18:38 / 14-08-2025
Qazaxda meşəlik ərazidə yanğın başlayıb
18:00 / 14-08-2025
Fərqanə Qasımova: "Səsinlə böyüdüm, nəfəsinlə gücləndim"
17:10 / 14-08-2025
İordan çayının qərb sahilləri işğal edilə bilər
17:04 / 14-08-2025
Tibb Universitetində təhsilhaqqı artırılıb - Məbləğlər
17:00 / 14-08-2025
Konfrans Liqası: “Sabah”-“Levski” oyununa 6 min bilet satılıb
16:56 / 14-08-2025
Ruslar Xarkova hücum edib, ölənlər var
16:50 / 14-08-2025
10 azərbaycanlı Latviyada təqaüdlə təhsil almaq hüququ qazanıb
16:39 / 14-08-2025
Rusiyaya qarşı 19-cu sanksiyalar paketi hazırlayırlar
16:17 / 14-08-2025
Rusiya və Ukrayna arasında əsir mübadiləsi olub
15:51 / 14-08-2025
Xəzərdə yeni ada kəşf ediblər
15:38 / 14-08-2025
“Zirə” məşqçi ilə yollarını ayırıb
15:34 / 14-08-2025
İki məşhur yeni filmin çəkilişinə hazırlaşır
15:31 / 14-08-2025
Amin Quliyev Çində gümüş medal qazanıb
15:25 / 14-08-2025
DİN: "Artıq şikayətlər polis rəislərinə birbaşa ünvanlana bilər"
15:22 / 14-08-2025
Rusiyada uşaq bağçasını ildırım vurub
15:07 / 14-08-2025
Ruslar daha iki yaşayış məntəqəsini nəzarətə götürüb
14:59 / 14-08-2025
Azərbaycan hərbçiləri Pakistanda hərbi parada qatılıb - Video
14:50 / 14-08-2025
Rüşvətə görə həbs edilən xadimə azadlığa buraxılıb
14:33 / 14-08-2025
Həbsxanaya narkotik keçirməyə cəhd qadın tutulub
14:21 / 14-08-2025
Sülh prosesi geridönməz mərhələyə daxil olub
14:05 / 14-08-2025
Afaq Bəşirqızı: "Vallah, vaxtım yoxdur"
13:24 / 14-08-2025
Afaq Bəşirqızı “Şərəf” ordeni ilə təltif edilib
13:19 / 14-08-2025
Dövlət Agentliyinə 1,5 milyon manat ayrılıb - Sərəncam
13:17 / 14-08-2025
“Nikol Ermənistanı xilas etdi” - Ermənistanda hamı bu rəydədir?
13:16 / 14-08-2025
Ədliyyə Nazirliyinə daha bir səlahiyyət verilib
13:08 / 14-08-2025
Bakıda narkotik satan qardaşlar saxlanılıb
12:52 / 14-08-2025
Sabah Bakı və rayonlarda yağış yağacaq
12:46 / 14-08-2025
Ceyhun Bayramov Qazaxıstan XİN başçısı ilə telefonda müzakirə aparıb
12:38 / 14-08-2025
Küçədə ölən şairlə bağlı rəsmi açıqlama yayılıb
12:33 / 14-08-2025
Daşkəsəndə minadan zərərçəkənlərin ehtiyacları öyrənilir - Fotolar
16:10 / 13-08-2025
Vahid Əhmədov Nəcməddin Sadıkovla bağlı sensasiyalı fakt açıqlayıb
18:41 / 10-08-2025
Ağdərədə meşə yanğını davam edir
00:21 / 11-08-2025
Ukrayna Rusiyanın neft emalı zavodunu vurub
11:40 / 13-08-2025
Deputat: Vaşinqton razılaşması regionumuzda sülhə yol açır
12:20 / 11-08-2025
Tehran şimal sərhədində “Tramp marşrutu”na müqavimət göstərə biləcəkmi?
18:05 / 10-08-2025
Azərbaycan-Pakistan əlaqələri daha da genişlənəcək
16:02 / 10-08-2025
Tokayev Azərbaycan prezidentinə zəng edib
14:00 / 11-08-2025
Professor: Azərbaycan diplomatik sahədə də güclü tərəfdir
16:47 / 10-08-2025
Zelenski Əliyevə zəng edib
12:07 / 12-08-2025
Bakı və İrəvan qarşılıqlı güzəştlərə gedib
11:10 / 12-08-2025
Professor: Proses tərəfləri yekun sülhə aparır
Tarixi yanlışlıq - İbrahim Əliyev yazır
Tarix: 26-06-2025 09:25 | Bölmə: Xəbərlər
İbrahim ƏLİYEV
Azərbaycanın mədəni irsinin müasir problemlərindən danışarkən bir sıra məqamları xüsusi qeyd etməyə ehtiyac duyuram. Bu günlərdə Füzuli rayonunun Yuxarı Əbdürrəhmanlı kəndinə məxsus “Nejəfxan” qəbiristanlığında mövcud olan qədim türbənin qarşısında yerləşdirilmiş lövhədə verilmiş məlumat həmin kənd sakinlərinin haqlı narazılığına səbəb olub.
Həmin məlumatı yerləşdirənlərin xoş niyyətinə şübhə etmədən bildirmək istəyirəm ki, orada buraxılmış kobud səhv insanları narahat etməyə bilməzdi. Düşünürəm ki, belə bir məlumatın yerləşdirilməsi zamanı onun yoxlanılmasına, mütəxəssislərlə razılaşdırılmasına ehtiyac var idi. Yoxlanılmamış, həqiqətə uyğun olmayan məlumatların heç bir təsdiqləyici əsası olmadan son nəticə kimi təqdim edilməsi əks-effekt verə bilər.
Qeyd edim ki, həmin lövhədə verilən informasiya reallığı əks etdirmir. Əvvəla, lövhədə qəbiristanlığın məxsus olduğu kəndin adı çəkilmir, hansısa qeyri-müəyyən bir qəbiristanlıq haqqında söhbət gedir. Unutmaq olmaz ki, qəbiristanlıq tarixi və mədəni mənsubluq nöqteyi- nəzərindən məxsus olduğu kəndin, obanın, tayfanın bir növ pasportu funksiyasını daşıyır.
Yuxarı Əbdürrəhmanlı kəndinin yeganə qəbiristanlığı “Nejəfxan”dır və bu fakt şübhə doğurmur. Kəndin öz qəbiristanlığından bir qədər aralı düşməsi isə bir sıra tarixi hadisələrlə bağlıdır, orada yaşayan insanlar bu tarixi yaxşı bilirlər.
Kənd əvvəllər qəbiristanlığın yanında yerləşsə də, sonra orada mövcud olmuş “Nejəfxan” bağı və kəhrizi erməni işğalı dövründə dağıdılıb. Kənd bu ərazidən xeyli kənara köçsə də, sakinlər vəfat etmiş əzizlərini son vaxta qədər burada dəfn ediblər.
Qeyd olunduğu kimi, lövhədə qəbiristanlığın məxsus olduğu kəndin adı çəkilmir. Düzdür, türbənin dövlət tərəfindən qeydiyyat sənədində 4213 inventar kimi Qarğabazar kəndi ərazisində olduğu yazılır. Bunun isə səbəbi Sovet hakimiyyəti dövründə kəndlər arasında inzibati bölgüdə oranın həmin kəndin ərazisinə aid olmasıdır. Lakin bu fakt bu qəbiristanlığın Yuxarı Əbdürrəhmanlı kədinə aid olmaması anlamına gəlmir.
Mədəniyyət nazirliyinin mədəni irs siyahısında türbənin tarixi XVIII əsr göstərilir. Lövhədə isə qəribə bir tarix qeyd edilib - 1886-1990.
Əbdürrənmalı kəndi Qarabağda yaşayan Bayat tayfalarına məxsus nüfuzlu bir nəslin məkanıdır. Haqqında söhbət gedən türbə bu tayfanın nüfuzlu əsilzadələrindən birinə məxsusdur. Əlbəttə, bu faktların bir daha dərindən araşdırılmasına və təsdiqinə ehtiyac vardır. Lakin onun Əbdürrəhman bəyə məxsus olduğu güman edilir.
Türbəni tikənlərin giriş qapısı üstündə onun gələcəkdə təmiri üçün müəyyən miqdarda qızıl vəsait yerləşdirməsi haqqında rəvayət vardır. Onun üzərində isə bu vəsait haqqında gizli və qısa məlumat, orada dəfn edilənlərlə bağlı qeydlər olub. Sonradan həmin yazının uçqunlar nəticəsində üzə çıxdığı və buna görə də qarətə məruz qaldığını söyləyirdilər. Güman olunur ki, gizlədilmiş xəzinənin türbənin üstündə yerləşdirilməsi onun sonradan dağıdılmasında rol oynayıb.
Türbənin adı barədə bir neçə kəlmə:
Türbə, lövhədə “Cəlil türbəsi” kimi təqdim edilir. Aparılan axtarışlarda bu adın olmasına dəlalət edən heç bir mənbəyə rast gəlmədim. Çox güman ki, bu da kiminsə fantaziyasının nəticəsidir. Bu ad vikipediya səhifəsinə düşüb, oradan da yanlışlıqlara yol açılıb. Özünə hörmət edən tədqiqatçı yoxlanmamış, təsdiq edilməmiş məlumatla “həqiqətin son həddi kimi” bu və ya digər abidəyə, yaşayış məkanına ad qoya bilməz. Çox təəssüflər olsun ki, bu sahədə son dövrlərdə boşluqlar müşahidə olunur. Qeyri-peşəkarlar bu və ya digər sahədə diletant fikirlər səsləndirirlər. Xüsusən belə hallar humanitar sahələrdə - tarix, mədəniyyət, ədəbiyyat sahələrində müşahidə olunur. Hesab edirəm ki, həmin lövhədə faktlar dəqiqləşdirilməli, mütəxəssislərlə məsləhətləşmələr yolu ilə təsdiqlənməlidir.
Gəlin tariximizə, mədəniyyətimizə, mədəni irsimizə məsuliyyətlə yanaşaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 26-06-2025 09:25 | Bölmə: Xəbərlər
İbrahim ƏLİYEV
Azərbaycanın mədəni irsinin müasir problemlərindən danışarkən bir sıra məqamları xüsusi qeyd etməyə ehtiyac duyuram. Bu günlərdə Füzuli rayonunun Yuxarı Əbdürrəhmanlı kəndinə məxsus “Nejəfxan” qəbiristanlığında mövcud olan qədim türbənin qarşısında yerləşdirilmiş lövhədə verilmiş məlumat həmin kənd sakinlərinin haqlı narazılığına səbəb olub.
Həmin məlumatı yerləşdirənlərin xoş niyyətinə şübhə etmədən bildirmək istəyirəm ki, orada buraxılmış kobud səhv insanları narahat etməyə bilməzdi. Düşünürəm ki, belə bir məlumatın yerləşdirilməsi zamanı onun yoxlanılmasına, mütəxəssislərlə razılaşdırılmasına ehtiyac var idi. Yoxlanılmamış, həqiqətə uyğun olmayan məlumatların heç bir təsdiqləyici əsası olmadan son nəticə kimi təqdim edilməsi əks-effekt verə bilər.
Qeyd edim ki, həmin lövhədə verilən informasiya reallığı əks etdirmir. Əvvəla, lövhədə qəbiristanlığın məxsus olduğu kəndin adı çəkilmir, hansısa qeyri-müəyyən bir qəbiristanlıq haqqında söhbət gedir. Unutmaq olmaz ki, qəbiristanlıq tarixi və mədəni mənsubluq nöqteyi- nəzərindən məxsus olduğu kəndin, obanın, tayfanın bir növ pasportu funksiyasını daşıyır.
Yuxarı Əbdürrəhmanlı kəndinin yeganə qəbiristanlığı “Nejəfxan”dır və bu fakt şübhə doğurmur. Kəndin öz qəbiristanlığından bir qədər aralı düşməsi isə bir sıra tarixi hadisələrlə bağlıdır, orada yaşayan insanlar bu tarixi yaxşı bilirlər.
Kənd əvvəllər qəbiristanlığın yanında yerləşsə də, sonra orada mövcud olmuş “Nejəfxan” bağı və kəhrizi erməni işğalı dövründə dağıdılıb. Kənd bu ərazidən xeyli kənara köçsə də, sakinlər vəfat etmiş əzizlərini son vaxta qədər burada dəfn ediblər.
Qeyd olunduğu kimi, lövhədə qəbiristanlığın məxsus olduğu kəndin adı çəkilmir. Düzdür, türbənin dövlət tərəfindən qeydiyyat sənədində 4213 inventar kimi Qarğabazar kəndi ərazisində olduğu yazılır. Bunun isə səbəbi Sovet hakimiyyəti dövründə kəndlər arasında inzibati bölgüdə oranın həmin kəndin ərazisinə aid olmasıdır. Lakin bu fakt bu qəbiristanlığın Yuxarı Əbdürrəhmanlı kədinə aid olmaması anlamına gəlmir.
Mədəniyyət nazirliyinin mədəni irs siyahısında türbənin tarixi XVIII əsr göstərilir. Lövhədə isə qəribə bir tarix qeyd edilib - 1886-1990.
Əbdürrənmalı kəndi Qarabağda yaşayan Bayat tayfalarına məxsus nüfuzlu bir nəslin məkanıdır. Haqqında söhbət gedən türbə bu tayfanın nüfuzlu əsilzadələrindən birinə məxsusdur. Əlbəttə, bu faktların bir daha dərindən araşdırılmasına və təsdiqinə ehtiyac vardır. Lakin onun Əbdürrəhman bəyə məxsus olduğu güman edilir.
Türbəni tikənlərin giriş qapısı üstündə onun gələcəkdə təmiri üçün müəyyən miqdarda qızıl vəsait yerləşdirməsi haqqında rəvayət vardır. Onun üzərində isə bu vəsait haqqında gizli və qısa məlumat, orada dəfn edilənlərlə bağlı qeydlər olub. Sonradan həmin yazının uçqunlar nəticəsində üzə çıxdığı və buna görə də qarətə məruz qaldığını söyləyirdilər. Güman olunur ki, gizlədilmiş xəzinənin türbənin üstündə yerləşdirilməsi onun sonradan dağıdılmasında rol oynayıb.
Türbənin adı barədə bir neçə kəlmə:
Türbə, lövhədə “Cəlil türbəsi” kimi təqdim edilir. Aparılan axtarışlarda bu adın olmasına dəlalət edən heç bir mənbəyə rast gəlmədim. Çox güman ki, bu da kiminsə fantaziyasının nəticəsidir. Bu ad vikipediya səhifəsinə düşüb, oradan da yanlışlıqlara yol açılıb. Özünə hörmət edən tədqiqatçı yoxlanmamış, təsdiq edilməmiş məlumatla “həqiqətin son həddi kimi” bu və ya digər abidəyə, yaşayış məkanına ad qoya bilməz. Çox təəssüflər olsun ki, bu sahədə son dövrlərdə boşluqlar müşahidə olunur. Qeyri-peşəkarlar bu və ya digər sahədə diletant fikirlər səsləndirirlər. Xüsusən belə hallar humanitar sahələrdə - tarix, mədəniyyət, ədəbiyyat sahələrində müşahidə olunur. Hesab edirəm ki, həmin lövhədə faktlar dəqiqləşdirilməli, mütəxəssislərlə məsləhətləşmələr yolu ilə təsdiqlənməlidir.
Gəlin tariximizə, mədəniyyətimizə, mədəni irsimizə məsuliyyətlə yanaşaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 18:38
Qazaxda meşəlik ərazidə yanğın başlayıb
Bu gün, 17:04
Tibb Universitetində təhsilhaqqı artırılıb - Məbləğlər
Bu gün, 14:50
Rüşvətə görə həbs edilən xadimə azadlığa buraxılıb
Bu gün, 14:05
Afaq Bəşirqızı: "Vallah, vaxtım yoxdur"
Bu gün, 13:16
Ədliyyə Nazirliyinə daha bir səlahiyyət verilib
Bu gün, 11:15
Azərbaycanda 19 nəfər həbsdən qaçıb
Bu gün, 10:52
XİN: "Yaşasın Pakistan!"
Bu gün, 09:16
Orbanı devirmək o qədər də asan deyil
Bu gün, 08:22
London Moskvaya “sürpriz” hazırlayır
Dünən, 23:05
Şair Kəramət Şükürovun meyiti tapılıb
Dünən, 17:09
İki ölkə nüvə müharibəsinin məşqinə hazırlaşır
Dünən, 16:13
Nazirlik botoksla bağlı xəbərdarlıq edir
Dünən, 15:32
Nəcməddin Sadıkov Türkiyədə dindirilib?
Dünən, 14:40
Rezidenturaya ixtisas seçimi başlayıb
Dünən, 14:00
Ədliyyə Nazirliyinə əlavə səlahiyyət verilib
Dünən, 13:48
Ağdərədəki meşə yanğını söndürülüb
Dünən, 11:19
Koreyanın keçmiş birinci xanımı həbs edilib
Dünən, 10:55
Qusarda ana doğuşdan iki gün sonra ölüb
Dünən, 10:49
Qəzzada 60 günlük atəşkəs olacaq
Dünən, 08:16
Çanaqqalada 2220 nəfər təxliyə edilib
Dünən, 08:02
ABŞ kəşfiyyatı Alyaskada Putini qoruyacaq
12-08-2025, 22:09
Çempionlar Liqası: “Qarabağ” pley-offa yüksəlib
12-08-2025, 20:11
Laçında müğənni öldürülüb
12-08-2025, 18:53
Ağdərədə yanğın söndürülüb
12-08-2025, 16:16
Ermənistanda ABŞ ilə birgə hərbi təlimlər başlayıb
12-08-2025, 15:22
MİQ üzrə vakansiya seçimi: nəticələr açıqlanıb
12-08-2025, 15:11
İki Tibb Mərkəzinə direktorlar təyin olunub
12-08-2025, 14:29
Aparıcı Aytən Səfərovaya cinayət işi açılıb - Yenilənib
12-08-2025, 13:15
Dövlət Agentliyinə 1.5 milyon manat ayrılıb - Sərəncam
12-08-2025, 13:00
Hicran Hüseynovaya orden verilib
12-08-2025, 12:27
Xəzər dənizində zəlzələ olub
12-08-2025, 11:26
AHİK bu il 32 minə yaxın yollayış verib
12-08-2025, 10:50
Tramp: Əliyev və Paşinyan mənim yaxşı dostlarımdır
12-08-2025, 10:36
Üç nəfərə professor adının verilməsindən imtina olunub
12-08-2025, 10:07
Kəlbəcərdəki qəzada sürücü ölüb
12-08-2025, 09:39
Qubada 52 yaşlı kişi evində yanaraq ölüb
12-08-2025, 09:28
Rusiya PUA meydançaları qurur
12-08-2025, 08:33
Pentaqon şefi: Alyaskaya bəlkə mən də getdim
12-08-2025, 07:55
Konqresmen ulduzlardan xəbər gözləyir
11-08-2025, 19:26
Tramp: "Cümə günü Rusiyaya gedirəm"
11-08-2025, 17:24
Bakıda və rayonlarda leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
11-08-2025, 16:09
Coğrafiya İnstitutu həyəcan təbili çalır
11-08-2025, 14:53
Sabiq rektorun məhkəməsi başlayır
11-08-2025, 14:46
"Müdafiə haqqında” qanunu dəyişib
11-08-2025, 13:58
İlham Əliyev Vladimir Feketeni ordenlə təltif edib
11-08-2025, 13:35
Ağdərədə yararsız döyüş sursatları məhv ediləcək
11-08-2025, 12:50
Boşanan cütlük toyuğu məhkəmədə bölüb
11-08-2025, 12:33
67 yaşlı Qusar sakini iki nəfəri baltalayıb
11-08-2025, 11:47
ABŞ ordusu mafiyalara qarşı döyüşəcək
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
