Mərkəz: "Ermənistanın milli valyutasının kəskin ucuzlaşması qaçılmaz olacaq"

Xəbər lenti

00:18 / 04-09-2025

Millimiz qalib gəlib

19:50 / 03-09-2025

Prezident İlham Əliyevin Çinə səfəri başa çatıb - Fotolar

19:08 / 03-09-2025

Putin: Azərbaycanla Rusiya arasında problemlər var, amma...

18:40 / 03-09-2025

Universitetlərin boş qalan yerlərinə qəbulun nəticələri elan olunub

18:20 / 03-09-2025

Gədəbəydə dağlıq ərazidə yanğın olub - Video

18:12 / 03-09-2025

Tiktoker xanımın anası məhkəmədə dindirilib

18:03 / 03-09-2025

Putin Zelenskini Moskvaya dəvət edib

17:56 / 03-09-2025

Putin: "Rusiya Ukraynanın Aİ-yə daxil olmaq hüququna heç vaxt şübhə etməyib"

17:30 / 03-09-2025

"Canavarlarla rəqs edən" aktyor vəfat edib

17:18 / 03-09-2025

Saxta domenlər bloklanıb

17:04 / 03-09-2025

Siyasətçilər deportasiyaya görə Kanadadan kömək istəyirlər

17:01 / 03-09-2025

"Benfika" - "Qarabağ" oyununa bilet neçəyə olacaq? - Açıqlama

16:57 / 03-09-2025

Sosial mediada qadınları şantaj edən şəxs tutulub

16:53 / 03-09-2025

İlham Rəhimova sanksiya tətbiq olunub

16:30 / 03-09-2025

Merz: Putin hərbi cinayətkardır!

16:09 / 03-09-2025

Azyaşlı qızın toyu dayandırılıb - (Yenilənib)

16:00 / 03-09-2025

Bəzi yerlərdə leysan yağacaq - Xəbərdarlıq

15:51 / 03-09-2025

AFFA “Neftçi” və futbolçunu cəzalandırıb

15:30 / 03-09-2025

Bəhruz Səmədovun apellyasiya şikayəti təmin etməyiblər

15:11 / 03-09-2025

Azərbaycan və Türkiyənin energetika nazirləri görüşəcək

15:01 / 03-09-2025

Çempionlar Liqası: "Qarabağ"ın heyəti açıqlanıb

14:46 / 03-09-2025

Sərnişin hava limanının anons sistemini ələ keçirib

14:44 / 03-09-2025

Yaqub Məmmədovun oğlu prorektor təyin olunub

14:42 / 03-09-2025

Putin KXDR əsgərlərinə görə Kim Çen Ina təşəkkür edib

14:36 / 03-09-2025

Ruslar “Ansat” helikopterini sınaqdan keçirib

14:32 / 03-09-2025

Ağsuda yanğın törədən şəxs müəyyən olunub

14:08 / 03-09-2025

Asteroid sürətlə Yerə yaxınlaşır - Xəbərdarlıq

14:01 / 03-09-2025

Hakim Aytac Əhmədova cəzalandırılıb

13:51 / 03-09-2025

İsrail təyyarələri Türkiyə səmasından istifadə edirmi?

13:41 / 03-09-2025

Kreml Trampın fikirlərinə reaksiya verib

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

08:13 / 30-08-2025

Bakı-Ağdam sərnişin qatarı istifadəyə verilib

19:36 / 30-08-2025

Bu gündən Bakının bəzi yollarında hərəkət məhdudlaşdırılacaq

18:20 / 31-08-2025

Putin Çində Paşinyanla görüşüb

08:49 / 31-08-2025

Prezident İlham Əliyevin Çin lideri Si Cinpin ilə görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Fotolar

00:24 / 30-08-2025

Töhmət alan icra başçısı: “İş olan yerdə nöqsan da olur"

15:02 / 31-08-2025

İlham Əliyev Çində görüşlər keçirib - (Yenilənib) - Fotolar

09:27 / 30-08-2025

Premyer Liqa: bu gün daha iki qarşılaşma olacaq

08:55 / 01-09-2025

Çində Əliyev-Ərdoğan görüşü keçirilib - (Yenilənib) - Foto

18:08 / 30-08-2025

Prezident İlham Əliyev Çinə səfər edib - Fotolar

18:10 / 01-09-2025

Keçmiş sovet ölkələri sürətlə Rusiyadan uzaqlaşmağa məcburdur

15:49 / 30-08-2025

Ukrayna Ali Radasının deputatı qətlə yetirilib

12:09 / 30-08-2025

Şüvəlanda yeni ictimai çimərliklər yaradılıb

Mərkəz: "Ermənistanın milli valyutasının kəskin ucuzlaşması qaçılmaz olacaq"
Tarix: 20-10-2020 10:49 | Bölmə: İqtisadiyyat

Şirift ölçüsü:

Azərbaycanın beynəlxalq hüquqi müstəvidə tanınmış ərazisi olan Dağlıq Qarabağda 2020-ci ilin 27 sentyabr tarixində başlayan müharibənin zəif və dayanıqsız resurs bazasına malik Ermənistan iqtisadiyyatına dağıdıcı təsirləri qaçılmazdır. Artıq ötən 10 gün ərzində müharibə Ermənistan iqtisadiyyatının qısa və uzun müddətli inkişaf gözləntilərinə mənfi təsir etmiş, pandemiya səbəbindən hazırda mövcud olan resessiyanı daha da genişləndirib və dərinləşdirib.

Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzi (İİTKM) açıqlama yayıb.

Bildirilib ki, müharibəyə qədər olan dövrün göstəriciləri artıq bu ölkənin iqtisadiyyatının tamamilə çökmüş vəziyyətdə olduğunu əks etdirir. 2020-ci 2-ci rübündə ötən ilin eyni dövrünə nisbətən iqtisadi azalma 13,7%, işsizlik təqribən 20% təşkil etmiş, dövlət büdcəsində kəsir xarici borc hesabına maliyyələşdirilmiş, tədiyyə balansının cari və maliyyə hesablarında kəsirlər qeydə alınıb.

Müharibə yaranmış bu böhranlı vəziyyəti daha da dərinləşdirərək ermənistan iqtisadiyyatının bütün zaman çərçivələrində perspektivlərini darmadağın edəcək. Artıq beynəlxalq reytinq agentliyi “Fitch" Ermənistanın uzunmüddətli kredit reytinqini B+ səviyyəsinə endirib. Bu göstərici ölkənin kredit reytinqinin kafidən əhəmiyyətli dərəcədə aşağı, maliyyə vəziyyətinin isə əhəmiyyətli dərəcədə dəyişkən olduğunu göstərir. Bu fakt artıq beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən Ermənistanın iqtisadi perspektivlərinin yenidən qiymətləndirildiyini sübut edir.

Müharibənin dərhal təsir edəcəyi və dərin böhranın lokomotivi olacaq əsas faktor isə məcmu tələbin böhranlara ən həssas komponenti olan investisya qoyuluşları olacaq. İnvestisiyanın müharibə dövründə kəskin azalması və ölkədən kütləvi şəkildə çıxması dərin makroiqtisadi qeyri-stabillik, işsizliyin kəskin artımı, kapitalın köhnəlməsi, məhsuldarlığın azalması və beləliklə potensial inkişaf ümidlərini heçə endirərək iqtisadi dayanıqsızlıq vəziyyəti yaradacaq.

Milli yığımın minimal səviyyəsi və dövlətin xarici borc cəlb etmə imkanlarının məhdudluğu (zəif “Fiscal Space”) daxili investisya imkanlarını məhdudlaşdırıb. Ölkə sabit dövrlərdə belə əhəmiyyətli həcmdə Birbaşa Xarici İnvestisya (BXİ) cəlb edə bilməmişdir. “Dünya investisiya hesabatı 2020”-nin məlumatına əsasən son 6 il ərzində Ermənistana cəmi 1.6 milyard ABŞ dolları həcmində BXİ yatırılıb (müqayisə üçün Azərbaycana 19 milyard ABŞ dolları). 2019-cu ilədək ölkəyə daxil olan BXİ həcmi isə cəmi 5.9 milyard ABŞ dolları olmuşdur (bu göstərici Azərbaycanda 32 milyard ABŞ dollarıdır).

Müharibənin yaratdığı kəskin mənfi gözləntilər isə BXİ nəinki ölkə iqtisadiyyatına cəlb edilməsinin qarşısını alacaq, hətta Ermənistandan sürətli birtərəfli axınını tətikləyəcək.

BXİ-nin Ermənistan iqtisadiyyatından sürətli çıxışı iqtisadi aktivlikdə fəlakət ssenarisi deməkdir. Əlavə olaraq, tədiyyə balansının maliyyə hesabında kəsirinin artması valyuta bazarında mövcud olan təzyiqi daha da gücləndirəcək. Müharibənin panik effekti də əlavə edildikdə Ermənistanın milli valyutası - dramın kəskin ucuzlaşması qaçılmaz olacaq. Bu isə sürətli inflyasiyaya səbəb olmaqla əhalinin sosial rifahına daha ciddi zərbə vuracaq. Bundan əlavə kapitalın köhnəlməsi, bilik və texnologiyanın ölkə iqtisadiyyatına transferinin olmaması ölkə iqtisadiyyatının inkişaf perspektivinin birdəfəlik itirilməsinə səbəb olacaq.

Qeyd edilənlər onu deməyə imkan verir ki, Ermənistan iqtisadiyyatına BXİ-nin cəlb edilməsini şərtləndirəcək amillər demək olar ki yoxdur:

- Siyasi qeyri-sabitlik və müharibə fonunda investorların təhlükəsizliyi təmin edilmir.

- Mövcud makroiqtisadi instabilliyin məzənnənin ucuzlaşması, sürətli inflyasiya, xarici borc dayanıqsızlığı, bank-maliyyə sektorunda dərin böhranla dərinləşməsi gözləntiləri mövcuddur.

- Daxili bazarın region ölkələrindən çox kiçik və yoxsul olması ilə yanaşı əlverişsiz coğrafi mövqe və blokada şəraiti səbəbindən xarici bazar potensialı demək olar ki yoxdur.

- Enerji təminatı, nəqliyyat və digər fiziki infrastrukturun bərbad vəziyyətdə olması səbəbindən istehsal və nəqliyyat xərcləri yüksəkdir.

- Mövcud bank-kredit sistemi, kredit faizləri, maliyyələşdirmə müddəti, girov şərtləri maliyyə əlçatanlığının əlverişsiz olduğunu göstərir.\

- Dövlət orqanı səviyyəsində ciddi korrupsiya və müdaxilə halları mövcuddur.

- Səriştəli işçi qüvvəsinin olmaması ilə yanaşı, ölkənin əmək bazarı kəskin emiqrasiyaya məruz qalıb.

- Zəif olan biznes və investisiya mühitinin müharibə şəraiti ilə daha da çökmə ehtimalı yüksəkdir.

Beləliklə də, qeyd olunanlar onu deməyə əsas verir ki, yaxın və uzaq perspektivdə Ermənistan iqtisadiyyatında daxili investisiya qoyuluşlarının aşağı düşməsi fonunda xarici investisiyanın ölkədən birtərəfli hərəkəti davam edəcək. Nəticə etibarı ilə ölkədə iqtisadi kiçilmənin davam etməsi, yoxsulluğun artımı ilə bərabər uzunmüddətli dövrdə bütövlükdə inkişaf edən regionda yoxsulluq anklavına çevriləcək".

Ana səhifəyə dön