00:55 / 12-09-2025
Çimərlikdə qadınları videoya çəkən şəxs həbs edilib - Foto
00:39 / 12-09-2025
Rusiyada vergiləri artırmaq istəyirlər
00:35 / 12-09-2025
ABŞ-nın hərbi gəmisi İrana yaxınlaşır
00:28 / 12-09-2025
İki ölkə Polşaya döyüş təyyarələri göndərir
00:21 / 12-09-2025
Netanyahu: Fələstin dövləti olmayacaq
00:10 / 12-09-2025
Zelenski liderləri üçtərəfli sammitə çağırır
00:07 / 12-09-2025
Rusiya Ukrayna sərhədi yaxınlığındakı hava limanını açıb
00:04 / 12-09-2025
Tramp: Hücum etsəniz, sizi ovlayacağıq
00:02 / 12-09-2025
Zelenski Trampın xüsusi nümayəndəsi ilə görüşüb
23:47 / 11-09-2025
ABŞ senatoru: "Bakı ilə İrəvan arasında sülh Mərkəzi Asiya üçün vacibdi"
22:53 / 11-09-2025
Qubada güclü sel körpünü dağıdıb
22:29 / 11-09-2025
ABŞ husilərə ən böyük sanksiyasını tətbiq edib
18:03 / 11-09-2025
Lukaşenko: "Sülhün bərqərar olmasında Trampa kömək etməyə hazıram"
17:57 / 11-09-2025
"SOCAR Romania” rəsmisi haqda şok iddialar yayılıb
17:43 / 11-09-2025
Keçmiş sevgilisindən Hidayətə ittihamlar - “550 min pulumu ələ keçirib, məni dəfələrlə döyüb”
17:27 / 11-09-2025
Gürcüstanın keçmiş müdafiə naziri həbs edilib
17:24 / 11-09-2025
İki NATO ölkəsi Rusiya və Belarusla sərhəddə səmanı bağlayıb
17:06 / 11-09-2025
Onlayn bilet satışı adı altında kiberdələduzluq halları artır
17:04 / 11-09-2025
İsrail şirkəti: "Abşeronun su probleminin həlli üçün ən yaxşı texnologiyalar seçilir"
16:36 / 11-09-2025
Prezident İlham Əliyev sərəncam imzalayıb
16:26 / 11-09-2025
Sürücülük vəsiqəsi ilə bağlı yeni qərar verilib
16:23 / 11-09-2025
Zelenski: Polşaya hücum 2014-cü il Krım hadisələrinə bənzəyir
16:23 / 11-09-2025
Konstitusiya Məhkəməsinə Aparat rəhbəri təyin olunub
16:20 / 11-09-2025
ICESCO Nəsimi Festivalının tərəfdaşı olub
16:11 / 11-09-2025
"Qarabağ" klubu iki nigeriyalı futbolçu alıb
16:08 / 11-09-2025
Bu şəxslərə psixotrop maddələr pulsuz veriləcək - Qərar
15:48 / 11-09-2025
Belarusda 50-dən çox siyasi məhbus azadlığa buraxılıb
15:15 / 11-09-2025
Ankara şəhərində zəlzələ olub
15:06 / 11-09-2025
Sığorta şirkətlərindən şikayətlər artır - Siyahı
14:53 / 11-09-2025
Dövlət obyektləri icarəyə verilir - Siyahı
09:10 / 09-09-2025
Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər
18:05 / 07-09-2025
Şəmkirdə təcili yardım maşını körpüdən aşıb, xəsarət alanlar var
13:20 / 07-09-2025
Bu gün əlavə imtahan keçirilib - (Yenilənib)
06:10 / 11-09-2025
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
23:31 / 08-09-2025
“Tesla” ABŞ-da bazar payını itirir
23:10 / 08-09-2025
Fransanın baş naziri kabineti ilə istefaya göndərilir
00:57 / 08-09-2025
İlin son Ay tutulması başa çatıb - (Yenilənib)
15:20 / 08-09-2025
Xocalı və Ağdərəyə növbəti köç olub - (Yenilənib) - Fotolar
11:56 / 08-09-2025
Bakıda “KamAZ” avtomobilin üzərinə aşıb, ölən var - Fotolar - Yenilənib
16:29 / 08-09-2025
Rusiya Qarabağda yaşamış ermənilərdən terrorçu qrup yaratmaq istəyir
23:20 / 08-09-2025
ABŞ düşüncələrə nəzarət etməyə çalışır
00:04 / 08-09-2025
Alim Qasımov villasını satır - Fotolar
"Qışqıran qadın" mumiyasının sirri açılıb - Fotolar
Tarix: 07-08-2024 07:30 | Bölmə: Cəmiyyət
Qədim Misirdə tapılmış və tarixinə görə fironlar dövrünə aid edilən "Qışqıran qadın” mumiyasının uzun illər gizli qalan sirri açılıb.
Reyting.az-ın xəbərinə görə, əvvəllər alimlərin söylədiyi bənzər ehtimalların demək olar ki, hamısı özünü doğruldub. Belə məlum olur ki, qəfildən və ya xəstəlikdən sonra vəfat edən bu qadın həqiqətən də ağrılı bir ölüm halı keçirib.
Alimlər "Qışqıran qadın" kimi tanınan bu qədim Misir mumiyası üzərində hərtərəfli araşdırma aparıblar. Adından da göründüyü kimi, bu mumiyanın üzü əzabdan donmuş bir görkəmdədir və o, belə bir vəziyyətdə həyatını itirib.
Son vaxtlara qədər elm adamları aparılan tədqiqatların nəticəsi olaraq bunun səbəbinin zəif mumiyalama olduğunu hesab edirdilər. Ancaq müasir dövrdə alimlər XX əsrin 80-90-cı illərinə təsadüf edən həmin köhnə nəzəriyyədən tamamilə imtina etmək qərarına gəliblər və ölüm səbəbinin çox güman ki, heç də belə olmadığını aşkar ediblər.
"Qışqıran qadın" adlanan bu sirli mumiya üzərində son və yeni tədqiqatlar Qahirə Universitetindən olan radioloq Sahar Salım, həmçinin Misirin Turizm və Qədim Əsərlər nazirliyinin elmi əməkdaşı antropoloq Samiya Əl-Mərqani tərəfindən aparılıb.
Alimlər bildiriblər ki, nəticələr çox uğurlu olub. Kompüter tomoqrafiyası, elektron mikroskopiya və infraqırmızı spektroskopiyadan, rentgen şüalarının difraksiya analizindən, həm də digər elmi üsullardan istifadə etməklə növbəti dəfə əmin olan mütəxəssislər qadının dəfninin xüsusi ehtirama layiq, çox təmtəraqlı bir mərasim olduğu qənaətinə gəliblər. Alimlərə görə, bu, elə bir təmtəraqlı dəfn mərasimi olub ki, burada heç vaxt belə ehtiyatsızlığa yol verilə bilməzdi.
"Qışqıran qadın" adlandırılan bu mumiya üç min ildən çox əvvəl Misir fironu Hatşepsutun sarayında memar olan Semnutun məzarında dəfn edilmişdir. Elmi məntiqə görə Semnutun dəfn mərasimi təmtəraqlı, çox da zəngin olmalı idi, çünki memarın dəfn olunduğu məzar sahəsində hətta anası və digər qohumları üçün nəzərdə tutulmuş ayrıca otaqlar da tikilmişdi.
Alimlərin qənaətincə, onların tədqiq etdiyi mumiya memarın qohumlarından biri olub. Qadın iki gümüş, eləcə də qızıl üzük, həmçinin oyulmuş jasper skarabları olan taxta tabutda dəfn edilib. Üstəlik, dəfn zamanı ehtiram əlaməti olaraq onun başına hörüklü parik də taxılıb.
Alimlər müəyyən ediblər ki, qadın illərlə artrit xəstəliyindən əziyyət çəkib və təxminən 48 yaşında ölüb. Tədqiqatların gedişində məlum olub ki, bu mumiyanın bir neçə dişi əskik olub və o, çox güman ki, xəstəlik dövrlərində dişlərini itirməyə başlayıb. Amma dişlər çıxarıldıqdan sonra qadının çənə sümüyü hissəsində qismən sağalma əlamətləri də müşahidə edilib.
Bütün cəhdlərə və aparılan araşdırmalara baxmayaraq, qadının ölümünün səbəbini tam dəqiqləşdirmək mümkün olmayıb, ancaq araşdırma yenə də sürprizlə nəticələnib: ürək və ağciyərlər, qaraciyər, dalaq, bağırsaqlar və bir sıra digər orqanların tamamilə toxunulmaz qaldığı məlum olub.
Alimlər deyiblər ki, bu, heç də ənənəvi bir hadisə deyil, çünki həmin dövrlərdə, həm də "Qışqıran qadın"-ın yaşadığı dövrdə o zaman mumiyalama proseslərində vəfat etmiş şəxsin orqanlarının əksəriyyətinin çıxarılması adi bir hal, adi bir təcrübə idi.
Mütəxəssislərin fikrincə, bu, eləcə də bəzi digər xüsusiyyətlər - məsələn, qeyri-adi mövqe, yaxud da Afrika və Ərəbistandan gətirilən xüsusi balzamlayıcı maddələrin istifadəsi tədqiqatçıları mumiyanın dəfn edildikdən sonra ağzının belə bir tərzdə açılacağı qənaətinə də gəlməyiblər, çünki belə qəribə və qeyri-adi hadisə heç vaxt praktikada müşahidə edilməyib. Tədqiqat müəllifləri hesab edirlər ki, problem şiddətli spazm olub, həm də ölüm ayağında olan bir insanın əzələlərində tədricən "Rigor mortis" meydana gələnə qədər donuq bir fenomen hadisəsi baş verib. Bu vəziyyət, çox böyük ehtimala görə, həmin xəstə qadının ağrılardan qışqıra-qışqıra inanılmaz əzab içində öldüyünü göstərə bilər. Kadavra spazmı adlanan, həmçinin olduqca mübahisəli bir fenomen sayılan bu xəstəliyin nişanələri mumiya-qadının üz ifadəsində də aydın görsənir.
Sonda alimlər qeyd ediblər ki, bu qadının taleyi və əsl ölüm səbəbi güman ki, əbədi olaraq sirr qalacaq, lakin müəyyən irəliləyişlər də var. Onlar qadının hansı ağır xəstəlikdən əziyyət çəkdiyini öyrəndikləri üçün bunu böyük uğur hesab etdiklərini söyləyiblər.
Buna baxmayaraq, belə qalıqların tədqiqi alimlərə bəşəriyyətin daha bir keçmişinə nəzər salmaq, həmçinin də əcdadların adət-ənənələrini öyrənmək imkanı verir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 07-08-2024 07:30 | Bölmə: Cəmiyyət
Qədim Misirdə tapılmış və tarixinə görə fironlar dövrünə aid edilən "Qışqıran qadın” mumiyasının uzun illər gizli qalan sirri açılıb.
Reyting.az-ın xəbərinə görə, əvvəllər alimlərin söylədiyi bənzər ehtimalların demək olar ki, hamısı özünü doğruldub. Belə məlum olur ki, qəfildən və ya xəstəlikdən sonra vəfat edən bu qadın həqiqətən də ağrılı bir ölüm halı keçirib.
Alimlər "Qışqıran qadın" kimi tanınan bu qədim Misir mumiyası üzərində hərtərəfli araşdırma aparıblar. Adından da göründüyü kimi, bu mumiyanın üzü əzabdan donmuş bir görkəmdədir və o, belə bir vəziyyətdə həyatını itirib.
Son vaxtlara qədər elm adamları aparılan tədqiqatların nəticəsi olaraq bunun səbəbinin zəif mumiyalama olduğunu hesab edirdilər. Ancaq müasir dövrdə alimlər XX əsrin 80-90-cı illərinə təsadüf edən həmin köhnə nəzəriyyədən tamamilə imtina etmək qərarına gəliblər və ölüm səbəbinin çox güman ki, heç də belə olmadığını aşkar ediblər.
"Qışqıran qadın" adlanan bu sirli mumiya üzərində son və yeni tədqiqatlar Qahirə Universitetindən olan radioloq Sahar Salım, həmçinin Misirin Turizm və Qədim Əsərlər nazirliyinin elmi əməkdaşı antropoloq Samiya Əl-Mərqani tərəfindən aparılıb.
Alimlər bildiriblər ki, nəticələr çox uğurlu olub. Kompüter tomoqrafiyası, elektron mikroskopiya və infraqırmızı spektroskopiyadan, rentgen şüalarının difraksiya analizindən, həm də digər elmi üsullardan istifadə etməklə növbəti dəfə əmin olan mütəxəssislər qadının dəfninin xüsusi ehtirama layiq, çox təmtəraqlı bir mərasim olduğu qənaətinə gəliblər. Alimlərə görə, bu, elə bir təmtəraqlı dəfn mərasimi olub ki, burada heç vaxt belə ehtiyatsızlığa yol verilə bilməzdi.
"Qışqıran qadın" adlandırılan bu mumiya üç min ildən çox əvvəl Misir fironu Hatşepsutun sarayında memar olan Semnutun məzarında dəfn edilmişdir. Elmi məntiqə görə Semnutun dəfn mərasimi təmtəraqlı, çox da zəngin olmalı idi, çünki memarın dəfn olunduğu məzar sahəsində hətta anası və digər qohumları üçün nəzərdə tutulmuş ayrıca otaqlar da tikilmişdi.
Alimlərin qənaətincə, onların tədqiq etdiyi mumiya memarın qohumlarından biri olub. Qadın iki gümüş, eləcə də qızıl üzük, həmçinin oyulmuş jasper skarabları olan taxta tabutda dəfn edilib. Üstəlik, dəfn zamanı ehtiram əlaməti olaraq onun başına hörüklü parik də taxılıb.
Alimlər müəyyən ediblər ki, qadın illərlə artrit xəstəliyindən əziyyət çəkib və təxminən 48 yaşında ölüb. Tədqiqatların gedişində məlum olub ki, bu mumiyanın bir neçə dişi əskik olub və o, çox güman ki, xəstəlik dövrlərində dişlərini itirməyə başlayıb. Amma dişlər çıxarıldıqdan sonra qadının çənə sümüyü hissəsində qismən sağalma əlamətləri də müşahidə edilib.
Bütün cəhdlərə və aparılan araşdırmalara baxmayaraq, qadının ölümünün səbəbini tam dəqiqləşdirmək mümkün olmayıb, ancaq araşdırma yenə də sürprizlə nəticələnib: ürək və ağciyərlər, qaraciyər, dalaq, bağırsaqlar və bir sıra digər orqanların tamamilə toxunulmaz qaldığı məlum olub.
Alimlər deyiblər ki, bu, heç də ənənəvi bir hadisə deyil, çünki həmin dövrlərdə, həm də "Qışqıran qadın"-ın yaşadığı dövrdə o zaman mumiyalama proseslərində vəfat etmiş şəxsin orqanlarının əksəriyyətinin çıxarılması adi bir hal, adi bir təcrübə idi.
Mütəxəssislərin fikrincə, bu, eləcə də bəzi digər xüsusiyyətlər - məsələn, qeyri-adi mövqe, yaxud da Afrika və Ərəbistandan gətirilən xüsusi balzamlayıcı maddələrin istifadəsi tədqiqatçıları mumiyanın dəfn edildikdən sonra ağzının belə bir tərzdə açılacağı qənaətinə də gəlməyiblər, çünki belə qəribə və qeyri-adi hadisə heç vaxt praktikada müşahidə edilməyib. Tədqiqat müəllifləri hesab edirlər ki, problem şiddətli spazm olub, həm də ölüm ayağında olan bir insanın əzələlərində tədricən "Rigor mortis" meydana gələnə qədər donuq bir fenomen hadisəsi baş verib. Bu vəziyyət, çox böyük ehtimala görə, həmin xəstə qadının ağrılardan qışqıra-qışqıra inanılmaz əzab içində öldüyünü göstərə bilər. Kadavra spazmı adlanan, həmçinin olduqca mübahisəli bir fenomen sayılan bu xəstəliyin nişanələri mumiya-qadının üz ifadəsində də aydın görsənir.
Sonda alimlər qeyd ediblər ki, bu qadının taleyi və əsl ölüm səbəbi güman ki, əbədi olaraq sirr qalacaq, lakin müəyyən irəliləyişlər də var. Onlar qadının hansı ağır xəstəlikdən əziyyət çəkdiyini öyrəndikləri üçün bunu böyük uğur hesab etdiklərini söyləyiblər.
Buna baxmayaraq, belə qalıqların tədqiqi alimlərə bəşəriyyətin daha bir keçmişinə nəzər salmaq, həmçinin də əcdadların adət-ənənələrini öyrənmək imkanı verir.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 22:53
Qubada güclü sel körpünü dağıdıb
Dünən, 17:43
Keçmiş sevgilisindən Hidayətə ittihamlar - “550 min pulumu ələ keçirib, məni dəfələrlə döyüb”
Dünən, 12:13
Mars üçün könüllülər seçiblər - Foto
Dünən, 10:13
“Habertürk” və “Show TV” dövlət nəzarətinə götürülüb
Dünən, 09:28
Dövlət sərhədimizi pozan iki iranlı saxlanılıb
10-09-2025, 17:54
Prokurorluq keçmiş memarın barəsindəki hökmdən protest verib
10-09-2025, 17:16
"Coca-Cola" Rusiya şirkətini məhkəməyə verib
10-09-2025, 12:59
Azərbaycanda havadan su əldə ediləcək
10-09-2025, 12:14
Sabah hava yağışlı olacaq - Proqnoz
10-09-2025, 11:03
Ağdamda 16 yaşlı qızı zorlayıblar - 4 nəfər saxlanılıb
10-09-2025, 10:49
Sərhədimizi pozan əcnəbi saxlanılıb
10-09-2025, 10:24
Sabirabadda 14 yaşlı qızla 20 yaşlı oğlan nişanlanıb, ata həbs edilib
10-09-2025, 10:00
Bakıya narkotik gətirməyi planlaşdıran şəxs tutulub
9-09-2025, 19:05
Müəllimlərin işə qəbulu: apellyasiya nəticələri elan olunub
9-09-2025, 15:53
Qüdrət Həsənquliyev: "Zabitlərə ev verməkdənsə, onlara..."
9-09-2025, 15:52
Şirkət direktoru və digərlərinin cəzası azaldılıb
9-09-2025, 14:34
Şuşada polis postunun suyunu qəsdən kəsən hotel sahibi həbs olunub
9-09-2025, 13:15
Sabahın hava proqnozu açqlanıb
9-09-2025, 13:02
Sumqayıtda avtoxuliqanlar saxlanılıb
9-09-2025, 12:24
Saatlıda qadın tutulub - Narkotiklə
9-09-2025, 12:15
Gəncədən Kəlbəcərə ilk avtobus reysi açılıb
9-09-2025, 12:02
Bakıda evdən oğurluq edən qadın saxlanılıb
9-09-2025, 11:01
Yasda ehsan ləğv edilir? - Açqlama
9-09-2025, 10:22
Gəncə hava limanında qızıl-zinət əşyaları oğurlanıb
9-09-2025, 08:14
Qatilin vəkili üçün pul toplayırlar - Foto
8-09-2025, 18:14
TƏBİB-in elektron sistemində problem yaranıb
8-09-2025, 17:11
Xəzər dənizində brakonyer saxlanılıb - Video
8-09-2025, 17:09
Ali təhsil müəssisələrinə qeydiyyat müddəti uzadılıb
8-09-2025, 16:35
Milli Məclisə yeni qanun layihəsi göndərilib
8-09-2025, 15:39
"Bulvar"ın keçmiş rəhbəri özünü təqsirli saymır - Məhkəmə prosesi
8-09-2025, 14:05
Laçında traktor dərəyə aşıb: bir nəfər ölüb
8-09-2025, 13:59
İcraçı direktor vəzifədən azad olunub
8-09-2025, 12:34
Sabah yağış yağacaq
8-09-2025, 10:02
Britaniyada mağaza binasının altında 317 skelet tapılıb
7-09-2025, 18:05
Şəmkirdə təcili yardım maşını körpüdən aşıb, xəsarət alanlar var
7-09-2025, 12:15
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
5-09-2025, 18:42
Daşkəsənin Alaxançallı kəndində sel fəsadlar törədib
5-09-2025, 17:30
Bəxtiyar Məmmədova Alay komandiri vəzifəsi həvalə olunub
5-09-2025, 17:07
Əli Əsədov qərar imzalayıb
5-09-2025, 16:58
Qadını maşınla vuran sürücü döyülüb
5-09-2025, 16:41
Bakıda evlərə girən qadın saxlanııb - Video
5-09-2025, 13:36
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
5-09-2025, 12:37
Füzulidə yanğın törədən şəxs tutulub
5-09-2025, 12:33
İçərişəhərdə yeni Xidmət Mərkəzi fəaliyyətə başlayıb
5-09-2025, 11:32
Müəllimlərin təkrar sertifikasiyasının müsahibə nəticələri açıqlanıb
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
