00:07 / 03-10-2025
Suqovuşan və Talışın işğaldan azad edilməsindən beş il ötür
23:23 / 02-10-2025
III MDB Oyunları: Azərbaycan Özbəkistana uduzub
22:25 / 02-10-2025
Putin: "Qəzzada idarəetmə Mahmud Abbasa aid administrasiyaya verilməlidir"
22:05 / 02-10-2025
Bakıda Ermənistan vətəndaşlarının məhkəməsi keçirilib - Fotolar
19:31 / 02-10-2025
Estetik döş əməliyyatı etdirən qadınlara cəza verirlər
19:24 / 02-10-2025
Makron NATO-nu Rusiya təyyarələrini vurmağa çağırıb
19:00 / 02-10-2025
Sumqayıtda 16 yaşlı oğlan bıçaqlanıb
18:36 / 02-10-2025
İlham Əliyev Niderlandın baş naziri ilə görüşüb
18:19 / 02-10-2025
Prezident Əliyev Makronla görüşüb - Foto
18:08 / 02-10-2025
Müğənni Səbinə Ərəbli Xankəndiyə köçüb
18:00 / 02-10-2025
DÇ: Azərbaycan və Özbəkistan U-20-lərin oyunlarına ev sahibliyi edəcək
17:50 / 02-10-2025
İlham Əliyev Ukrayna prezidenti ilə görüşüb - (Yenilənib) - Foto
17:29 / 02-10-2025
Aldığınız ətin rənginə, qoxusuna fikir verin! – Dabaq xəstəliyi yayılıb
17:12 / 02-10-2025
Departament rəisi vəzifədən çıxarılıb
17:11 / 02-10-2025
Hollivud ulduzu "Sığınacaq" qəhrəmanına çevrilib - Fotolar
17:03 / 02-10-2025
Saturnun peykində həyat üçün əsas şərtlər var - Foto
16:59 / 02-10-2025
Qərərgah rəisi ehtiyata buraxılıb
16:45 / 02-10-2025
Bakıda keçmiş məhkumda 20 kq narkotik aşkarlanıb
16:34 / 02-10-2025
Sahibə Qafarova Cənubi Afrikada G20-də çıxış edib
15:38 / 02-10-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
15:36 / 02-10-2025
Yevlaxda 29 yaşlı şəxs öldürülüb
15:33 / 02-10-2025
Əxlaqsızlığı təbliğ edən tiktokeri yenidən həbs ediblər
15:28 / 02-10-2025
İlham Əliyevin İtaliya Nazirlər Şurasının sədri ilə görüşü olub - (Yenilənib) - Fotolar
15:17 / 02-10-2025
Elm və Təhsil Nazirliyində təyinatlar olub
14:21 / 02-10-2025
“Orta dəhliz” kitabı universitetdə təqdim olunub - Fotolar
14:11 / 02-10-2025
“QHT işi” üzrə məhkəmə başlayır
13:53 / 02-10-2025
Alpinistlər yeni rekorda imza atıblar - Foto
13:51 / 02-10-2025
Azərbaycan prezidenti plenar sessiyada iştirak edib - (Yenilənib)
13:45 / 02-10-2025
Müğənni Elarizin kürəkəninə 12 il həbs cəzası tələb olunur
21:29 / 29-09-2025
Əməkdar artist Cabir İmanov vəfat edib - Yenilənib
18:01 / 28-09-2025
III MDB Oyunları: stend atıcılarımız medal qazanıb
14:02 / 29-09-2025
Hərbi ekspert: Dünya növbəti müharibə ərəfəsindədir
22:59 / 28-09-2025
FİFA futbol qaydalarını dəyişəcək
11:30 / 28-09-2025
III MDB Oyunları: idmançılarımız medal qazanıb
11:22 / 29-09-2025
Avtobus və metroda gediş haqqı bahalaşıb - Qərar
14:43 / 28-09-2025
Türkiyədə güclü zəlzələ baş verib
09:11 / 29-09-2025
Qadın şıltaqlığı, yoxsa... - Hekayə
22:31 / 28-09-2025
Prezident və xanımı III MDB Oyunlarının açılışında - Fotolar
09:47 / 30-09-2025
Ən güclü mafiyalar - Onların şəbəkələri sərhədləri aşır
18:31 / 01-10-2025
QHT rəhbərləri cinayət məsuliyyətinə cəlb ediliblər - Foto
23:06 / 29-09-2025
Xalq artisti Ramiz Quliyev xəstəxanaya yerləşdirilib
Tarixi yanlışlıq - İbrahim Əliyev yazır
Tarix: 26-06-2025 09:25 | Bölmə: Xəbərlər
İbrahim ƏLİYEV
Azərbaycanın mədəni irsinin müasir problemlərindən danışarkən bir sıra məqamları xüsusi qeyd etməyə ehtiyac duyuram. Bu günlərdə Füzuli rayonunun Yuxarı Əbdürrəhmanlı kəndinə məxsus “Nejəfxan” qəbiristanlığında mövcud olan qədim türbənin qarşısında yerləşdirilmiş lövhədə verilmiş məlumat həmin kənd sakinlərinin haqlı narazılığına səbəb olub.
Həmin məlumatı yerləşdirənlərin xoş niyyətinə şübhə etmədən bildirmək istəyirəm ki, orada buraxılmış kobud səhv insanları narahat etməyə bilməzdi. Düşünürəm ki, belə bir məlumatın yerləşdirilməsi zamanı onun yoxlanılmasına, mütəxəssislərlə razılaşdırılmasına ehtiyac var idi. Yoxlanılmamış, həqiqətə uyğun olmayan məlumatların heç bir təsdiqləyici əsası olmadan son nəticə kimi təqdim edilməsi əks-effekt verə bilər.
Qeyd edim ki, həmin lövhədə verilən informasiya reallığı əks etdirmir. Əvvəla, lövhədə qəbiristanlığın məxsus olduğu kəndin adı çəkilmir, hansısa qeyri-müəyyən bir qəbiristanlıq haqqında söhbət gedir. Unutmaq olmaz ki, qəbiristanlıq tarixi və mədəni mənsubluq nöqteyi- nəzərindən məxsus olduğu kəndin, obanın, tayfanın bir növ pasportu funksiyasını daşıyır.
Yuxarı Əbdürrəhmanlı kəndinin yeganə qəbiristanlığı “Nejəfxan”dır və bu fakt şübhə doğurmur. Kəndin öz qəbiristanlığından bir qədər aralı düşməsi isə bir sıra tarixi hadisələrlə bağlıdır, orada yaşayan insanlar bu tarixi yaxşı bilirlər.
Kənd əvvəllər qəbiristanlığın yanında yerləşsə də, sonra orada mövcud olmuş “Nejəfxan” bağı və kəhrizi erməni işğalı dövründə dağıdılıb. Kənd bu ərazidən xeyli kənara köçsə də, sakinlər vəfat etmiş əzizlərini son vaxta qədər burada dəfn ediblər.
Qeyd olunduğu kimi, lövhədə qəbiristanlığın məxsus olduğu kəndin adı çəkilmir. Düzdür, türbənin dövlət tərəfindən qeydiyyat sənədində 4213 inventar kimi Qarğabazar kəndi ərazisində olduğu yazılır. Bunun isə səbəbi Sovet hakimiyyəti dövründə kəndlər arasında inzibati bölgüdə oranın həmin kəndin ərazisinə aid olmasıdır. Lakin bu fakt bu qəbiristanlığın Yuxarı Əbdürrəhmanlı kədinə aid olmaması anlamına gəlmir.
Mədəniyyət nazirliyinin mədəni irs siyahısında türbənin tarixi XVIII əsr göstərilir. Lövhədə isə qəribə bir tarix qeyd edilib - 1886-1990.
Əbdürrənmalı kəndi Qarabağda yaşayan Bayat tayfalarına məxsus nüfuzlu bir nəslin məkanıdır. Haqqında söhbət gedən türbə bu tayfanın nüfuzlu əsilzadələrindən birinə məxsusdur. Əlbəttə, bu faktların bir daha dərindən araşdırılmasına və təsdiqinə ehtiyac vardır. Lakin onun Əbdürrəhman bəyə məxsus olduğu güman edilir.
Türbəni tikənlərin giriş qapısı üstündə onun gələcəkdə təmiri üçün müəyyən miqdarda qızıl vəsait yerləşdirməsi haqqında rəvayət vardır. Onun üzərində isə bu vəsait haqqında gizli və qısa məlumat, orada dəfn edilənlərlə bağlı qeydlər olub. Sonradan həmin yazının uçqunlar nəticəsində üzə çıxdığı və buna görə də qarətə məruz qaldığını söyləyirdilər. Güman olunur ki, gizlədilmiş xəzinənin türbənin üstündə yerləşdirilməsi onun sonradan dağıdılmasında rol oynayıb.
Türbənin adı barədə bir neçə kəlmə:
Türbə, lövhədə “Cəlil türbəsi” kimi təqdim edilir. Aparılan axtarışlarda bu adın olmasına dəlalət edən heç bir mənbəyə rast gəlmədim. Çox güman ki, bu da kiminsə fantaziyasının nəticəsidir. Bu ad vikipediya səhifəsinə düşüb, oradan da yanlışlıqlara yol açılıb. Özünə hörmət edən tədqiqatçı yoxlanmamış, təsdiq edilməmiş məlumatla “həqiqətin son həddi kimi” bu və ya digər abidəyə, yaşayış məkanına ad qoya bilməz. Çox təəssüflər olsun ki, bu sahədə son dövrlərdə boşluqlar müşahidə olunur. Qeyri-peşəkarlar bu və ya digər sahədə diletant fikirlər səsləndirirlər. Xüsusən belə hallar humanitar sahələrdə - tarix, mədəniyyət, ədəbiyyat sahələrində müşahidə olunur. Hesab edirəm ki, həmin lövhədə faktlar dəqiqləşdirilməli, mütəxəssislərlə məsləhətləşmələr yolu ilə təsdiqlənməlidir.
Gəlin tariximizə, mədəniyyətimizə, mədəni irsimizə məsuliyyətlə yanaşaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 26-06-2025 09:25 | Bölmə: Xəbərlər
İbrahim ƏLİYEV
Azərbaycanın mədəni irsinin müasir problemlərindən danışarkən bir sıra məqamları xüsusi qeyd etməyə ehtiyac duyuram. Bu günlərdə Füzuli rayonunun Yuxarı Əbdürrəhmanlı kəndinə məxsus “Nejəfxan” qəbiristanlığında mövcud olan qədim türbənin qarşısında yerləşdirilmiş lövhədə verilmiş məlumat həmin kənd sakinlərinin haqlı narazılığına səbəb olub.
Həmin məlumatı yerləşdirənlərin xoş niyyətinə şübhə etmədən bildirmək istəyirəm ki, orada buraxılmış kobud səhv insanları narahat etməyə bilməzdi. Düşünürəm ki, belə bir məlumatın yerləşdirilməsi zamanı onun yoxlanılmasına, mütəxəssislərlə razılaşdırılmasına ehtiyac var idi. Yoxlanılmamış, həqiqətə uyğun olmayan məlumatların heç bir təsdiqləyici əsası olmadan son nəticə kimi təqdim edilməsi əks-effekt verə bilər.
Qeyd edim ki, həmin lövhədə verilən informasiya reallığı əks etdirmir. Əvvəla, lövhədə qəbiristanlığın məxsus olduğu kəndin adı çəkilmir, hansısa qeyri-müəyyən bir qəbiristanlıq haqqında söhbət gedir. Unutmaq olmaz ki, qəbiristanlıq tarixi və mədəni mənsubluq nöqteyi- nəzərindən məxsus olduğu kəndin, obanın, tayfanın bir növ pasportu funksiyasını daşıyır.
Yuxarı Əbdürrəhmanlı kəndinin yeganə qəbiristanlığı “Nejəfxan”dır və bu fakt şübhə doğurmur. Kəndin öz qəbiristanlığından bir qədər aralı düşməsi isə bir sıra tarixi hadisələrlə bağlıdır, orada yaşayan insanlar bu tarixi yaxşı bilirlər.
Kənd əvvəllər qəbiristanlığın yanında yerləşsə də, sonra orada mövcud olmuş “Nejəfxan” bağı və kəhrizi erməni işğalı dövründə dağıdılıb. Kənd bu ərazidən xeyli kənara köçsə də, sakinlər vəfat etmiş əzizlərini son vaxta qədər burada dəfn ediblər.
Qeyd olunduğu kimi, lövhədə qəbiristanlığın məxsus olduğu kəndin adı çəkilmir. Düzdür, türbənin dövlət tərəfindən qeydiyyat sənədində 4213 inventar kimi Qarğabazar kəndi ərazisində olduğu yazılır. Bunun isə səbəbi Sovet hakimiyyəti dövründə kəndlər arasında inzibati bölgüdə oranın həmin kəndin ərazisinə aid olmasıdır. Lakin bu fakt bu qəbiristanlığın Yuxarı Əbdürrəhmanlı kədinə aid olmaması anlamına gəlmir.
Mədəniyyət nazirliyinin mədəni irs siyahısında türbənin tarixi XVIII əsr göstərilir. Lövhədə isə qəribə bir tarix qeyd edilib - 1886-1990.
Əbdürrənmalı kəndi Qarabağda yaşayan Bayat tayfalarına məxsus nüfuzlu bir nəslin məkanıdır. Haqqında söhbət gedən türbə bu tayfanın nüfuzlu əsilzadələrindən birinə məxsusdur. Əlbəttə, bu faktların bir daha dərindən araşdırılmasına və təsdiqinə ehtiyac vardır. Lakin onun Əbdürrəhman bəyə məxsus olduğu güman edilir.
Türbəni tikənlərin giriş qapısı üstündə onun gələcəkdə təmiri üçün müəyyən miqdarda qızıl vəsait yerləşdirməsi haqqında rəvayət vardır. Onun üzərində isə bu vəsait haqqında gizli və qısa məlumat, orada dəfn edilənlərlə bağlı qeydlər olub. Sonradan həmin yazının uçqunlar nəticəsində üzə çıxdığı və buna görə də qarətə məruz qaldığını söyləyirdilər. Güman olunur ki, gizlədilmiş xəzinənin türbənin üstündə yerləşdirilməsi onun sonradan dağıdılmasında rol oynayıb.
Türbənin adı barədə bir neçə kəlmə:
Türbə, lövhədə “Cəlil türbəsi” kimi təqdim edilir. Aparılan axtarışlarda bu adın olmasına dəlalət edən heç bir mənbəyə rast gəlmədim. Çox güman ki, bu da kiminsə fantaziyasının nəticəsidir. Bu ad vikipediya səhifəsinə düşüb, oradan da yanlışlıqlara yol açılıb. Özünə hörmət edən tədqiqatçı yoxlanmamış, təsdiq edilməmiş məlumatla “həqiqətin son həddi kimi” bu və ya digər abidəyə, yaşayış məkanına ad qoya bilməz. Çox təəssüflər olsun ki, bu sahədə son dövrlərdə boşluqlar müşahidə olunur. Qeyri-peşəkarlar bu və ya digər sahədə diletant fikirlər səsləndirirlər. Xüsusən belə hallar humanitar sahələrdə - tarix, mədəniyyət, ədəbiyyat sahələrində müşahidə olunur. Hesab edirəm ki, həmin lövhədə faktlar dəqiqləşdirilməli, mütəxəssislərlə məsləhətləşmələr yolu ilə təsdiqlənməlidir.
Gəlin tariximizə, mədəniyyətimizə, mədəni irsimizə məsuliyyətlə yanaşaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 19:00
Sumqayıtda 16 yaşlı oğlan bıçaqlanıb
Dünən, 18:36
İlham Əliyev Niderlandın baş naziri ilə görüşüb
Dünən, 15:36
Yevlaxda 29 yaşlı şəxs öldürülüb
Dünən, 15:17
Elm və Təhsil Nazirliyində təyinatlar olub
Dünən, 13:53
Alpinistlər yeni rekorda imza atıblar - Foto
Dünən, 11:15
Ruslar Odessaya kütləvi hücuma keçib
Dünən, 10:14
Ağdamda yanğın: iki nəfər xəsarət alıb
Dünən, 09:46
48 yaşlı şəxsin meyiti tapılıb
Dünən, 08:33
Netanyahu ABŞ-ı İranla müharibəyə sürükləyir
Dünən, 07:20
İlon Mask Marsı ABŞ-nın bir hissəsi sayır
1-10-2025, 23:52
Qurban Qurbanov: "Gözəl qalibiyyət əldə etdik"
1-10-2025, 23:38
Prezident "Qarabağ"ı təbrik edib
1-10-2025, 22:50
Çernobıl AES yeni problemlə üzləşib
1-10-2025, 22:39
"Qarabağ" tarixi qələbə qazanıb
1-10-2025, 15:44
İbrahim Ləmbəranski yeni vəzifəyə təyin olunub
1-10-2025, 14:22
Daha bir vəkilin fəaliyyəti dayandırılıb
1-10-2025, 14:07
TRT əməkdaşı Qəzzada həlak olub
1-10-2025, 11:33
Rusiyanın ən böyük neft emalı zavodlarından biri yanır
1-10-2025, 10:45
Rusiya BMT Təhlükəsizlik Şurasına sədrlik edir
1-10-2025, 10:19
Xəzərlə bağlı SOS: "Bu, çox böyük ekoloji çağırışdır"
1-10-2025, 09:56
XİN Çini təbrik edib
1-10-2025, 09:41
Bakıdakı ABŞ səfirliyi fəaliyyəti ilə bağlı məlumat yayıb
1-10-2025, 09:41
Milli Məclisin qarşısında avtomobil yanıb
1-10-2025, 08:10
Ağ ayı ilə qara ayının döyüşü... - Fotolar
1-10-2025, 08:02
Çin: Fələstini fələstinlilər idarə etməlidir
30-09-2025, 20:44
Günəş sistemindəki ən uca zirvələr... - Foto
30-09-2025, 17:53
Oktyabrın 2-dək güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
30-09-2025, 17:07
Baş idarə rəisinə general rütbəsi verilib
30-09-2025, 17:03
Milli Məclis Anım Günü ilə bağlı bəyanat verib - Yenilənib
30-09-2025, 14:57
Əli Nağıyev vida mərasiminə gəlib
30-09-2025, 13:28
Nazir instituta prorektor təyin edib
30-09-2025, 13:26
“Şeytan” ləqəbli general ölkəsindən qaçıb
30-09-2025, 11:57
Rəsmi Bakı "Qəzza Planı"nı dəstəkləyib
30-09-2025, 11:18
Danimarka təcili əsgər toplayır
30-09-2025, 08:23
Tramp bu gün xüsusi bəyanat verəcək
30-09-2025, 08:16
“Qəzza planı” əvvəlcədən hazırlanıbmış
29-09-2025, 23:06
Xalq artisti Ramiz Quliyev xəstəxanaya yerləşdirilib
29-09-2025, 21:29
Əməkdar artist Cabir İmanov vəfat edib - Yenilənib
29-09-2025, 18:27
Zelenski tərəfdaşlara birgə müdafiə qalxanı təklif edir
29-09-2025, 17:37
Mehriban Əliyeva Cabir İmanovla bağlı paylaşım edib
29-09-2025, 17:31
Daha bir idmançımız qızıl medal qazanıb
29-09-2025, 12:09
Nazirlik: "Tarif dəyişikliyi bəzi avtobuslara şamil edilməyəcək"
29-09-2025, 10:04
İsmayıllıda toyda 4 nəfər bıçaqlanıb, biri bəydir - Yenilənib
29-09-2025, 07:55
Danimarka Rusiyadan şübhələnir
29-09-2025, 07:50
Rusiya-ABŞ: danışıqların üçüncü raundu olacaq
28-09-2025, 14:43
Türkiyədə güclü zəlzələ baş verib
27-09-2025, 21:02
Məhkəmə qalmaqallı polkovnikin ərizəsini rədd edib
27-09-2025, 00:23
Prezidentdən Anım Günü ilə bağlı paylaşım - Foto
26-09-2025, 18:10
ABŞ gizli yolla vətəndaşların DNT-sini toplayır
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
