00:05 / 23-11-2024
Sumqayıt-75: keçmişə baxış və inkişaf impulsları
00:03 / 23-11-2024
Azərbaycanlı diplomat Türkiyədə 70 kq qızılla tutulub
00:03 / 23-11-2024
Hollivud ulduzu seçim qarşısında qalıb
22:49 / 22-11-2024
Rusiya ilə Britaniya ordularının döyüşü başlaya bilər
22:31 / 22-11-2024
Güney Azərbaycanla bağlı yeni toplu hazırlanıb - Foto
21:48 / 22-11-2024
NATO-nun Baş katibi Türkiyəyə gedir
19:37 / 22-11-2024
Quterreş: "İqlim ədaləti üçün beynəlxalq əməkdaşlıq vacibdir"
18:58 / 22-11-2024
"Apple" "iPhone 16 Pro"-nu kosmosa göndərib - Fotolar
18:23 / 22-11-2024
Ölmüş şəxsin gözü oğurlanıb
18:13 / 22-11-2024
Leyla Əliyevanın iştirakı ilə növbəti ağacəkmə aksiyası keçirilib - Fotolar
18:00 / 22-11-2024
Avropada nüvə təhlükəsi artır
17:39 / 22-11-2024
Türkiyə ordusu İraqda uğurlu əməliyyat keçirib
17:17 / 22-11-2024
Füzuli Hüseynov: "Dedim, özünüzü yormayın, filmlərə dəvət edilirəm, amma çəkilmirəm"
17:09 / 22-11-2024
COP29 Sədrliyi bəyanat yayıb
17:03 / 22-11-2024
Türkiyədə baş məşqçi öldürülüb
16:50 / 22-11-2024
İlham Əliyev: "ICAPP özünü nüfuzlu və perspektivli əməkdaşlıq platforması kimi təsdiqləyib"
16:25 / 22-11-2024
Ceyhun Bayramov Almaniyanın XİN başçısı ilə danışıqlar aparıb
16:14 / 22-11-2024
Prezident İlham Əliyev daha bir qanunu təsdiqləyib
16:09 / 22-11-2024
Fərid Əhmədova ali xüsusi rütbə verilib - Sərəncam
16:02 / 22-11-2024
Azərbaycan və Macarıstan İşçi Qrupunun növbəti iclası keçiriləcək
15:43 / 22-11-2024
Millətlər Liqası: pley-off mərhələsinin püşkü atılıb
15:30 / 22-11-2024
Nüvə müharibəsi ssenarisi - Təhlükədən qorunmaq üçün bunker sifariş edənlərin sayı artır
15:25 / 22-11-2024
Qazaxın azad olunmuş kəndlərində yeni zastavalar tikiləcək
15:13 / 22-11-2024
AFFA-nın sabiq vitse-prezidenti: "Artıq olanımızı da itirməyə başlamışıq"
14:59 / 22-11-2024
Arvadını öldürən vəzifəli şəxsə bir il cəza verilib
14:50 / 22-11-2024
Həlak olan azərbaycanlı hərbçinin nəşi 2 ay sonra tapılıb
14:47 / 22-11-2024
Pentaqon: ABŞ Rusiya ilə müharibə istəmir, amma...
14:43 / 22-11-2024
Nizami Rayon Məhkəməsində yoxlama başlayıb
14:40 / 22-11-2024
Azərbaycanın təşəbbüsü ilə Qlobal Cənub QHT Platforması yaradılır
14:13 / 22-11-2024
İran ABŞ-la danışıqlara gedəcək, yoxsa...
12:28 / 18-11-2024
Turan Manafzadə: “Mədəniyyət diplomatiyasından yararlanmağı bacarmalıyıq” - Müsahibə
12:05 / 19-11-2024
MMC vətəndaşın mənzilini dağıdıb, indi də obyektini ələ keçirmək istəyir - Fotolar
13:32 / 21-11-2024
Dünyanın ən güclü donanmaları... - Qardaş Türkiyə siyahıda neçəncidir?
19:50 / 19-11-2024
Beynəlxalq Bank 272 min manat cərimələnib
16:45 / 20-11-2024
Nazir: "Regionlardakı bəzi poçt şöbələrinin bağlanması araşdırılacaq"
16:22 / 20-11-2024
“Real Betis” klubunun nümayəndəsi Bakıda nəyə təəccüblənib? - Foto
15:29 / 18-11-2024
Daha üç şəhərə konsul təyinatı olub - Siyahı
09:37 / 21-11-2024
Naxçıvan səhiyyəsində həbslər başlayıb
16:45 / 21-11-2024
Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam
00:07 / 22-11-2024
Hikmət Hacıyev: “Politico”nun üzr istəməsini tələb edirik!”
17:09 / 18-11-2024
Deputatın oğlu yeni vəzifəyə təyin olunub
Antarktidada daha bir yeniliyə imza atılıb - Fotolar
Tarix: 06-08-2024 18:50 | Bölmə: Cəmiyyət
Alimlər Antarktidanın nəhəng buzlaqları altında heyrətamiz formada mövcud olan "Qum təpələri" aşkar ediblər. Reyting.az xəbər verir ki, Göteborq Universitetinin alimləri bununla gözlənilməz yenilik ediblər. Onlar Qərbi Antarktidanın ərazisindəki Dotson şelfinin tədqiqi zamanı buzlaqların alt qatında qeyri-adi kumullara bənzər çox sayda nümunələr aşkar ediblər.
Lifehacker.ru nəşri yazır ki, Dotson nəhəng üzən bir buzlaqdır, onun eni 50 kilometr, ərazisi isə Moskvadan iki dəfə çoxdur. Bu, son illər ərzində baş verən təbii proseslər nəticəsində çox kəskin şəkildə kiçilməyə başlayan, həmçinin də potensial olaraq dəniz səviyyəsinin yüksəlməsinə səbəb olan Qərbi Antarktida buz təbəqəsinin bir hissəsidir.
Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu "Qum təpələri" daima davam edən aşınmanın nəticəsidir. Bu aşınma buzlaqın kənarlarını korlayır və nəticədə isti suyun içərilərə daxil olmasına imkan yaradır, həmçinin strukturun qurudan qopmasına səbəb olur. Alimlər bu rəflərin dağılmasının qarşısını almaq üçün oxşar tədqiqatlar aparıblar. Ən maraqlısı isə odur ki, aparat hərəkət edən zaman çox hamar olmalıdır. Lakin buna baxmayaraq cihaz Dotsonun dibində həmin qeyri-adi formaları, "Qum təpələri" silsiləsini aşkar edə bilib.
Göteborq Universitetinin okeanoqrafiya professoru və bu tədqiqatın əsas müəllifi sayılan alim Anna Volinin sözlərinə görə, aşkar edilmiş gözyaşardıcı formaların simmetrik deyil, əyri olduğunu müşahidə etmək olar. Volin bunun da səbəbini izah edib. Bildirib ki, yeganə səbəb ancaq Yer planetinin fırlanması faktorudur.
Tədqiqatçılar buzlağa ən yaxın təbəqədə, sürtünmənin tarazlandığı yerdə qüvvələr balansının olduğunu irəli sürürlər. Elm adamları qeyd ediblər ki, bu Ekman spiralı adlanan fırlanan cərəyanla nəticələnmiş, eləcə də ardıcıllığı davam edən proseslərdir və çox vaxt adətən külək dənizin səthi üzərində hərəkət etdiyi zaman müşahidə olunur. Lakin su buzun üzərində hərəkət edəndə də bu proses baş verə bilər.
A. Volin bildirib ki, buzların əriməsi çox enerji tələb edir, ona görə də Antarktidadakı bütün buzlaqlar nəhəng temperatur stabilizatoru və eləcə də Yer kürəsinin iqlim sisteminin ən mühüm bir hissəsi hesab olunur. Alimin fikrincə, əgər çoxlu nəhəng buz parçaları varsa, sözsüz ki, bu elmi amil mütləq dünya okeanında suların norma səviyyəsinə təsir edə bilər. Professorun dediyinə görə, məhz bu elmi sahədə aparılan əhatəli tədqiqatlar yaxın gələcəkdə müxtəlif səviyyələrdə artımları məhdudlaşdırmağa məqsədli olaraq elmi baxımdan kömək etmək üçündür. Alimin fikrincə, elmin köməyi ilə sulardakı artım səviyyəsindən sığortalanmaqla, qarşısını almaqla həm də okean sahilində yaşayan sakinləri böyük təhlükələrdən qorumaq mümkündür.
Göteborq Universitetinin tədqiqatçıları Antarktida buzları altından tapılmış "Qum təpələri" fenomenini gələcəkdə də geniş araşdıracaqlarını söyləyiblər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 06-08-2024 18:50 | Bölmə: Cəmiyyət
Alimlər Antarktidanın nəhəng buzlaqları altında heyrətamiz formada mövcud olan "Qum təpələri" aşkar ediblər. Reyting.az xəbər verir ki, Göteborq Universitetinin alimləri bununla gözlənilməz yenilik ediblər. Onlar Qərbi Antarktidanın ərazisindəki Dotson şelfinin tədqiqi zamanı buzlaqların alt qatında qeyri-adi kumullara bənzər çox sayda nümunələr aşkar ediblər.
Lifehacker.ru nəşri yazır ki, Dotson nəhəng üzən bir buzlaqdır, onun eni 50 kilometr, ərazisi isə Moskvadan iki dəfə çoxdur. Bu, son illər ərzində baş verən təbii proseslər nəticəsində çox kəskin şəkildə kiçilməyə başlayan, həmçinin də potensial olaraq dəniz səviyyəsinin yüksəlməsinə səbəb olan Qərbi Antarktida buz təbəqəsinin bir hissəsidir.
Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu "Qum təpələri" daima davam edən aşınmanın nəticəsidir. Bu aşınma buzlaqın kənarlarını korlayır və nəticədə isti suyun içərilərə daxil olmasına imkan yaradır, həmçinin strukturun qurudan qopmasına səbəb olur. Alimlər bu rəflərin dağılmasının qarşısını almaq üçün oxşar tədqiqatlar aparıblar. Ən maraqlısı isə odur ki, aparat hərəkət edən zaman çox hamar olmalıdır. Lakin buna baxmayaraq cihaz Dotsonun dibində həmin qeyri-adi formaları, "Qum təpələri" silsiləsini aşkar edə bilib.
Göteborq Universitetinin okeanoqrafiya professoru və bu tədqiqatın əsas müəllifi sayılan alim Anna Volinin sözlərinə görə, aşkar edilmiş gözyaşardıcı formaların simmetrik deyil, əyri olduğunu müşahidə etmək olar. Volin bunun da səbəbini izah edib. Bildirib ki, yeganə səbəb ancaq Yer planetinin fırlanması faktorudur.
Tədqiqatçılar buzlağa ən yaxın təbəqədə, sürtünmənin tarazlandığı yerdə qüvvələr balansının olduğunu irəli sürürlər. Elm adamları qeyd ediblər ki, bu Ekman spiralı adlanan fırlanan cərəyanla nəticələnmiş, eləcə də ardıcıllığı davam edən proseslərdir və çox vaxt adətən külək dənizin səthi üzərində hərəkət etdiyi zaman müşahidə olunur. Lakin su buzun üzərində hərəkət edəndə də bu proses baş verə bilər.
A. Volin bildirib ki, buzların əriməsi çox enerji tələb edir, ona görə də Antarktidadakı bütün buzlaqlar nəhəng temperatur stabilizatoru və eləcə də Yer kürəsinin iqlim sisteminin ən mühüm bir hissəsi hesab olunur. Alimin fikrincə, əgər çoxlu nəhəng buz parçaları varsa, sözsüz ki, bu elmi amil mütləq dünya okeanında suların norma səviyyəsinə təsir edə bilər. Professorun dediyinə görə, məhz bu elmi sahədə aparılan əhatəli tədqiqatlar yaxın gələcəkdə müxtəlif səviyyələrdə artımları məhdudlaşdırmağa məqsədli olaraq elmi baxımdan kömək etmək üçündür. Alimin fikrincə, elmin köməyi ilə sulardakı artım səviyyəsindən sığortalanmaqla, qarşısını almaqla həm də okean sahilində yaşayan sakinləri böyük təhlükələrdən qorumaq mümkündür.
Göteborq Universitetinin tədqiqatçıları Antarktida buzları altından tapılmış "Qum təpələri" fenomenini gələcəkdə də geniş araşdıracaqlarını söyləyiblər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 18:23
Ölmüş şəxsin gözü oğurlanıb
Dünən, 14:59
Arvadını öldürən vəzifəli şəxsə bir il cəza verilib
Dünən, 12:47
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Dünən, 11:45
Polkovnikin oğlu ev dustaqlığına buraxılıb
Dünən, 09:46
İcra başçısının birinci müavini məhkəmədə uduzub
21-11-2024, 16:00
Gömrük orqanlarına qəbul imtahanı keçiriləcək
21-11-2024, 12:24
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
21-11-2024, 11:15
Bakıda daha 46 marşrutun fəaliyyəti bərpa olunur
21-11-2024, 09:26
Mask Trampın dəstəyi ilə almanlara meydan oxuyur
20-11-2024, 23:46
"Nazir məni kasıblara kömək üçün göndərib" deyən şəxsə hökm oxunub
20-11-2024, 21:34
Səudiyyə Ərəbistanında 100-dən çox əcnəbini edam ediblər
20-11-2024, 18:00
İTV-yə xəbərdarlıq olunub
20-11-2024, 17:34
Daha 20 min müəllim sertifikatlaşdırmaya cəlb olunacaq
20-11-2024, 15:26
Deputat Elm və Təhsil fondlarının birləşdirilməsini təklif edib
20-11-2024, 15:23
Xəzəryanı ölkələrin ekoloji təşkilatları memorandum imzalayıb
20-11-2024, 13:02
Biləsuvar sakini dəm qazından boğularaq ölüb
20-11-2024, 12:19
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
20-11-2024, 11:57
PA rəmisi: "COP29-da iştirak etmək böyük şərəfdir, çünki..."
20-11-2024, 11:38
Hərbi xidmətdən yayınan daha bir gənc həbs edilib
20-11-2024, 11:02
Tramp türk həkimə yüksək vəzifə təklif edib
20-11-2024, 10:03
Azərbaycan və Türkiyənin bələdiyyə təşkilatları arasında görüş keçirilib - Fotolar
19-11-2024, 21:26
50-yə yaxın saxta plastik cərrahın siyahısını paylaşan jurnalistin hesabı bloklanıb
19-11-2024, 13:28
Norveç şahzadəsinin oğlu zorlamaya görə həbs edilib
19-11-2024, 12:53
Sabah yağış yağacaq
19-11-2024, 11:09
Ağcabədidə qanunsuz ov edən şəxslər saxlanılıb
19-11-2024, 10:42
Milli Məclisin baş məsləhətçisi qəfil ölüb
19-11-2024, 10:19
Azərbaycanda İran vətəndaşı itkin düşüb
19-11-2024, 09:50
67 yaşlı kişi dəm qazından boğulub
19-11-2024, 09:02
Mask Sorosun yeni pandemiya ilə bağlı qorxulu proqnozunu ələ salıb
18-11-2024, 23:44
Bakıdan Neftçalaya qonaq gələn uşaq suda boğulub
18-11-2024, 15:06
Qarajda gizlətdiyi raketi çıxararaq insanlara tuşlayıb - Video
18-11-2024, 12:54
Sabah yağış yağacaq
18-11-2024, 11:35
Qarabağda daha 972.6 hektar ərazi minalardan təmizlənib
18-11-2024, 10:21
Daha altı marşrut xəttinin fəaliyyəti bərpa olunub
18-11-2024, 09:32
KTMT qeyri-leqal miqrasiyaya qarşı mübarizə aparacaq
16-11-2024, 15:34
Qubadlıda fəhlə iş başında yıxılaraq ölüb
16-11-2024, 12:41
Sabah dağlıq ərazilərə qar yağacaq
16-11-2024, 12:39
Kolleclərə yeni təyinatlar olub
16-11-2024, 12:11
Gənc şairlə birgə daha iki nəfər zəhərlənib
16-11-2024, 11:22
Dövlət Xidmətinin 9 əməkdaşı məsuliyyətə cəlb edilib
16-11-2024, 11:00
Mərkəzi Xəstəxanada 20 yaşlı qadın doğuş zamanı ölüb
15-11-2024, 16:53
Hakim oğlu öldürülən anaya verilişə çıxdığına görə xəbərdarlıq edib - "Məni öldürsəniz də..."
15-11-2024, 16:40
Bananların arasından 720 kq kokain tapılıb
15-11-2024, 12:59
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
15-11-2024, 12:23
Ər-arvadı öldürüb evlərini yandıran şəxslə bağlı qərar verilib
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
