Bakının kirayə bazarında bahalaşma gözlənilir - Ekspert
Tarix: 20-07-2019 20:08 | Bölmə: Slayd
Bakının kirayə bazarında bahalaşma gözlənilir

Son iki ayda durğunluq yaşanan Bakı şəhərinin kirayə mənzil bazarında canlanma gözlənilir. Yeni tədris ilinin başlanması ərəfəsində bazarda mövsümi bahalaşma qaçılmazdır. Buna səbəb digər şəhər və rayonlardan Bakıya təhsil almağa gələn tələbələrin yay tətilindən geri dönməsidir. Əmlak eksperti Ramil Qasımzadə Reyting.az-a açıqlamasında bildirib ki, bazarın əsas iştirakçıları məhz tələbələrdir:

“Hər il avqust ayından etibarən kirayə mənzil bazarı canlanır. Çünki bu bazarda tələbələrin xüsusi çəkisi üstünlük təşkil edir. Tələbə yataqxanalarının məhdud olması, ali məktəblərin yataqxanalarının olmaması onları kirayə evlərdə qalmağa məcbur edir. Bu, kirayə mənzil bazarına birbaşa təsir göstərir. Xüsusilə, avqust ayından etibarən ali məktəblərə tələbə qəbulunun nəticələri məlum olur. Bundan sonra digər şəhər və rayonlarda yaşayan tələbələrin valideynləri Bakıda kirayə mənzil axtarmağa başlayırlar”.

Birdən-birə kütləvi kirayə mənzil axtarışı qiymətlərə də təsirsiz ötüşmür. Ekspertin sözlərinə görə, həmin ərəfədə qiymətlər 20-25 faiz artır. Məsələn, yay aylarında 200 manata təklif edilən mənzillər 250 manata, 250 manata olanlar 300 manata təklif edilir. Minimum 50 manat artım olur.

Bakının kirayə bazarında bahalaşma gözlənilir
Ramil Qasımzadə

Hazırki qiymətlərə gəlincə, R. Qasımzadə deyib ki, fərdi yaşayış evlərinin kirayə qiymətləri 1 otaq üçün 200 manata yaxınlaşıb. Şəhərə yaxın qəsəbələrdə, məsələn, Keşlə qəsəbəsində də 1-2 otaqlı həyət evləri 200 manatdan başlayır. 2-3 otaqlı evlər 250 manatdan, 3 və daha artıq olan evlər isə 300 manat və ondan yuxarı təklif olunur. Şəhərətrafı qəsəbələrdə isə qiymətlər daha ucuzdur.

Ən çox bahalaşma hardadır?

Evlərin qiymətinin artması ilə son vaxtlar daha bir tendensiya qabarıq şəkildə özünü biruzə verir. Artıq bir-birini tanımayan subay qızlar və oğlanlar 2-3 nəfər birləşib bir evi və ya mənzili kirayələyirlər. Bəzən hətta 2-3 otaqlı evlərdə 4 nəfər də qala bilir. Onlar kirayə pulunu öz aralarında bolüb ödəməyə məcbur olurlar. Ekspert bunu qiymətlərin getdikcə artması ilə izah edib: “Bahalaşma tendensiyası davam etdikcə, imkanlar daralır. Belə olanda artıq evin kirayə qiymətini ödəmək üçün insanlar birləşməyə məcbur qalırlar. Son vaxtlar artıq bu hal getdikcə genişlənib. Hətta bir-birini tanımayan insanlar sosial şəbəkələrdə elan verərək otaq yoldaşı axtarırlar”.

Ekspert qeyd edib ki, bahalaşma daha çox bina evlərində müşahidə edilir. Ən çox qiymət artımı metroların ətrafındakı ərazilərdədir: “Şəhər mərkəzində indi 1 otaqlı evləri 400 manat, 2 otaqlıları 500 manatdan ucuz tapmaq mümkün deyil. Bir qədər kənara çıxdıqda, məsələn, Nizami rayonu ərazisində 1 otaqlı mənzillər 250 manata təklif olunur. 2-3 otaqlılar 350-400 manata, 4 və daha artıqlar isə 400-450 manatdan təklif olunur”.

Kirayə bazarı böyüyür

Son vaxtlar çoxmənzilli binaların istifadəyə verilməsi kirayə mənzil bazarına təsir edir. Həmin sahələrdə kirayə vermək məqsədilə mənzil alan vətəndaşlar evləri bazara çıxarır. Orada da otaqların sayından asılı olaraq qiymətlər dəyişir. Köhnə tikili binalarla müqayisədə yeni tikililərdə qiymətlər daha bahadır. R. Qasımzadənin sözlərinə görə, qiymət fərqi 15-20 faiz arasında dəyişir: “Əgər köhnə tikililərdə 1 otaqlı mənzili 200-250 manata əldə etmək mümkündürsə, “novostsroyka”larda bu qiymət 300 manatdan aşağı deyil”.

Kirayə bazarı genişləndikcə, bu sahədən əldə edilən gəlirlər də artır. Bu zaman təbii olaraq həmin gəlirlərin vergiyə cəlb edilib-edilməməsi məsələsi ortaya çıxır. Evini kirayə verən şəxs təbii ki, çox pul qazanmağı hədəfləyir. Ona görə də vergi ödəməkdə maraqlı olmurlar. Ekspertin verdiyi məlumata əsasən, çox hallarda kirayə məbləğləri az olan mənzil sahibləri vergidən yayınırlar: “Statistikaya görə, bu gün kirayə mənzil bazarı iştirakçılarının bəlkə də 90 faizi vergidən yayınır. Bu daha çox aylıq kirayə qiyməti 500 manatdan aşağı olan mənzillərə aiddir. Amma bu məbləğdən yuxarı olan əmlkaların sahibləri kirayə müqaviləsi bağlamaqda maraqlı olarlar. Çünki həmin müqavilə hər iki tərəfə müəyyən öhdəlik yaradır və onları mənfi hallardan qoruyur. Ancaq aylıq ödənişi 500 manatdan az olanlar kirayə müqaviləsindən qaçırlar. Kirayə bazarının böyük hissəsini də məhz həmin evlər təşkil edir. Təəssüf ki, onların mütləq əksəriyyəti vergidən yayınır və kirayə müqavilələrini bağlamırlar”.

Güzəşti ver, vergini al

Bəs bu sahədə dəyişikliyə nail olmaq üçün nələrə diqqət ayrılmalıdır? Məsələyə aydınlıq gətirən R. Qasımzadə verginin stimullaşdırıcı addım kimi tətbiq olunmasını təklif edib. Onun fikrincə, əmlakını kirayəyə verən vətəndaşlara digər sahələrdə müəyyən güzəştlər verilərsə, vergilərin toplanmasında ciddi irəliləyiş ola bilər: “İnsan bilməlidir ki, ödədiyi verginin əvəzində onun qazancı nə olacaq. Bu sahədə müəyyən boşluqlar var. Mən hesab edirəm ki, bunun üçün həm qanunvericilik bazasında, həm də digər məqamlarda müəyyən stimullaşdırıcı addımlar atmaq lazımdır. Mən təklif edərdim ki, evini kirayəyə verən şəxslərə, məsələn, güzəştli şərtlərə kreditlər verilməsi təklif olunsun. Və ya həmin gəlir bazasını açıqlayacağı təqdirdə, kirayə müqaviləsi bağlayarsa, evinin sığortalanacağını, ya da bu zaman hansısa güzəşt tətbiq ediləcəyini demək olar. Təbii ki, güzəştlər barədə hökumət qərar verməlidir. Elə etmək lazımdır ki, insanlar könüllü şəkildə vergi verməyə can atsınlar”.

R. Qasımzadə hesab edir ki, kirayə bazarında vergilərin toplanması üçün vətəndaşları inzibati qaydada buna məcbur etmək işin xeyrinə olmaz. Bu, ümumən hökumətin humanist siyasətinə zidd addım olar. Məcburiyyət kirayə qiymətlərinin daha da bahalaşmasına səbəb ola bilər. Çünki ev sahibi vergi məbləğini kirayəçiyə yönəltməyə çalışacaq. Bu da avtomatik olaraq qiymətlərin artımına gətirib çıxaracaq.

Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}