00:37 / 20-04-2024
Hikmət Hacıyev: "Bu, diplomatik və siyasi cəsarətimizin təcəssümüdür"
23:26 / 19-04-2024
Aİ-dən 4 kəndin qaytarılmasına reaksiya: "Davamlı nizamlanmanı tam dəstəkləyirik"
21:22 / 19-04-2024
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
20:45 / 19-04-2024
19-cu əsrin solğun dagerreotiplərini bərpa ediblər
20:29 / 19-04-2024
Qəzza müharibəsi qloballaşır
18:35 / 19-04-2024
MKİ: “Moskva yaxınlığındakı terror aktını İŞİD təşkil edib”
18:14 / 19-04-2024
Qəzzada daha 42 nəfər dinc sakin həlak olub
18:08 / 19-04-2024
Eminemin qızı bikinidə görüntülənib
18:06 / 19-04-2024
Yaponiya süni intellektin inkişafına 475 milyon dollar ayırıb
17:57 / 19-04-2024
9 milyon manatlıq mənimsəmə... - Şirkət rəhbərinə 11 il həbs cəzası verilib
17:33 / 19-04-2024
Ağ ev Afrikada müttəfiqini itirə bilər
17:30 / 19-04-2024
İranda silsilə partlayışlar baş verib
17:27 / 19-04-2024
İranın İsrailə hücumunun əsl səbəbi bəlli olub
17:18 / 19-04-2024
Mustafayevlə Qriqoryan sərhəddə görüşüb - 4 kənd Azərbaycana qaytarılır
17:09 / 19-04-2024
Daxili İşlər Nazirliyində kollegiya iclası keçirilib - Fotolar
17:00 / 19-04-2024
Prezident Cinayət-Prosessual Məcəlləsində dəyişikliyi təsdiqləyib
16:46 / 19-04-2024
İlham Əliyev Rusiyaya gedir
16:34 / 19-04-2024
Universitetin sözçüsü vəzifədən ayrılıb
16:19 / 19-04-2024
Abel Məhərrəmov və xanımı məhkəməyə verilib
16:00 / 19-04-2024
Ədalət Məhkəməsində Azərbaycanın tələbi ilə ictimai dinləmələr keçirilib
15:47 / 19-04-2024
Tovuzda 22 yaşlı oğlan 34 yaşlı qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb
15:36 / 19-04-2024
G7 ölkələri Azərbaycan və Ermənistanı sülh prosesinə sadiq olmağa çağırıb
15:29 / 19-04-2024
Ceyhun Bayramov Fələstinin baş naziri ilə telefonda müzakirə aparıb
15:24 / 19-04-2024
Rəsmi Berlindən İsrail və İrana çağırış olub
15:11 / 19-04-2024
Türkiyə XİN: "İran-İsrail gərginliyi daimi münaqişəyə çevrilə bilər"
14:54 / 19-04-2024
Sabiq rektora hansı cəza veriləcək? - Prorektorun qətl işi
14:22 / 19-04-2024
Bakı Fransız Liseyi fəaliyyətini dayandırır
14:19 / 19-04-2024
MKİ direktorundan xəbərdarlıq: "...Ukrayna ilin sonunadək məğlub ola bilər"
13:56 / 19-04-2024
Aİ-dən İsrail və İrana çağırış: "Təmkinli olun!"
20:08 / 15-04-2024
Rusiya Ukrayna ilə savaşa özgələri göndərir
18:51 / 15-04-2024
“Şəhid Əhməd – Oğluma məktub” filminin təqdimatı keçirilib - Fotolar
13:58 / 16-04-2024
Agentlik sədri vəzifədən azad edilib - Yeni təyinat
15:07 / 17-04-2024
Hikmət Hacıyev: “Sülhməramlıların Azərbaycandan çıxarılması barədə qərar qəbul edilib”
10:57 / 18-04-2024
60 milyard dollarlıq yardımın önü açılır
13:03 / 15-04-2024
Məşhur aktyor kinodan qovulub
09:07 / 15-04-2024
Puqaçova qastollardan nə qədər qazanacaq?
10:00 / 15-04-2024
Çingiz Abdullayev sabah xəstəxanadan evə buraxılacaq
15:08 / 15-04-2024
Ali məktəblərə qəbul başlayıb
23:48 / 16-04-2024
Tbilisidə polis qanuna etiraz edən 11 nəfəri saxlayıb
09:26 / 16-04-2024
Ulduz aktrisanın psixoloji problemi yaranıb - Fotolar
12:27 / 15-04-2024
Tokayev və Paşinyan İrəvanda nəyi müzakirə edəcəklər?
Kənan Hacının “Fəna fasiləsi” romanı çap olunub - Foto
Tarix: 03-10-2022 08:15 | Bölmə: Mədəniyyət
Kənan Hacı
Tanınmış yazıçı Kənan Hacının “Fəna fasiləsi” romanı çapdan çıxıb. Roman Azərbaycan klassik ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, şair-maarifpərvər Haşım bəy Saqibin ömür yolundan bəhs edir. Onun doğulub boya-başa çatdığı mühit, XIX əsrin sonları, XX əsrin əvvəllərində Azərbaycandakı maarifçilik hərəkatı, Cümhuriyyət dövrü və həmin dövrdə Haşım bəy Saqibin xidmətləri romanda geniş əksini tapıb.
Xatırladaq ki, Haşım bəy Saqib ictimai xadim Ruhulla Axundovun yeznəsi, Xalq artisti, görkəmli aktrisamız Nəcibə Məlikovanın atasıdır.
Müəllifin kitaba yazdığı giriş yazısını təqdim edirik:
Aradan az qala, bir əsr keçib. Onun müasirlərinin hamısı bu dünyanı çoxdan tərk ediblər. Onun həyatıyla bağlı roman materialı ola biləcək çox az “görüntü” əldə edə bildim. O illərin xatirələrindən əlimizdə qalanlar quru statistik məlumatlardır. Cəfər Rəmzi “Deyilən söz yadigardır” kitabına onun bir neçə qəzəlini daxil etmişdi. Bundan başqa, heç bir mənbədə onun adına rast gəlmək mümkün deyildi.
1996-cı ildə ustadım, ensiklopedist alim Rəhimağa İmaməliyevin rəhbərlik etdiyi “Boz Oğuz” nəşriyyatında Haşım bəy Saqibin “Kim kimədir” adlı kitabı nəşrə hazırlanırdı. Mən də həmin nəşriyyatda çalışırdım və həmin kitabın nəşrə hazırlanma prosesində iştirak edirdim. Xatırlayıram, Haşım bəyin qızı Nuriyyə xanım atasıyla bağlı xatirələrini yazıb nəşriyyata göndərmişdi. Saqibşünas Cabbar Baxşıyev də şairlə bağlı maraqlı məlumatları danışmışdı və biz onun haqqında deyilənləri, yazılanları da kitaba daxil etdik. Azərbaycan öz müstəqilliyinə qovuşduqdan sonra arxivlərdə üstünə illərin tozu qonmuş sənədlər, qovluqlar açıldı və biz öz qiymətli insanlarımızı, bu xalqın, millətin var olması üçün ömür sərf etmiş böyük şəxsiyyətlərimizi tanımağa başladıq.
Haşım bəy Saqibin “Divan”ı nəfis tərtibatla çap olundu. Bu kitabın hazırlanmasında Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitunun əməkdaşı Hacı Mustafa Mail oğlunun böyük xidmətləri var. Bu əsəri yazanda həmin kitab mənə müəyyən mənada bələdçilik etdi.
Onu da qeyd edim ki, bundan əvvəl Saqibin həyat və yaradıcılığı haqqında “Ədəbiyyat qəzeti”ndə “Haşım bəy Saqibin özü və sözü” adlı geniş məqaləm dərc olunmuşdu. Lap əvvəllər isə Kulis.az ədəbi portalında Saqib haqqında bir yazım yayımlanmışdı. Amma hiss edirdim ki, Saqibin keşməkeşli həyatı bu kiçik yazılara sığmır, onun haqqında daha geniş, iri həcmli bir əsərin yazılmasına ehtiyac var. Beləcə, roman üçün hazırlıqlara başladım, qeydlər apardım, müəyyən bir süjet xətti çizdim. Çətinliklər çox oldu.
Haşım bəy həyat hekayətini tanıdığımız və tanımadığımız adamlarda qoyub getmişdi. Sanki o dövrdə yaşayanlar zamanı yalnız özlərinə saxlamaq istəmişdilər. Biz heç cür o zamana daxil ola bilmirik. Sadəcə, könüllü olaraq xəyalların tələsinə düşürük. Onun müəllifə gəlib çatmış həyatının ən vacib məqamları Cümhuriyyət dövrüylə bağlıdır. O mübarək günlərdə yazırdı ki, “sözün haqqını de, ey dil, deyilən qan olmaz...” Həmişə sözün haqqını dedi və başı olmazın bəlalar çəkdi. Hərdən düşünürəm ki, Haşım bəy Saqib 1937 repressiyasına qədər yaşasaydı, ya sürgünə göndəriləcəkdi, ya da güllələnəcəkdi. Sovet cəza maşını yazdıqlarını ona heç vaxt bağışlamayacaqdı. Nə qədər qəribə səslənsə də, vaxtsız ölüm onun xilası oldu...
Onun cibindəki zəncirli gümüş saatda gizlənmiş tarixi oyatmaq lazım idi. O saatdakı tarixin içində yaşamış insanlar millət fədailəri idilər. Geridə qalanları öz zamanımızda yaşatmaq və gələcəyə ötürmək üçün onun qəzəlləri müəyyən ipucları verirdi. Mən də onun söz dünyasına baş vurdum. Özü hər şeyi danışdı. Onu özündən və sözündən yaxşı kim anlada bilər ki?!
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 03-10-2022 08:15 | Bölmə: Mədəniyyət
Kənan Hacı
Tanınmış yazıçı Kənan Hacının “Fəna fasiləsi” romanı çapdan çıxıb. Roman Azərbaycan klassik ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, şair-maarifpərvər Haşım bəy Saqibin ömür yolundan bəhs edir. Onun doğulub boya-başa çatdığı mühit, XIX əsrin sonları, XX əsrin əvvəllərində Azərbaycandakı maarifçilik hərəkatı, Cümhuriyyət dövrü və həmin dövrdə Haşım bəy Saqibin xidmətləri romanda geniş əksini tapıb.
Xatırladaq ki, Haşım bəy Saqib ictimai xadim Ruhulla Axundovun yeznəsi, Xalq artisti, görkəmli aktrisamız Nəcibə Məlikovanın atasıdır.
Müəllifin kitaba yazdığı giriş yazısını təqdim edirik:
Aradan az qala, bir əsr keçib. Onun müasirlərinin hamısı bu dünyanı çoxdan tərk ediblər. Onun həyatıyla bağlı roman materialı ola biləcək çox az “görüntü” əldə edə bildim. O illərin xatirələrindən əlimizdə qalanlar quru statistik məlumatlardır. Cəfər Rəmzi “Deyilən söz yadigardır” kitabına onun bir neçə qəzəlini daxil etmişdi. Bundan başqa, heç bir mənbədə onun adına rast gəlmək mümkün deyildi.
1996-cı ildə ustadım, ensiklopedist alim Rəhimağa İmaməliyevin rəhbərlik etdiyi “Boz Oğuz” nəşriyyatında Haşım bəy Saqibin “Kim kimədir” adlı kitabı nəşrə hazırlanırdı. Mən də həmin nəşriyyatda çalışırdım və həmin kitabın nəşrə hazırlanma prosesində iştirak edirdim. Xatırlayıram, Haşım bəyin qızı Nuriyyə xanım atasıyla bağlı xatirələrini yazıb nəşriyyata göndərmişdi. Saqibşünas Cabbar Baxşıyev də şairlə bağlı maraqlı məlumatları danışmışdı və biz onun haqqında deyilənləri, yazılanları da kitaba daxil etdik. Azərbaycan öz müstəqilliyinə qovuşduqdan sonra arxivlərdə üstünə illərin tozu qonmuş sənədlər, qovluqlar açıldı və biz öz qiymətli insanlarımızı, bu xalqın, millətin var olması üçün ömür sərf etmiş böyük şəxsiyyətlərimizi tanımağa başladıq.
Haşım bəy Saqibin “Divan”ı nəfis tərtibatla çap olundu. Bu kitabın hazırlanmasında Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitunun əməkdaşı Hacı Mustafa Mail oğlunun böyük xidmətləri var. Bu əsəri yazanda həmin kitab mənə müəyyən mənada bələdçilik etdi.
Onu da qeyd edim ki, bundan əvvəl Saqibin həyat və yaradıcılığı haqqında “Ədəbiyyat qəzeti”ndə “Haşım bəy Saqibin özü və sözü” adlı geniş məqaləm dərc olunmuşdu. Lap əvvəllər isə Kulis.az ədəbi portalında Saqib haqqında bir yazım yayımlanmışdı. Amma hiss edirdim ki, Saqibin keşməkeşli həyatı bu kiçik yazılara sığmır, onun haqqında daha geniş, iri həcmli bir əsərin yazılmasına ehtiyac var. Beləcə, roman üçün hazırlıqlara başladım, qeydlər apardım, müəyyən bir süjet xətti çizdim. Çətinliklər çox oldu.
Haşım bəy həyat hekayətini tanıdığımız və tanımadığımız adamlarda qoyub getmişdi. Sanki o dövrdə yaşayanlar zamanı yalnız özlərinə saxlamaq istəmişdilər. Biz heç cür o zamana daxil ola bilmirik. Sadəcə, könüllü olaraq xəyalların tələsinə düşürük. Onun müəllifə gəlib çatmış həyatının ən vacib məqamları Cümhuriyyət dövrüylə bağlıdır. O mübarək günlərdə yazırdı ki, “sözün haqqını de, ey dil, deyilən qan olmaz...” Həmişə sözün haqqını dedi və başı olmazın bəlalar çəkdi. Hərdən düşünürəm ki, Haşım bəy Saqib 1937 repressiyasına qədər yaşasaydı, ya sürgünə göndəriləcəkdi, ya da güllələnəcəkdi. Sovet cəza maşını yazdıqlarını ona heç vaxt bağışlamayacaqdı. Nə qədər qəribə səslənsə də, vaxtsız ölüm onun xilası oldu...
Onun cibindəki zəncirli gümüş saatda gizlənmiş tarixi oyatmaq lazım idi. O saatdakı tarixin içində yaşamış insanlar millət fədailəri idilər. Geridə qalanları öz zamanımızda yaşatmaq və gələcəyə ötürmək üçün onun qəzəlləri müəyyən ipucları verirdi. Mən də onun söz dünyasına baş vurdum. Özü hər şeyi danışdı. Onu özündən və sözündən yaxşı kim anlada bilər ki?!
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 20:45
19-cu əsrin solğun dagerreotiplərini bərpa ediblər
18-04-2024, 21:24
Bakıda litvalı dənizçi haqqında sənədli film nümayiş olunub
15-04-2024, 18:51
“Şəhid Əhməd – Oğluma məktub” filminin təqdimatı keçirilib - Fotolar
15-04-2024, 13:03
Məşhur aktyor kinodan qovulub
15-04-2024, 10:00
Çingiz Abdullayev sabah xəstəxanadan evə buraxılacaq
12-04-2024, 22:19
60 yaşı olan dünya şöhrətli aktyor evlənir - Fotolar
9-04-2024, 00:31
Dünya şöhrətli filmin daha müasir versiyası çəkiləcək
8-04-2024, 14:15
Yazın ilk “Ulduz”u işıq üzü görüb - Foto
6-04-2024, 21:18
Regional Mədəniyyət İdarəsinə rəis təyinatı olub
5-04-2024, 18:00
Heydər Əliyev Sarayına direktor müavini təyin olunub
5-04-2024, 11:29
Xalq artisti xəstəxanaya yerləşdirilib
4-04-2024, 16:30
Alternativ Kino Akademiyası təsis olunub
4-04-2024, 13:46
“Bu adam məni şikəst edib” - Flora Kərimova cərrahdan şikayətçidir
3-04-2024, 17:55
Milli Konservatoriyanın Nizamnaməsi təsdiqlənib
2-04-2024, 19:08
Mərkəzi Elmi Kitabxanaya direktor təyin olunub
29-03-2024, 19:36
Lütfəli Abdullayevin xatirəsi yad olunub - Fotolar
28-03-2024, 17:32
ARKA-da işçi qrupu yaradılır, yeni film çəkilir
27-03-2024, 21:08
Qulu Ağsəsin "Görsən üşüyürsən..." adlı şeirlər kitabı çap olunub - Foto
27-03-2024, 13:27
Məşhur müğənni az tanınan sənətçi ilə duet oxuyacaq
19-03-2024, 13:08
“Ulduz”un yanvar sayı çap olunub - Foto
18-03-2024, 16:47
Məşhur aktyor pərəstişkarlarını məyus edib - Fotolar
15-03-2024, 10:20
Nurəddin Mehdixanlı: "Telekanallar Azərbaycan kişisini axmaq, qadınını isə həyasız kimi təqdim edir"
13-03-2024, 18:00
“Məişət zorakılığına yox deyək!” hekayə müsabiqəsinin qalibləri elan olunub - Fotolar
12-03-2024, 13:43
Şanlı Qələbəyə həsr edilən kitab çin dilində nəşr edilib - Fotolar
11-03-2024, 23:11
“Adamı qaçdığı yerdə yaxalayan şeirlər...” - Şəfa Vəli yazır
11-03-2024, 18:52
Hekayə müsabiqəsinin finalçıları müəyyən olunub - Siyahı
11-03-2024, 15:39
Telekanal rəhbərləri Prezident Administrasiyasına dəvət olunublar
11-03-2024, 09:36
“Oppengeymer” ən yaxşı film seçilib
10-03-2024, 22:48
“Atalar və oğullar” problemi ilə bağlı monoqrafiya nəşr olunub - Foto
8-03-2024, 12:15
Bakıda islamofobiya ilə bağlı qısa film nümayiş olunub
7-03-2024, 17:55
Mahnı Teatrında “Qızıl Toxum” tamaşası nümayiş etdirilib
6-03-2024, 16:10
Natəvanın heykəli Parisdəki Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinə aparılıb
5-03-2024, 16:37
"İki küpəgirən qarı"nın premyerası olacaq - Video
5-03-2024, 14:11
Rasim Balayev: "Azərbaycan kinosu reanimasiyadadır"
5-03-2024, 13:52
Rasim Balayev Kinematoqrafçılar İttifaqının sədri seçilib, İdarə Heyəti təsdiqlənib - Yenilənib
4-03-2024, 17:44
Kinematoqrafçılar İttifaqı qurultaya hazırlaşır - Sədr kim olacaq?
4-03-2024, 10:26
Sənubər İsgəndərli: “Təhminə” filminə çəkildiyimə görə peşmanam”
4-03-2024, 08:20
Markesin yeni romanı dərc olunur
1-03-2024, 20:54
“Mən dəyərəm min cavana” yenidən nümayiş olunacaq - Fotolar
1-03-2024, 18:11
Naxçıvanda daha bir şöbə müdiri vəzifədən azad olunub
1-03-2024, 17:06
Vaqif Səmədoğluya həsr edilmiş poeziya müsabiqəsi başlayır
1-03-2024, 12:33
Daha bir şöbə müdiri vəzifədən azad edilib
1-03-2024, 09:23
Qazaxıstanda Minnətdarlıq günü qeyd olunur
29-02-2024, 17:54
Mədəniyyət şöbəsinin müdiri vəzifədən azad olunub
28-02-2024, 17:05
Mədəniyyət İdarəsinin müdiri vəzifədən çıxarılıb
27-02-2024, 13:46
Məşhur romanın üçüncü bölümü çapdan çıxıb - Foto
27-02-2024, 13:28
Müğənniyə qarşı dələduzluq olub
26-02-2024, 11:52
Sabir adına kitabxananın 140 minlik fondu məhv olmaq üzrədir