13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
10:12 / 16-06-2025
İsmayıllıda hotel yanıb
Putinin taleyi müharibənin nəticəsindən asılıdır - Fotolar
Tarix: 24-02-2023 17:17 | Bölmə: Slayd
Putinin taleyi müharibənin nəticəsindən asılıdır

Qısa müddət ərzində Kiyevi işğal edib, Ukraynada hakimiyyəti devirəcəyinə ümid edən Rusiya prezidenti Vladimir Putinin növbəti addımları ilə bağlı həftə ərzində bəzi eyhamlar olub. Analitiklər bildirir ki, Kremldən dönüş gözləməyin, Rusiya geri qayıtmaqda qərarlı deyil.

Reyting.az
xəbər verir ki, Qərb analitikləri Putini təlatümlü qlobal sularda Rusiya gəmisinin sükanı arxasında olan kapitana bənzədir.

Analitiklərin fikrincə, Kreml gəmisinin kapitanı 2022-ci il fevralın 24-də fırtınalı havada üzərək birbaşa aysberqə yollanıb.

Qeyd olunur ki, Putinin Ukraynaya hücumu Rusiyanın qonşusuna ölüm və dağıntı gətirib, rus ordusunu ağır itki ilə üzləşdirib. On minlərlə rus əsgərinin həyatını itirdiyi təxmin edilir. Səfərbərlik əmri ilə yüz minlərlə Rusiya vətəndaşı prosesə cəlb olunub. Məhbuslar, o cümlədən qətldə təqsirli bilinənlər Ukraynaya qarşı döyüşmək üçün cəbhəyə göndərilib. Bu arada, bütün dünyada ərzaq və enerji qiymətlərinə təsir göstərən müharibə Avropanı və qlobal təhlükəsizliyi təhdid edir.



Bəs Putin niyə işğal və müharibə yolunu seçdi?

Politoloq Ekaterina Şulman deyir ki, 2024-cü il - Prezident seçkiləri üfüqdədir:

“Seçkilərə iki il qalmış Kreml qələbə istəyirdi. Onlar 2022-ci ildə öz məqsədlərinə çatıb, 2023-cü ildə isə ruslara bu ideyanı aşılayacaqdılar ki, ruslar çox şanslıdır, çünki belə bir kapitan sükan arxasındadır. Nəinki fırtınalı suları keçib, həm də onları yeni və zəngin sahillərə gətirirlər”.

E. Şulmanın sözlərinə görə, yanlış fərziyyələr və hesablamalar nəticəsində çox şey yanlış gedə bilər:

“Kreml “xüsusi hərbi əməliyyat” adlandırdığı bu işğalın ildırım sürəti ilə nəticələnəcəyini düşünürdü. Bir neçə həftə ərzində Ukrayna Rusiyanın orbitinə daxil olmaq istəyirdi. Prezident Putin Ukraynanın müqavimət göstərmək qabiliyyəti ilə Qərbin Kiyevi dəstəkləmək əzmini qiymətləndirmədi. Rusiya lideri hələ ki, Ukraynanı işğal etmək qərarında səhv olduğunu etiraf etməyib. Putin böhranı daha da gərginləşdirməyə və qızışdırmağa çalışır. Belə olan halda ağıla iki sual gəlir:

Putin birinci ilin sonunda vəziyyəti necə görür və onun Ukraynada növbəti addımı nə olacaq?

Bu həftə Putinin xalqa müraciəti anti-Qərb əhval-ruhiyyəsi ilə dolu idi. O, Ukraynadakı müharibədə ABŞ və NATO-nu ittiham edib və Rusiyanı günahsız tərəf kimi göstərib. ABŞ və Rusiya arasında nüvə silahlarının məhdudlaşdırılması ilə bağlı yeganə razılaşmanın - START müqaviləsinin dayandırılması qərarı Ukraynanın geri çəkilmək və Qərblə gərginliyi dayandırmaq niyyətində olmadığını ortaya qoyub. Ertəsi gün Moskvadakı stadionda Putin cəbhədəki əsgərlərlə görüşüb. Kremlyönümlü diqqətlə hazırlanmış mitinqdə Putin kütləyə “tarixi cəbhələrdə” döyüş getdiyini bildirib və əsgərlərin şücaətini yüksək qiymətləndirib“.

Putinin keçmiş iqtisadi müşaviri Andrey İllarinov isə deyir ki, əgər ona müqavimət göstərməsələr, bacardığı qədər irəli gedəcək: “Putinə hərbi müqavimətdən başqa heç nə mane ola bilməz”.

İllarinov Rusiya lideri ilə razılaşmanı mümkün saysa da, Putin bütün razılaşmaları - Müstəqil Dövlətlər Birliyinin yaradılması haqqında sazişi, Ukrayna ilə Rusiya arasında ikitərəfli sazişi, BMT sazişini, 1975-ci il Helsinki razılaşmasını, Budapeşt memorandumunu və s. pozub. Putinin poza bilməyəcəyi razılaşma yoxdur.

Keçmiş müşavir əlavə edib ki, Rusiyanın da Qərbi razılaşmaları pozmaqda ittiham edən uzun siyahısı var: “Bunlardan başlıcası NATO-nun 1990-cı illərdə Şərqə doğru genişlənmə vədini yerinə yetirməməsidir. Hakimiyyətinin ilk illərində Putin NATO-nu təhdid kimi görmədiyi təəssüratını yaratmışdı. 2000-ci ildə o, hətta Rusiyanın bir gün NATO-ya üzv ola biləcəyini də istisna etmirdi.

İki il sonra Putin Ukraynanın NATO-ya üzvlük perspektivi ilə bağlı suala “Ukrayna suveren dövlətdir və öz təhlükəsizliyini necə təmin edəcəyini müəyyən etmək hüququna malikdir”,- cavabını verib. O, bunun Moskva ilə Kiyev arasında münasibətlərə xələl gətirməyəcəyini təkid edib.

Amma çıxışlar, şərhlər və Böyük Pyotrla II Yekaterina kimi rus hökmdarlarına istinad edərək, Putin elə təəssürat yaradır ki, o, Rusiya imperiyasını dirçəltmək məcburiyyətindədir. Bəs bu, Rusiya üçün nəyə başa gələcək?

Putin bir vaxtlar ölkəsinə sabitlik gətirən lider olub. Lakin artan hərbi itkilər, səfərbərlik və iqtisadi sanksiyalar fonunda bu imic dəyişib. Müharibə başlayandan bəri yüz minlərlə rus öz ölkəsini tərk edib.

Müharibə nəticəsində çoxsaylı silahlı dəstələr, Yevgeni Priqojinin “Vaqner” dəstəsi kimi muzdlular, regional batalyonlar yaranıb. Nizami ordunun bu qruplarla əlaqəsi uyğun gəlmir. Müdafiə Nazirliyi ilə “Vaqner” arasındakı gərginlik elitalar arasında münaqişəyə işarə edir. Qeyri-sabitlik və özəl ordular təhlükəli birləşmədir”.



Onu da qeyd edək ki, Moskvada yerləşən “Nezavisimaya qazeta”nın sahibi və baş redaktoru Konstantin Remçukov yaxın 10 ildə vətəndaş müharibəsi təhlükəsinə diqqət çəkir: “Bu şərtlərin ölkə sərvətinin yenidən bölüşdürülməsi üçün imkan olduğunu düşünən çoxlu maraq qrupları var. Putindən dərhal sonra hakimiyyətə lazımi şəxsin gəlməsi ilə vətəndaş müharibəsinin qarşısını almaq olar”.

Rus elitası kimin doğru adam olması barədə mübahisə edirmi,- sualına baş redaktor “Onlar öz aralarında mübahisə edirlər”, - cavabını verib.

Bəs Putin belə müzakirələrin getdiyini bilirmi?

Remçukovun fikrincə, Putin hər şeyi bilir.

Onu da qeyd edək ki, bu həftə Rusiya parlamentinin aşağı palatasının rəhbəri deyib: “Putin var olduqca, Rusiya da mövcud olacaq”.

Şübhəsiz ki, Rusiya mövcud olmağa davam edəcək. Lakin V. Putinin taleyi Ukraynadakı müharibənin nəticəsindən asılıdır.

Y. QACAR
Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər