvəlki forması olan çağatay dilində yazan hörmətli özbək şairidir. O, yazarkən indi Özbəkistanın və Əfqanıstanın tərkibində olan ərazilərdə yazı və şeirlərin çoxu fars dilində yazılıb.
Nəvai Əfqanıstanın Herat şəhərində anadan olub və orada dəfn edilib.
Burxanov qeyd edib ki, “Bəlx vilayətindəki abidələrə qarşı vandalizm Əfqanıstan hökumətinin siyasətini əks etdirmir”, lakin əlavə edib ki, “naməlum şəxslərin icazəsiz və düşünülməmiş hərəkəti olan bu hadisə ümumi tarixi və mədəni irsimizə zərər verə bilər”.
Ən əhəmiyyətlisi odur ki, Əfqanıstana bağlı olan digər tərəflər də var ki, Özbəkistan-“Taliban” ortaqlığına zərbə vurmağa çalışırlar.
Terrorçu “İŞİD Xorasan” Əfqanıstandan Özbəkistan istiqamətində iki dəfə raket atıb. Hər iki hadisə Termez yaxınlığında baş verib, görünür, “Dustlik” körpüsünün təhlükəsiz olmadığını sübut edirlər.
2022-ci ilin aprel ayının ortalarında atılan raketlərin heç biri çayın o tayından Özbəkistan ərazisinə keçməyib, amma iyul ayında atılan bir neçə raket Termez yaxınlığındakı yaşayış massivinə düşüb, evlərə ziyan vurub, lakin heç bir itkiyə səbəb olmayıb.
İnternetdə yayımlanan təbliğatda “Xorasan” Özbəkistanı “Taliban”la münasibətlərinə görə getdikcə daha çox tənqid edir.
Bu yaxınlarda etnik özbək əfqan komandiri, əfqan münaqişələrinin veteranı Əbdürrəşid Dostum (Dostum 1980-ci illərdə sovet tərəfində vuruşmuşdu) Daşkəndi əsir götürdüyü Əfqanıstan hökumətinin döyüş təyyarələri və helikopterlərini Milli Müqavimət Cəbhəsinə (NRF) verməyə çağırmışdı. O, Əfqanıstanın şimal-şərqində hələ də “Taliban”la döyüşür.
2021-ci il avqustun ortalarında “Taliban” Kabilə yürüş edərkən Əfqanıstan hökumət qoşunlarına aid bir neçə təyyarə və helikopter Özbəkistana uçub.
“Taliban”ın müdafiə naziri vəzifəsini icra edən Molla Yaqub (Molla Ömərin oğlu) iki dəfə Özbəkistandan təyyarələri təhvil verməsini tələb edib.
Özbəkistan Dostumun qüvvələrini 1990-cı illərin sonlarında ölkə ilə həmsərhəd bölgələrdə yerləşərkən dəstəkləyib. Lakin Daşkəndin təyyarələri onsuz da onlar üçün bazası olmayan NRF qüvvələrinə vermək şansı azdır. Dostumun Özbəkistana müraciəti “Taliban”a əfqan mülkiyyəti kimi iddia etdikləri hərbi aktivlərin mövcudluğunu xatırladacaq.
Özbəkistanın Dostumla yaxın keçmişdə əlaqələrini nəzərə alsaq, bəzi “Taliban” rəsmiləri yəqin ki, qaçaq təyyarələrin Əfqanıstan daxilindəki düşmənlərinə gedə biləcəyindən şübhələnirlər.
Özbəkistan hökuməti ilə “Taliban” arasında sövdə hələlik davam edir.
E. KAMAL
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 11:06
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
Bu gün, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
Bu gün, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
Dünən, 13:19
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
14-06-2025, 20:24
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
