16:22 / 11-01-2025
Azadlıq tələb edən general ekspertizadan imtina edib
15:51 / 11-01-2025
Prezident İlham Əliyev Komitə sədrini təltif edib
12:24 / 11-01-2025
Siyəzəndə oğurluq edənlər tutulublar
11:50 / 11-01-2025
Məşhur rəssamın nəvəsi ilə general arasInda qalmaqal yaranıb
11:34 / 11-01-2025
Bələdiyyə seçkisi: 16128 nəfərin namizədliyi qeydə alınıb
10:47 / 11-01-2025
Zamanın sirri: başqa planetlərdə ilin və günün müddəti nə qədərdir?
10:27 / 11-01-2025
Ərdoğan Azərbaycana səfir təyin edib
23:41 / 10-01-2025
"Tiktoker Fatimə" ev dustaqlığına buraxılıb
23:20 / 10-01-2025
BMT: "Putinlə Tramp arasında istənilən dialoqu alqışlayırıq"
18:43 / 10-01-2025
Gəncə terrorunda valideynlərini itirən şəxs: "İcra başçısı evimizi ikinci dəfə dağıtdı" - Video
17:53 / 10-01-2025
Buraxılış və magistratura imtahanlarının vaxtı açıqlanıb
17:40 / 10-01-2025
Bakıda əməliyyatlar keçirilib, 10 nəfər saxlanılıb
17:28 / 10-01-2025
Müəllif qonorarları ilə bağlı yeni qaydalar təsdiqlənib
17:17 / 10-01-2025
Litva prezidenti Kalininqradı ölkəsinin tarixi hissəsi adlandırıb
17:11 / 10-01-2025
Tramp Qrenlandiyanı seçim qarşısında qoyub
16:52 / 10-01-2025
Cərrah mama-ginekoloq və tibb işçiləri cərimələnib
16:41 / 10-01-2025
Ancelina Coli başqa ölkəyə köçür
16:40 / 10-01-2025
Hakimi təhqir edən koordinator cəzalandırılıb
16:29 / 10-01-2025
Oleq Bakinskinin məhkəməsi başlayıb - Yenilənib
16:26 / 10-01-2025
Şahdəniz yatağında problem yaranıb - Sualtı boru kəmərində
16:20 / 10-01-2025
Si Cinpin Donald Trampın andiçmə mərasiminə kimi göndərir?
16:12 / 10-01-2025
Rusiya gəmilərini Tartus limanına buraxmırlar
16:11 / 10-01-2025
Bir sıra təşkilatlarda çalışanların vəzifə maaşları artırılıb
16:06 / 10-01-2025
Mərdan Əliyev vəzifəsindən azad edilib
15:50 / 10-01-2025
Samir Şərifov: "Çalışacam ki, bu etimadı doğruldum"
15:32 / 10-01-2025
Kriminal avtoriteti həbsxanada döyüb öldürüblər
15:21 / 10-01-2025
İcra başçısının qalmaqallı sabiq müavini seçki mübarizəsindən çəkilib
15:09 / 10-01-2025
Avropa İttifaqı Azərbaycan-Ermənistan sərhədində missiya müddətini uzatmaq istəyir
15:06 / 10-01-2025
Prezident İlham Əliyev daha bir fərman imzalayıb
10:49 / 08-01-2025
“Kino adamı kimi bir çox şeylər məni qane etmir” - Müsahibə
08:22 / 07-01-2025
Məşhur balerina Rusiyanı tərk etməyə hazırlaşır
12:32 / 08-01-2025
Azərbaycanın 3 gəmisi heyətlə birgə girov götürülüb - Rəsmi Bakı nota verib - (Yenilənib)
10:00 / 07-01-2025
Rəşad Eyyubov millinin məşqçisi təyin olunub
08:55 / 08-01-2025
Mükafat alan aktrisa qalmaqal yaradıb
17:01 / 07-01-2025
“Səbail” Ruanda millisinin üzvü ilə anlaşıb
16:04 / 07-01-2025
Cüdo üzrə Azərbaycan birinciliyi keçiriləcək
22:09 / 06-01-2025
Mehriban Əliyeva Milad bayramı ilə bağlı paylaşım edib
14:34 / 08-01-2025
Xalq artisti Ağadadaş Ağayev balta atdığı mühafizəçi ilə barışıb
16:59 / 08-01-2025
“Sumqayıt” Vaqif Cavadovla müqavilə müddətini artırıb
00:21 / 08-01-2025
İlham Əliyev yerli televiziya kanallarına müsahibə verib - Tam mətn - Video
İranın Türkiyə planı ABŞ-ı qorxuya salıb - Blinken təcili Ankaraya gəlir
Tarix: 02-11-2023 15:34 | Bölmə: Siyasət
Türkiyə xarici işlər naziri Hakan Fidan iranlı həmkarı Hüseyn Əmir Abdullahianla birgə keçirdiyi brifinqdə deyib ki, İran prezidenti İbrahim Rəisi yaxın vaxtlarda Ankaraya səfər edəcək.
“Oktyabrın 7-dən etibarən İranla sıx diplomatik əlaqədəyik. Biz ədalətli davranmağı hədəfləyirik. Ukraynaya ayrı, Fələstinə ayrı münasibət ola bilməz”, – H. Fidan bildirib.
HƏMAS-İsrail müharibəsi İranın Türkiyə ilə bağlı planlarını gerçəkləşdirmək üçün münbit şərait yaradıb. Məsələ ondadır ki, HƏMAS-İsrail müharibəsinə qədər Türkiyə-İsrail münasibətələrində ciddi normallaşma baş verirdi. Bu normallaşma ən çox İranı narahat edirdi.
Ankara-Tel-Əviv münasibətlərinin davamlı gərgin olması, habelə Türkiyədə siyasi islamçılığın daha da radikallaşması Tehran üçün prioritetdir. Düzdür, Türkiyə əvvəlcə HƏMAS-İsrail müharibəsinə səssiz qalıb neytrallıq nümayiş etdirmək istəsə də, daxili auditoriyanın artan tələbləri və etirazları mövcud AKP iqtidarını Qəzzaya dəstək vermək, habelə Tel-Əvivi tənqid etmək məcburiyyətində qoydu. Burada təbii faktorları da qeyd etmək lazımdır. Qəzzadakı xəstəxananın vurulması da buna misal ola bilər.
Fidanın “oktyabr ayının 7-dən etibarən İranla sıx diplomatik əlaqədəyik”,- sözləri xüsusilə diqqət çəkir. Məsələ bundadır ki, 7 oktyabr HƏMAS-ın İsrailə hücum etdiyi tarixdir. Türkiyənin bu tarixdən İranla diplomatik təmas qurması ondan xəbər verir ki, İran prosesin pərdəarxasındakı əsas aktordur. İstisna deyil ki, Ankara Tehranın HƏMAS-ı İsrailə hücuma sövq edəcəyini bilib. Sadəcə, görünür, MOSSAD kimi MİT də prosesdən gec xəbər tutub və Ankaranın prosesin qarşısını almaq cəhdi baş tutmayıb.
Ümumiyyətlə, İran son illərdə Türkiyədə çox ciddi dəstəkçi toplamağı bacarıb. Hətta HÜDA Par-ın (Hür Dava Partiyası) üzərindən siyasi güc belə əldə etməyə də nail olub. Nəzərə alsaq ki, HÜDA Par “Türkiyənin Hizbullahı” adlanır və Hizbullahı da İran dəstəkləyir. Belə olan halda Tehranın Türkiyə siyasətinə müdaxilə imkanları məlum olur.
İranın Türkiyə üçün yaratdığı ən ciddi risk isə Anadoluda artan şiə təbliğatıdır. Anadolu türkləri hər zaman şiəliyə rəğbət bəsləyiblər. Son illərdə isə bu rəğbət özünü məzhəb dəyişiminə çevirib.
Türkiyədə siyasi islamçılığın güclü olması, Qüds, Qəzza məsələlərinin siyasi ritorikalarda tez-tez dilə gətirilməsi İranın əl-qolunu açır. Mövcud AKP iqtidarının dəstəkçilərində daha çox sağ mühafizəkar olması və əsasən dini inanclı kütlədən təşkil edilməsi də Türkiyənin İsrail-HƏMAS arasında balansı qoruya bilməməsinə gətirib çıxaran əsas məqamdır. İran isə bundan çox yaxşı istifadə edir.
Öncə İran XİN başçısı Hüseyn Əmir Abdullahianın Türkiyəyə səfər etməsi, habelə prezident İbrahim Rəisinin yaxın vaxtlarda Türkiyəyə səfər etməsi Tehranın İsrailin Qəzzaya başlatdığı quru əməliyyatlarından Türkiyə-İsrail münasibətlərini pozmaq üçün istifadə edəcəyini göstərir.
İndiki məqamda diqqətçəkən digər bir məqam ABŞ dövlət katibi Entoni Blinkenin 2-10 noyabr tarixlərində regiona baş tutacaq səfəridir. Səfər çərçivəsində o, İsrail, İordaniya, Yaponiya, Cənubi Koreya və Hindistana səfər edəcək.
Blinkenin noyabrın 5-də Türkiyəyə də səfər edəcəyi gözlənilir. Onun Türkiyə səfəri mövcud İsrail-HƏMAS müharibəsi, Türkiyənin məsələyə mövqeyi və İranın Ankaranı prosesə çəkmək cəhdləri ilə bağlı ola bilər. ABŞ Türkiyənin bu məsələdə tərəfli mövqe sərgiləməsini istəmir. Çünki Türkiyə Vaşinqton üçün İsrail-Fələstin danışıqlarının aparılması baxımdan ideal ölkədir. Bu neytrallığın pozulması Vaşinqton üçün arzuedilən deyil.
Turan RZAYEV
Politoloq
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 02-11-2023 15:34 | Bölmə: Siyasət
Türkiyə xarici işlər naziri Hakan Fidan iranlı həmkarı Hüseyn Əmir Abdullahianla birgə keçirdiyi brifinqdə deyib ki, İran prezidenti İbrahim Rəisi yaxın vaxtlarda Ankaraya səfər edəcək.
“Oktyabrın 7-dən etibarən İranla sıx diplomatik əlaqədəyik. Biz ədalətli davranmağı hədəfləyirik. Ukraynaya ayrı, Fələstinə ayrı münasibət ola bilməz”, – H. Fidan bildirib.
HƏMAS-İsrail müharibəsi İranın Türkiyə ilə bağlı planlarını gerçəkləşdirmək üçün münbit şərait yaradıb. Məsələ ondadır ki, HƏMAS-İsrail müharibəsinə qədər Türkiyə-İsrail münasibətələrində ciddi normallaşma baş verirdi. Bu normallaşma ən çox İranı narahat edirdi.
Ankara-Tel-Əviv münasibətlərinin davamlı gərgin olması, habelə Türkiyədə siyasi islamçılığın daha da radikallaşması Tehran üçün prioritetdir. Düzdür, Türkiyə əvvəlcə HƏMAS-İsrail müharibəsinə səssiz qalıb neytrallıq nümayiş etdirmək istəsə də, daxili auditoriyanın artan tələbləri və etirazları mövcud AKP iqtidarını Qəzzaya dəstək vermək, habelə Tel-Əvivi tənqid etmək məcburiyyətində qoydu. Burada təbii faktorları da qeyd etmək lazımdır. Qəzzadakı xəstəxananın vurulması da buna misal ola bilər.
Fidanın “oktyabr ayının 7-dən etibarən İranla sıx diplomatik əlaqədəyik”,- sözləri xüsusilə diqqət çəkir. Məsələ bundadır ki, 7 oktyabr HƏMAS-ın İsrailə hücum etdiyi tarixdir. Türkiyənin bu tarixdən İranla diplomatik təmas qurması ondan xəbər verir ki, İran prosesin pərdəarxasındakı əsas aktordur. İstisna deyil ki, Ankara Tehranın HƏMAS-ı İsrailə hücuma sövq edəcəyini bilib. Sadəcə, görünür, MOSSAD kimi MİT də prosesdən gec xəbər tutub və Ankaranın prosesin qarşısını almaq cəhdi baş tutmayıb.
Ümumiyyətlə, İran son illərdə Türkiyədə çox ciddi dəstəkçi toplamağı bacarıb. Hətta HÜDA Par-ın (Hür Dava Partiyası) üzərindən siyasi güc belə əldə etməyə də nail olub. Nəzərə alsaq ki, HÜDA Par “Türkiyənin Hizbullahı” adlanır və Hizbullahı da İran dəstəkləyir. Belə olan halda Tehranın Türkiyə siyasətinə müdaxilə imkanları məlum olur.
İranın Türkiyə üçün yaratdığı ən ciddi risk isə Anadoluda artan şiə təbliğatıdır. Anadolu türkləri hər zaman şiəliyə rəğbət bəsləyiblər. Son illərdə isə bu rəğbət özünü məzhəb dəyişiminə çevirib.
Türkiyədə siyasi islamçılığın güclü olması, Qüds, Qəzza məsələlərinin siyasi ritorikalarda tez-tez dilə gətirilməsi İranın əl-qolunu açır. Mövcud AKP iqtidarının dəstəkçilərində daha çox sağ mühafizəkar olması və əsasən dini inanclı kütlədən təşkil edilməsi də Türkiyənin İsrail-HƏMAS arasında balansı qoruya bilməməsinə gətirib çıxaran əsas məqamdır. İran isə bundan çox yaxşı istifadə edir.
Öncə İran XİN başçısı Hüseyn Əmir Abdullahianın Türkiyəyə səfər etməsi, habelə prezident İbrahim Rəisinin yaxın vaxtlarda Türkiyəyə səfər etməsi Tehranın İsrailin Qəzzaya başlatdığı quru əməliyyatlarından Türkiyə-İsrail münasibətlərini pozmaq üçün istifadə edəcəyini göstərir.
İndiki məqamda diqqətçəkən digər bir məqam ABŞ dövlət katibi Entoni Blinkenin 2-10 noyabr tarixlərində regiona baş tutacaq səfəridir. Səfər çərçivəsində o, İsrail, İordaniya, Yaponiya, Cənubi Koreya və Hindistana səfər edəcək.
Blinkenin noyabrın 5-də Türkiyəyə də səfər edəcəyi gözlənilir. Onun Türkiyə səfəri mövcud İsrail-HƏMAS müharibəsi, Türkiyənin məsələyə mövqeyi və İranın Ankaranı prosesə çəkmək cəhdləri ilə bağlı ola bilər. ABŞ Türkiyənin bu məsələdə tərəfli mövqe sərgiləməsini istəmir. Çünki Türkiyə Vaşinqton üçün İsrail-Fələstin danışıqlarının aparılması baxımdan ideal ölkədir. Bu neytrallığın pozulması Vaşinqton üçün arzuedilən deyil.
Turan RZAYEV
Politoloq
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 13:59
XİN: "Los Ancelesdəki Baş Konsulluq..."
Dünən, 13:07
Əhəd Abıyev: "Hazırda elə trenajordayam"
Dünən, 08:44
Moskva-İrəvan münasibətləri tarıma çəkilib
9-01-2025, 22:53
Ermənistanda aclıq başlaya bilər
9-01-2025, 17:02
XİN sözçüsü: "Ermənistan sülhdə maraqlıdırsa..."
9-01-2025, 14:26
BMT Azərbaycan Prezidentinin müraciətini rəsmi sənəd kimi yayıb
9-01-2025, 09:10
Zelenski: “Rusiyanı sülhə “məcbur etmək” lazımdır”
8-01-2025, 17:15
İranyönlü silahlılar Suriyanı tərk edib
8-01-2025, 16:31
MSK sədri: "16148 nəfərin namizədliyi qeydə alınıb"
8-01-2025, 16:00
Bələdiyyə seçkiləri:YAP-ın məşvərətçi səs hüquqlu üzvü təsdiqlənib
8-01-2025, 12:00
Adəm Məmmədov: "Əmimin həbsi barədə açıqlama vermək istəmirəm”
8-01-2025, 10:21
Bələdiyyə seçkiləri: “exit-poll”a sənəd qəbulu müddəti başa çatır
8-01-2025, 08:38
Fələstin BMT Təhlükəsizlik Şurasını ayağa qaldıracaq
8-01-2025, 08:26
ABŞ Qəzzada atəşi niyə dayandırmır?
7-01-2025, 22:37
İranda 901 nəfəri edam ediblər
7-01-2025, 16:21
Lalə Şövkətin oğlu: "Əgər Əvəz bəy partiya istəyirsə..."
7-01-2025, 14:23
Milli Məclisin iclasları gələn həftədən başlayır
6-01-2025, 19:57
Makron: Mask seçkilərə kobud müdaxilələr edir
6-01-2025, 18:44
XİN sözçüsü: "Makronun təxribat dolu açıqlamaları qəbuledilməzdir”
6-01-2025, 18:24
İcra başçısının məktəblini döyən sabiq müavini seçkiyə qatılıb
6-01-2025, 17:10
Yeni hökumət ərəb coğrafiyasında danışıqlar aparır
6-01-2025, 16:26
YAP bələdiyyə seçkilərində ödənişsiz təşviqat hüququndan imtina edib
6-01-2025, 16:17
Bələdiyyə seçkiləri: 16174 nəfərin namizədliyi qeydə alınıb
5-01-2025, 21:52
Polşa XİN başçısı Ceyhun Bayramova zəng edib
1-01-2025, 23:33
Lalə Şövkətin partiyası fəaliyyətini bərpa edib
1-01-2025, 18:43
İlon Mask Zelenskini "soyğunçuluq üzrə çempion" adlandırıb
29-12-2024, 22:23
Azərbaycan XİN başçısının müavini Suriyaya səfər edib - Foto
29-12-2024, 16:29
Milyarder ifrat sağçıları hakimiyyətə gətirməyə çalışır
29-12-2024, 13:11
Milli Məclisin payız sessiyası başa çatıb
29-12-2024, 08:59
Bu gün Gürcüstanın 6-cı prezidenti and içəcək
28-12-2024, 17:12
XİN: "Ermənistanla sülh prosesinin irəlilədilməsi..."
28-12-2024, 14:49
Rusiya vətəndaşlarının Azərbaycanda müvəqqəti qalma müddəti dəyişəcək
28-12-2024, 11:56
Prokuror Bəxtiyar Hacıyevin 11 il azadlıqdan məhrum edilməsini istəyib
27-12-2024, 23:37
Ceyhun Bayramovla Hakan Fidan arasında telefon danışığı olub
27-12-2024, 14:56
Almanlar növbədənkənar seçkilərə gedir - Qərar
27-12-2024, 10:33
Putin: Ukraynaya qarşı daha güclü silahlardan istifadə edəcəyik
26-12-2024, 15:42
Paşinyan eks-prezidentlərlə “şou” təşkil edib - Deputat
26-12-2024, 14:43
Azərbaycan və Gürcüstan XİN başçıları telefonla danışıb
26-12-2024, 12:11
Özbəkistan XİN başçısı Ceyhun Bayramova zəng edib
26-12-2024, 11:43
Murat Nurtleu Ceyhun Bayramova zəng edib
26-12-2024, 10:23
Siyasi partiyalar təyyarə qəzası ilə bağlı bəyanat yayıb
26-12-2024, 08:40
Makron prezident postunu vaxtından əvvəl tərk edə bilər
26-12-2024, 08:20
İsrail ordusu jurnalistləri öldürür
25-12-2024, 08:40
İlon Mask ABŞ-ın növbəti prezidenti ola bilər
25-12-2024, 08:25
Onlar Vaşinqtonda görüşməyəcəklər
24-12-2024, 17:46
Spiker Ukrayna səfiri ilə görüşüb
24-12-2024, 16:30
Bələdiyyə üzvlüyünə namizədliyin irəli sürülməsi müddəti başa çatır
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
