Yer planetinə təhlükə artır
Tarix: 18-12-2024 09:08 | Bölmə: Cəmiyyət
Yer planetinə təhlükə artır

Maqnit sahəsinin tədricən yoxa çıxması bəşəriyyəti çox böyük risk və ciddi təhdidlərlə üz-üzə qoya bilər.

Reyting.az
xəbər verir ki, tədqiqatçıların fikrincə, öz nüvəsinin fırlanması nəticəsində yaranan çox güclü maqnit sahəsi Yer planetini təhlükəsiz şəkildə Günəş hissəciklərindən qoruyur.

Maqnit sahəsi naviqasiyada və hətta ola bilsin, Yer kürəsindəki mövcud həyatın təkamülündə də çox mühüm rol oynayır. Yerin səthindən uzanan, gözlə görünməyən sahə elektronları, eləcə də yüklü hissəcikləri saxlayır. Onun zəifləməsi isə gələcəklə bağlı çox ciddi elmi suallar yaradır.

Alimlər narahatlıqla vurğulayırlar ki, əgər nə vaxtsa, maqnit sahəsi yox olarsa, bu, həm də Günəş hissəciklərinin yerə təsirini artıracaq. Belə təhlükəli təsirlərə elektrik şəbəkələrində rast gəlmək olar və nəticə etibarilə peyklərdə uzun fasilələr yaranar. Bu təsirin sayəsində ultrabənövşəyi şüalanma səviyyəsinin artması baş verə bilər ki, bu da, şüalanmanın planetə daxil olması ilə Yer üzündə insanların xərçəng xəstəliyi riskini daha çox artırar.

Bununla belə, mənfi nəticələrin olmasına baxmayaraq, mütəxəssislər milyard il ərzində maqnit sahəsinin tam yoxa çıxmasını mümkün hesab etmirlər.

Bildirilir ki, son 160 il ərzində maqnit sahəsinin daha da zəifləməsi müşahidə olunur, xüsusilə bəzi ərazilərdə, həmçinin Cənubi Atlantikanın anomaliyasında da maqnit sahəsinin lap aşağı dərəcəsi dəfələrlə qeydə alınıb.

Daxili nüvənin gələcəkdə çox böyüyəcəyi gözlənilir ki, bu da yerin dinamosunun səmərəliliyinə təsir göstərə bilər. Maqnit sahəsi zəifləsə, qütbün çevrilməsi baş versə belə, tamamilə yox olmayacaq. Bu mövzuda aparılan yeni elmi araşdırmalar göstərir ki, maqnit sahəsi təsirində olan öz qütblərini sadəcə, tərsinə çevirmədən müvəqqəti zəifləyib, daha sonra asanlıqla bərpa edə bilər.

Alimlərin gəldiyi son qənaətə görə, Günəş hissəciklərinin həm də rabitəyə və elektronikaya mənfi təsir göstərməsi mümkündür. Mütəxəssislər bildirirlər ki, məhz bu proseslər nəticəsində radiasiya səviyyəsi qəfildən çox yüksək həddə arta bilər. Belə vəziyyət yaranarsa, insanların sağlamlıqları ilə bağlı çox ciddi narahatlıqlar baş verər, kütləvi şəkildə ən ağır xəstəliklərin, o cümlədən də xərçəngin artmasına səbəb olar.

Araşdırmaçı alimlərdən birinin bu barədə dedikləri isə xüsusi maraq doğurur. ABŞ və avropalı tədqiqatçılarla birlikdə yerin maqnit sahəsinin zəifləməsini öyrənən və eyni zamanda kosmik sahədə çalışan, müəyyən səbəblərdən adının çəkilməsini istəməyən elm adamı deyib:

"Əgər nəzərə alsaq ki, maqnit sahəsi Yer atmosferini Günəş küləyindən qoruyur və onun olmaması Marsda baş verənlərə bənzər atmosfer itkisinə səbəb ola bilər, onda bu barədə ciddi düşünməyə dəyər. Ancaq hələ ki, fəlakət elə də çox yaxında deyil, lakin bu fikir də ehtimal kimi qəbul edilsə, yaxşı olar. Yəni, narahatlıqlar var. Maqnit sahəsinin getdikcə zəifləyib sonra da yoxa çıxma təhlükəsi mövcuddur".

Mütəxəssislərin verdiyi yeni məlumatlara görə, son illər ərzində aparılmış çoxsaylı tədqiqatlar bir daha göstərir ki, maqnit sahəsi tamamilə yox olsa, Yer kürəsindəki həyat yüksək radiasiya səviyyələri, eləcə də ekosistemlərin mümkün pozulması ilə üzləşəcək.

Oqtay QORÇU




Bölməyə aid digər xəbərlər
16-12-2024, 13:02 Sabah yağış yağacaq
12-12-2024, 12:56 Sabah yağış yağacaq

bütün xəbərlər