10:22 / 15-09-2025
Donald Tramp İsrailə xəbərdarlıq edib
09:56 / 15-09-2025
Prezident Daşbulaqda tut bağında görülmüş işlərlə tanış olub - Fotolar
09:39 / 15-09-2025
İlham Əliyev Xocalı rayonunun Seyidbəyli kəndində olub - Fotolar
09:34 / 15-09-2025
Bakıda mənzildən meyit tapılıb
09:14 / 15-09-2025
Məşhur media şirkəti "Google"-ni məhkəməyə verib
09:05 / 15-09-2025
NATO qoşunları Polşaya gələcək
08:57 / 15-09-2025
Xəzər dənizində zəlzələ baş verib
08:13 / 15-09-2025
Çində uçan naməlum obyekt vurulub?
08:08 / 15-09-2025
Husilər silahı yerə qoymağı düşünmürlər
08:01 / 15-09-2025
Gideon Saar Petro Sançesin hərəkətini “biabırçılıq” adlandırıb
07:55 / 15-09-2025
“Çarli Kirk şousu”nu Vens aparacaq
07:47 / 15-09-2025
Baş nazir: “İsrailə qarşı İslam ölkələrinin güc alyansını yaradaq”
07:39 / 15-09-2025
Azərbaycanda Bilik günü qeyd olunur
07:30 / 15-09-2025
Kəlbəcərə köç karvanı gedib
18:40 / 14-09-2025
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
17:39 / 14-09-2025
İlham Əliyev Xankəndidə açılışlarda iştirak edib - Fotolar
17:31 / 14-09-2025
Prezident Şuşakənddə görülən işlərlə tanış olub - Fotolar
15:37 / 14-09-2025
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
14:57 / 14-09-2025
Azərbaycan prezidenti Xocavəndin Sos kəndinə səfər edib - Fotolar
13:50 / 14-09-2025
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
13:22 / 14-09-2025
Sabah yağış yağacaq
13:17 / 14-09-2025
Prezident Füzulidə - Qaraxanbəyli kəndinin təməli qoyulub - Fotolar
11:49 / 14-09-2025
Qar və leysan yağır, çaylardan sel keçir
10:29 / 14-09-2025
Dünya çempionatı Bakıda keçiriləcək
10:10 / 14-09-2025
Bayramov Fövqəladə Ərəb-İslam Sammitində iştirak edəcək
10:05 / 14-09-2025
İki qəzada üç nəfər həyatını itirib
20:48 / 13-09-2025
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
18:41 / 13-09-2025
Xocalının Daşbulaq kəndinə ilk köç olub - (Yenilənib)
06:10 / 11-09-2025

13:31 / 11-09-2025

21:32 / 10-09-2025

20:48 / 13-09-2025

15:14 / 12-09-2025

14:28 / 10-09-2025

18:29 / 12-09-2025

09:46 / 11-09-2025

17:29 / 10-09-2025

10:50 / 12-09-2025

23:44 / 12-09-2025

Hökmdarın hüzurunda olmaq - Vahid Qazi yazır
Tarix: 13-06-2019 11:55 | Bölmə: Xəbərlər

Azadlığı olmayan yaradıcı insanın ağrısı balasını çətin doğan ananın sancısı kimidi!
Sənətkarın xoşbəxtliyi içindəkini sevərək gün işığına çıxarmaq azadlığındadı!
Faciə tək o deyil ki, istədiyini yaratmağa qoymurlar, hürriyyətin alınıb. Dərd odu, qəlbindəkinin əvəzinə sən başqasının tələb etdiyini yazmağa məcbur edilirsən – bir dəfə növbəti nəşrə hazırlayarkən Şoloxovun “Sakit Don”u sosialist realizminə uyğun redaktə etməsindən yazmışdım.
Daha betərisə zamanla içində yoğurduğun əsəri özün öz əlinlə məhv etməyindi! Yazmaq istədiyini içində boğan, yazdığını qorxudan yandıran o qədər sənət adamı olub ki.
İctimai-siyasi anlamda insanmı önəmli şərtdi, yoxsa mühitmi? Bir növ “yumurtamı əvvəl yaranıb, toyuqmu?” sualına bənzəyir. İnsanı mühit formalaşdırdığı kimi mühiti də insan yaradır. Belədisə, onda sualın cavabı nədi?
Bilmirəm! Bu dar macalda bu suala çətin cavab tapam. Əslində heç qəsdim də bu deyil.
Sadəcə, iki müxtəlif mühitdə fərqli rəftarın motivini anlamağa çalışıram. Zamanın şərtlərimi, insanın xarakterimi səbəbdi konkret əmələ? Məsələn, Səməd Vurğun “Vaqif” dramını 1938-ci ildə sovet mühitində yox – təsəvvür edək, süqut etməyib, o vaxtacan yaşayıb – Cümhuriyyətin 20 yaşında necə yazardı?
Bu, Səməd Vurğunun “Vaqif” tamaşasının premyera tarixçəsindən bəhs edən “Sənət əbədidir, ömür amanat…” kitabını oxuyanda ağlıma gələn sualdı. Vurğun Şah Qacarın hüzurunda şair Vaqifin durumunu və sonunu tarixi həqiqət kimi yox, partiya rəhbərinin istəyinə uyğun yazmağa məcbur olub.
Arif Əliyev arxiv sənədləri əsasında yazdığı bu povest də maraqlıdı. Diktator Mir Cəfər Bağırovun hüzurunda şair Səməd Vurğunun, rejissor Adil İsgəndərovun yaşadığı qorxunu təsvir edib.
Dünyada qorxu qədər insanı bitirən duyğu varmı?
Qorxu işğalçıdı!

Qorxu əvvəl insanın qəlbini işğal edir, sonra şüurunu. Sənin üzə çıxarmadıqlarını, hələ içinin ən dərin qatında saxladıqlarını da xəbərin olmadan işğal altına salır.
İnsan düşüncəsini total basqıda tutan azadlığa qapalı ölkələrdə ən acı həyatı yaradıcı sənərkarlar yaşayır.
Bu, dünən də belə idi, bu gün də belədi. Neft pulu təpəsindən tökülən məmləkətdə nə qədər istedadlı yaradıcı şəxs işsiz-gücsüzdü, nadanlar əlində əsir-yesirdi, cəlayi-vətəndi…
“Qara maşın dayanan yerdə nəm daşlara buta naxışlı kəlağayı yapışıb qalmışdı”.
Bu cümlə söz açdığım povestdəndi. Səməd Vurğunla Adil İsgəndərov premyera günü teatrın qapısı ağzında dayanan NKVD-nin qara maşınına pəncərə pərdəsi dalından səksəkə içində baxırlar. Tamaşa bitib, hamı gedib, maşınsa gözləyir.
Təhlükə yan keçir. Bu dəfə teatrın gənc aktrisası Mədinəni aparmağa gəlibmişlər. Mədinəni apardıqları yerdə onun “buta naxışlı kəlağayısı” düşüb qalıbmış.
…Azadlığı hamı istəyir, amma heç də hamı azadlıqla nə edəcəyini bilmir. Yaradıcı insanlardan savayı. Onlar bilirlər ki, azad mühitdə yaratdıqlarını heç bir “qara maşın” apara bilməz. Yaratdıqları bax o “buta naxışlı kəlağayı” kimi qalacaq.
Hökmdarların hüzurundan uzaq azad mühitdə “buta naxışlı kəlağayı”lar arzusuyla!
Vahid Qazi
13 iyun 2019
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 13-06-2019 11:55 | Bölmə: Xəbərlər

Azadlığı olmayan yaradıcı insanın ağrısı balasını çətin doğan ananın sancısı kimidi!
Sənətkarın xoşbəxtliyi içindəkini sevərək gün işığına çıxarmaq azadlığındadı!
Faciə tək o deyil ki, istədiyini yaratmağa qoymurlar, hürriyyətin alınıb. Dərd odu, qəlbindəkinin əvəzinə sən başqasının tələb etdiyini yazmağa məcbur edilirsən – bir dəfə növbəti nəşrə hazırlayarkən Şoloxovun “Sakit Don”u sosialist realizminə uyğun redaktə etməsindən yazmışdım.
Daha betərisə zamanla içində yoğurduğun əsəri özün öz əlinlə məhv etməyindi! Yazmaq istədiyini içində boğan, yazdığını qorxudan yandıran o qədər sənət adamı olub ki.
İctimai-siyasi anlamda insanmı önəmli şərtdi, yoxsa mühitmi? Bir növ “yumurtamı əvvəl yaranıb, toyuqmu?” sualına bənzəyir. İnsanı mühit formalaşdırdığı kimi mühiti də insan yaradır. Belədisə, onda sualın cavabı nədi?
Bilmirəm! Bu dar macalda bu suala çətin cavab tapam. Əslində heç qəsdim də bu deyil.
Sadəcə, iki müxtəlif mühitdə fərqli rəftarın motivini anlamağa çalışıram. Zamanın şərtlərimi, insanın xarakterimi səbəbdi konkret əmələ? Məsələn, Səməd Vurğun “Vaqif” dramını 1938-ci ildə sovet mühitində yox – təsəvvür edək, süqut etməyib, o vaxtacan yaşayıb – Cümhuriyyətin 20 yaşında necə yazardı?
Bu, Səməd Vurğunun “Vaqif” tamaşasının premyera tarixçəsindən bəhs edən “Sənət əbədidir, ömür amanat…” kitabını oxuyanda ağlıma gələn sualdı. Vurğun Şah Qacarın hüzurunda şair Vaqifin durumunu və sonunu tarixi həqiqət kimi yox, partiya rəhbərinin istəyinə uyğun yazmağa məcbur olub.
Arif Əliyev arxiv sənədləri əsasında yazdığı bu povest də maraqlıdı. Diktator Mir Cəfər Bağırovun hüzurunda şair Səməd Vurğunun, rejissor Adil İsgəndərovun yaşadığı qorxunu təsvir edib.
Dünyada qorxu qədər insanı bitirən duyğu varmı?
Qorxu işğalçıdı!

Qorxu əvvəl insanın qəlbini işğal edir, sonra şüurunu. Sənin üzə çıxarmadıqlarını, hələ içinin ən dərin qatında saxladıqlarını da xəbərin olmadan işğal altına salır.
İnsan düşüncəsini total basqıda tutan azadlığa qapalı ölkələrdə ən acı həyatı yaradıcı sənərkarlar yaşayır.
Bu, dünən də belə idi, bu gün də belədi. Neft pulu təpəsindən tökülən məmləkətdə nə qədər istedadlı yaradıcı şəxs işsiz-gücsüzdü, nadanlar əlində əsir-yesirdi, cəlayi-vətəndi…
“Qara maşın dayanan yerdə nəm daşlara buta naxışlı kəlağayı yapışıb qalmışdı”.
Bu cümlə söz açdığım povestdəndi. Səməd Vurğunla Adil İsgəndərov premyera günü teatrın qapısı ağzında dayanan NKVD-nin qara maşınına pəncərə pərdəsi dalından səksəkə içində baxırlar. Tamaşa bitib, hamı gedib, maşınsa gözləyir.
Təhlükə yan keçir. Bu dəfə teatrın gənc aktrisası Mədinəni aparmağa gəlibmişlər. Mədinəni apardıqları yerdə onun “buta naxışlı kəlağayısı” düşüb qalıbmış.
…Azadlığı hamı istəyir, amma heç də hamı azadlıqla nə edəcəyini bilmir. Yaradıcı insanlardan savayı. Onlar bilirlər ki, azad mühitdə yaratdıqlarını heç bir “qara maşın” apara bilməz. Yaratdıqları bax o “buta naxışlı kəlağayı” kimi qalacaq.
Hökmdarların hüzurundan uzaq azad mühitdə “buta naxışlı kəlağayı”lar arzusuyla!
Vahid Qazi
13 iyun 2019
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 10:22
Donald Tramp İsrailə xəbərdarlıq edib
Bu gün, 09:34
Bakıda mənzildən meyit tapılıb
Bu gün, 08:57
Xəzər dənizində zəlzələ baş verib
Bu gün, 08:08
Husilər silahı yerə qoymağı düşünmürlər
Bu gün, 07:55
“Çarli Kirk şousu”nu Vens aparacaq
Bu gün, 07:39
Azərbaycanda Bilik günü qeyd olunur
Dünən, 10:29
Dünya çempionatı Bakıda keçiriləcək
Dünən, 10:05
İki qəzada üç nəfər həyatını itirib
13-09-2025, 20:48
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
13-09-2025, 15:55
“Space TV”nin yayımı 6 saatlıq dayandırılacaq
13-09-2025, 15:44
Sosial şəbəkələrdə dələduzluq edən şəxs saxlanılıb
13-09-2025, 12:30
Bakıda tikinti şirkətinin rəhbəri axtarışa verilib
13-09-2025, 12:25
"Vüsal 300" kimi tanınan iş adamına cinayət işi açılıb
13-09-2025, 11:12
Sosial şəbəkələrdə dələduzluq edən şəxs saxlanılıb
13-09-2025, 09:29
Kamçatkada 7,1 maqnitudalı zəlzələ olub
12-09-2025, 23:44
Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətini uzadıb
12-09-2025, 22:10
Salyanda 62 yaşlı kişi güllələnib
12-09-2025, 17:40
Xocalının daha iki kəndinə köç olacaq
12-09-2025, 17:01
Donald Tramp: "Biz çox sərt hərəkət etməli olacağıq"
12-09-2025, 16:55
Milli Süni İntellekt Mərkəzinə direktor təyin olunub
12-09-2025, 15:33
Qobustanda şəhidlə vida mərasimi olub
12-09-2025, 14:49
Qəbələdə şəhidlə vida mərasimi keçirilib
12-09-2025, 14:45
Daha bir şəhidimiz Qubada torpağa tapşırılıb
12-09-2025, 13:13
Şəhidimiz Göyçayda dəfn olunub - Yenilənib
12-09-2025, 12:46
Laçında söyüş söyən vəzifəli şəxslər həbs olunub
12-09-2025, 12:00
Ekspert naziri debata çağırıb
12-09-2025, 11:06
NATO Polşaya soxulan rus PUA-larını vura bilməyib
12-09-2025, 10:53
Azərbaycanda əhalinin sayı açıqlanıb
12-09-2025, 08:54
Odessa və Sumidə partlayışlar baş verib
12-09-2025, 08:02
Belçika Rusiya diplomatlarını xəbərdar edib
12-09-2025, 07:56
Culfadakı yol qəzasında 4 nəfər ölüb
12-09-2025, 00:28
İki ölkə Polşaya döyüş təyyarələri göndərir
12-09-2025, 00:04
Tramp: Hücum etsəniz, sizi ovlayacağıq
11-09-2025, 17:57
"SOCAR Romania” rəsmisi haqda şok iddialar yayılıb
11-09-2025, 17:27
Gürcüstanın keçmiş müdafiə naziri həbs edilib
11-09-2025, 16:26
Sürücülük vəsiqəsi ilə bağlı yeni qərar verilib
11-09-2025, 16:23
Konstitusiya Məhkəməsinə Aparat rəhbəri təyin olunub
11-09-2025, 15:15
Ankara şəhərində zəlzələ olub
11-09-2025, 15:06
Sığorta şirkətlərindən şikayətlər artır - Siyahı
11-09-2025, 12:19
MİQ imtahanı üçün ödəniş yüksək olmayacaq
11-09-2025, 12:03
Ukrayna kəşfiyyatı Rusiya gəmisini vurub
11-09-2025, 08:40
ABŞ və Yaponiya ən böyük birgə təlimlərə başlayır
11-09-2025, 08:33
Siyasi fəalın ölüm xəbərləri təsdiqlənmir - Fotolar
11-09-2025, 08:15
PUA hücumları Varşavanı ciddi narahat edir
11-09-2025, 00:09
Amerikalı siyasətçi sui-qəsdə uğrayıb
10-09-2025, 18:00
Paşinyan: "Bakı ilə sülhü pozmaq istəyən qüvvələr var"
10-09-2025, 17:20
Abbas Abbasov Rusiyadakı biznesini satıb
10-09-2025, 17:04
"Azəriqaz"ın Baş direktoru xəstəxanaya yerləşdirilib
10-09-2025, 16:51
Fransada yüzlərlə insan vağzal binasına hücum edib
10-09-2025, 16:22
Belqoroda yenidən hücum başlayıb