13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
10:12 / 16-06-2025
İsmayıllıda hotel yanıb
Yeni nizamlanma sənədi birmənalı qarşılanmır: kimi sülh təklifini rədd edir, kimi də...
Tarix: 01-03-2023 16:01 | Bölmə: Slayd
Yeni nizamlanma sənədi birmənalı qarşılanmır: kimi sülh təklifini rədd edir, kimi də...

“Çin Xalq Respublikasının Ukraynada sülh planı dünyada geniş müzakirə olunur. Sosialist Çin faktiki olaraq təkcə Ukrayna münaqişəsinin həlli planını deyil, həm də yeni dünya nizamı planını irəli sürüb”.

Bunu Reyting.az-a Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin rəhbəri Ədalət Abdinov deyib.

Onun sözlərinə görə, Çin bildirir ki, bir dövlətin təhlükəsizliyi başqa dövlətlər hesabına təmin edilməməlidir, regionun təhlükəsizliyi isə hərbi blokların genişləndirilməsi ilə təmin edilə bilməz:

“Bütün ölkələrin təhlükəsizlik maraqları ciddi qəbul edilməli və lazımi qaydada nəzərə alınmalıdır. Əslində, Rusiya Ukraynada xüsusi hərbi əməliyyata başlamazdan bir neçə ay əvvəl Qərbə məhz bunu deyirdi. Lakin Qərb o zaman Rusiyanın narahatlığına məhəl qoymadı. İndi Çin bunları bəyan edir, bununla da faktiki olaraq Rusiyanın mövqeyini dəstəkləyir və Rusiyanı xüsusi hərbi əməliyyata başlamağa məcbur edən səbəbləri göstərir. Bu, Pekin tərəfindən o deməkdir ki, Rusiyanın təhlükəsizlik maraqları nəzərə alınmadan Ukrayna münaqişəsi həll edilə bilməz, Ukrayna NATO-nun üzvü olmamalıdır, bu ölkədə NATO-nun hərbi infrastrukturuna yer verilməməlidir”.

Partiya rəhbəri əlavə edib ki, Pekinin sülh sənədində nüvə silahından istifadənin yolverilməzliyi, hətta onunla hədələmək məsələsinə də toxunulur: “Bu, son altı ayda davamlı olaraq nüvə müharibəsindən tamamilə mümkün bir ssenari kimi danışan Qərb mediasının ritorikasına birmənalı cavabdır. Çin xəbərdarlıq edir ki, nüvə dəyənəyini yelləməyə cəsarət etməyin!”

Ə. Abdinovun sözlərinə görə, Çin sülh planında açıq şəkildə hər hansı bir ölkə tərəfindən istənilən şəraitdə kimyəvi və bioloji silahların hazırlanmasına qarşı çıxır: “Bu, bir çox ölkələrdə, o cümlədən Ukraynaya yerləşdirilən Pentaqonun bioloji laboratoriyalarına açıq-aşkar istinaddır.

Çinin BMT Təhlükəsizlik Şurasının qərarı ilə tətbiq olunmayan istənilən iqtisadi sanksiyalara qəti şəkildə qarşı çıxması son dərəcə vacibdir. Təbii ki, söhbət Qərbin Rusiyaya qarşı başlatdığı iqtisadi müharibədən gedir. Pekin beynəlxalq problemlərin həllinin bu cür üsullarını birmənalı olaraq pisləyib”.

Abdinov qeyd edib ki, Çinin bütün dövlətlərin ərazi bütövlüyünə riayət olunmasından bəhs etməsi bəzi rusiyalı şərhçilərin də xoşuna gəlməyib: “Bununla belə, sülh sənədinin heç bir yerində Ukraynanın 1991-ci il sərhədlərinə qayıtması barədə məlumat yoxdur. Krım, Sevastopol, “Donetsk Xalq Respublikası”, “Luqansk Xalq Respublikası”, Zaporojye və Xerson vilayətlərinin sakinləri referendumlarda Rusiyanın tərkibində olmaq istəklərini açıq şəkildə ifadə ediblər. Bu bölgələr Rusiya Konstitusiyasında Rusiya Federasiyasının bir hissəsi kimi görünür. Bu, Rusiya ərazisinin hüquqi hissəsidir və təbii ki, dövlətin ərazi bütövlüyü toxunulmaz olmalıdır.

Çinin nizamlama planında ərazi bütövlüyü məsələsində ikili standartların aradan qaldırılmasının zəruriliyi açıq şəkildə qeyd olunub. Bu, Yuqoslaviyanın parçalanması, Kosovonun Qərbin himayəsi altında ayrılması haqqında birbaşa Qərbə xatırlatmadır. Qərb imperializmi ərazi bütövlüyü prinsipini yalnız öz xeyrinə olanda xatırlayır. Amma dünyanın buna əhəmiyyət verməyəcəyini düşünmək sadəlövhlükdür”.

Abdinovun fikrincə, Çin nümayəndəsi Van Yinin Münhen Təhlükəsizlik Konfransında iştirakı çox vacib idi: “Bu konfransda Qərb dövlətləri Rusiyanın hərbi məğlubiyyətini həvəslə müzakirə edirdilər. Lakin Vanq Yi gəldi və münaqişənin həlli üçün Çin planını təqdim etdi. Bütün bunların fonunda Qərb ritorikasının nə qədər aqressiv və qeyri-adekvat olduğu dərhal üzə çıxdı. Qərbin yüksək vəzifəli funksionerləri - Ostin, Stoltenberq, Sallivan Çin sənədini rədd etməyə tələsdilər. Amma əmin ola bilərsiniz: əgər bu məskunlaşma planı planetin hər bir sakininə məlum olsaydı, dünya əhalisinin əksəriyyəti onu dəstəkləyəcəkdi, çünki bu, sülh planıdır, sabitlik planıdır, bir dövlətin və ya dövlətlər qrupunun hökmranlığı olmadan ədalətli dünya nizamının yaradılması planıdır”.

Kommunistlərin rəhbəri sonda əlavə edib ki, bu gün Qərb mediası Çinin təkliflərini susdurmaq və ya mahiyyətini təhrif etmək üçün əlindən gələni edir. “Amma dünya həqiqəti biləcək. Bu planın işə salınması Çinin yeni beynəlxalq münasibətlər sistemində liderliyi üçün növbəti təklif idi. Bu, həm də Rusiyaya dəstək üçün ciddi demarşdır. Rusiya ilə Çin arasında bütün sahələrdə əlaqələr möhkəmlənəcək və Qərb bu əlaqələri qıra bilməyəcək”,- deyə Ə. Abdinov bildirib.

Onu da qeyd edək ki, Çinin təklif etdiyi 12 maddədən ibarət Ukraynada sülh planı başda rəsmi Kiyev olmaqla, həm ABŞ, həm də əksər Avropa ölkələri tərəfindən birmənalı qarşılanmayaraq rədd edilib.

ELÇİN
Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər