23:29 / 17-09-2025
“Qarabağ” UEFA reytinqində irəliləyib
22:16 / 17-09-2025
Müəllimlərin sertifikatlaşdırılması prosesi başlayır
18:00 / 17-09-2025
1, 3 və 5 qəpikliklər dövriyyədən çıxarılacaq? - Açıqlama
17:54 / 17-09-2025
Prezident Dövlət Proqramını təsdiqləyib
17:50 / 17-09-2025
Maşın alverçiləri həbs olunub - Yarım milyonluq dələduzluq işi
17:44 / 17-09-2025
Fətəli xan Xoyskinin 150 illik yubileyi keçiriləcək - Sərəncam
17:26 / 17-09-2025
Aktyorun adı ilə dələduzluq ediblər
16:59 / 17-09-2025
Məşhur aktrisalar yenidən cadugərlik edəcəklər - Fotolar
16:56 / 17-09-2025
Aİ komissarı Azərbaycana gəlir
16:39 / 17-09-2025
Keçmiş səfirin qızına cinayət işi açılıb
16:27 / 17-09-2025
Qarabağ Universitetinin yataqxanası istifadəyə verilib - Fotolar
16:23 / 17-09-2025
Azərbaycanlı deputatın şirkətinə cinayət işi açılıb
16:02 / 17-09-2025
Bakı metrosunda iş rejimi uzadılıb
15:57 / 17-09-2025
Azərbaycan Kubokunun 2025/2026 mövsümünün püşkü atılıb
15:30 / 17-09-2025
Yağışlı hava sentyabrın 21-dək davam edəcək
15:17 / 17-09-2025
Alim Qasımov: "Arvaddır, boşayıram, yenə alacağam..."
15:01 / 17-09-2025
Vəkil Cavidan Osmanlıya cinayət işi açılıb
14:49 / 17-09-2025
Azərbaycanlı diaspor sədrinin vətəndaşlığı ləğv edilib
14:27 / 17-09-2025
Toxunuş qızılın kütləsini azaldır
14:00 / 17-09-2025
Müdafiə nazirinin mərhum müavininin cinayət işi üzrə məhkəmə yekunlaşıb
14:00 / 17-09-2025
Rusiya Ukraynanın nəqliyyat arteriyalarını sıradan çıxarmaq istəyir
13:54 / 17-09-2025
Məhkəmə hüquq müdafiəçisi barəsində qərar verib
13:49 / 17-09-2025
"Bakı Kart"a digər şəxs rəhbərlik edəcək
13:44 / 17-09-2025
"Azərpoçt"un adından saxta mesajlar yayılır
13:23 / 17-09-2025
Cəlaloğlu: Regionumuzun gələcək taleyi bu seçkilərdən asılıdır
13:18 / 17-09-2025
"Qarabağ" Çempionlar Liqasında "Barselona"nın nailiyyətini təkrarlayıb
13:03 / 17-09-2025
Ceyms Kemeron "Terminator 7" üzərində işləyir
12:47 / 17-09-2025
Sabah bəzi rayonlara leysan yağacaq - Proqnoz
12:44 / 17-09-2025
Rusların aldadaraq müharibəyə gətirdiyi keniyalı əsir düşüb
12:43 / 17-09-2025
Bir neçə qurum onlayn rejimə keçib - Siyahı
13:31 / 16-09-2025
Zülfüqarov: Xankəndidə terror törətməklə bir neçə məqsədə çatmaq istəyiblər
20:48 / 13-09-2025
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
18:40 / 14-09-2025
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
23:44 / 12-09-2025
Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətini uzadıb
15:37 / 14-09-2025
İlham Əliyev Xocavəndin Qırmızı Bazar qəsəbəsində olub - Fotolar
13:50 / 14-09-2025
İlham Əliyev Hadrut qəsəbəsində olub - (Yenilənib) - Fotolar
13:02 / 15-09-2025
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
13:17 / 14-09-2025
Prezident Füzulidə - Qaraxanbəyli kəndinin təməli qoyulub - Fotolar
15:11 / 15-09-2025
Kəlbəcərə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
13:27 / 13-09-2025
İlk köç karvanı Xocalının Seyidbəyli kəndinə çatıb - (Yenilənib)
00:04 / 16-09-2025
Qurban Qurbanov: “Benfika” ilə oyuna yaxşı hazırlaşa bilmədik”
İranın Türkiyə planı ABŞ-ı qorxuya salıb - Blinken təcili Ankaraya gəlir
Tarix: 02-11-2023 15:34 | Bölmə: Siyasət
Türkiyə xarici işlər naziri Hakan Fidan iranlı həmkarı Hüseyn Əmir Abdullahianla birgə keçirdiyi brifinqdə deyib ki, İran prezidenti İbrahim Rəisi yaxın vaxtlarda Ankaraya səfər edəcək.
“Oktyabrın 7-dən etibarən İranla sıx diplomatik əlaqədəyik. Biz ədalətli davranmağı hədəfləyirik. Ukraynaya ayrı, Fələstinə ayrı münasibət ola bilməz”, – H. Fidan bildirib.
HƏMAS-İsrail müharibəsi İranın Türkiyə ilə bağlı planlarını gerçəkləşdirmək üçün münbit şərait yaradıb. Məsələ ondadır ki, HƏMAS-İsrail müharibəsinə qədər Türkiyə-İsrail münasibətələrində ciddi normallaşma baş verirdi. Bu normallaşma ən çox İranı narahat edirdi.
Ankara-Tel-Əviv münasibətlərinin davamlı gərgin olması, habelə Türkiyədə siyasi islamçılığın daha da radikallaşması Tehran üçün prioritetdir. Düzdür, Türkiyə əvvəlcə HƏMAS-İsrail müharibəsinə səssiz qalıb neytrallıq nümayiş etdirmək istəsə də, daxili auditoriyanın artan tələbləri və etirazları mövcud AKP iqtidarını Qəzzaya dəstək vermək, habelə Tel-Əvivi tənqid etmək məcburiyyətində qoydu. Burada təbii faktorları da qeyd etmək lazımdır. Qəzzadakı xəstəxananın vurulması da buna misal ola bilər.
Fidanın “oktyabr ayının 7-dən etibarən İranla sıx diplomatik əlaqədəyik”,- sözləri xüsusilə diqqət çəkir. Məsələ bundadır ki, 7 oktyabr HƏMAS-ın İsrailə hücum etdiyi tarixdir. Türkiyənin bu tarixdən İranla diplomatik təmas qurması ondan xəbər verir ki, İran prosesin pərdəarxasındakı əsas aktordur. İstisna deyil ki, Ankara Tehranın HƏMAS-ı İsrailə hücuma sövq edəcəyini bilib. Sadəcə, görünür, MOSSAD kimi MİT də prosesdən gec xəbər tutub və Ankaranın prosesin qarşısını almaq cəhdi baş tutmayıb.
Ümumiyyətlə, İran son illərdə Türkiyədə çox ciddi dəstəkçi toplamağı bacarıb. Hətta HÜDA Par-ın (Hür Dava Partiyası) üzərindən siyasi güc belə əldə etməyə də nail olub. Nəzərə alsaq ki, HÜDA Par “Türkiyənin Hizbullahı” adlanır və Hizbullahı da İran dəstəkləyir. Belə olan halda Tehranın Türkiyə siyasətinə müdaxilə imkanları məlum olur.
İranın Türkiyə üçün yaratdığı ən ciddi risk isə Anadoluda artan şiə təbliğatıdır. Anadolu türkləri hər zaman şiəliyə rəğbət bəsləyiblər. Son illərdə isə bu rəğbət özünü məzhəb dəyişiminə çevirib.
Türkiyədə siyasi islamçılığın güclü olması, Qüds, Qəzza məsələlərinin siyasi ritorikalarda tez-tez dilə gətirilməsi İranın əl-qolunu açır. Mövcud AKP iqtidarının dəstəkçilərində daha çox sağ mühafizəkar olması və əsasən dini inanclı kütlədən təşkil edilməsi də Türkiyənin İsrail-HƏMAS arasında balansı qoruya bilməməsinə gətirib çıxaran əsas məqamdır. İran isə bundan çox yaxşı istifadə edir.
Öncə İran XİN başçısı Hüseyn Əmir Abdullahianın Türkiyəyə səfər etməsi, habelə prezident İbrahim Rəisinin yaxın vaxtlarda Türkiyəyə səfər etməsi Tehranın İsrailin Qəzzaya başlatdığı quru əməliyyatlarından Türkiyə-İsrail münasibətlərini pozmaq üçün istifadə edəcəyini göstərir.
İndiki məqamda diqqətçəkən digər bir məqam ABŞ dövlət katibi Entoni Blinkenin 2-10 noyabr tarixlərində regiona baş tutacaq səfəridir. Səfər çərçivəsində o, İsrail, İordaniya, Yaponiya, Cənubi Koreya və Hindistana səfər edəcək.
Blinkenin noyabrın 5-də Türkiyəyə də səfər edəcəyi gözlənilir. Onun Türkiyə səfəri mövcud İsrail-HƏMAS müharibəsi, Türkiyənin məsələyə mövqeyi və İranın Ankaranı prosesə çəkmək cəhdləri ilə bağlı ola bilər. ABŞ Türkiyənin bu məsələdə tərəfli mövqe sərgiləməsini istəmir. Çünki Türkiyə Vaşinqton üçün İsrail-Fələstin danışıqlarının aparılması baxımdan ideal ölkədir. Bu neytrallığın pozulması Vaşinqton üçün arzuedilən deyil.
Turan RZAYEV
Politoloq
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 02-11-2023 15:34 | Bölmə: Siyasət
Türkiyə xarici işlər naziri Hakan Fidan iranlı həmkarı Hüseyn Əmir Abdullahianla birgə keçirdiyi brifinqdə deyib ki, İran prezidenti İbrahim Rəisi yaxın vaxtlarda Ankaraya səfər edəcək.
“Oktyabrın 7-dən etibarən İranla sıx diplomatik əlaqədəyik. Biz ədalətli davranmağı hədəfləyirik. Ukraynaya ayrı, Fələstinə ayrı münasibət ola bilməz”, – H. Fidan bildirib.
HƏMAS-İsrail müharibəsi İranın Türkiyə ilə bağlı planlarını gerçəkləşdirmək üçün münbit şərait yaradıb. Məsələ ondadır ki, HƏMAS-İsrail müharibəsinə qədər Türkiyə-İsrail münasibətələrində ciddi normallaşma baş verirdi. Bu normallaşma ən çox İranı narahat edirdi.
Ankara-Tel-Əviv münasibətlərinin davamlı gərgin olması, habelə Türkiyədə siyasi islamçılığın daha da radikallaşması Tehran üçün prioritetdir. Düzdür, Türkiyə əvvəlcə HƏMAS-İsrail müharibəsinə səssiz qalıb neytrallıq nümayiş etdirmək istəsə də, daxili auditoriyanın artan tələbləri və etirazları mövcud AKP iqtidarını Qəzzaya dəstək vermək, habelə Tel-Əvivi tənqid etmək məcburiyyətində qoydu. Burada təbii faktorları da qeyd etmək lazımdır. Qəzzadakı xəstəxananın vurulması da buna misal ola bilər.
Fidanın “oktyabr ayının 7-dən etibarən İranla sıx diplomatik əlaqədəyik”,- sözləri xüsusilə diqqət çəkir. Məsələ bundadır ki, 7 oktyabr HƏMAS-ın İsrailə hücum etdiyi tarixdir. Türkiyənin bu tarixdən İranla diplomatik təmas qurması ondan xəbər verir ki, İran prosesin pərdəarxasındakı əsas aktordur. İstisna deyil ki, Ankara Tehranın HƏMAS-ı İsrailə hücuma sövq edəcəyini bilib. Sadəcə, görünür, MOSSAD kimi MİT də prosesdən gec xəbər tutub və Ankaranın prosesin qarşısını almaq cəhdi baş tutmayıb.
Ümumiyyətlə, İran son illərdə Türkiyədə çox ciddi dəstəkçi toplamağı bacarıb. Hətta HÜDA Par-ın (Hür Dava Partiyası) üzərindən siyasi güc belə əldə etməyə də nail olub. Nəzərə alsaq ki, HÜDA Par “Türkiyənin Hizbullahı” adlanır və Hizbullahı da İran dəstəkləyir. Belə olan halda Tehranın Türkiyə siyasətinə müdaxilə imkanları məlum olur.
İranın Türkiyə üçün yaratdığı ən ciddi risk isə Anadoluda artan şiə təbliğatıdır. Anadolu türkləri hər zaman şiəliyə rəğbət bəsləyiblər. Son illərdə isə bu rəğbət özünü məzhəb dəyişiminə çevirib.
Türkiyədə siyasi islamçılığın güclü olması, Qüds, Qəzza məsələlərinin siyasi ritorikalarda tez-tez dilə gətirilməsi İranın əl-qolunu açır. Mövcud AKP iqtidarının dəstəkçilərində daha çox sağ mühafizəkar olması və əsasən dini inanclı kütlədən təşkil edilməsi də Türkiyənin İsrail-HƏMAS arasında balansı qoruya bilməməsinə gətirib çıxaran əsas məqamdır. İran isə bundan çox yaxşı istifadə edir.
Öncə İran XİN başçısı Hüseyn Əmir Abdullahianın Türkiyəyə səfər etməsi, habelə prezident İbrahim Rəisinin yaxın vaxtlarda Türkiyəyə səfər etməsi Tehranın İsrailin Qəzzaya başlatdığı quru əməliyyatlarından Türkiyə-İsrail münasibətlərini pozmaq üçün istifadə edəcəyini göstərir.
İndiki məqamda diqqətçəkən digər bir məqam ABŞ dövlət katibi Entoni Blinkenin 2-10 noyabr tarixlərində regiona baş tutacaq səfəridir. Səfər çərçivəsində o, İsrail, İordaniya, Yaponiya, Cənubi Koreya və Hindistana səfər edəcək.
Blinkenin noyabrın 5-də Türkiyəyə də səfər edəcəyi gözlənilir. Onun Türkiyə səfəri mövcud İsrail-HƏMAS müharibəsi, Türkiyənin məsələyə mövqeyi və İranın Ankaranı prosesə çəkmək cəhdləri ilə bağlı ola bilər. ABŞ Türkiyənin bu məsələdə tərəfli mövqe sərgiləməsini istəmir. Çünki Türkiyə Vaşinqton üçün İsrail-Fələstin danışıqlarının aparılması baxımdan ideal ölkədir. Bu neytrallığın pozulması Vaşinqton üçün arzuedilən deyil.
Turan RZAYEV
Politoloq
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:23
Azərbaycanlı deputatın şirkətinə cinayət işi açılıb
Bu gün, 14:49
Azərbaycanlı diaspor sədrinin vətəndaşlığı ləğv edilib
Bu gün, 10:21
Çinə qarşı sanksiyaları gücləndirməyi planlaşdırırlar
Bu gün, 10:07
Deputat: Məhkəmə qərarlarının 50 faizi icra olunmur
Bu gün, 09:36
Tramp Böyük Britaniyaya ikinci dövlət səfərinə gəlib
Dünən, 22:31
Vardanyan Paşinyan, Minsk qrupu üzvləri və BQXK nümayəndələrinin dindirilməsini istəyir
Dünən, 11:39
Paşinyanı impiçment etmək istəyirlər
Dünən, 08:02
Ukraynada 1000-ə yaxın britaniyalı muzdlu həlak olub
15-09-2025, 13:49
Qərbi Azərbaycan İcması "Qərbi Azərbaycan TV" ilə bağlı məlumat yayıb
15-09-2025, 13:03
Zakir Həsənov Bakıda Türkiyə Baş Qərargah rəisini qəbul edib
15-09-2025, 12:35
Milli Məclisdə vərəmlə bağlı ictimai dinləmə keçiriləcək
15-09-2025, 12:22
Fransanın yeni səfiri Bakıya gəlir
15-09-2025, 12:15
Bloger Məhəmməd Mirzəliyə qiyabi hökm oxunub - 6 il 6 ay həbs cəzası
15-09-2025, 10:43
Rusiyada azərbaycanlı İjevsk Şəhər Dumasının deputatı seçilib
15-09-2025, 09:05
NATO qoşunları Polşaya gələcək
12-09-2025, 15:54
Azərbaycanlı girovların öldürülməsi üzrə sənədlər elan olunub
12-09-2025, 15:43
Kürşad Zorlu Naxçıvana gəlib - Yenilənib
12-09-2025, 11:40
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi keçirilir
12-09-2025, 08:08
Türkiyə Aİ və BMT-ni İsraili dayandırmağa çağırır
12-09-2025, 00:21
Netanyahu: Fələstin dövləti olmayacaq
11-09-2025, 23:47
ABŞ senatoru: "Bakı ilə İrəvan arasında sülh Mərkəzi Asiya üçün vacibdi"
11-09-2025, 08:08
USAID Ukraynanın kibertəhlükəsizliyinə 2 milyon dollar ayırıb
10-09-2025, 16:30
Milli Məclisin komitələri haqqında qanun dəyişir
10-09-2025, 14:52
Ceyhun Bayramov ABŞ rəsmisi ilə müzakirə aparıb
10-09-2025, 13:18
Elman Nəsirov ABŞ-la İşçi Qrupuna salınmamasından narazılıq edib
10-09-2025, 11:07
Konqresmen: Rusiya NATO-ya hücum edib
10-09-2025, 10:33
Polşa üzərində Rusiya dronlarının məhvində Niderland və NATO qüvvələri iştirak edib
10-09-2025, 08:33
Tokayev: İsrailin hərəkəti qəbuledilməzdir!
9-09-2025, 18:57
Ceyhun Bayramov Aİ-nin yeni nümayəndəsini qəbul edib
9-09-2025, 15:48
Məhkəmə Qabil Məmmədovla bağlı qərar verib
9-09-2025, 12:45
Əli Əhmədov: "Zəngəzur dəhlizi İlham Əliyevin adını daşımalıdır"
9-09-2025, 11:42
Ermənistan ABŞ-la “Tramp yolu”nu müzakirə edəcək
9-09-2025, 08:02
BRIKS ölkələri sanksiyalara qarşı tədbirlər görəcək
8-09-2025, 23:10
Fransanın baş naziri kabineti ilə istefaya göndərilir
8-09-2025, 18:54
Zakir Həsənov Türkiyənin yeni hərbi attaşesini qəbul edib
8-09-2025, 17:38
Rüfət Səfərovun məhkəmə prosesi keçirilib
8-09-2025, 15:31
Lalə Şövkət: "Belə siyasətdən danışmağı rəva bilmirəm"
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
