Qoruqdakı timsahın 124 yaşı, 10 min balası var
Tarix: 20-12-2024 19:03 | Bölmə: Cəmiyyət
Qoruqdakı timsahın 124 yaşı, 10 min balası var

İndiyədək 10 min bala dünyaya gətirən, çəkisi 700 kiloqram, uzunluğu 5 metrə çatan böyük "Henri" adlı timsah 124 yaşını qeyd edib. Təbiət qoruğunda saxlanması yırtıcı heyvana yaxşı qidalanmaq, bədbəxt hadisələrdən və müxtəlif ağır xəstəliklərdən qorunmaq, uzun ömür sürmək üçün şərait yaradıb.

Reyting.az
"Live Science" nəşrinə istinadla bildirir ki, dünyanın ən yaşlı timsahı sayılan "Henri" dekabrın 16-da Cənubi Afrikadakı Təbiət Mühafizə Mərkəzində çalışanların təntənəli iştirakı ilə 124 yaşını qeyd edib.

1903-cü ildə Botsvananın Okavanqo adlı Deltasında tutulan bu nəhəng Nil timsahı 1985-ci ildən Cənubi Afrikanın Skottburq şəhərindəki "Crocworld" təbiəti mühafizə mərkəzində yaşamağa başlayıb.

Nəhəng timsah təxminən 40 il əvvəl bura gəlib və Nil yırtıcısı qoruqda çoxsaylı dişi timsahlarla cütləşməklə, 10,000-dən çox timsahın atası olub. "Henri"-nin nə vaxt doğulduğu dəqiq məlum olmasa da, "Crocworld" mərkəzinin rəsmiləri təxmini tarixi hesablamalara görə, timsahın məhz 1900-cü ildə doğulduğunu iddia edirlər.



Alabama Universitetinin elmi əməkdaşı olan və heyvanların qocalmasını tədqiq edən bioloq Stiven Ostad yaşlı timsah barəsində deyib: "O, açıq-aydın qocadır. Ancaq onun 100 və ya 130 yaşında olduğunu da bilmirik. Çünki timsahın 124 yaşına qədər yaşaması heç vaxt eşidilməyib."

Lakin bəzi alimlər bunun mümkünlüyünü də istisna etməyib. Xüsusi qeyd edilir ki, bir heyvanın ömrünü dəqiq və ya təxmini müəyyən etməkdən ötrü ümumiyyətlə ən ən yaxşı qayda onun ölçüsüdür. Alimlərə də məlumdur ki, ən çox kiçik heyvanların arasında qısa ömürlülük müşahidə edilir. Buna səbəb isə həmin canlıların daha da yüksək metabolizmə malik olmasıdır. Bu isə onların daha çox enerji yandırması və nəticədə daha tez qocalığa qovuşmasına gətirib çıxarır. Ancaq eyni ölçüdəki digər heyvanlarla müqayisədə sürünənlər daha uzun yaşayırlar. Bioloq Ostad bildirib ki, soyuqqanlı olmaq belə heyvanlara bədən istiliyini tənzimləmək üçün xarici istilik mənbələrinə güvənməklə, enerjiyə daha çox qənaət etməyə imkan verir. Bioloq öz fikirlərini belə əsaslandırıb:

"İnsanla eyni ölçüdə olan bir timsah belə bizim kimi, məməlinin ehtiyacının yalnız 4 faizini yeməlidir. Hər hansı səbəbdən tam təhlükəsiz mühitdə yaşayan heyvanlar da daha uzun yaşamağa meyllidirlər".

Alim bildirib ki, timsahlar da sürünənlər kimi, yaşlandıqca, daha da çox böyüməyə davam edirlər.

Müxtəlif elmi nəzəriyyələr də "Henri" adlı timsahın belə uzun yaşaya biləcəyini heç də inkar etmir. Bu nəzəriyyələrə görə, Nil timsahlarının qanında olan zülalların çox güclü antibakterial xüsusiyyətlərə malik olması, həm də infeksiya və xəstəliklərlə mübarizə aparmaqdan ötrü müqaviməti getdikcə möhkəmləndirməsi ehtimalı elm adamlarının tərəfindən yeganə inandırıcı versiya kimi irəli sürülür. Lakin bu mövzu ilə bağlı fərqli fikirlərdə olan bəzi alimlər, tədqiqatçılar isə iddia edirlər ki, timsahın bağırsağındakı mikrobiomların çox güclü immun sistemləri həmçinin müasir dünya elminə tədqiqatlar üçün önəmli töhfələr verə biləcək.

Xatırladaq ki, belə uzunömürlü timsahlar haqqında xəbərlər əslində yeni məlumat deyil. Bundan əvvəl yaşamış və dünyanın ən nəhəng timsahı kimi uzunluğu 5 metr 48 santimetrə çatan, Ginnesin Rekordları Kitabına düşən Avstraliya timsahının da taleyinə vəhşi təbiət qoruğunda yaşayıb ölmək düşüb. Avstraliyanın "Kassius" adlı timsahının da 110 yaşından çox yaşadığı, çəkisi bir tondan ağır olduğu deyilirdi.

Oqtay QORÇU




Bölməyə aid digər xəbərlər
19-12-2024, 12:19 Sabah yağış yağacaq
18-12-2024, 12:15 Sabah sulu qar yağacaq
17-12-2024, 12:20 Sabah qar yağacaq - Proqnoz

bütün xəbərlər