19:37 / 22-11-2024
Quterreş: "İqlim ədaləti üçün beynəlxalq əməkdaşlıq vacibdir"
18:58 / 22-11-2024
"Apple" "iPhone 16 Pro"-nu kosmosa göndərib - Fotolar
18:23 / 22-11-2024
Ölmüş şəxsin gözü oğurlanıb
18:13 / 22-11-2024
Leyla Əliyevanın iştirakı ilə növbəti ağacəkmə aksiyası keçirilib - Fotolar
18:00 / 22-11-2024
Avropada nüvə təhlükəsi artır
17:39 / 22-11-2024
Türkiyə ordusu İraqda uğurlu əməliyyat keçirib
17:17 / 22-11-2024
Füzuli Hüseynov: "Dedim, özünüzü yormayın, filmlərə dəvət edilirəm, amma çəkilmirəm"
17:09 / 22-11-2024
COP29 Sədrliyi bəyanat yayıb
17:03 / 22-11-2024
Türkiyədə baş məşqçi öldürülüb
16:50 / 22-11-2024
İlham Əliyev: "ICAPP özünü nüfuzlu və perspektivli əməkdaşlıq platforması kimi təsdiqləyib"
16:25 / 22-11-2024
Ceyhun Bayramov Almaniyanın XİN başçısı ilə danışıqlar aparıb
16:14 / 22-11-2024
Prezident İlham Əliyev daha bir qanunu təsdiqləyib
16:09 / 22-11-2024
Fərid Əhmədova ali xüsusi rütbə verilib - Sərəncam
16:02 / 22-11-2024
Azərbaycan və Macarıstan İşçi Qrupunun növbəti iclası keçiriləcək
15:43 / 22-11-2024
Millətlər Liqası: pley-off mərhələsinin püşkü atılıb
15:30 / 22-11-2024
Nüvə müharibəsi ssenarisi - Təhlükədən qorunmaq üçün bunker sifariş edənlərin sayı artır
15:25 / 22-11-2024
Qazaxın azad olunmuş kəndlərində yeni zastavalar tikiləcək
15:13 / 22-11-2024
AFFA-nın sabiq vitse-prezidenti: "Artıq olanımızı da itirməyə başlamışıq"
14:59 / 22-11-2024
Arvadını öldürən vəzifəli şəxsə bir il cəza verilib
14:50 / 22-11-2024
Həlak olan azərbaycanlı hərbçinin nəşi 2 ay sonra tapılıb
14:47 / 22-11-2024
Pentaqon: ABŞ Rusiya ilə müharibə istəmir, amma...
14:43 / 22-11-2024
Nizami Rayon Məhkəməsində yoxlama başlayıb
14:40 / 22-11-2024
Azərbaycanın təşəbbüsü ilə Qlobal Cənub QHT Platforması yaradılır
14:13 / 22-11-2024
İran ABŞ-la danışıqlara gedəcək, yoxsa...
14:06 / 22-11-2024
Pərviz Şahbazov türkiyəli nazirlə müzakirə aparıb
13:54 / 22-11-2024
Ana və qızı xuliqanlığa görə həbs edilib
13:47 / 22-11-2024
Ruslar şəhərin 25 faizini ələ keçirib, döyüşlər davam edir - Foto
13:36 / 22-11-2024
ABŞ Polşadakı hərbi bazasını yüksək hazırlıq vəziyyətinə gətirib
13:27 / 22-11-2024
Türk ordusu daha beş terrorçunu zərərsizləşdirib
13:23 / 22-11-2024
Dövlət Xidməti daha 12 maşını satışa çıxarıb - Siyahı
12:28 / 18-11-2024
Turan Manafzadə: “Mədəniyyət diplomatiyasından yararlanmağı bacarmalıyıq” - Müsahibə
12:05 / 19-11-2024
MMC vətəndaşın mənzilini dağıdıb, indi də obyektini ələ keçirmək istəyir - Fotolar
13:32 / 21-11-2024
Dünyanın ən güclü donanmaları... - Qardaş Türkiyə siyahıda neçəncidir?
19:50 / 19-11-2024
Beynəlxalq Bank 272 min manat cərimələnib
16:45 / 20-11-2024
Nazir: "Regionlardakı bəzi poçt şöbələrinin bağlanması araşdırılacaq"
16:22 / 20-11-2024
“Real Betis” klubunun nümayəndəsi Bakıda nəyə təəccüblənib? - Foto
15:29 / 18-11-2024
Daha üç şəhərə konsul təyinatı olub - Siyahı
16:45 / 21-11-2024
Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam
17:09 / 18-11-2024
Deputatın oğlu yeni vəzifəyə təyin olunub
00:07 / 22-11-2024
Hikmət Hacıyev: “Politico”nun üzr istəməsini tələb edirik!”
10:03 / 20-11-2024
Azərbaycan və Türkiyənin bələdiyyə təşkilatları arasında görüş keçirilib - Fotolar
09:37 / 21-11-2024
Naxçıvan səhiyyəsində həbslər başlayıb
Kənan Hacının “Fəna fasiləsi” romanı çap olunub - Foto
Tarix: 03-10-2022 08:15 | Bölmə: Mədəniyyət
Kənan Hacı
Tanınmış yazıçı Kənan Hacının “Fəna fasiləsi” romanı çapdan çıxıb. Roman Azərbaycan klassik ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, şair-maarifpərvər Haşım bəy Saqibin ömür yolundan bəhs edir. Onun doğulub boya-başa çatdığı mühit, XIX əsrin sonları, XX əsrin əvvəllərində Azərbaycandakı maarifçilik hərəkatı, Cümhuriyyət dövrü və həmin dövrdə Haşım bəy Saqibin xidmətləri romanda geniş əksini tapıb.
Xatırladaq ki, Haşım bəy Saqib ictimai xadim Ruhulla Axundovun yeznəsi, Xalq artisti, görkəmli aktrisamız Nəcibə Məlikovanın atasıdır.
Müəllifin kitaba yazdığı giriş yazısını təqdim edirik:
Aradan az qala, bir əsr keçib. Onun müasirlərinin hamısı bu dünyanı çoxdan tərk ediblər. Onun həyatıyla bağlı roman materialı ola biləcək çox az “görüntü” əldə edə bildim. O illərin xatirələrindən əlimizdə qalanlar quru statistik məlumatlardır. Cəfər Rəmzi “Deyilən söz yadigardır” kitabına onun bir neçə qəzəlini daxil etmişdi. Bundan başqa, heç bir mənbədə onun adına rast gəlmək mümkün deyildi.
1996-cı ildə ustadım, ensiklopedist alim Rəhimağa İmaməliyevin rəhbərlik etdiyi “Boz Oğuz” nəşriyyatında Haşım bəy Saqibin “Kim kimədir” adlı kitabı nəşrə hazırlanırdı. Mən də həmin nəşriyyatda çalışırdım və həmin kitabın nəşrə hazırlanma prosesində iştirak edirdim. Xatırlayıram, Haşım bəyin qızı Nuriyyə xanım atasıyla bağlı xatirələrini yazıb nəşriyyata göndərmişdi. Saqibşünas Cabbar Baxşıyev də şairlə bağlı maraqlı məlumatları danışmışdı və biz onun haqqında deyilənləri, yazılanları da kitaba daxil etdik. Azərbaycan öz müstəqilliyinə qovuşduqdan sonra arxivlərdə üstünə illərin tozu qonmuş sənədlər, qovluqlar açıldı və biz öz qiymətli insanlarımızı, bu xalqın, millətin var olması üçün ömür sərf etmiş böyük şəxsiyyətlərimizi tanımağa başladıq.
Haşım bəy Saqibin “Divan”ı nəfis tərtibatla çap olundu. Bu kitabın hazırlanmasında Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitunun əməkdaşı Hacı Mustafa Mail oğlunun böyük xidmətləri var. Bu əsəri yazanda həmin kitab mənə müəyyən mənada bələdçilik etdi.
Onu da qeyd edim ki, bundan əvvəl Saqibin həyat və yaradıcılığı haqqında “Ədəbiyyat qəzeti”ndə “Haşım bəy Saqibin özü və sözü” adlı geniş məqaləm dərc olunmuşdu. Lap əvvəllər isə Kulis.az ədəbi portalında Saqib haqqında bir yazım yayımlanmışdı. Amma hiss edirdim ki, Saqibin keşməkeşli həyatı bu kiçik yazılara sığmır, onun haqqında daha geniş, iri həcmli bir əsərin yazılmasına ehtiyac var. Beləcə, roman üçün hazırlıqlara başladım, qeydlər apardım, müəyyən bir süjet xətti çizdim. Çətinliklər çox oldu.
Haşım bəy həyat hekayətini tanıdığımız və tanımadığımız adamlarda qoyub getmişdi. Sanki o dövrdə yaşayanlar zamanı yalnız özlərinə saxlamaq istəmişdilər. Biz heç cür o zamana daxil ola bilmirik. Sadəcə, könüllü olaraq xəyalların tələsinə düşürük. Onun müəllifə gəlib çatmış həyatının ən vacib məqamları Cümhuriyyət dövrüylə bağlıdır. O mübarək günlərdə yazırdı ki, “sözün haqqını de, ey dil, deyilən qan olmaz...” Həmişə sözün haqqını dedi və başı olmazın bəlalar çəkdi. Hərdən düşünürəm ki, Haşım bəy Saqib 1937 repressiyasına qədər yaşasaydı, ya sürgünə göndəriləcəkdi, ya da güllələnəcəkdi. Sovet cəza maşını yazdıqlarını ona heç vaxt bağışlamayacaqdı. Nə qədər qəribə səslənsə də, vaxtsız ölüm onun xilası oldu...
Onun cibindəki zəncirli gümüş saatda gizlənmiş tarixi oyatmaq lazım idi. O saatdakı tarixin içində yaşamış insanlar millət fədailəri idilər. Geridə qalanları öz zamanımızda yaşatmaq və gələcəyə ötürmək üçün onun qəzəlləri müəyyən ipucları verirdi. Mən də onun söz dünyasına baş vurdum. Özü hər şeyi danışdı. Onu özündən və sözündən yaxşı kim anlada bilər ki?!
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 03-10-2022 08:15 | Bölmə: Mədəniyyət
Kənan Hacı
Tanınmış yazıçı Kənan Hacının “Fəna fasiləsi” romanı çapdan çıxıb. Roman Azərbaycan klassik ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, şair-maarifpərvər Haşım bəy Saqibin ömür yolundan bəhs edir. Onun doğulub boya-başa çatdığı mühit, XIX əsrin sonları, XX əsrin əvvəllərində Azərbaycandakı maarifçilik hərəkatı, Cümhuriyyət dövrü və həmin dövrdə Haşım bəy Saqibin xidmətləri romanda geniş əksini tapıb.
Xatırladaq ki, Haşım bəy Saqib ictimai xadim Ruhulla Axundovun yeznəsi, Xalq artisti, görkəmli aktrisamız Nəcibə Məlikovanın atasıdır.
Müəllifin kitaba yazdığı giriş yazısını təqdim edirik:
Aradan az qala, bir əsr keçib. Onun müasirlərinin hamısı bu dünyanı çoxdan tərk ediblər. Onun həyatıyla bağlı roman materialı ola biləcək çox az “görüntü” əldə edə bildim. O illərin xatirələrindən əlimizdə qalanlar quru statistik məlumatlardır. Cəfər Rəmzi “Deyilən söz yadigardır” kitabına onun bir neçə qəzəlini daxil etmişdi. Bundan başqa, heç bir mənbədə onun adına rast gəlmək mümkün deyildi.
1996-cı ildə ustadım, ensiklopedist alim Rəhimağa İmaməliyevin rəhbərlik etdiyi “Boz Oğuz” nəşriyyatında Haşım bəy Saqibin “Kim kimədir” adlı kitabı nəşrə hazırlanırdı. Mən də həmin nəşriyyatda çalışırdım və həmin kitabın nəşrə hazırlanma prosesində iştirak edirdim. Xatırlayıram, Haşım bəyin qızı Nuriyyə xanım atasıyla bağlı xatirələrini yazıb nəşriyyata göndərmişdi. Saqibşünas Cabbar Baxşıyev də şairlə bağlı maraqlı məlumatları danışmışdı və biz onun haqqında deyilənləri, yazılanları da kitaba daxil etdik. Azərbaycan öz müstəqilliyinə qovuşduqdan sonra arxivlərdə üstünə illərin tozu qonmuş sənədlər, qovluqlar açıldı və biz öz qiymətli insanlarımızı, bu xalqın, millətin var olması üçün ömür sərf etmiş böyük şəxsiyyətlərimizi tanımağa başladıq.
Haşım bəy Saqibin “Divan”ı nəfis tərtibatla çap olundu. Bu kitabın hazırlanmasında Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitunun əməkdaşı Hacı Mustafa Mail oğlunun böyük xidmətləri var. Bu əsəri yazanda həmin kitab mənə müəyyən mənada bələdçilik etdi.
Onu da qeyd edim ki, bundan əvvəl Saqibin həyat və yaradıcılığı haqqında “Ədəbiyyat qəzeti”ndə “Haşım bəy Saqibin özü və sözü” adlı geniş məqaləm dərc olunmuşdu. Lap əvvəllər isə Kulis.az ədəbi portalında Saqib haqqında bir yazım yayımlanmışdı. Amma hiss edirdim ki, Saqibin keşməkeşli həyatı bu kiçik yazılara sığmır, onun haqqında daha geniş, iri həcmli bir əsərin yazılmasına ehtiyac var. Beləcə, roman üçün hazırlıqlara başladım, qeydlər apardım, müəyyən bir süjet xətti çizdim. Çətinliklər çox oldu.
Haşım bəy həyat hekayətini tanıdığımız və tanımadığımız adamlarda qoyub getmişdi. Sanki o dövrdə yaşayanlar zamanı yalnız özlərinə saxlamaq istəmişdilər. Biz heç cür o zamana daxil ola bilmirik. Sadəcə, könüllü olaraq xəyalların tələsinə düşürük. Onun müəllifə gəlib çatmış həyatının ən vacib məqamları Cümhuriyyət dövrüylə bağlıdır. O mübarək günlərdə yazırdı ki, “sözün haqqını de, ey dil, deyilən qan olmaz...” Həmişə sözün haqqını dedi və başı olmazın bəlalar çəkdi. Hərdən düşünürəm ki, Haşım bəy Saqib 1937 repressiyasına qədər yaşasaydı, ya sürgünə göndəriləcəkdi, ya da güllələnəcəkdi. Sovet cəza maşını yazdıqlarını ona heç vaxt bağışlamayacaqdı. Nə qədər qəribə səslənsə də, vaxtsız ölüm onun xilası oldu...
Onun cibindəki zəncirli gümüş saatda gizlənmiş tarixi oyatmaq lazım idi. O saatdakı tarixin içində yaşamış insanlar millət fədailəri idilər. Geridə qalanları öz zamanımızda yaşatmaq və gələcəyə ötürmək üçün onun qəzəlləri müəyyən ipucları verirdi. Mən də onun söz dünyasına baş vurdum. Özü hər şeyi danışdı. Onu özündən və sözündən yaxşı kim anlada bilər ki?!
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 10:01
Xanəndə Ramiz Bəşirov vəfat edib
Bu gün, 00:55
Silvester Stallone yeni seriala çəkilir
Bu gün, 00:45
Məşhur yazıçının yeni romanı nəşr edilib - Foto
20-11-2024, 17:19
Türkiyəli məşhur aktyor Bakıya gəlib - Foto
19-11-2024, 19:25
"Apple" film yayımı hüquqlarını satacaq
19-11-2024, 13:23
Müğənni Ledi Qaqa filmə çəkilir
19-11-2024, 00:03
Heydər Əliyev Mərkəzində “Yer kürəsi uşaqların gözü ilə” fotosərgisi açılıb - Fotolar
18-11-2024, 09:52
Türk dövlətlərinin ortaq marşı olacaq
17-11-2024, 18:38
Hollivudun "Qaya"-sı Dueyn Consonun filmi uğursuz alınıb
15-11-2024, 22:24
Leyla Əliyeva “Seaspiracy” sənədli filminin nümayişində iştirak edib
15-11-2024, 18:59
Ordubada dair monoqrafiya nəşr olunub - Foto
14-11-2024, 09:54
Aygün Bəylərin məzarı üstündə abidəsi ucaldılıb - Foto
11-11-2024, 14:17
"Donuz" son beş ilin ən yaxşı filmidir - Fotolar
9-11-2024, 11:52
"Qladiator-3" filmi çəkilir - Foto
8-11-2024, 22:09
Bakıda Milli Parkda atəşfəşanlıq olub
7-11-2024, 18:09
Siyavuş Kərimiyə Prezidentin fərdi təqaüdü veriləcək
7-11-2024, 13:25
Friman bütün zamanların ən yaxşı aktyoru seçilib
7-11-2024, 10:49
Şuşada Zəfər Günü ilə bağlı atəşfəşanlıq olacaq
7-11-2024, 09:30
Yeni film reytinqdə birinci yeri tutub - Fotolar
6-11-2024, 19:36
Lənkəran “Türk dünyasının gənclər paytaxtı” elan edilib
6-11-2024, 15:45
Yeni filmin gəliri 300 milyon dolları ötüb - Foto
5-11-2024, 16:47
Flora Kərimovanın səhhətində problem yaranıb
5-11-2024, 14:34
Bakıda Heydər Əliyev və Çingiz Aytmatovun dostluğuna həsr olunmuş sərgi keçiriləcək
4-11-2024, 16:07
"Ulduz" jurnalı ilə "Xalq qəzeti" yeni layihəyə başlayıb
4-11-2024, 10:54
Məşhur rejissor "Özgə" filminin davamını çəkir - Foto
3-11-2024, 12:14
Kira Naytli "Qara göyərçinlər"də casus roluna çəkilib
2-11-2024, 11:03
Heydər Əliyev Mərkəzində Lorenso Kuinnin “Təbiətdə tarazlıq” sərgisi açılıb - Fotolar
2-11-2024, 10:54
Aktyorun obrazını yaradanlar məhkəməyə veriləcək
1-11-2024, 10:02
Rəsulzadənin “Panturanizm haqqında” kitabı yenidən işıq üzü görüb
1-11-2024, 09:36
Füzuli Dövlət Dram Teatrına baş rejissor təyin olunub
31-10-2024, 21:10
Mehriban Əliyeva Pantomim Teatrında olub - Fotolar
30-10-2024, 17:52
Məşhur aktyor yeni filmə çəkilir - Foto
30-10-2024, 17:32
Sabah Ağadadaş Ağayev hakim qarşısına çıxarılacaq
29-10-2024, 15:29
Əməkdar artist: “Məndən üzr istəsinlər, yoxsa polisə müraciət edəcəyəm”
28-10-2024, 12:51
Makedoniyalı İsgəndərin müqəddəs artefaktı tapılıb - Fotolar
28-10-2024, 08:19
"Yırtıcı" layihəsi gizli saxlanılır
26-10-2024, 12:47
Xalq artisti Şahlar Quliyev vəfat edib
24-10-2024, 13:29
“YUĞ”-un direktoru: “Nazirin sözləri kollektivdə inam yaratdı”
24-10-2024, 13:13
Aktyor Hollivudu fəth etmək iddiasındadır - Fotolar
22-10-2024, 17:23
Muğam Mərkəzinə beynəlxalq status verilib
21-10-2024, 19:24
Yeni film: "Qladiator 2" tezliklə bütün dünyaya təqdim olunacaq - Foto
21-10-2024, 11:21
Rəşad Nuri Güntəkinin romanı yenidən nəşr edilib - Foto
21-10-2024, 08:03
Arxeoloqlar qədim artefaktlar aşkar ediblər
21-10-2024, 07:58
"Terminator"u gələcəyə yollayıblar