00:55 / 12-09-2025
Çimərlikdə qadınları videoya çəkən şəxs həbs edilib - Foto
00:39 / 12-09-2025
Rusiyada vergiləri artırmaq istəyirlər
00:35 / 12-09-2025
ABŞ-nın hərbi gəmisi İrana yaxınlaşır
00:28 / 12-09-2025
İki ölkə Polşaya döyüş təyyarələri göndərir
00:21 / 12-09-2025
Netanyahu: Fələstin dövləti olmayacaq
00:10 / 12-09-2025
Zelenski liderləri üçtərəfli sammitə çağırır
00:07 / 12-09-2025
Rusiya Ukrayna sərhədi yaxınlığındakı hava limanını açıb
00:04 / 12-09-2025
Tramp: Hücum etsəniz, sizi ovlayacağıq
00:02 / 12-09-2025
Zelenski Trampın xüsusi nümayəndəsi ilə görüşüb
23:47 / 11-09-2025
ABŞ senatoru: "Bakı ilə İrəvan arasında sülh Mərkəzi Asiya üçün vacibdi"
22:53 / 11-09-2025
Qubada güclü sel körpünü dağıdıb
22:29 / 11-09-2025
ABŞ husilərə ən böyük sanksiyasını tətbiq edib
18:03 / 11-09-2025
Lukaşenko: "Sülhün bərqərar olmasında Trampa kömək etməyə hazıram"
17:57 / 11-09-2025
"SOCAR Romania” rəsmisi haqda şok iddialar yayılıb
17:43 / 11-09-2025
Keçmiş sevgilisindən Hidayətə ittihamlar - “550 min pulumu ələ keçirib, məni dəfələrlə döyüb”
17:27 / 11-09-2025
Gürcüstanın keçmiş müdafiə naziri həbs edilib
17:24 / 11-09-2025
İki NATO ölkəsi Rusiya və Belarusla sərhəddə səmanı bağlayıb
17:06 / 11-09-2025
Onlayn bilet satışı adı altında kiberdələduzluq halları artır
17:04 / 11-09-2025
İsrail şirkəti: "Abşeronun su probleminin həlli üçün ən yaxşı texnologiyalar seçilir"
16:36 / 11-09-2025
Prezident İlham Əliyev sərəncam imzalayıb
16:26 / 11-09-2025
Sürücülük vəsiqəsi ilə bağlı yeni qərar verilib
16:23 / 11-09-2025
Zelenski: Polşaya hücum 2014-cü il Krım hadisələrinə bənzəyir
16:23 / 11-09-2025
Konstitusiya Məhkəməsinə Aparat rəhbəri təyin olunub
16:20 / 11-09-2025
ICESCO Nəsimi Festivalının tərəfdaşı olub
16:11 / 11-09-2025
"Qarabağ" klubu iki nigeriyalı futbolçu alıb
16:08 / 11-09-2025
Bu şəxslərə psixotrop maddələr pulsuz veriləcək - Qərar
15:48 / 11-09-2025
Belarusda 50-dən çox siyasi məhbus azadlığa buraxılıb
15:15 / 11-09-2025
Ankara şəhərində zəlzələ olub
15:06 / 11-09-2025
Sığorta şirkətlərindən şikayətlər artır - Siyahı
14:53 / 11-09-2025
Dövlət obyektləri icarəyə verilir - Siyahı
09:10 / 09-09-2025
Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər
18:05 / 07-09-2025
Şəmkirdə təcili yardım maşını körpüdən aşıb, xəsarət alanlar var
13:20 / 07-09-2025
Bu gün əlavə imtahan keçirilib - (Yenilənib)
06:10 / 11-09-2025
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
23:31 / 08-09-2025
“Tesla” ABŞ-da bazar payını itirir
23:10 / 08-09-2025
Fransanın baş naziri kabineti ilə istefaya göndərilir
00:57 / 08-09-2025
İlin son Ay tutulması başa çatıb - (Yenilənib)
15:20 / 08-09-2025
Xocalı və Ağdərəyə növbəti köç olub - (Yenilənib) - Fotolar
11:56 / 08-09-2025
Bakıda “KamAZ” avtomobilin üzərinə aşıb, ölən var - Fotolar - Yenilənib
16:29 / 08-09-2025
Rusiya Qarabağda yaşamış ermənilərdən terrorçu qrup yaratmaq istəyir
23:20 / 08-09-2025
ABŞ düşüncələrə nəzarət etməyə çalışır
00:04 / 08-09-2025
Alim Qasımov villasını satır - Fotolar
Antarktidada daha bir yeniliyə imza atılıb - Fotolar
Tarix: 06-08-2024 18:50 | Bölmə: Cəmiyyət
Alimlər Antarktidanın nəhəng buzlaqları altında heyrətamiz formada mövcud olan "Qum təpələri" aşkar ediblər. Reyting.az xəbər verir ki, Göteborq Universitetinin alimləri bununla gözlənilməz yenilik ediblər. Onlar Qərbi Antarktidanın ərazisindəki Dotson şelfinin tədqiqi zamanı buzlaqların alt qatında qeyri-adi kumullara bənzər çox sayda nümunələr aşkar ediblər.
Lifehacker.ru nəşri yazır ki, Dotson nəhəng üzən bir buzlaqdır, onun eni 50 kilometr, ərazisi isə Moskvadan iki dəfə çoxdur. Bu, son illər ərzində baş verən təbii proseslər nəticəsində çox kəskin şəkildə kiçilməyə başlayan, həmçinin də potensial olaraq dəniz səviyyəsinin yüksəlməsinə səbəb olan Qərbi Antarktida buz təbəqəsinin bir hissəsidir.
Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu "Qum təpələri" daima davam edən aşınmanın nəticəsidir. Bu aşınma buzlaqın kənarlarını korlayır və nəticədə isti suyun içərilərə daxil olmasına imkan yaradır, həmçinin strukturun qurudan qopmasına səbəb olur. Alimlər bu rəflərin dağılmasının qarşısını almaq üçün oxşar tədqiqatlar aparıblar. Ən maraqlısı isə odur ki, aparat hərəkət edən zaman çox hamar olmalıdır. Lakin buna baxmayaraq cihaz Dotsonun dibində həmin qeyri-adi formaları, "Qum təpələri" silsiləsini aşkar edə bilib.
Göteborq Universitetinin okeanoqrafiya professoru və bu tədqiqatın əsas müəllifi sayılan alim Anna Volinin sözlərinə görə, aşkar edilmiş gözyaşardıcı formaların simmetrik deyil, əyri olduğunu müşahidə etmək olar. Volin bunun da səbəbini izah edib. Bildirib ki, yeganə səbəb ancaq Yer planetinin fırlanması faktorudur.
Tədqiqatçılar buzlağa ən yaxın təbəqədə, sürtünmənin tarazlandığı yerdə qüvvələr balansının olduğunu irəli sürürlər. Elm adamları qeyd ediblər ki, bu Ekman spiralı adlanan fırlanan cərəyanla nəticələnmiş, eləcə də ardıcıllığı davam edən proseslərdir və çox vaxt adətən külək dənizin səthi üzərində hərəkət etdiyi zaman müşahidə olunur. Lakin su buzun üzərində hərəkət edəndə də bu proses baş verə bilər.
A. Volin bildirib ki, buzların əriməsi çox enerji tələb edir, ona görə də Antarktidadakı bütün buzlaqlar nəhəng temperatur stabilizatoru və eləcə də Yer kürəsinin iqlim sisteminin ən mühüm bir hissəsi hesab olunur. Alimin fikrincə, əgər çoxlu nəhəng buz parçaları varsa, sözsüz ki, bu elmi amil mütləq dünya okeanında suların norma səviyyəsinə təsir edə bilər. Professorun dediyinə görə, məhz bu elmi sahədə aparılan əhatəli tədqiqatlar yaxın gələcəkdə müxtəlif səviyyələrdə artımları məhdudlaşdırmağa məqsədli olaraq elmi baxımdan kömək etmək üçündür. Alimin fikrincə, elmin köməyi ilə sulardakı artım səviyyəsindən sığortalanmaqla, qarşısını almaqla həm də okean sahilində yaşayan sakinləri böyük təhlükələrdən qorumaq mümkündür.
Göteborq Universitetinin tədqiqatçıları Antarktida buzları altından tapılmış "Qum təpələri" fenomenini gələcəkdə də geniş araşdıracaqlarını söyləyiblər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 06-08-2024 18:50 | Bölmə: Cəmiyyət
Alimlər Antarktidanın nəhəng buzlaqları altında heyrətamiz formada mövcud olan "Qum təpələri" aşkar ediblər. Reyting.az xəbər verir ki, Göteborq Universitetinin alimləri bununla gözlənilməz yenilik ediblər. Onlar Qərbi Antarktidanın ərazisindəki Dotson şelfinin tədqiqi zamanı buzlaqların alt qatında qeyri-adi kumullara bənzər çox sayda nümunələr aşkar ediblər.
Lifehacker.ru nəşri yazır ki, Dotson nəhəng üzən bir buzlaqdır, onun eni 50 kilometr, ərazisi isə Moskvadan iki dəfə çoxdur. Bu, son illər ərzində baş verən təbii proseslər nəticəsində çox kəskin şəkildə kiçilməyə başlayan, həmçinin də potensial olaraq dəniz səviyyəsinin yüksəlməsinə səbəb olan Qərbi Antarktida buz təbəqəsinin bir hissəsidir.
Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu "Qum təpələri" daima davam edən aşınmanın nəticəsidir. Bu aşınma buzlaqın kənarlarını korlayır və nəticədə isti suyun içərilərə daxil olmasına imkan yaradır, həmçinin strukturun qurudan qopmasına səbəb olur. Alimlər bu rəflərin dağılmasının qarşısını almaq üçün oxşar tədqiqatlar aparıblar. Ən maraqlısı isə odur ki, aparat hərəkət edən zaman çox hamar olmalıdır. Lakin buna baxmayaraq cihaz Dotsonun dibində həmin qeyri-adi formaları, "Qum təpələri" silsiləsini aşkar edə bilib.
Göteborq Universitetinin okeanoqrafiya professoru və bu tədqiqatın əsas müəllifi sayılan alim Anna Volinin sözlərinə görə, aşkar edilmiş gözyaşardıcı formaların simmetrik deyil, əyri olduğunu müşahidə etmək olar. Volin bunun da səbəbini izah edib. Bildirib ki, yeganə səbəb ancaq Yer planetinin fırlanması faktorudur.
Tədqiqatçılar buzlağa ən yaxın təbəqədə, sürtünmənin tarazlandığı yerdə qüvvələr balansının olduğunu irəli sürürlər. Elm adamları qeyd ediblər ki, bu Ekman spiralı adlanan fırlanan cərəyanla nəticələnmiş, eləcə də ardıcıllığı davam edən proseslərdir və çox vaxt adətən külək dənizin səthi üzərində hərəkət etdiyi zaman müşahidə olunur. Lakin su buzun üzərində hərəkət edəndə də bu proses baş verə bilər.
A. Volin bildirib ki, buzların əriməsi çox enerji tələb edir, ona görə də Antarktidadakı bütün buzlaqlar nəhəng temperatur stabilizatoru və eləcə də Yer kürəsinin iqlim sisteminin ən mühüm bir hissəsi hesab olunur. Alimin fikrincə, əgər çoxlu nəhəng buz parçaları varsa, sözsüz ki, bu elmi amil mütləq dünya okeanında suların norma səviyyəsinə təsir edə bilər. Professorun dediyinə görə, məhz bu elmi sahədə aparılan əhatəli tədqiqatlar yaxın gələcəkdə müxtəlif səviyyələrdə artımları məhdudlaşdırmağa məqsədli olaraq elmi baxımdan kömək etmək üçündür. Alimin fikrincə, elmin köməyi ilə sulardakı artım səviyyəsindən sığortalanmaqla, qarşısını almaqla həm də okean sahilində yaşayan sakinləri böyük təhlükələrdən qorumaq mümkündür.
Göteborq Universitetinin tədqiqatçıları Antarktida buzları altından tapılmış "Qum təpələri" fenomenini gələcəkdə də geniş araşdıracaqlarını söyləyiblər.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 22:53
Qubada güclü sel körpünü dağıdıb
Dünən, 17:43
Keçmiş sevgilisindən Hidayətə ittihamlar - “550 min pulumu ələ keçirib, məni dəfələrlə döyüb”
Dünən, 12:13
Mars üçün könüllülər seçiblər - Foto
Dünən, 10:13
“Habertürk” və “Show TV” dövlət nəzarətinə götürülüb
Dünən, 09:28
Dövlət sərhədimizi pozan iki iranlı saxlanılıb
10-09-2025, 17:54
Prokurorluq keçmiş memarın barəsindəki hökmdən protest verib
10-09-2025, 17:16
"Coca-Cola" Rusiya şirkətini məhkəməyə verib
10-09-2025, 12:59
Azərbaycanda havadan su əldə ediləcək
10-09-2025, 12:14
Sabah hava yağışlı olacaq - Proqnoz
10-09-2025, 11:03
Ağdamda 16 yaşlı qızı zorlayıblar - 4 nəfər saxlanılıb
10-09-2025, 10:49
Sərhədimizi pozan əcnəbi saxlanılıb
10-09-2025, 10:24
Sabirabadda 14 yaşlı qızla 20 yaşlı oğlan nişanlanıb, ata həbs edilib
10-09-2025, 10:00
Bakıya narkotik gətirməyi planlaşdıran şəxs tutulub
9-09-2025, 19:05
Müəllimlərin işə qəbulu: apellyasiya nəticələri elan olunub
9-09-2025, 15:53
Qüdrət Həsənquliyev: "Zabitlərə ev verməkdənsə, onlara..."
9-09-2025, 15:52
Şirkət direktoru və digərlərinin cəzası azaldılıb
9-09-2025, 14:34
Şuşada polis postunun suyunu qəsdən kəsən hotel sahibi həbs olunub
9-09-2025, 13:15
Sabahın hava proqnozu açqlanıb
9-09-2025, 13:02
Sumqayıtda avtoxuliqanlar saxlanılıb
9-09-2025, 12:24
Saatlıda qadın tutulub - Narkotiklə
9-09-2025, 12:15
Gəncədən Kəlbəcərə ilk avtobus reysi açılıb
9-09-2025, 12:02
Bakıda evdən oğurluq edən qadın saxlanılıb
9-09-2025, 11:01
Yasda ehsan ləğv edilir? - Açqlama
9-09-2025, 10:22
Gəncə hava limanında qızıl-zinət əşyaları oğurlanıb
9-09-2025, 08:14
Qatilin vəkili üçün pul toplayırlar - Foto
8-09-2025, 18:14
TƏBİB-in elektron sistemində problem yaranıb
8-09-2025, 17:11
Xəzər dənizində brakonyer saxlanılıb - Video
8-09-2025, 17:09
Ali təhsil müəssisələrinə qeydiyyat müddəti uzadılıb
8-09-2025, 16:35
Milli Məclisə yeni qanun layihəsi göndərilib
8-09-2025, 15:39
"Bulvar"ın keçmiş rəhbəri özünü təqsirli saymır - Məhkəmə prosesi
8-09-2025, 14:05
Laçında traktor dərəyə aşıb: bir nəfər ölüb
8-09-2025, 13:59
İcraçı direktor vəzifədən azad olunub
8-09-2025, 12:34
Sabah yağış yağacaq
8-09-2025, 10:02
Britaniyada mağaza binasının altında 317 skelet tapılıb
7-09-2025, 18:05
Şəmkirdə təcili yardım maşını körpüdən aşıb, xəsarət alanlar var
7-09-2025, 12:15
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
5-09-2025, 18:42
Daşkəsənin Alaxançallı kəndində sel fəsadlar törədib
5-09-2025, 17:30
Bəxtiyar Məmmədova Alay komandiri vəzifəsi həvalə olunub
5-09-2025, 17:07
Əli Əsədov qərar imzalayıb
5-09-2025, 16:58
Qadını maşınla vuran sürücü döyülüb
5-09-2025, 16:41
Bakıda evlərə girən qadın saxlanııb - Video
5-09-2025, 13:36
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
5-09-2025, 12:37
Füzulidə yanğın törədən şəxs tutulub
5-09-2025, 12:33
İçərişəhərdə yeni Xidmət Mərkəzi fəaliyyətə başlayıb
5-09-2025, 11:32
Müəllimlərin təkrar sertifikasiyasının müsahibə nəticələri açıqlanıb
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
