13:06 / 16-06-2025
Sabah yağış yağacaq
13:01 / 16-06-2025
İrandan 41 Azərbaycan vətəndaşı təxliyə olunub
12:35 / 16-06-2025
İsrail-İran qarşıdurması Cənubi Qafqazda necə əks-səda verir?
12:20 / 16-06-2025
İran hipersəs raketlərindən istifadə edir
11:37 / 16-06-2025
55 yaşlı məktəb yarıməsrlik məzunlarına qucaq açıb - Video
11:14 / 16-06-2025
Xəzər dənizində zəlzələ olub
11:06 / 16-06-2025
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
10:48 / 16-06-2025
Zelenski-Tramp görüşü Kanadada olacaq
10:38 / 16-06-2025
İran İsrailə məxsus təyyarəni vurub
10:34 / 16-06-2025
Pənah Hüseyn sədr səlahiyyətini müavininə həvalə edib - Foto
10:12 / 16-06-2025
İsmayıllıda hotel yanıb
10:01 / 16-06-2025
İran prezidenti: "Biz nüvə silahına can atmırıq"
09:58 / 16-06-2025
İranda “Mossad”ın PUA və bombalar hazırlayan emalatxanası aşkar edilib
08:47 / 16-06-2025
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
08:23 / 16-06-2025
İran İsraili zülmətə qərq edib
00:13 / 16-06-2025
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
19:08 / 15-06-2025
İranda indiyədək 128 nəfər həlak olub
16:47 / 15-06-2025
Hidayət Heydərov ilk görüşdə məğlub olub
13:19 / 15-06-2025
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
13:10 / 15-06-2025
Şıx çimərliyində iki nəfər boğulub - Video
12:59 / 15-06-2025
Prezident yeni səfirlərin etimadnamələrini qəbul edib - Fotolar
10:00 / 15-06-2025
Mehriban Əliyeva Mlli Qurtuluş Günü ilə bağlı fotolar paylaşıb
09:14 / 15-06-2025
Vəhdət Partiyasının sədri dəyişib - Fotolar
08:50 / 15-06-2025
İranın zərbəsindən sonra İsraildə tədqiqat mərkəzi yanıb
00:49 / 15-06-2025
İlham Əliyev Milli Qurtuluş Günü münasibətilə paylaşım edib - Foto
00:16 / 15-06-2025
İranda daha bir general həlak olub
00:07 / 15-06-2025
Bu gün Milli Qurtuluş Günüdür
20:24 / 14-06-2025
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
19:00 / 14-06-2025
AZAL uçuşların sayını artırır
08:07 / 14-06-2025
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
14:57 / 12-06-2025
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
07:27 / 12-06-2025
Üç min avtomobilin olduğu yük gəmisi bir həftədir yanır
07:17 / 12-06-2025
Ağ ev Yaxın Şərqdən diplomatları və hərbçi ailələrini çıxarır
07:23 / 13-06-2025
İsrail İranı vurmağa başlayıb
21:06 / 11-06-2025
Acun Ilıcalı istefa verib
17:06 / 13-06-2025
Laçın şəhərinin Baş planı təsdiqlənib
22:53 / 11-06-2025
"Qarabağ" Marko Veşoviçlə yollarını ayırıb
21:38 / 12-06-2025
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir - Yenilənib
18:49 / 13-06-2025
“Rəmzi qisas erası bitdi” - Ekspertlər İsrail-İran duelinin aqibətini necə görür?
15:00 / 11-06-2025
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
18:04 / 11-06-2025
Kəmalə Günəşli toy sahibinə bakal atıb
İranın nüvə silahı: ABŞ sədd çəkə biləcəkmi?
Tarix: 09-03-2023 12:31 | Bölmə: Slayd
İran İslam Respublikası nüvə proqramında əhəmiyyətli irəliləyiş əldə edib. Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (IAEA) bu yaxınlarda keçirdiyi son təftişin nəticələrinə görə, İran uranı 84 faiz saflıq səviyyəsinə qədər zənginləşdirib. Bu səviyyə 90 faizlik silah dərəcəsi standartına yaxındır. Bu, o deməkdir ki, rejim bu xətti keçməyə qərar verərsə, belə materialın yığılması atom bombasının istehsalı üçün istifadə edilə bilər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “National Interest” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Bu təhlükənin ortaya çıxması Bayden administrasiyasının hazırkı İran siyasətinin İranın nüvə silahı əldə etməsinə təsirli şəkildə mane ola biləcəyi ilə bağlı suallar doğurur. Ən aktual məsələ İranın nüvə başlığı əldə etməsinə mane olmamaq şərtilə təhlükəni aradan qaldırmaq üçün alternativ strategiyaların müəyyən edilməsidir.
Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin hesabatına əsasən, İran yanacaq zənginləşdirmə zavodlarından birində qabaqcıl sentrifuqalar quraşdırıb və zənginləşdirilmiş uranın istehsalını 84 faizə qədər artırıb. İranın ümumi zənginləşdirilmiş uran ehtiyatı hazırda Birgə Hərtərəfli Fəaliyyət Planı (JCPOA) çərçivəsində icazə verilən həddi aşır və IAEA-nın İranın nüvə obyektlərini səmərəli şəkildə izləmək və onlardan yalnız dinc məqsədlər üçün istifadə olunduğunu yoxlamaq imkanları pozulur.
ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin direktoru Uilyam Börns xəbərdarlıq edib ki, İslam Respublikası nüvə silahı üçün lazım olan komponentləri əldə etməyə yaxınlaşır.
Qanunvericilərə ifadəsi zamanı müdafiə nazirinin siyasət məsələləri üzrə müavini Kolin Kahl bəyan edib ki, İran təxminən on iki gün ərzində bir nüvə bombası üçün kifayət qədər parçalanan material istehsal etmək gücünə malikdir.
Uranın zənginləşdirilməsi proqramından əlavə, İranın ballistik raket proqramı həyəcanverici sürətlə irəliləyir. Rejim son illərdə potensial olaraq nüvə başlığı çatdırmaq üçün istifadə oluna bilən uzaqmənzilli raket imkanlarını da artırır. Bu inkişaf narahatlıq doğurur, çünki İranın davamlı olaraq regional və qlobal təhlükəsizliyi təhdid etmək qabiliyyətinə malik nüvə gücünə çevrilməyə doğru irəlilədiyini göstərir.
Kəşfiyyat hesabatlarına görə, İran səs sürətindən 15 dəfə yüksək sürətlə hərəkət etmək potensialına malik hipersəs raketlərini fəal şəkildə inkişaf etdirir. Bu raketlər, həmçinin, nüvə başlığı daşımaq üçün konfiqurasiya oluna bilər ki, bu da İranın silah imkanları ilə bağlı qlobal narahatlığı daha da artırır.
ABŞ Mərkəzi Komandanlığının İranla bağlı hərbi planlara nəzarət edən keçmiş rəhbəri general Kennet F. Makkenzi bildirib ki, ölkə “müxtəlif tipli 3000-dən çox ballistik raket toplayıb, onlardan bəziləri Təl-Əvivə çatmaq potensialına malikdir”. Bu raketlərin bir çoxu nüvə başlıqları daşımağa qadirdir. Bu isə İranın hərbi imkanları, onların regional və qlobal təhlükəsizliyə yaratdığı potensial təhdidlərlə bağlı narahatlığı daha da artırır.
Bundan başqa, İran çox güman ki, nüvə silahı proqramının üçüncü komponentinin inkişafına cəhd edib: raketin üstündə nüvə başlığının yaradılmasını nəzərdə tutan döyüş başlığı dizaynı.
IAEA daha əvvəl bildirmişdi ki, İran qabaqcıl nüvə partlatma texnologiyası ilə sınaq keçirib, lakin rejim alimləri təcrübə zamanı texniki maneələrlə üzləşiblər. Bu cür fəaliyyətlərin hələ də gizli şəkildə davam etməsi inandırıcıdır, lakin IAEA müfəttişləri onları aşkar edə bilməyiblər. Gizli döyüş başlığı dizayn proqramını aşkar etmək çətindir, çünki bu, IAEA-nın təhlükəsizlik tədbirlərinin əsas diqqət mərkəzində olan nüvə materiallarının istifadəsini tələb etmir. Döyüş başlığının dizaynı qeyri-nüvə vasitələrindən istifadə etməklə və IAEA-ya bəyan edilməyən obyektlərdə həyata keçirilə bilər ki, bu da müfəttişlərin bu cür fəaliyyətləri aşkar etməsini çətinləşdirir.
Bundan əlavə, gizli döyüş başlığı dizaynlarını aşkar etmək üçün həssas hərbi saytlara daxil olmaq vacibdir. Yenə də İslam Respublikası müfəttişlərə bu cür obyektlərə giriş icazəsi verməkdən imtina edərək prosesi daha da çətinləşdirir. Bu sahədə irəliləyişin aşkar edilməsinin çətinliyini nəzərə alaraq, İran rejiminin layihəni davam etdirməsi və döyüş başlığının dizaynı ilə bağlı texniki problemləri həll etməsi mümkündür. Əgər Bayden administrasiyası İslam Respublikasına qarşı daha sərt mövqe tutsaydı, rejim nüvə proqramında bu qədər ciddi irəliləyiş əldə edə bilməzdi. Nüvə sahəsində irəliləyişlərə güclü və qətiyyətli cavabın olmaması rejimi cəsarətləndirib və onu ABŞ daxilində terror hücumları həyata keçirmək və ya Qərbə qarşı hərbi təcavüz təhdidləri ilə digər məsələlərdə administrasiyanı sövq etməyə təşviq edib.
ABŞ Ədliyyə Nazirliyinin son hesabatına görə, rejim Tramp administrasiyasındakı keçmiş ABŞ rəsmiləri də daxil olmaqla, Amerika vətəndaşlarına sui-qəsd etmək üçün transmilli cinayətkar elementlə sui-qəsd təşkil edib. Rejim rəsmiləri, o cümlədən İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) xarici əməliyyatlar qolu olan Qüds Qüvvələrinin rəisi və İran İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun Aerokosmik Qüvvələrinin komandiri, Amerika torpaqlarında pis niyyətli fəaliyyətlərini davam etdirmək üçün qətiyyətli olduqlarını bildiriblər.
Baydenin strategiyasını səmərəsiz qəbul edən İslam Respublikası ABŞ-ın sərt cavabından qorxmadan Ukraynadakı münaqişəyə cəlb olunmaq üçün cəsarət tapıb. Rejim Rusiyanı İranda istehsal olunmuş yüzlərlə “Şahed-136” kamikadze pilotsuz uçan aparatı ilə təmin edir. Rusiya ordusu bu pilotsuz təyyarələrdən Ukrayna şəhərlərinə və həyati əhəmiyyətli obyektlərə zərbələr endirir, ölkənin elektrik təchizatının demək olar ki, yarısının məhvinə və Ukrayna resurslarının tükənməsinə səbəb olur.
Vəziyyəti narahat edən həm də SEPAH-ın Avropaya qarşı təhdidlərini artırması və raketlərinin əhatə dairəsini genişləndirməklə Avropanı vurmaq imkanına malik olduğunu iddia etməsidir. İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun baş komandanı Hüseyn Səlaminin sözlərinə görə, İnqilab Keşikçiləri Korpusunun raketlərinin uçuş məsafəsini artırmaq və onlara “ciddi zərbə endirmək” imkanı var, baxmayaraq ki, indiyədək bundan çəkiniblər. Rusiyaya silah vermək həqiqətən də Avropaya qarşı düşmənçilik aktı olsa da, İran İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun açıq təhdidləri və onların Avropa dövlətlərini hədəfə almaq qabiliyyətinə dair bəyanatları daha açıq təhdiddir və onların Avropa ilə hərbi qarşıdurmada iştirak etməyə hazır olduqlarının bariz göstəricisidir.
Rejimin Ukraynaya dağıdıcı müdaxiləsi və İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun ABŞ və Avropaya qarşı düşmən dili və təhdidləri, həmçinin Amerika torpaqlarında terror hücumları planlaşdırması Qərbin fikrini və Baydenin İrana qarşı hazırkı strategiyanın qeyri-adekvat olduğu və bu strategiyanın həyata keçirilməsini tələb etdiyi barədə mövqeyini möhkəmləndirməlidir.
Şərait baxımından əsas məsələ ABŞ və onun avropalı tərəfdaşlarının İranın düşmənçilik hərəkətlərini və nüvə silahı əldə etmək cəhdlərini dayandırmaq üçün hansı addımları ata biləcəyidir.
İlk növbədə etiraf etmək lazımdır ki, İslam Respublikasının nüvə proqramından əl çəkmək, Ukraynadakı münaqişəyə dəstəyini, Qərb və ABŞ-da terror əməliyyatlarını dayandırmaq niyyəti yoxdur. Diplomatik səylərin olmaması halında, Avropa və ABŞ hökuməti üçün rejimi nüvə axtarışlarını dayandırmağa məcbur edə biləcək güclü və etibarlı bir çəkindirmə vasitəsi yaratmaq çox vacibdir. Nüvə silahlarının yayılmaması nöqteyi-nəzərindən belə, JCPOA-nın indiki mərhələdə bərpası rejimin bomba yaratmasına mane olmayacaq, əksinə, onu daha da sürətləndirəcək.
Bundan əlavə, İslam Respublikası sosial, iqtisadi, siyasi və ekoloji sahələri əhatə edən çoxsaylı böhranlarla üzləşir. İqtisadi vəziyyətin pisləşməsini və İranda əhəmiyyətli islahatlara ümidin olmadığını nəzərə alsaq, çox da uzaq olmayan gələcəkdə yeni etiraz dalğasının yarana biləcəyi ehtimalı yüksəkdir. ABŞ hökuməti və Avropanın iranlı etirazçılara dəstəyini açıq şəkildə ifadə etməsi və iranlıların demokratiyaya can atmalarına kömək etmək üçün konkret addımların atılması çox vacibdir.
Üstəlik, SEPAH həm ABŞ-da, həm də Avropada terror aktları həyata keçirməyə fəal şəkildə cəhd edən terror qruplaşmasıdır. Birləşmiş Ştatlar tərəfindən artıq Xarici Terror Təşkilatı (FTO) kimi tanındığını nəzərə alsaq, Bayden administrasiyası öz diplomatik təsirindən istifadə edərək Avropa müttəfiqlərini SEPAH-ı da belə etiketləməyə inandırmalıdır.
Nəhayət, rejimə əlavə təzyiq göstərmək üçün ABŞ və Avropanın nüvə faylını Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasına ötürməsi və JCPOA-nın snapback müddəasını aktivləşdirməsi, bununla da İrana qarşı BMT-nin sanksiyalarından sonra ləğv edilmiş sanksiyaları bərpa etməsi lazımdır. Belə bir addım rejimi yalnız maddi cəhətdən gərginləşdirməyəcək, həm də onun mülki etirazçıları sıxışdıran repressiv mexanizmlərini maliyyələşdirmək qabiliyyətinə mane olacaq. Bu tədbirləri həyata keçirməyə imkan verməyən hər hansı yanaşma İslam Respublikasına öz pis niyyətli fəaliyyətlərini davam etdirməyə imkan verəcək.
Y. QACAR
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-03-2023 12:31 | Bölmə: Slayd
İran İslam Respublikası nüvə proqramında əhəmiyyətli irəliləyiş əldə edib. Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (IAEA) bu yaxınlarda keçirdiyi son təftişin nəticələrinə görə, İran uranı 84 faiz saflıq səviyyəsinə qədər zənginləşdirib. Bu səviyyə 90 faizlik silah dərəcəsi standartına yaxındır. Bu, o deməkdir ki, rejim bu xətti keçməyə qərar verərsə, belə materialın yığılması atom bombasının istehsalı üçün istifadə edilə bilər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “National Interest” yazıb.
ABŞ nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
Bu təhlükənin ortaya çıxması Bayden administrasiyasının hazırkı İran siyasətinin İranın nüvə silahı əldə etməsinə təsirli şəkildə mane ola biləcəyi ilə bağlı suallar doğurur. Ən aktual məsələ İranın nüvə başlığı əldə etməsinə mane olmamaq şərtilə təhlükəni aradan qaldırmaq üçün alternativ strategiyaların müəyyən edilməsidir.
Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin hesabatına əsasən, İran yanacaq zənginləşdirmə zavodlarından birində qabaqcıl sentrifuqalar quraşdırıb və zənginləşdirilmiş uranın istehsalını 84 faizə qədər artırıb. İranın ümumi zənginləşdirilmiş uran ehtiyatı hazırda Birgə Hərtərəfli Fəaliyyət Planı (JCPOA) çərçivəsində icazə verilən həddi aşır və IAEA-nın İranın nüvə obyektlərini səmərəli şəkildə izləmək və onlardan yalnız dinc məqsədlər üçün istifadə olunduğunu yoxlamaq imkanları pozulur.
ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin direktoru Uilyam Börns xəbərdarlıq edib ki, İslam Respublikası nüvə silahı üçün lazım olan komponentləri əldə etməyə yaxınlaşır.
Qanunvericilərə ifadəsi zamanı müdafiə nazirinin siyasət məsələləri üzrə müavini Kolin Kahl bəyan edib ki, İran təxminən on iki gün ərzində bir nüvə bombası üçün kifayət qədər parçalanan material istehsal etmək gücünə malikdir.
Uranın zənginləşdirilməsi proqramından əlavə, İranın ballistik raket proqramı həyəcanverici sürətlə irəliləyir. Rejim son illərdə potensial olaraq nüvə başlığı çatdırmaq üçün istifadə oluna bilən uzaqmənzilli raket imkanlarını da artırır. Bu inkişaf narahatlıq doğurur, çünki İranın davamlı olaraq regional və qlobal təhlükəsizliyi təhdid etmək qabiliyyətinə malik nüvə gücünə çevrilməyə doğru irəlilədiyini göstərir.
Kəşfiyyat hesabatlarına görə, İran səs sürətindən 15 dəfə yüksək sürətlə hərəkət etmək potensialına malik hipersəs raketlərini fəal şəkildə inkişaf etdirir. Bu raketlər, həmçinin, nüvə başlığı daşımaq üçün konfiqurasiya oluna bilər ki, bu da İranın silah imkanları ilə bağlı qlobal narahatlığı daha da artırır.
ABŞ Mərkəzi Komandanlığının İranla bağlı hərbi planlara nəzarət edən keçmiş rəhbəri general Kennet F. Makkenzi bildirib ki, ölkə “müxtəlif tipli 3000-dən çox ballistik raket toplayıb, onlardan bəziləri Təl-Əvivə çatmaq potensialına malikdir”. Bu raketlərin bir çoxu nüvə başlıqları daşımağa qadirdir. Bu isə İranın hərbi imkanları, onların regional və qlobal təhlükəsizliyə yaratdığı potensial təhdidlərlə bağlı narahatlığı daha da artırır.
Bundan başqa, İran çox güman ki, nüvə silahı proqramının üçüncü komponentinin inkişafına cəhd edib: raketin üstündə nüvə başlığının yaradılmasını nəzərdə tutan döyüş başlığı dizaynı.
IAEA daha əvvəl bildirmişdi ki, İran qabaqcıl nüvə partlatma texnologiyası ilə sınaq keçirib, lakin rejim alimləri təcrübə zamanı texniki maneələrlə üzləşiblər. Bu cür fəaliyyətlərin hələ də gizli şəkildə davam etməsi inandırıcıdır, lakin IAEA müfəttişləri onları aşkar edə bilməyiblər. Gizli döyüş başlığı dizayn proqramını aşkar etmək çətindir, çünki bu, IAEA-nın təhlükəsizlik tədbirlərinin əsas diqqət mərkəzində olan nüvə materiallarının istifadəsini tələb etmir. Döyüş başlığının dizaynı qeyri-nüvə vasitələrindən istifadə etməklə və IAEA-ya bəyan edilməyən obyektlərdə həyata keçirilə bilər ki, bu da müfəttişlərin bu cür fəaliyyətləri aşkar etməsini çətinləşdirir.
Bundan əlavə, gizli döyüş başlığı dizaynlarını aşkar etmək üçün həssas hərbi saytlara daxil olmaq vacibdir. Yenə də İslam Respublikası müfəttişlərə bu cür obyektlərə giriş icazəsi verməkdən imtina edərək prosesi daha da çətinləşdirir. Bu sahədə irəliləyişin aşkar edilməsinin çətinliyini nəzərə alaraq, İran rejiminin layihəni davam etdirməsi və döyüş başlığının dizaynı ilə bağlı texniki problemləri həll etməsi mümkündür. Əgər Bayden administrasiyası İslam Respublikasına qarşı daha sərt mövqe tutsaydı, rejim nüvə proqramında bu qədər ciddi irəliləyiş əldə edə bilməzdi. Nüvə sahəsində irəliləyişlərə güclü və qətiyyətli cavabın olmaması rejimi cəsarətləndirib və onu ABŞ daxilində terror hücumları həyata keçirmək və ya Qərbə qarşı hərbi təcavüz təhdidləri ilə digər məsələlərdə administrasiyanı sövq etməyə təşviq edib.
ABŞ Ədliyyə Nazirliyinin son hesabatına görə, rejim Tramp administrasiyasındakı keçmiş ABŞ rəsmiləri də daxil olmaqla, Amerika vətəndaşlarına sui-qəsd etmək üçün transmilli cinayətkar elementlə sui-qəsd təşkil edib. Rejim rəsmiləri, o cümlədən İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) xarici əməliyyatlar qolu olan Qüds Qüvvələrinin rəisi və İran İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun Aerokosmik Qüvvələrinin komandiri, Amerika torpaqlarında pis niyyətli fəaliyyətlərini davam etdirmək üçün qətiyyətli olduqlarını bildiriblər.
Baydenin strategiyasını səmərəsiz qəbul edən İslam Respublikası ABŞ-ın sərt cavabından qorxmadan Ukraynadakı münaqişəyə cəlb olunmaq üçün cəsarət tapıb. Rejim Rusiyanı İranda istehsal olunmuş yüzlərlə “Şahed-136” kamikadze pilotsuz uçan aparatı ilə təmin edir. Rusiya ordusu bu pilotsuz təyyarələrdən Ukrayna şəhərlərinə və həyati əhəmiyyətli obyektlərə zərbələr endirir, ölkənin elektrik təchizatının demək olar ki, yarısının məhvinə və Ukrayna resurslarının tükənməsinə səbəb olur.
Vəziyyəti narahat edən həm də SEPAH-ın Avropaya qarşı təhdidlərini artırması və raketlərinin əhatə dairəsini genişləndirməklə Avropanı vurmaq imkanına malik olduğunu iddia etməsidir. İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun baş komandanı Hüseyn Səlaminin sözlərinə görə, İnqilab Keşikçiləri Korpusunun raketlərinin uçuş məsafəsini artırmaq və onlara “ciddi zərbə endirmək” imkanı var, baxmayaraq ki, indiyədək bundan çəkiniblər. Rusiyaya silah vermək həqiqətən də Avropaya qarşı düşmənçilik aktı olsa da, İran İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun açıq təhdidləri və onların Avropa dövlətlərini hədəfə almaq qabiliyyətinə dair bəyanatları daha açıq təhdiddir və onların Avropa ilə hərbi qarşıdurmada iştirak etməyə hazır olduqlarının bariz göstəricisidir.
Rejimin Ukraynaya dağıdıcı müdaxiləsi və İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun ABŞ və Avropaya qarşı düşmən dili və təhdidləri, həmçinin Amerika torpaqlarında terror hücumları planlaşdırması Qərbin fikrini və Baydenin İrana qarşı hazırkı strategiyanın qeyri-adekvat olduğu və bu strategiyanın həyata keçirilməsini tələb etdiyi barədə mövqeyini möhkəmləndirməlidir.
Şərait baxımından əsas məsələ ABŞ və onun avropalı tərəfdaşlarının İranın düşmənçilik hərəkətlərini və nüvə silahı əldə etmək cəhdlərini dayandırmaq üçün hansı addımları ata biləcəyidir.
İlk növbədə etiraf etmək lazımdır ki, İslam Respublikasının nüvə proqramından əl çəkmək, Ukraynadakı münaqişəyə dəstəyini, Qərb və ABŞ-da terror əməliyyatlarını dayandırmaq niyyəti yoxdur. Diplomatik səylərin olmaması halında, Avropa və ABŞ hökuməti üçün rejimi nüvə axtarışlarını dayandırmağa məcbur edə biləcək güclü və etibarlı bir çəkindirmə vasitəsi yaratmaq çox vacibdir. Nüvə silahlarının yayılmaması nöqteyi-nəzərindən belə, JCPOA-nın indiki mərhələdə bərpası rejimin bomba yaratmasına mane olmayacaq, əksinə, onu daha da sürətləndirəcək.
Bundan əlavə, İslam Respublikası sosial, iqtisadi, siyasi və ekoloji sahələri əhatə edən çoxsaylı böhranlarla üzləşir. İqtisadi vəziyyətin pisləşməsini və İranda əhəmiyyətli islahatlara ümidin olmadığını nəzərə alsaq, çox da uzaq olmayan gələcəkdə yeni etiraz dalğasının yarana biləcəyi ehtimalı yüksəkdir. ABŞ hökuməti və Avropanın iranlı etirazçılara dəstəyini açıq şəkildə ifadə etməsi və iranlıların demokratiyaya can atmalarına kömək etmək üçün konkret addımların atılması çox vacibdir.
Üstəlik, SEPAH həm ABŞ-da, həm də Avropada terror aktları həyata keçirməyə fəal şəkildə cəhd edən terror qruplaşmasıdır. Birləşmiş Ştatlar tərəfindən artıq Xarici Terror Təşkilatı (FTO) kimi tanındığını nəzərə alsaq, Bayden administrasiyası öz diplomatik təsirindən istifadə edərək Avropa müttəfiqlərini SEPAH-ı da belə etiketləməyə inandırmalıdır.
Nəhayət, rejimə əlavə təzyiq göstərmək üçün ABŞ və Avropanın nüvə faylını Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasına ötürməsi və JCPOA-nın snapback müddəasını aktivləşdirməsi, bununla da İrana qarşı BMT-nin sanksiyalarından sonra ləğv edilmiş sanksiyaları bərpa etməsi lazımdır. Belə bir addım rejimi yalnız maddi cəhətdən gərginləşdirməyəcək, həm də onun mülki etirazçıları sıxışdıran repressiv mexanizmlərini maliyyələşdirmək qabiliyyətinə mane olacaq. Bu tədbirləri həyata keçirməyə imkan verməyən hər hansı yanaşma İslam Respublikasına öz pis niyyətli fəaliyyətlərini davam etdirməyə imkan verəcək.
Y. QACAR
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 11:06
Dünyada nüvə silahı ilə bağlı gərginlik artır
Bu gün, 08:47
İranın nüvə obyektinə zərbələr zəlzələyə səbəb olub
Bu gün, 00:13
İran XİN-nin binası vurulub - Ölən və yaralanan var
Dünən, 13:19
Sabah leysan yağacaq, güclü külək əsəcək
14-06-2025, 20:24
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib
14-06-2025, 08:07
Cəlaloğlu: İranın vurulmasının iki səbəbi var
13-06-2025, 17:43
Rus ordusu Dnepropetrovsk vilayətinə daxil olub
13-06-2025, 16:44
Keçmiş səfir: Çin və Rusiyanın İranın yanında duracağına inanmıram
13-06-2025, 11:24
Azərbaycan İran və İsraili dialoqa çağırır
13-06-2025, 10:40
143 milyon manatlıq mənimsəmə üzrə yenidən məhkəmə olub
13-06-2025, 09:57
İsrailin İrana zərbələri davam edəcək
13-06-2025, 09:27
Tramp İrana hücumdan əvvəlcədən məlumatlı olub
13-06-2025, 08:30
AZAL son hadisələrlə əlaqədar bəzi reysləri ləğv edib - Siyahı
13-06-2025, 07:23
İsrail İranı vurmağa başlayıb
12-06-2025, 17:51
Nə Bayden, nə də Tramp Rusiyanın çökməsini istəmir
12-06-2025, 17:09
Təqaüd və sosial müavinətlər artırılıb - Fərman
12-06-2025, 14:57
“Hörümçək toru” əməliyyatının son məqsədi nə idi?
12-06-2025, 13:07
İranı vurmağa hazırlaşırlar
11-06-2025, 15:00
Nüvə hücumu ola bilər - Xəbərdarlıq
11-06-2025, 14:27
Qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib
11-06-2025, 12:12
Dron müharibəsinin dərsləri
11-06-2025, 08:09
NATO Ukrayna ilə bağlı qərar verməyə hazırlaşır
10-06-2025, 16:32
Mollazadə: Paşinyan Qarabağ klanı ilə mübarizəni davam etdirir
10-06-2025, 13:54
Rusiya təhlükəsi artır - Xəbərdarlıq
10-06-2025, 13:07
Cəlaloğlu: “Dini idarələr kəşfiyyatla əməkdaşlıq edib”
10-06-2025, 11:18
İranda it gəzdirmə polemikası: daha bir qadağa qüvvəyə minir
9-06-2025, 22:32
Deputat: “İqtisadiyyatımız üçün görülən işləri yetərli saymıram”
6-06-2025, 10:11
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
5-06-2025, 17:33
İqlim dəyişikliyi münaqişələri artıracaq
5-06-2025, 13:29
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
5-06-2025, 12:08
Moskva və Bakı “Rus Evi”nə dair hələ də razılığa gəlməyib
5-06-2025, 10:05
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
4-06-2025, 11:27
Vaşinqton Qafqaza böyük diplomatik diqqət yetirir
4-06-2025, 11:10
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiya hazırlanıb
4-06-2025, 10:13
Azərbaycan və Ermənistanın dövlət komissiyaları arasında görüş olub
4-06-2025, 08:08
Sabirabaddakı yanğında 4 nəfər həyatını itirib - (Yenilənib)
3-06-2025, 17:32
Məhkəmələrə hakimlər təyin edilib - (Siyahı)
3-06-2025, 17:26
Dünyanın bir hissəsi su altında qalacaq
3-06-2025, 15:18
Müharibə daha təhlükəli fazaya keçib
3-06-2025, 12:29
Xaricdə yaşayan daha 7 nəfər haqqında həbs qərarı çıxarılıb
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
