10:45 / 29-10-2025
Astarada hamilə qadın toyundan sonra ölüb
10:42 / 29-10-2025
Milli Məclisdə beynəlxalq parlament konfransı işə başlayıb
10:26 / 29-10-2025
Kiberdələduzluqla bağlı növbəti xəbərdarlıq edilib - Video
10:21 / 29-10-2025
Şəhid Azər Bayramovla vida mərasimi keçirilib
10:07 / 29-10-2025
Xarici parlamentarilər Fəxri və Şəhidlər xiyabanlarında olublar
09:48 / 29-10-2025
Mənzillər güzəştli qiymətlərlə satışa çıxarılıb - Qiymətlər
09:19 / 29-10-2025
Tramp üçüncü dəfə prezidentliyi barədə: Namizəd olmağa icazəm yoxdur
09:14 / 29-10-2025
Karlson Qərb siyasətçilərini Krıma görə ittiham edib
09:07 / 29-10-2025
Tacikistan parlamentinin sədri Azərbaycana gəlib - Foto
08:51 / 29-10-2025
Alla Puqaçova Bolqarıstanda villa alıb
08:44 / 29-10-2025
Litva Kalininqrada tranziti bağlaya bilər
08:37 / 29-10-2025
Türkiyə elektriklə işləyən tank istehsal edib
08:29 / 29-10-2025
Ağ evin Moskvaya qarşı sanksiyalarında risk amili var
08:22 / 29-10-2025
Qarabağa yeni köç karvanları gedib
00:03 / 29-10-2025
Türkiyə Cümhuriyyətinin qurulmasının 102 illiyidir
23:58 / 28-10-2025
İsrail Qəzzanı yenidən bombalayıb
23:13 / 28-10-2025
Saleh Səmədovun üçüncü oğlu da vəzifədən uzaqlaşdırılıb
21:34 / 28-10-2025
“Kontakt Home” milyonlarla manat borca düşüb
20:08 / 28-10-2025
İnsan beyninin prinsipləri ilə işləyən superkompüter hazırlanıb
19:52 / 28-10-2025
İlham Əliyev iki kəndin sakinləri ilə görüşüb - Fotolar
19:06 / 28-10-2025
İlham Əliyev Horovlu kəndində sakinlərlə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
18:09 / 28-10-2025
İlham Əliyev Ərdoğana məktub göndərib
17:59 / 28-10-2025
Bakıda taxtalar yığılan ərazi yanır
17:48 / 28-10-2025
Ruben Vardanyana yeni vəkil təyin olunub
17:36 / 28-10-2025
İlon Mask "Vikipediya"ya rəqib ensiklopediya yaradıb - Foto
17:30 / 28-10-2025
Cəbrayıl şəhər məscidinin təməli qoyulub
17:25 / 28-10-2025
Ayda şüşə şəhərlər tikəcəklər - Fotolar
17:11 / 28-10-2025
Daha bir ölkə Çindən üz döndərib
17:09 / 28-10-2025
"Qarabağ"-"Çelsi" oyununun biletləri satışa çıxarılıb
16:57 / 28-10-2025
Prezident iki stansiyanın təməlini qoyub - Fotolar
11:29 / 24-10-2025
Paşinyan Erməni Apostol Kilsəsini Azərbaycanla sülhə təhlükə görür
14:48 / 25-10-2025
Sədr postu uğrunda mübarizə ata-oğul qarşıdurmasına səbəb olub
12:35 / 24-10-2025
Sülh savaşı - Zahid Oruc yazır
17:14 / 24-10-2025
Dövlət Agentliyinin rəisi vəzifədən azad olunub - Yeni təyinat - (Yenilənib)
20:19 / 27-10-2025
Nazir Emin Əmrullayevə bir neçə sual
18:00 / 25-10-2025
Anar Əsədlidən 4 şikayətçi var
23:17 / 25-10-2025
Vəkil Zabil Qəhrəmanov həbs olunub
16:17 / 27-10-2025
Ramiz Mehdiyevin Rusiyaya yazdığı gizli məktub üzə çıxıb - Fotofakt
16:57 / 27-10-2025
1500 illik qızıl sikkə xəzinəsi tapılıb
16:37 / 27-10-2025
Prezident səfirləri geri çağırıb - Yeni təyinatlar - (Yenilənib)
12:22 / 27-10-2025
Azərbaycanın Yaxın Şərq həmləsi: Vaşinqtondan dəstək var
18:09 / 26-10-2025
"Neftçi" qələbə qazanıb
Antarktidada daha bir yeniliyə imza atılıb - Fotolar
Tarix: 06-08-2024 18:50 | Bölmə: Cəmiyyət
Alimlər Antarktidanın nəhəng buzlaqları altında heyrətamiz formada mövcud olan "Qum təpələri" aşkar ediblər. Reyting.az xəbər verir ki, Göteborq Universitetinin alimləri bununla gözlənilməz yenilik ediblər. Onlar Qərbi Antarktidanın ərazisindəki Dotson şelfinin tədqiqi zamanı buzlaqların alt qatında qeyri-adi kumullara bənzər çox sayda nümunələr aşkar ediblər.
Lifehacker.ru nəşri yazır ki, Dotson nəhəng üzən bir buzlaqdır, onun eni 50 kilometr, ərazisi isə Moskvadan iki dəfə çoxdur. Bu, son illər ərzində baş verən təbii proseslər nəticəsində çox kəskin şəkildə kiçilməyə başlayan, həmçinin də potensial olaraq dəniz səviyyəsinin yüksəlməsinə səbəb olan Qərbi Antarktida buz təbəqəsinin bir hissəsidir.
Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu "Qum təpələri" daima davam edən aşınmanın nəticəsidir. Bu aşınma buzlaqın kənarlarını korlayır və nəticədə isti suyun içərilərə daxil olmasına imkan yaradır, həmçinin strukturun qurudan qopmasına səbəb olur. Alimlər bu rəflərin dağılmasının qarşısını almaq üçün oxşar tədqiqatlar aparıblar. Ən maraqlısı isə odur ki, aparat hərəkət edən zaman çox hamar olmalıdır. Lakin buna baxmayaraq cihaz Dotsonun dibində həmin qeyri-adi formaları, "Qum təpələri" silsiləsini aşkar edə bilib.
Göteborq Universitetinin okeanoqrafiya professoru və bu tədqiqatın əsas müəllifi sayılan alim Anna Volinin sözlərinə görə, aşkar edilmiş gözyaşardıcı formaların simmetrik deyil, əyri olduğunu müşahidə etmək olar. Volin bunun da səbəbini izah edib. Bildirib ki, yeganə səbəb ancaq Yer planetinin fırlanması faktorudur.
Tədqiqatçılar buzlağa ən yaxın təbəqədə, sürtünmənin tarazlandığı yerdə qüvvələr balansının olduğunu irəli sürürlər. Elm adamları qeyd ediblər ki, bu Ekman spiralı adlanan fırlanan cərəyanla nəticələnmiş, eləcə də ardıcıllığı davam edən proseslərdir və çox vaxt adətən külək dənizin səthi üzərində hərəkət etdiyi zaman müşahidə olunur. Lakin su buzun üzərində hərəkət edəndə də bu proses baş verə bilər.
A. Volin bildirib ki, buzların əriməsi çox enerji tələb edir, ona görə də Antarktidadakı bütün buzlaqlar nəhəng temperatur stabilizatoru və eləcə də Yer kürəsinin iqlim sisteminin ən mühüm bir hissəsi hesab olunur. Alimin fikrincə, əgər çoxlu nəhəng buz parçaları varsa, sözsüz ki, bu elmi amil mütləq dünya okeanında suların norma səviyyəsinə təsir edə bilər. Professorun dediyinə görə, məhz bu elmi sahədə aparılan əhatəli tədqiqatlar yaxın gələcəkdə müxtəlif səviyyələrdə artımları məhdudlaşdırmağa məqsədli olaraq elmi baxımdan kömək etmək üçündür. Alimin fikrincə, elmin köməyi ilə sulardakı artım səviyyəsindən sığortalanmaqla, qarşısını almaqla həm də okean sahilində yaşayan sakinləri böyük təhlükələrdən qorumaq mümkündür.
Göteborq Universitetinin tədqiqatçıları Antarktida buzları altından tapılmış "Qum təpələri" fenomenini gələcəkdə də geniş araşdıracaqlarını söyləyiblər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 06-08-2024 18:50 | Bölmə: Cəmiyyət
Alimlər Antarktidanın nəhəng buzlaqları altında heyrətamiz formada mövcud olan "Qum təpələri" aşkar ediblər. Reyting.az xəbər verir ki, Göteborq Universitetinin alimləri bununla gözlənilməz yenilik ediblər. Onlar Qərbi Antarktidanın ərazisindəki Dotson şelfinin tədqiqi zamanı buzlaqların alt qatında qeyri-adi kumullara bənzər çox sayda nümunələr aşkar ediblər.
Lifehacker.ru nəşri yazır ki, Dotson nəhəng üzən bir buzlaqdır, onun eni 50 kilometr, ərazisi isə Moskvadan iki dəfə çoxdur. Bu, son illər ərzində baş verən təbii proseslər nəticəsində çox kəskin şəkildə kiçilməyə başlayan, həmçinin də potensial olaraq dəniz səviyyəsinin yüksəlməsinə səbəb olan Qərbi Antarktida buz təbəqəsinin bir hissəsidir.
Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu "Qum təpələri" daima davam edən aşınmanın nəticəsidir. Bu aşınma buzlaqın kənarlarını korlayır və nəticədə isti suyun içərilərə daxil olmasına imkan yaradır, həmçinin strukturun qurudan qopmasına səbəb olur. Alimlər bu rəflərin dağılmasının qarşısını almaq üçün oxşar tədqiqatlar aparıblar. Ən maraqlısı isə odur ki, aparat hərəkət edən zaman çox hamar olmalıdır. Lakin buna baxmayaraq cihaz Dotsonun dibində həmin qeyri-adi formaları, "Qum təpələri" silsiləsini aşkar edə bilib.
Göteborq Universitetinin okeanoqrafiya professoru və bu tədqiqatın əsas müəllifi sayılan alim Anna Volinin sözlərinə görə, aşkar edilmiş gözyaşardıcı formaların simmetrik deyil, əyri olduğunu müşahidə etmək olar. Volin bunun da səbəbini izah edib. Bildirib ki, yeganə səbəb ancaq Yer planetinin fırlanması faktorudur.
Tədqiqatçılar buzlağa ən yaxın təbəqədə, sürtünmənin tarazlandığı yerdə qüvvələr balansının olduğunu irəli sürürlər. Elm adamları qeyd ediblər ki, bu Ekman spiralı adlanan fırlanan cərəyanla nəticələnmiş, eləcə də ardıcıllığı davam edən proseslərdir və çox vaxt adətən külək dənizin səthi üzərində hərəkət etdiyi zaman müşahidə olunur. Lakin su buzun üzərində hərəkət edəndə də bu proses baş verə bilər.
A. Volin bildirib ki, buzların əriməsi çox enerji tələb edir, ona görə də Antarktidadakı bütün buzlaqlar nəhəng temperatur stabilizatoru və eləcə də Yer kürəsinin iqlim sisteminin ən mühüm bir hissəsi hesab olunur. Alimin fikrincə, əgər çoxlu nəhəng buz parçaları varsa, sözsüz ki, bu elmi amil mütləq dünya okeanında suların norma səviyyəsinə təsir edə bilər. Professorun dediyinə görə, məhz bu elmi sahədə aparılan əhatəli tədqiqatlar yaxın gələcəkdə müxtəlif səviyyələrdə artımları məhdudlaşdırmağa məqsədli olaraq elmi baxımdan kömək etmək üçündür. Alimin fikrincə, elmin köməyi ilə sulardakı artım səviyyəsindən sığortalanmaqla, qarşısını almaqla həm də okean sahilində yaşayan sakinləri böyük təhlükələrdən qorumaq mümkündür.
Göteborq Universitetinin tədqiqatçıları Antarktida buzları altından tapılmış "Qum təpələri" fenomenini gələcəkdə də geniş araşdıracaqlarını söyləyiblər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 17:59
Bakıda taxtalar yığılan ərazi yanır
Dünən, 15:29
İrandan Azərbaycana narkotik keçirmək istəyiblər
Dünən, 12:40
Sabahın hava proqnozu açıqanıb
Dünən, 07:36
Türkiyədə 6,1 maqnitudalı zəlzələ olub - (Yenilənib)
27-10-2025, 17:51
Ukraynadan daha 30 uşaq reabilitasiya üçün Azərbaycana gətirilib
27-10-2025, 17:26
Nobel mükafatını ən çox hansı ölkənin təmsilçiləri alıb? - Siyahı
27-10-2025, 16:57
1500 illik qızıl sikkə xəzinəsi tapılıb
27-10-2025, 15:58
Bakıda və Abşeronda güclü külək olacaq - Xəbərdarlıq
27-10-2025, 15:19
Sel olacaq - Xəbərdarlıq
27-10-2025, 15:04
UNO hesab edilən kometa Yerə doğru istiqamət götürəcək - Foto
27-10-2025, 13:10
Audiovizual Şura MTV kanalı ilə bağlı protokol tərtib edib
27-10-2025, 13:08
Bağçalara işə qəbul üzrə keçid balları müəyyən olunub
27-10-2025, 12:36
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
27-10-2025, 11:55
Prokuror icra başçısının sabiq müavininə 7,5 il cəza istəyib
27-10-2025, 10:26
Bir yaşlı uşağı elektrik cərəyanı vuraraq öldürüb
25-10-2025, 13:09
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
25-10-2025, 11:01
Metroda dava salan 4 nəfər saxlanılıb
24-10-2025, 17:49
Veteranlara verilən 80 manat artırılmayacaq
24-10-2025, 16:54
"Starlink" vasitəsilə kibercinayətkarlıq artıb - Foto
24-10-2025, 15:58
Dövlət müəssisələrindən bir milyon manat mənimsəyənlərə cəza istənilib
24-10-2025, 14:28
Şuşa ilə bağlı Tədbirlər Planı təsdiqlənib
24-10-2025, 14:17
“Quş qripi” Almaniyanı təhdid edir
24-10-2025, 12:51
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
24-10-2025, 12:01
Azərbaycana 14 kq-dan çox narkotik keçirmək istəyiblər
24-10-2025, 10:25
Sumqayıt, Xırdalan və Masazır üzrə avtobuslara hərəkət zolağı yaradılıb
23-10-2025, 16:52
Dörd min kosmik güzgünün yerləşdirilməsi etirazla qarşılanır
23-10-2025, 15:59
Kamran Əliyev “Belem Bəyannaməsi”ni imzalayıb
23-10-2025, 15:09
Bakının iki rayonundakı qəzalı binalar sökülür
23-10-2025, 12:41
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
23-10-2025, 12:13
İrandan Azərbaycana 35 kq narkotik keçirmək istəyiblər
23-10-2025, 12:09
Şirvanda 87 min manatlıq dələduzluq: Günalp Abdullayev saxlanılıb
23-10-2025, 11:32
Şəmkirdə maskalı şəxs evə basqın edib - Foto
23-10-2025, 11:14
Quldurlar avtobus sərnişinlərini qarət ediblər
23-10-2025, 09:30
Bakıda avtomobildə partlayış olub, yaralı var
23-10-2025, 09:29
Daxili İşlər Nazirliyi sürücülərə çağırış edib - Video
22-10-2025, 17:49
Bələdiyyə sədrinin ölkədən çıxışına "stop" qoyulub
22-10-2025, 17:42
“QHT işi” üzrə daha bir məhkəmə başlayıb
22-10-2025, 17:19
Nazir işçilərinə maşın yuduzduranı direktor təyin edib
22-10-2025, 15:49
SLS raketi astronavtları Aya aparmağa hazırdır - Foto
22-10-2025, 14:50
Mərkəzi Xəstəxananın direktoru vəzifədən azad olunub
ADP sədri ehtimal edir ki, “Tərtər işi” yaxşı araşdırılsa, onun da altından Mehdiyev və əlaltıları çıxacaq
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
