17:50 / 09-06-2025
Leninin heykəlini şəhər kənarına köçürürlər - Foto
09:31 / 09-06-2025
Naxçıvanda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
09:22 / 09-06-2025
Fransa şirkəti Ukraynada dron istehsal edəcək
08:48 / 09-06-2025
Ronaldunun karyerası sona yaxınlaşır
22:58 / 08-06-2025
Millimiz növbəti yoxlama oyunu oynayıb
18:34 / 08-06-2025
Dağlıq və dağətəyi rayonlarda leysan olacaq - Xəbərdarlıq
10:50 / 08-06-2025
Donald Trampın adı insan alverində hallanır
10:05 / 08-06-2025
Sabunçu bazarında yanğın baş verib - Video
09:10 / 08-06-2025
Ukraynanın hökumət binalarına hücum olacaq
23:25 / 07-06-2025
Varislərin Kreml təqdimatı: Mirziyoyevə sui-qəsdin arxasında kim durur?
14:45 / 07-06-2025
İlham Əliyevlə Şahbaz Şərif arasında telefon danışığı olub
12:09 / 07-06-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
11:43 / 07-06-2025
Zakir Həsənov xidməti-döyüş fəaliyyəti ilə maraqlanıb
11:12 / 07-06-2025
Bank kartlarından oğurluqlar davam edir
09:56 / 07-06-2025
Aktoyorun adı Ginnesin Rekordlar Kitabına yazılıb - Video
09:00 / 07-06-2025
Azaraq Azərbaycan ərazisinə keçən iki yeniyetmə erməni geri verilib
18:07 / 06-06-2025
Tovuzda oğul anasını öldürüb
13:11 / 06-06-2025
Azərbaycanla sərhəddə iki erməni itkin düşüb
10:11 / 06-06-2025
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
09:32 / 06-06-2025
Şamaxıda yenidən zəlzələ baş verib
09:27 / 06-06-2025
Gəncədə azyaşlı bıçaqlanıb
09:12 / 06-06-2025
Məscidlərdə bayram namazı qılınıb
00:01 / 06-06-2025
Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd olunur
20:08 / 05-06-2025
Toyda döyülən şəxs xəstəxanada ölüb
18:49 / 05-06-2025
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
18:41 / 05-06-2025
Rusiyada təyyarə qəzası olub
18:32 / 05-06-2025
Almaniya Rusiyadan gözlənilən təhlükəyə hazırlaşır
18:02 / 05-06-2025
Bakı-Quba yolunda yanğın olub, bir nəfər xəsarət alıb
17:47 / 05-06-2025
Prokuror Oleq Bakinski və sabiq nazir müavininə cəza istəyib
17:35 / 05-06-2025
Konstitusiya quruluşuna qarşı çağırış edənlərə hökm oxunub
08:39 / 05-06-2025
Göyərtəsində 3 min avtomobil olan gəmi yanır
10:11 / 06-06-2025
Elmdə yenilik: insanlar 1000 il yaşaya biləcək
23:41 / 04-06-2025
Azərbaycanın beş rayonunda zəlzələ olub
21:59 / 04-06-2025
Azərbaycan və İran prezidentləri telefonla danışıblar
20:08 / 05-06-2025
Toyda döyülən şəxs xəstəxanada ölüb
00:01 / 06-06-2025
Azərbaycanda Qurban bayramı qeyd olunur
13:29 / 05-06-2025
Kilsə ilə Paşinyan arasında qarşıdurma böyüyür
19:20 / 04-06-2025
Rusiya Dnestryanıya qoşun göndərmək istəyir
10:50 / 08-06-2025
Donald Trampın adı insan alverində hallanır
23:25 / 07-06-2025
Varislərin Kreml təqdimatı: Mirziyoyevə sui-qəsdin arxasında kim durur?
18:07 / 06-06-2025
Tovuzda oğul anasını öldürüb
10:05 / 05-06-2025
Federasiya rəhbərini icra başçısı bıçaqlatdırıb? - Yenilənib
Antarktidada daha bir yeniliyə imza atılıb - Fotolar
Tarix: 06-08-2024 18:50 | Bölmə: Cəmiyyət
Alimlər Antarktidanın nəhəng buzlaqları altında heyrətamiz formada mövcud olan "Qum təpələri" aşkar ediblər. Reyting.az xəbər verir ki, Göteborq Universitetinin alimləri bununla gözlənilməz yenilik ediblər. Onlar Qərbi Antarktidanın ərazisindəki Dotson şelfinin tədqiqi zamanı buzlaqların alt qatında qeyri-adi kumullara bənzər çox sayda nümunələr aşkar ediblər.
Lifehacker.ru nəşri yazır ki, Dotson nəhəng üzən bir buzlaqdır, onun eni 50 kilometr, ərazisi isə Moskvadan iki dəfə çoxdur. Bu, son illər ərzində baş verən təbii proseslər nəticəsində çox kəskin şəkildə kiçilməyə başlayan, həmçinin də potensial olaraq dəniz səviyyəsinin yüksəlməsinə səbəb olan Qərbi Antarktida buz təbəqəsinin bir hissəsidir.
Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu "Qum təpələri" daima davam edən aşınmanın nəticəsidir. Bu aşınma buzlaqın kənarlarını korlayır və nəticədə isti suyun içərilərə daxil olmasına imkan yaradır, həmçinin strukturun qurudan qopmasına səbəb olur. Alimlər bu rəflərin dağılmasının qarşısını almaq üçün oxşar tədqiqatlar aparıblar. Ən maraqlısı isə odur ki, aparat hərəkət edən zaman çox hamar olmalıdır. Lakin buna baxmayaraq cihaz Dotsonun dibində həmin qeyri-adi formaları, "Qum təpələri" silsiləsini aşkar edə bilib.
Göteborq Universitetinin okeanoqrafiya professoru və bu tədqiqatın əsas müəllifi sayılan alim Anna Volinin sözlərinə görə, aşkar edilmiş gözyaşardıcı formaların simmetrik deyil, əyri olduğunu müşahidə etmək olar. Volin bunun da səbəbini izah edib. Bildirib ki, yeganə səbəb ancaq Yer planetinin fırlanması faktorudur.
Tədqiqatçılar buzlağa ən yaxın təbəqədə, sürtünmənin tarazlandığı yerdə qüvvələr balansının olduğunu irəli sürürlər. Elm adamları qeyd ediblər ki, bu Ekman spiralı adlanan fırlanan cərəyanla nəticələnmiş, eləcə də ardıcıllığı davam edən proseslərdir və çox vaxt adətən külək dənizin səthi üzərində hərəkət etdiyi zaman müşahidə olunur. Lakin su buzun üzərində hərəkət edəndə də bu proses baş verə bilər.
A. Volin bildirib ki, buzların əriməsi çox enerji tələb edir, ona görə də Antarktidadakı bütün buzlaqlar nəhəng temperatur stabilizatoru və eləcə də Yer kürəsinin iqlim sisteminin ən mühüm bir hissəsi hesab olunur. Alimin fikrincə, əgər çoxlu nəhəng buz parçaları varsa, sözsüz ki, bu elmi amil mütləq dünya okeanında suların norma səviyyəsinə təsir edə bilər. Professorun dediyinə görə, məhz bu elmi sahədə aparılan əhatəli tədqiqatlar yaxın gələcəkdə müxtəlif səviyyələrdə artımları məhdudlaşdırmağa məqsədli olaraq elmi baxımdan kömək etmək üçündür. Alimin fikrincə, elmin köməyi ilə sulardakı artım səviyyəsindən sığortalanmaqla, qarşısını almaqla həm də okean sahilində yaşayan sakinləri böyük təhlükələrdən qorumaq mümkündür.
Göteborq Universitetinin tədqiqatçıları Antarktida buzları altından tapılmış "Qum təpələri" fenomenini gələcəkdə də geniş araşdıracaqlarını söyləyiblər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 06-08-2024 18:50 | Bölmə: Cəmiyyət
Alimlər Antarktidanın nəhəng buzlaqları altında heyrətamiz formada mövcud olan "Qum təpələri" aşkar ediblər. Reyting.az xəbər verir ki, Göteborq Universitetinin alimləri bununla gözlənilməz yenilik ediblər. Onlar Qərbi Antarktidanın ərazisindəki Dotson şelfinin tədqiqi zamanı buzlaqların alt qatında qeyri-adi kumullara bənzər çox sayda nümunələr aşkar ediblər.
Lifehacker.ru nəşri yazır ki, Dotson nəhəng üzən bir buzlaqdır, onun eni 50 kilometr, ərazisi isə Moskvadan iki dəfə çoxdur. Bu, son illər ərzində baş verən təbii proseslər nəticəsində çox kəskin şəkildə kiçilməyə başlayan, həmçinin də potensial olaraq dəniz səviyyəsinin yüksəlməsinə səbəb olan Qərbi Antarktida buz təbəqəsinin bir hissəsidir.
Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu "Qum təpələri" daima davam edən aşınmanın nəticəsidir. Bu aşınma buzlaqın kənarlarını korlayır və nəticədə isti suyun içərilərə daxil olmasına imkan yaradır, həmçinin strukturun qurudan qopmasına səbəb olur. Alimlər bu rəflərin dağılmasının qarşısını almaq üçün oxşar tədqiqatlar aparıblar. Ən maraqlısı isə odur ki, aparat hərəkət edən zaman çox hamar olmalıdır. Lakin buna baxmayaraq cihaz Dotsonun dibində həmin qeyri-adi formaları, "Qum təpələri" silsiləsini aşkar edə bilib.
Göteborq Universitetinin okeanoqrafiya professoru və bu tədqiqatın əsas müəllifi sayılan alim Anna Volinin sözlərinə görə, aşkar edilmiş gözyaşardıcı formaların simmetrik deyil, əyri olduğunu müşahidə etmək olar. Volin bunun da səbəbini izah edib. Bildirib ki, yeganə səbəb ancaq Yer planetinin fırlanması faktorudur.
Tədqiqatçılar buzlağa ən yaxın təbəqədə, sürtünmənin tarazlandığı yerdə qüvvələr balansının olduğunu irəli sürürlər. Elm adamları qeyd ediblər ki, bu Ekman spiralı adlanan fırlanan cərəyanla nəticələnmiş, eləcə də ardıcıllığı davam edən proseslərdir və çox vaxt adətən külək dənizin səthi üzərində hərəkət etdiyi zaman müşahidə olunur. Lakin su buzun üzərində hərəkət edəndə də bu proses baş verə bilər.
A. Volin bildirib ki, buzların əriməsi çox enerji tələb edir, ona görə də Antarktidadakı bütün buzlaqlar nəhəng temperatur stabilizatoru və eləcə də Yer kürəsinin iqlim sisteminin ən mühüm bir hissəsi hesab olunur. Alimin fikrincə, əgər çoxlu nəhəng buz parçaları varsa, sözsüz ki, bu elmi amil mütləq dünya okeanında suların norma səviyyəsinə təsir edə bilər. Professorun dediyinə görə, məhz bu elmi sahədə aparılan əhatəli tədqiqatlar yaxın gələcəkdə müxtəlif səviyyələrdə artımları məhdudlaşdırmağa məqsədli olaraq elmi baxımdan kömək etmək üçündür. Alimin fikrincə, elmin köməyi ilə sulardakı artım səviyyəsindən sığortalanmaqla, qarşısını almaqla həm də okean sahilində yaşayan sakinləri böyük təhlükələrdən qorumaq mümkündür.
Göteborq Universitetinin tədqiqatçıları Antarktida buzları altından tapılmış "Qum təpələri" fenomenini gələcəkdə də geniş araşdıracaqlarını söyləyiblər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
7-06-2025, 12:09
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
7-06-2025, 11:43
Zakir Həsənov xidməti-döyüş fəaliyyəti ilə maraqlanıb
5-06-2025, 20:08
Toyda döyülən şəxs xəstəxanada ölüb
5-06-2025, 18:02
Bakı-Quba yolunda yanğın olub, bir nəfər xəsarət alıb
5-06-2025, 17:35
Konstitusiya quruluşuna qarşı çağırış edənlərə hökm oxunub
5-06-2025, 16:02
Sabah Bakıda leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
5-06-2025, 14:57
Xəstənin çılpaq videosunu paylaşan həkim barədə araşdırma başlayıb
5-06-2025, 14:33
"Şərurlu İsfəndiyar" barəsində 40-a yaxın məhkəmə işi var
5-06-2025, 13:22
Nizami Alışanın cinayət işi üzrə məhkəmə prosesi keçirilib
5-06-2025, 13:04
Gədəbəydə 74 yaşlı qadına qarşı zorakılıq törədilib
5-06-2025, 12:34
Sabah yağış yağacaq
5-06-2025, 11:42
Azərbaycana narkotik keçirilməsinin qarşısı alınıb
5-06-2025, 10:55
Kosmosdakı qara dəlik informasiyalarla dolu portaldır
5-06-2025, 10:08
İki il əvvəl törədilmiş cinayətin üstü açılıb
5-06-2025, 09:20
Bakıda avtomobil piyadanı vurub
5-06-2025, 09:01
55 yaşlı kişi ikimərtəbəli evini yandırıb
5-06-2025, 08:39
Göyərtəsində 3 min avtomobil olan gəmi yanır
5-06-2025, 08:29
Qazaxdakı qəzada 4 nəfər dünyasını dəyişib - (Yenilənib)
4-06-2025, 23:41
Azərbaycanın beş rayonunda zəlzələ olub
4-06-2025, 17:57
Gölün dibində tapılan qədim qala arxeoloqları təəccübləndirib
4-06-2025, 16:23
Rezidenturaya qəbul üçün qeydiyyat başlayır
4-06-2025, 16:16
Günəşdə "tac yağışı" qeydə alınıb
4-06-2025, 15:09
İş və istirahət günlərinin yerləri dəyişdirilib
4-06-2025, 15:02
Əsgərlərlə görüşə məhdudiyyət qoyulub - Səbəb
4-06-2025, 14:09
Oğuzda bəy toy günü qəzaya düşüb
4-06-2025, 13:25
ABŞ-a zəhərli göbələk keçirən alimlər tutulub
4-06-2025, 12:30
Sabah yağış yağacaq
4-06-2025, 12:05
Abşeronda göldə balıqlar kütləvi qırılır
4-06-2025, 10:26
Alimlər suyun daha bir sirrini açıblar
4-06-2025, 09:06
Universitet BP-dən 580 min manat qrant alıb
3-06-2025, 18:11
Günəşə bənzər ulduzun ətrafında su tapılıb
3-06-2025, 17:21
Lerik sakinin meyiti 70 metrlik dərinlikdəki dərədə tapılıb
3-06-2025, 16:55
Abşeronda qadın narkotiklə saxlanılıb
3-06-2025, 16:12
Bölgələrdə küləkli və yağıntılı hava şəraiti davam edir
3-06-2025, 15:56
“İstənilən adamın telefonuna girə bilərdik” deyən hakerə hökm oxunub
3-06-2025, 15:36
Xankəndiyə dolu düşüb
3-06-2025, 12:59
Sabah yağış yağacaq
3-06-2025, 12:16
Erməni mafiyasının daha bir cinayəti açılıb - 14 nəfər saxlanılıb
3-06-2025, 11:54
“TikTok” fenomeni yüksəklikdən dənizə atılarkən ölüb - Video
3-06-2025, 10:11
Lənkəranda qanunsuz tikinti sökülüb
2-06-2025, 23:21
General Mayis Bərxudarova ağır itki üz verib
2-06-2025, 20:18
Almazı əldə etməyin asan yolu tapılıb - Fotolar
2-06-2025, 18:30
Departament müdiri Agentliyin sədr müavini təyin olunub
2-06-2025, 17:51
Bölgələrə leysan yağacaq
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
