13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
13:01 / 16-06-2025
İrandan 41 Azərbaycan vətəndaşı təxliyə olunub
12:35 / 16-06-2025
İsrail-İran qarşıdurması Cənubi Qafqazda necə əks-səda verir?
12:20 / 16-06-2025
İran hipersəs raketlərindən istifadə edir
11:37 / 16-06-2025
55 yaşlı məktəb yarıməsrlik məzunlarına qucaq açıb - Video
11:14 / 16-06-2025
Xəzər dənizində zəlzələ olub
11:06 / 16-06-2025
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
10:48 / 16-06-2025
Zelenski-Tramp görüşü Kanadada olacaq
10:38 / 16-06-2025
İran İsrailə məxsus təyyarəni vurub
10:34 / 16-06-2025
Pənah Hüseyn sədr səlahiyyətini müavininə həvalə edib - Foto
10:12 / 16-06-2025
İsmayıllıda hotel yanıb
10:01 / 16-06-2025
İran prezidenti: "Biz nüvə silahına can atmırıq"
09:58 / 16-06-2025
İranda “Mossad”ın PUA və bombalar hazırlayan emalatxanası aşkar edilib
08:47 / 16-06-2025
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
08:23 / 16-06-2025
İran İsraili zülmətə qərq edib
00:13 / 16-06-2025
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
19:08 / 15-06-2025
İranda indiyədək 128 nəfər həlak olub
16:47 / 15-06-2025
Hidayət Heydərov ilk görüşdə məğlub olub
13:19 / 15-06-2025
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
13:10 / 15-06-2025
Şıx çimərliyində iki nəfər boğulub - Video
12:59 / 15-06-2025
Prezident yeni səfirlərin etimadnamələrini qəbul edib - Fotolar
10:00 / 15-06-2025
Mehriban Əliyeva Mlli Qurtuluş Günü ilə bağlı fotolar paylaşıb
09:14 / 15-06-2025
Vəhdət Partiyasının sədri dəyişib - Fotolar
08:50 / 15-06-2025
İranın zərbəsindən sonra İsraildə tədqiqat mərkəzi yanıb
00:49 / 15-06-2025
İlham Əliyev Milli Qurtuluş Günü münasibətilə paylaşım edib - Foto
00:16 / 15-06-2025
İranda daha bir general həlak olub
00:07 / 15-06-2025
Bu gün Milli Qurtuluş Günüdür
20:24 / 14-06-2025
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
19:00 / 14-06-2025
AZAL uçuşların sayını artırır
08:07 / 14-06-2025

14:57 / 12-06-2025

07:27 / 12-06-2025

07:17 / 12-06-2025

07:23 / 13-06-2025

21:06 / 11-06-2025

17:06 / 13-06-2025

22:53 / 11-06-2025

21:38 / 12-06-2025

18:49 / 13-06-2025

15:00 / 11-06-2025

18:04 / 11-06-2025

Dünyanın ən məxfi təşkilatı… - Z Diviziyası həm nüvə silahlarını, həm də koronavirusu araşdırır
Tarix: 01-03-2023 14:30 | Bölmə: Slayd

Koronavirusa (COVİD-19) səbəb olan SARS-CoV-2 virusunun Çində laboratoriyada baş verən qəza nəticəsində yayılma ehtimalı pandemiyanın ilk günlərindən müzakirə edilir. Həftənin əvvəlində ABŞ Energetika Nazirliyində çalışan alimlərin hazırladığı məxfi hesabatın ortaya çıxması isə bu məsələni yenidən müzakirə predmetinə çevirib.
Reyting.az xatırladır ki, “The Wall Street Journal” bu yaxınlarda Ağ evə və Konqresin bəzi mühüm üzvlərinə təqdim edilən hesabatın təfərrüatlarını açıqlayıb.
Bildirilir ki, Energetika Nazirliyi virusun mənbəyi ilə bağlı qərarsız olsa da, bu hesabatın tapıntılarına görə, virusun mənbəyinin laboratoriyadan sızma ehtimalı daha güclüdür.
“The Washington Post”a danışan səlahiyyətli şəxslərdən biri isə deyib ki, ABŞ-ın rəsmi mövqeyi 2021-ci ildən bəri dəyişməyib, nəticə eynidir və əslində nə baş verdiyini heç kim bilmir.

Qeyd edək ki, hesabat təzə məlumatlara, həmçinin səkkiz kəşfiyyat orqanının və Milli Kəşfiyyat Şurası ekspertlərinin yeni təhlillərinə əsaslanır. Səlahiyyətli şəxs əlavə edib ki, kəşfiyyat orqanları virusun insan tərəfindən yaradılmadığı və ya bioloji silah kimi inkişaf etdirilmədiyi ilə razılaşırlar:
“Laboratoriyadan kənar insan istehsalı ilə eyni şey deyil. Bu, təbii olaraq yaranan bir virusdur“.
Qiymətləndirmənin bir hissəsi olan doqquz kəşfiyyat orqanından yalnız FTB 2021-ci ildə pandemiyanın laboratoriya sızması ilə başladığını orta inamla qəbul edib. Fikrini dəyişən yeganə qurum Energetika Nazirliyi olub.
Rəsmilər vurğulayıblar ki, MKİ və başqa bir qurum dəqiq nəticəyə gəlmək üçün kifayət qədər dəlil olmadığından qərarsız qalıblar.
Amma hesabatı hazırlayan alimlərin kim olduğu və ABŞ Energetika Nazirliyinin bu prosesdə rolu ilə bağlı suallar daha vacib məsələ kimi ortaya çıxıb.
“Washington Post“ qəzeti Energetika Nazirliyinin hesabatının fizikadan məlumatların təhlilinə, genomikadan molekulyar biologiyaya kimi texniki sahələrdən on minlərlə alimdən ibarət ABŞ milli laboratoriya kompleksindən seçilmiş bir qrup tərəfindən hazırlandığını yazıb.
Keçmişdə Energetika Nazirliyində çalışmış bir məmur nazirliyin on minlərlə alimin daxil olduğu texniki bir qurum olduğunu bildirib. Alimlərin adları hesabatda yer almayıb. Lakin məlumdur ki, bu sahədə fəaliyyət göstərən laboratoriyalar ABŞ-ın nüvə silahı proqramı çərçivəsində həyata keçirilib və onlar öz işlərini mütləq məxfilik şəraitində görüblər.
Sözügedən elm adamları arasında Z Diviziyası kimi tanınan bir komanda xüsusilə diqqət çəkir.
ABŞ rəsmiləri “The Washington Post“a bildiriblər ki, Z Diviziyası potensial təhlükəsizlik təhdidlərinə diqqət yetirməklə ölkədə ən məxfi və texniki cəhətdən çətin araşdırmalar aparır. O, həmçinin bioloji silahlarla, xüsusən də viruslarla bağlı tədqiqatlara diqqət yetirdiyi bilinən bir neçə detaldan biridir, burada bölmənin əsas missiyası kütləvi qırğın silahlarının izlənməsi və qarşısının alınmasıdır.
Bir çox amerikalının belə xəbərdar olmadığı Z Diviziyası olduqca maraqlıdır. ABŞ-da mühafizəkar münasibəti ilə tanınan “National Review News” jurnalının müəlliflərindən biri - Cim Qeraqti bu yaxınlarda Energetika Nazirliyinin nəzdindəki bu tədqiqat laboratoriyasından bəhs edib.
Qeraqti bildirib ki, Z Diviziyasının tarixi Soyuq müharibə illərinə gedib çıxır.
Xatırladaq ki, 1949-cu ildə Sovet İttifaqının nüvə bombasını partlatması ilə iki ölkə arasında silahlanma yarışı başlamışdı. Bu kontekstdə ABŞ 2 sentyabr 1952-ci ildə Kaliforniya Universitetinin Radiasiya Laboratoriyasının Livermor filialını işə saldı. İstifadə edilməmiş hərbi dəniz bazasında yerləşən bu laboratoriya tezliklə ABŞ-da nüvə silahı hazırlayan və saxlayan iki böyük hökumət laboratoriyasından birinə çevrildi. Digər kəşfiyyat agentlikləri Sovet nüvə potensialı haqqında hər şeyi bilmək istədikləri üçün Livermordakı elm adamları daim işləyir, atmosferdəki nüvə sınaqlarını və SSRİ tərəfindən aparılan torpaq nümunələrini təhlil edirdilər. Müəssisə 1971-ci ildə Lourens Livermor Milli Laboratoriyası adlandırıldı. Laboratoriyanın direktoru Dr. Con Foster 1965-ci ildə kəşfiyyat agentlikləri ilə əlaqələri rəsmiləşdirdi və Z bölməsini işə saldı. Z Diviziyasının məqsədi sovet təhlükəsini anlamaq, təhlil etmək və kəşfiyyat orqanları üçün innovativ texnologiyalar hazırlamaq idi.

“Lawrence Livermore Laboratories“in 65-ci ildönümünü qeyd etmək üçün nəşr edilən kitab sayəsində məlum olub ki, laboratoriyadakı elm adamları SSRİ-nin və sonrakı illərdə Çinin nüvə sınaqlarının radioloji nümunələrinin təhlilini davam etdiriblər. Qurumdakı elm adamları sınaqdan keçirilən silahın atom və ya termonüvə olduğunu müəyyən etmək üçün sınaqlar hazırlayıb və məlumatlar toplayıblar.
2000-ci illərin əvvəllərində Livermor Beynəlxalq Təhlükəsizlik Tədqiqatları Müəssisəsi üçün yeni bina tikdirib. Təsdiqlənməsə də, Z Diviziyasının bu binada işini davam etdirdiyi güman olunur.
Z Diviziyasının fəaliyyətini hətta CIA-dan da daha məxfiliklə həyata keçirdiyini bildirilir.
“MKİ yayılmanın qarşısının alınması üzrə təhlil işlərinin bəzilərini məxfilikdən çıxardı, lakin Enerji Departamentinin nüvə kompleksindəki az tanınan, lakin əhəmiyyətli Z bölməsi heç bir işini demək olar ki, ictimaiyyətə açıqlamır“,- Cor Vaşinqton Universitetinin Milli Təhlükəsizlik Arxivindən Villiam Burr deyib.
Həqiqətən, Z Diviziyasının işinin ictimaiyyətə açıq mənbələrini tapmaq çətindir. Məxfiliyi ləğv edilmiş bir neçə sənəd (məsələn, 1998-ci ildə Hindistanın nüvə silahı proqramı hesabatı və ya 1999-cu ildə Pakistanın nüvə silahı proqramı hesabatı kimi) mətnlərin əhəmiyyətli bir hissəsi qaralmaqla dərc olunur.
Bununla belə, digər kəşfiyyat orqanlarının sənədləri də Z Diviziyasının işi haqqında məlumat verir. Məsələn, bir sənədə görə, 1978-ci ildə ABŞ Dövlət Departamenti Z şöbəsindən Pakistan hökumətinin Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin Kəraçi Atom Elektrik Stansiyasının tullantı materiallarından istifadə etməklə və ya gizli istehsal reaktoru vasitəsilə plutoniumdan istifadə etməklə nüvə silahı yaratmaq imkanlarını araşdırmağı xahiş edib. .
İndisə məlum olub ki, Z Diviziyası koronavirusla bağlı da ciddi araşdırmalar aparır.
E. KAMAL
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 01-03-2023 14:30 | Bölmə: Slayd

Koronavirusa (COVİD-19) səbəb olan SARS-CoV-2 virusunun Çində laboratoriyada baş verən qəza nəticəsində yayılma ehtimalı pandemiyanın ilk günlərindən müzakirə edilir. Həftənin əvvəlində ABŞ Energetika Nazirliyində çalışan alimlərin hazırladığı məxfi hesabatın ortaya çıxması isə bu məsələni yenidən müzakirə predmetinə çevirib.
Reyting.az xatırladır ki, “The Wall Street Journal” bu yaxınlarda Ağ evə və Konqresin bəzi mühüm üzvlərinə təqdim edilən hesabatın təfərrüatlarını açıqlayıb.
Bildirilir ki, Energetika Nazirliyi virusun mənbəyi ilə bağlı qərarsız olsa da, bu hesabatın tapıntılarına görə, virusun mənbəyinin laboratoriyadan sızma ehtimalı daha güclüdür.
“The Washington Post”a danışan səlahiyyətli şəxslərdən biri isə deyib ki, ABŞ-ın rəsmi mövqeyi 2021-ci ildən bəri dəyişməyib, nəticə eynidir və əslində nə baş verdiyini heç kim bilmir.

Qeyd edək ki, hesabat təzə məlumatlara, həmçinin səkkiz kəşfiyyat orqanının və Milli Kəşfiyyat Şurası ekspertlərinin yeni təhlillərinə əsaslanır. Səlahiyyətli şəxs əlavə edib ki, kəşfiyyat orqanları virusun insan tərəfindən yaradılmadığı və ya bioloji silah kimi inkişaf etdirilmədiyi ilə razılaşırlar:
“Laboratoriyadan kənar insan istehsalı ilə eyni şey deyil. Bu, təbii olaraq yaranan bir virusdur“.
Qiymətləndirmənin bir hissəsi olan doqquz kəşfiyyat orqanından yalnız FTB 2021-ci ildə pandemiyanın laboratoriya sızması ilə başladığını orta inamla qəbul edib. Fikrini dəyişən yeganə qurum Energetika Nazirliyi olub.
Rəsmilər vurğulayıblar ki, MKİ və başqa bir qurum dəqiq nəticəyə gəlmək üçün kifayət qədər dəlil olmadığından qərarsız qalıblar.
Amma hesabatı hazırlayan alimlərin kim olduğu və ABŞ Energetika Nazirliyinin bu prosesdə rolu ilə bağlı suallar daha vacib məsələ kimi ortaya çıxıb.
“Washington Post“ qəzeti Energetika Nazirliyinin hesabatının fizikadan məlumatların təhlilinə, genomikadan molekulyar biologiyaya kimi texniki sahələrdən on minlərlə alimdən ibarət ABŞ milli laboratoriya kompleksindən seçilmiş bir qrup tərəfindən hazırlandığını yazıb.
Keçmişdə Energetika Nazirliyində çalışmış bir məmur nazirliyin on minlərlə alimin daxil olduğu texniki bir qurum olduğunu bildirib. Alimlərin adları hesabatda yer almayıb. Lakin məlumdur ki, bu sahədə fəaliyyət göstərən laboratoriyalar ABŞ-ın nüvə silahı proqramı çərçivəsində həyata keçirilib və onlar öz işlərini mütləq məxfilik şəraitində görüblər.
Sözügedən elm adamları arasında Z Diviziyası kimi tanınan bir komanda xüsusilə diqqət çəkir.
ABŞ rəsmiləri “The Washington Post“a bildiriblər ki, Z Diviziyası potensial təhlükəsizlik təhdidlərinə diqqət yetirməklə ölkədə ən məxfi və texniki cəhətdən çətin araşdırmalar aparır. O, həmçinin bioloji silahlarla, xüsusən də viruslarla bağlı tədqiqatlara diqqət yetirdiyi bilinən bir neçə detaldan biridir, burada bölmənin əsas missiyası kütləvi qırğın silahlarının izlənməsi və qarşısının alınmasıdır.
Bir çox amerikalının belə xəbərdar olmadığı Z Diviziyası olduqca maraqlıdır. ABŞ-da mühafizəkar münasibəti ilə tanınan “National Review News” jurnalının müəlliflərindən biri - Cim Qeraqti bu yaxınlarda Energetika Nazirliyinin nəzdindəki bu tədqiqat laboratoriyasından bəhs edib.
Qeraqti bildirib ki, Z Diviziyasının tarixi Soyuq müharibə illərinə gedib çıxır.
Xatırladaq ki, 1949-cu ildə Sovet İttifaqının nüvə bombasını partlatması ilə iki ölkə arasında silahlanma yarışı başlamışdı. Bu kontekstdə ABŞ 2 sentyabr 1952-ci ildə Kaliforniya Universitetinin Radiasiya Laboratoriyasının Livermor filialını işə saldı. İstifadə edilməmiş hərbi dəniz bazasında yerləşən bu laboratoriya tezliklə ABŞ-da nüvə silahı hazırlayan və saxlayan iki böyük hökumət laboratoriyasından birinə çevrildi. Digər kəşfiyyat agentlikləri Sovet nüvə potensialı haqqında hər şeyi bilmək istədikləri üçün Livermordakı elm adamları daim işləyir, atmosferdəki nüvə sınaqlarını və SSRİ tərəfindən aparılan torpaq nümunələrini təhlil edirdilər. Müəssisə 1971-ci ildə Lourens Livermor Milli Laboratoriyası adlandırıldı. Laboratoriyanın direktoru Dr. Con Foster 1965-ci ildə kəşfiyyat agentlikləri ilə əlaqələri rəsmiləşdirdi və Z bölməsini işə saldı. Z Diviziyasının məqsədi sovet təhlükəsini anlamaq, təhlil etmək və kəşfiyyat orqanları üçün innovativ texnologiyalar hazırlamaq idi.

“Lawrence Livermore Laboratories“in 65-ci ildönümünü qeyd etmək üçün nəşr edilən kitab sayəsində məlum olub ki, laboratoriyadakı elm adamları SSRİ-nin və sonrakı illərdə Çinin nüvə sınaqlarının radioloji nümunələrinin təhlilini davam etdiriblər. Qurumdakı elm adamları sınaqdan keçirilən silahın atom və ya termonüvə olduğunu müəyyən etmək üçün sınaqlar hazırlayıb və məlumatlar toplayıblar.
2000-ci illərin əvvəllərində Livermor Beynəlxalq Təhlükəsizlik Tədqiqatları Müəssisəsi üçün yeni bina tikdirib. Təsdiqlənməsə də, Z Diviziyasının bu binada işini davam etdirdiyi güman olunur.
Z Diviziyasının fəaliyyətini hətta CIA-dan da daha məxfiliklə həyata keçirdiyini bildirilir.
“MKİ yayılmanın qarşısının alınması üzrə təhlil işlərinin bəzilərini məxfilikdən çıxardı, lakin Enerji Departamentinin nüvə kompleksindəki az tanınan, lakin əhəmiyyətli Z bölməsi heç bir işini demək olar ki, ictimaiyyətə açıqlamır“,- Cor Vaşinqton Universitetinin Milli Təhlükəsizlik Arxivindən Villiam Burr deyib.
Həqiqətən, Z Diviziyasının işinin ictimaiyyətə açıq mənbələrini tapmaq çətindir. Məxfiliyi ləğv edilmiş bir neçə sənəd (məsələn, 1998-ci ildə Hindistanın nüvə silahı proqramı hesabatı və ya 1999-cu ildə Pakistanın nüvə silahı proqramı hesabatı kimi) mətnlərin əhəmiyyətli bir hissəsi qaralmaqla dərc olunur.
Bununla belə, digər kəşfiyyat orqanlarının sənədləri də Z Diviziyasının işi haqqında məlumat verir. Məsələn, bir sənədə görə, 1978-ci ildə ABŞ Dövlət Departamenti Z şöbəsindən Pakistan hökumətinin Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin Kəraçi Atom Elektrik Stansiyasının tullantı materiallarından istifadə etməklə və ya gizli istehsal reaktoru vasitəsilə plutoniumdan istifadə etməklə nüvə silahı yaratmaq imkanlarını araşdırmağı xahiş edib. .
İndisə məlum olub ki, Z Diviziyası koronavirusla bağlı da ciddi araşdırmalar aparır.
E. KAMAL
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 11:06
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
Bu gün, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
Bu gün, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
Dünən, 13:19
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
14-06-2025, 20:24
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb